فاضل دربندی: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(ویرایش)
 
(۶ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
ملا آقا دربندی فرزند ملا عابد معروف به فاضل دربندی یکی از شخصيتهای بزرگ علمی و عملی در قرن سيزدهم هجری بود. آغاز جوانی را سالها در عتبات از محضر شريف العلما، صاحب ضوابط و اعلام ديگر برخوردار بود، و با اينکه در رديف مجتهدين بود از محضر شيخ انصاری و اعلام بزرگ غافل نبود. وی سالها در حوزه عراق تدريس می نمود و قسمتی از سنوات عمر او در خدمت مردم ايران (در تهران) سپری شد. فاضل از ارادتمندان به حضرت خامس آل عبا حضرت سيد الشهداء عليه السلام بود. او در مجالس سوگواری با شنيدن مصائب حضرت، پس از گريه زياد از حالت طبيعی خارج مـــی شد، روزها بی اختيار در سوگ شهدا می ناليد و گريه و زاری می کرد. و چون فردی که عزيزان بسياری از دست داده، به سر و سينه می زد و پس از ضجه و زاری غش می کرد. آقا کتبی در مقتل و مراثی به رشته تحرير برد و با خواندن آنها خود و مردم را به سوگ می نشانيد.
+
'''آخوند ملا آقا دربندى شیروانى''' فرزند عابد فرزند رمضان فرزند زاهد دربندى، معروف به فاضل دربندى (م، ۱۲۸۵ ق)، عالم متتبّع جلیل، [[فقیه|فقیه]] اصولى، جدلى رجالى، محقّق مدقّق، متولد و بزرگ شده دربند شیروان (در مازندران) مى‌باشد که مدتى نیز در [[کربلا|کربلا]] زیسته است.<ref name=":۰">نصیرى، محمدرضا، «اثرآفرینان»، انجمن آثار و مفاخر فرهنگى، ج۳، ص۲۰.</ref> کتاب معروف او [[اسرار الشهاده (کتاب)|اسرار الشهادة]] می باشد.
  
آقای دربندی کتب روايات و احاديث معصومين را بدون وضو لمس ننمود و چون قرآن مجيد می بوسيد و بر ديده می سائيد، فاضل دربندی گذشته از تربيت فضلا، آثاری نيز به نام خزائن الاصول و خزائن الاحکام در فقه و اصول، اسرار الشهاده در مقتل، سعادات در مراثی، قواميس در رجال از خويش به جا گذاشت و سرانجام در سال 1286 در تهران وفات نمود. جنازۀ او را به کربلای حسينی مدفون نمودند.
+
==تحصیلات و استادان==
 +
وى در جوانى به [[عتبات عالیات|عتبات]] عراق رفت و از مجلس درس استادانى چون شیخ على کاشف‎الغطاء و [[شریف العلماء|شریف العلماى مازندرانى]] بهره برد و با [[شیخ مرتضى انصارى]] و شیخ محمدحسن [[صاحب جواهر]] به مباحثات دینى مى‌پرداخت.<ref name=":۱">انوشه، حسن، «دانشنامه ادب فارسى»، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى، ج۵، ص۲۷.</ref>
  
 +
فاضل دربندى در [[فقه]]، [[اصول فقه‌‌‌‌|اصول]]، [[حکمت|حکمت]]، [[علم رجال|رجال]] و [[حدیث|حدیث]] مهارت کافى داشت<ref name=":۱" />و در [[بلاغت]]، فصاحت عرب و عجم و علوم عربى، [[علم کلام|کلام]] بى‌نظیر بود.<ref name=":۰" /> [[میرزا محمد تنکابنی|میرزا محمد تنکابنى]] (-۱۳۰۲ ق)، صاحب «[[قصص العلما|قصص العلماء]]» که از شاگردان او بود، استادى وى را در فصاحت و بلاغت و علوم عربى و رجال مى‌ستاید و مى‌گوید که وى در کلام و حکمت نیز از استادان روزگار خود بوده است.
 +
 +
== ویژگی‌های فاضل دربندى ==
 +
به گفته [[محمدعلی مدرس تبریزی|مدرس تبریزى]]، ملا آقا دربندى در [[محبت اهل بیت علیهم السلام|محبت خاندان رسالت]] و نشر علوم و معارف اسلامى و محبت به [[امام حسین علیه السلام|امام حسین]](علیه السلام) بلند آوازه بود و در آیین سوگوارى [[شهدای کربلا|شهداى کربلا]] کوشش بسیار مى‌کرد. گویند که وى در عاشورا چندان در سوگوارى افراط مى‌کرد که گریبان خود را چاک مى‌داد، عمامه‌اش را بر زمین مى‌کوبید و بر سرش قمه مى‌زد. پس از آن بود که در پاره‌اى نواحى [[ایران|ایران]]، به ویژه آذربایجان، رسم [[قمه زنی|قمه‌زنى]] رواج گرفت. در روزهاى [[ماه محرم|محرم]] گروه فراوانى در پاى منبرش گرد مى‌آمدند.<ref name=":۱" />
 +
 +
==آثار و تألیفات==
 +
 +
۱- اکسیر العبادات فى اسرار الشهادات؛ معروف به [[اسرار الشهاده (کتاب)|اسرار الشهادة]].
 +
 +
۲- حجیة الاصول المثبة باقسامها.
 +
 +
۳- خزائن الاحکام.
 +
 +
۴- خزائن الاصول.
 +
 +
۵- قوامیس القواعد.
 +
 +
۶- رساله عملیه؛ به فارسى در [[تقلید|تقلید]] و [[طهارت]] و [[نماز]].
 +
 +
۷- عناوین المسائل/ مسائل الخزائن الدربندیة.
 +
 +
۸- المسائل التمرینیة؛ به عربى در [[فقه]].
 +
 +
۹- تصحیح دیوان کامل قمرى دربندى.
 +
 +
۱۰- جواهر الایقان.
 +
 +
۱۱- الجوهرة یا جوهر الصناعة؛ در اسطرلاب.
 +
 +
۱۲- قوامیس الصناعة فى فنون الاخبار؛ در اخبار و تراجم.
 +
 +
==وفات==
 +
فاضل دربندی در سال ۱۲۸۶ یا ۱۲۸۵ق در [[تهران]] وفات یافت و پس از انتقال پیکرش به [[کربلا|کربلاى]] معلى، در همانجا به خاک سپرده شد.<ref>مدرس، میرزا محمد على، ص۲۱۶.</ref>
 +
 +
==پانویس==
 +
<references />
 
