مجمع الفائدة و البرهان فى شرح ارشاد الأذهان (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(تألیفات احمد بن محمد اردبیلى)
(ویرایش)
 
(۵ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
==مؤلف کتاب==
+
{{مشخصات کتاب
  
احمد بن محمد اردبیلى، معروف به مقدس اردبیلى (م 993 ق).
+
|عنوان=
  
==زندگی‌نامه و اظهارنظرها==
+
|تصویر=[[پرونده:مجمع الفائده و البرهان.jpg|240px|وسط]]
  
احمد بن محمد در اردبیل پا به عرصه این جهان گذاشت. این عالم امامى، فقیه، متكلم، محقق با [[شیخ بهایى]] و میرزا محمد استرآبادى معاصر بود. در محضر [[شهید ثانى]] كسب علم نمود و با شاه عباس اول صفوى معاصر و با وى مكاتباتى داشت. گویا شاه عباس متقاضى آمدن وى به ایران بود؛ ولى مقدس اردبیلى به علت علاقه اش به اقامت در [[نجف]]، این دعوت را قبول نكرد.
+
|نویسنده=مقدس اردبیلى
  
وى شخصیتى است كه در سجایاى اخلاقى كم‌نظیر و در علم و عمل بى نظیر و به آن درجه از فضل و كمال و [[اخلاص]] رسید كه دیگران از آن محروم بودند و از این رو، او بسیار مورد توجه و لطف اولیاى بزرگ قرار گرفت. جناب مقدس اردبیلى با مرحوم آخوند ملا عبدالله  یزدى نیز معاصر بود و خود در رأس حوزه نجف و جهان تشیع قرار داشت و در عصر او زعامت شیعیان به او منتهى مى شد. مقدس اردبیلى در نجف اشرف درگذشت.
+
|موضوع=فقه شيعه
  
==استادان مقدس اردبیلی==
+
|زبان=عربی
  
[[شهید ثانى]]
+
|تعداد جلد=۱۴
  
==شاگردان ایشان==
+
|عنوان افزوده1=مصحح
  
* سید امیر علام
+
|افزوده1=مجتبی عراقی
  
* امیر فضل الله  تفریشى
+
|عنوان افزوده2=مصحح
  
* ملا عبدالله  شوشترى
+
|افزوده2=علی پناه اشتهاردی
  
* صاحب مدارك
+
|لینک=[http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/39065/مجمع-الفائدة-والبرهان-في-شرح-إرشاد-الأذهان--علامه‌-حسن‌-بن‌-يوسف‌-حلي مجمع الفائدة والبرهان فى شرح إرشاد الأذهان]
 
* صاحب معالم
 
 
* قاضى شهید
 
 
* امیر فضل الله استرآبادى و...
 
  
==تألیفات احمد بن محمد اردبیلى==
+
}}
 +
'''«مجمع الفائدة و البرهان»''' اثر [[مقدس اردبیلى]] (م، ۹۹۳ ق)، از مشهورترین و دقیق ترین کتب استدلالى [[فقه|فقهی]] در شرح کتاب «[[ارشاد الاذهان الی احکام الایمان (کتاب)|ارشاد الاذهان الی احکام الایمان]]» [[علامه حلى]] (م، ۷۲۶ ق) است.
 +
==مؤلف==
 +
'''احمد بن محمد اردبیلی نجفی''' (م، ۹۳۳ ق) معروف به «مقدس اردبیلی»، از علما و فقهای برجسته [[شیعه|شیعه]] در قرن دهم هجری است. وی با دربار [[صفویه]] ارتباط داشت و از این راه در گسترش تشیع و حل مشکلات شیعیان بهره برد.
  
* زبدة البیان فى شرح آیات الاحكام القرآن  
+
محقق اردبیلی صاحب آثار ارزشمند دیگری مانند «[[زبدة البیان فی احکام القرآن (کتاب)|زبدة البیان فی آیات احکام القرآن]]»، «اصول الدین» و «حدیقة الشیعه» بود.
  
* اثبات الواجب، مجمع الفائدة والبرهان
+
علمای بزرگی چون [[صاحب معالم]] و [[صاحب مدارک|صاحب مدارک]] از شاگردان او می‌‌باشند. مرحوم مقدس اردبیلی در سال ۹۹۳ هـ.ق در [[نجف]] اشرف به رحمت ایزدی پیوست و در [[حرم امیرالمؤمنین علیه السلام|حرم امام علی]] (علیه السلام) مدفون گردید.
  
