ورود امام علی علیه السلام به کوفه: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
 
(بدون تفاوت)

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۸ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۸:۰۹

تقویم هجری قمری

روز واقعه:12 رجب
سال ۳۶ هجری قمری

امام علی علیه‌السلام پس از پیروزی در جنگ جمل و پایان بخشیدن به فتنه بزرگ طلحه و زبیر و عایشه، وارد شهر بصره شد و جنگجویانی از اهالی بصره که بر ضد حکومت قانونی و اسلامی آن حضرت وارد جنگ شده و پس از شکست، زخمی، اسیر و متواری شده بودند، همگی را مورد عفو و بخشش کریمانه خویش قرار داد.

حضرت علی علیه‌السلام پس از چند روز توقف در بصره و تقسیم بیت المال در میان مردم و مداوای زخمیان جنگ، عبدالله بن عباس را به حکومت این شهر منصوب و در جمع مردم بصره خطبه‌ای خواند و آنان را به پیروی از دستورات عبدالله بن عباس و قوانین حکومت اسلامی فراخواند. آنگاه این شهر را ترک و به سوی کوفه حرکت کرد. بزرگان، ریش سفیدان و رؤسای قبایل و طوایف بصره امام علیه‌السلام را تا چند میلی بیرون بصره، بدرقه کردند و آن حضرت با آنان خداحافظی و به همراه بسیاری از سپاهیان خویش به سمت کوفه حرکت نمود.[۱]

ورود امام علی علیه‌السلام به کوفه، مصادف بود با دوازدهم رجب سال ۳۶ قمری.[۲] اهالی کوفه استقبال شایانی از آن حضرت به عمل آوردند و از وی درخواست کردند که در کاخ حکومتی این شهر فرود آید. ولی او از رفتن به کاخ حکومتی امتناع نمود و فرمود: به جای کاخ، در فضای باز فرود خواهم آمد. آن‌گاه به مسجد کوفه رفت و دو رکعت نماز به جای آورد[۳] و برای اهالی کوفه که برای زیارت آن حضرت و شنیدن صدای روح‌نواز وی لحظه شماری می‌کردند، خطبه‌ای ایراد نمود.

آن حضرت پس از حمد و ثنای الهی در فرازی از سخنانش فرمود: «اما بعد، فالحمدلله الذی نصر ولیه و خذل عدوه و اعز الصادق المحق، و أذل الکاذب المبطل، علیکم یا أهل هذا المصر بتقوی الله و طاعة من اطاع الله من أهل بیت نبیکم، الذین هم اولی بطاعتکم من المنتحلین المدعین القائلین: الینا الینا، یتفضلون بفضلنا و یجاحدونا أمرنا و ینازعونا حقنا و یدفعونا عنه و قد ذاقوا وبال ما اجترحوا فسوف یلقون غیا. قد قعد عن نصرتی منکم رجال و أنا علیهم عاتب زار، فاهجروهم و اسمعوهم ما یکرهون، حتی یعتبونا و نری منهم ما نحب»؛[۴] یعنی: سپاس خدا را که دوست خود را یاری کرد و دشمنش را خوار نمود و راستگوی حقیقت خواه را آبرو داد و دروغ گوی مفسده‌جو را زبون نمود. ای مردمی که در این شهر کوفه زندگی می‌کنید! بر شما باد تقوای الهی و پیروی کسی از اهل بیت پیامبرتان که خدا را پیروی می‌کند. همان‌هایی که از سایر مدعیان باطل‌گو به اطاعت و فرمانبرداری شایسته‌ترند. آن مدعیانی که همواره مردم را به سوی خود می‌خوانند و بر اثر فضیلتی که از ما بدست آورده‌اند، اظهار برتری می‌کنند و امر ما ولایت و امامت را انکار می‌نمایند و حق ما را از بین می‌برند و ما را از استفاده حق خودمان منع می‌کنند. آری، آنان آب تلخ بدرفتاری و بدکرداری خویش را چشیدند و بزودی هم به بدفرجامی خود می‌رسند. عده‌ای از میان شما نیز، از کمک و یاری ما دست برداشته و از این طریق، دشمنان‌ ما را تقویت نمودند و مرا از کردار خویش ناراحت و نگران نمودند. اینک شما نیز از آنان دوری کنید و با گفتارتان، آنان را از کرده خویش شرمنده کنید تا از کردار ناروای خود شرمگین شده و به ما روی آورند و آن چه از آنان انتظار داشتیم برآورده کنند.

بدین ترتیب آن حضرت دوستداران و یاران خویش و توده‌های میلیونی مسلمانان کوفه را مورد عنایت قرار داد و کارشکنان و واپس گرایان را سرزنش و توبیخ نمود و از آن پس، این شهر بزرگ را مقر حکومت عدالت‌جویانه خویش تعیین فرمود.

پانویس

  1. أنساب الاشراف (احمد بن یحیی بلاذری)، ج ۲، ص ۱۸۰.
  2. الأخبار الطوال (دینوری)، ص ۱۵۲؛ انساب الاشراف، ج ۲، ص ۱۸۲؛ تاریخ الیعقوبی، ج ۲، ص ۱۸۴.
  3. الاخبار الطوال، ص ۱۵۲.
  4. الارشاد (شیخ مفید)، ص ۲۴۹.

منابع

  • مؤسسه تبیان، نرم‌افزار دایرة‌المعارف چهارده معصوم علیهم‌السلام.