* فى شرح ارشاد الاذهان  
+
== معرفی اجمالی ==
 +
گرچه از مرحوم [[مقدس اردبیلی|محقق اردبیلى]] آثار متعدد و ارزشمندى بر جاى مانده، ولى عمده و اُمّ الکتاب آثار وى «مجمع الفائدة والبرهان فى شرح إرشاد الأذهان» است. این کتاب شرحى است مبسوط بر «[[ارشاد الاذهان الی احکام الایمان (کتاب)|ارشاد الاذهان الی احکام الایمان]]» نوشته [[علامه حلی|علامه حلّى]] (أعلى الله مقامه) در ۱۴ جلد.
  
* حدیقة الشیعة.<ref> علماى بزرگ شیعه، ص 106؛ روضات الجنات، ج 1، ص 115؛ مقدمه مجمع الفائدة والبرهان، ج 1؛ فرهنگ بزرگان اسلام و ایران، ص 76.</ref>
+
تاریخ شروع به تألیف «مجمع الفائده» به تصریح مؤلف، ماه مبارک [[ماه رمضان|رمضان]] سال ۹۷۷ قمری در [[کربلا]], و تاریخ ختم جزء اول, دهم [[ماه ربیع الاول|ربیع الاول]] سال ۹۷۸ قمری در [[نجف]] اشرف و تاریخ ختم جزء آخر هنگام ظهر روز یکشنبه دوم ماه [[ماه صفر|صفر]] سال ۹۸۵ قمری در نجف اشرف بوده است.
  
==معرفى اجمالى كتاب مجمع الفائده والبرهان فی شرح ارشاد الاذهان==
+
== محتوای کتاب ==
 +
این شرح کامل نیست و برخى از ابواب فقهى، یعنى از ابتداى باب وقف در (کتاب العطایا) تا آخر باب کفارات در (کتاب الأیمان وتوابعها) را فاقد است. آنچه از آن باقى مانده و چاپ شده، از قرار ذیل است:
  
این كتاب فقهى مطابق مذهب [[شیعه]] امامیه و همان گونه كه از اسمش پیدا است، شرح كتاب ارشاد الأذان [[علامه حلى]] (م 726 ق) است. مجمع الفائدة یكى از مشهورترین و دقیق ترین كتب استدلالى است كه تا به حال تألیف شده است؛ ولى متأسفانه بخشى از آن در مرور زمان ضایع شده و از بین رفته است؛ مانند كتاب نكاح، طلاق، عتق و...
+
طهارت، صلات، زکات، خمس، صوم، اعتکاف، حج، جهاد، امر به معروف و نهى از منکر، متاجر، شفعه، دیون، رهن، حجر، ضمان، حواله، کفاله، صبع، اقرار، اجاره، مضارعه، مساقات، جعاله، سبق و رمایه، شرکت، مضاربه، ودیعه، لقطه، غصب، صید و ذبائح، اطعمه و اشربه، میراث، قضا و شهادات، حدود، جنایات، دیات.
  
آنچه از آن باقى مانده و چاپ شده است، از قرار ذیل است:
+
این کتاب به وسیله انتشارات جامعه مدرسین [[حوزه علمیه قم|حوزه علمیه قم]] چاپ و منتشر شده است.
  
[[طهارت]]، صلات، [[زكات]]، [[خمس]]، صوم، [[اعتكاف]]، [[حج]]، جهاد، [[امر به معروف و نهى از منكر]]، متاجر، شفعه، دیون، رهن، حجر، ضمان، حواله، كفاله، صبع، اقرار، اجاره، مضارعه، مساقات، جعاله، سبق و رمایه، شركت، مضاربه، ودیعه، لقطه، غصب، صید و ذبائح، اطعمه و اشربه، میراث، قضا و شهادات، حدود، جنایات، دیات.
+
==منابع==
 +
 
 +
* کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی، محمدرضا ضمیری.
 +
* مجله آیینه پژوهش، رضا مختاری، ۱۳۷۵ شماره ۳۹.
  
==وضعیت نشر کتاب==
+
==متن کتاب ==
 +
[http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/39065/مجمع-الفائدة-والبرهان-في-شرح-إرشاد-الأذهان--علامه‌-حسن‌-بن‌-يوسف‌-حلي '''مجمع الفائدة والبرهان فی شرح إرشاد الأذهان''']
  
این كتاب به وسیله انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه [[قم]] چاپ و منتشر شده است.
+
{{فقه}}
  
==پانویس ==
 
<references />
 
 
[[رده:منابع فقهی]]
 
[[رده:منابع فقهی]]
 
[[رده:منابع فقه استدلالی]]
 
[[رده:منابع فقه استدلالی]]
 
==منابع==
 
کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی/ نویسنده: محمدرضا ضمیری
 

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۷ آوریل ۲۰۲۱، ساعت ۱۱:۱۴

مجمع الفائده و البرهان.jpg
نویسنده مقدس اردبیلى
موضوع فقه شيعه
زبان عربی
تعداد جلد ۱۴
مصحح مجتبی عراقی
مصحح علی پناه اشتهاردی

مجمع الفائدة والبرهان فى شرح إرشاد الأذهان

«مجمع الفائدة و البرهان» اثر مقدس اردبیلى (م، ۹۹۳ ق)، از مشهورترین و دقیق ترین کتب استدلالى فقهی در شرح کتاب «ارشاد الاذهان الی احکام الایمان» علامه حلى (م، ۷۲۶ ق) است.

مؤلف

احمد بن محمد اردبیلی نجفی (م، ۹۳۳ ق) معروف به «مقدس اردبیلی»، از علما و فقهای برجسته شیعه در قرن دهم هجری است. وی با دربار صفویه ارتباط داشت و از این راه در گسترش تشیع و حل مشکلات شیعیان بهره برد.

محقق اردبیلی صاحب آثار ارزشمند دیگری مانند «زبدة البیان فی آیات احکام القرآن»، «اصول الدین» و «حدیقة الشیعه» بود.

علمای بزرگی چون صاحب معالم و صاحب مدارک از شاگردان او می‌‌باشند. مرحوم مقدس اردبیلی در سال ۹۹۳ هـ.ق در نجف اشرف به رحمت ایزدی پیوست و در حرم امام علی (علیه السلام) مدفون گردید.

معرفی اجمالی

گرچه از مرحوم محقق اردبیلى آثار متعدد و ارزشمندى بر جاى مانده، ولى عمده و اُمّ الکتاب آثار وى «مجمع الفائدة والبرهان فى شرح إرشاد الأذهان» است. این کتاب شرحى است مبسوط بر «ارشاد الاذهان الی احکام الایمان» نوشته علامه حلّى (أعلى الله مقامه) در ۱۴ جلد.

تاریخ شروع به تألیف «مجمع الفائده» به تصریح مؤلف، ماه مبارک رمضان سال ۹۷۷ قمری در کربلا, و تاریخ ختم جزء اول, دهم ربیع الاول سال ۹۷۸ قمری در نجف اشرف و تاریخ ختم جزء آخر هنگام ظهر روز یکشنبه دوم ماه صفر سال ۹۸۵ قمری در نجف اشرف بوده است.

محتوای کتاب

این شرح کامل نیست و برخى از ابواب فقهى، یعنى از ابتداى باب وقف در (کتاب العطایا) تا آخر باب کفارات در (کتاب الأیمان وتوابعها) را فاقد است. آنچه از آن باقى مانده و چاپ شده، از قرار ذیل است:

طهارت، صلات، زکات، خمس، صوم، اعتکاف، حج، جهاد، امر به معروف و نهى از منکر، متاجر، شفعه، دیون، رهن، حجر، ضمان، حواله، کفاله، صبع، اقرار، اجاره، مضارعه، مساقات، جعاله، سبق و رمایه، شرکت، مضاربه، ودیعه، لقطه، غصب، صید و ذبائح، اطعمه و اشربه، میراث، قضا و شهادات، حدود، جنایات، دیات.

این کتاب به وسیله انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم چاپ و منتشر شده است.

منابع

  • کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی، محمدرضا ضمیری.
  • مجله آیینه پژوهش، رضا مختاری، ۱۳۷۵ شماره ۳۹.

متن کتاب

مجمع الفائدة والبرهان فی شرح إرشاد الأذهان

فقه
کلیات: تاریخ فقه، ابواب فقه، احکام، اجتهاد، منابع اجتهاد در فقه شیعه، تقلید، اصول فقه، قواعد فقهی
منابع: عروة الوثقى، شرایع الاسلام، علل الشرائع، لمعه، جواهرالكلام، المكاسب المحرمه، مدارک الاحکام و ...
↓ رده ها ↓
فقه: فقیهان، منابع فقهی، اصطلاحات فقهی، آیات الاحکام، منابع اجتهاد در فقه شیعه، قواعد فقه
اصول فقه: اصول فقه، اصولیون، منابع اصول فقه، اصطلاحات اصول فقه
احکام: احکام، احکام عبادی، احکام اقتصادی، احکام خانواده، احکام روابط اجتماعی، احکام قضایی و جزایی، احکام اطعمه و اشربه، اصطلاحات احكام