==منابع==
 
==منابع==
سایت شعائر
+
* ویکی نور
 +
 
 
[[رده:علمای قرن سیزدهم]]
 
[[رده:علمای قرن سیزدهم]]
 +
[[رده:فقیهان]]
 +
[[رده:تاریخ نویسان]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۰ نوامبر ۲۰۱۹، ساعت ۰۹:۱۶

آخوند ملا آقا دربندى شیروانى فرزند عابد فرزند رمضان فرزند زاهد دربندى، معروف به فاضل دربندى (م، ۱۲۸۵ ق)، عالم متتبّع جلیل، فقیه اصولى، جدلى رجالى، محقّق مدقّق، متولد و بزرگ شده دربند شیروان (در مازندران) مى‌باشد که مدتى نیز در کربلا زیسته است.[۱] کتاب معروف او اسرار الشهادة می باشد.

تحصیلات و استادان

وى در جوانى به عتبات عراق رفت و از مجلس درس استادانى چون شیخ على کاشف‎الغطاء و شریف العلماى مازندرانى بهره برد و با شیخ مرتضى انصارى و شیخ محمدحسن صاحب جواهر به مباحثات دینى مى‌پرداخت.[۲]

فاضل دربندى در فقه، اصول، حکمت، رجال و حدیث مهارت کافى داشت[۲]و در بلاغت، فصاحت عرب و عجم و علوم عربى، کلام بى‌نظیر بود.[۱] میرزا محمد تنکابنى (-۱۳۰۲ ق)، صاحب «قصص العلماء» که از شاگردان او بود، استادى وى را در فصاحت و بلاغت و علوم عربى و رجال مى‌ستاید و مى‌گوید که وى در کلام و حکمت نیز از استادان روزگار خود بوده است.

ویژگی‌های فاضل دربندى

به گفته مدرس تبریزى، ملا آقا دربندى در محبت خاندان رسالت و نشر علوم و معارف اسلامى و محبت به امام حسین(علیه السلام) بلند آوازه بود و در آیین سوگوارى شهداى کربلا کوشش بسیار مى‌کرد. گویند که وى در عاشورا چندان در سوگوارى افراط مى‌کرد که گریبان خود را چاک مى‌داد، عمامه‌اش را بر زمین مى‌کوبید و بر سرش قمه مى‌زد. پس از آن بود که در پاره‌اى نواحى ایران، به ویژه آذربایجان، رسم قمه‌زنى رواج گرفت. در روزهاى محرم گروه فراوانى در پاى منبرش گرد مى‌آمدند.[۲]

آثار و تألیفات

۱- اکسیر العبادات فى اسرار الشهادات؛ معروف به اسرار الشهادة.

۲- حجیة الاصول المثبة باقسامها.

۳- خزائن الاحکام.

۴- خزائن الاصول.

۵- قوامیس القواعد.

۶- رساله عملیه؛ به فارسى در تقلید و طهارت و نماز.

۷- عناوین المسائل/ مسائل الخزائن الدربندیة.

۸- المسائل التمرینیة؛ به عربى در فقه.

۹- تصحیح دیوان کامل قمرى دربندى.

۱۰- جواهر الایقان.

۱۱- الجوهرة یا جوهر الصناعة؛ در اسطرلاب.

۱۲- قوامیس الصناعة فى فنون الاخبار؛ در اخبار و تراجم.

وفات

فاضل دربندی در سال ۱۲۸۶ یا ۱۲۸۵ق در تهران وفات یافت و پس از انتقال پیکرش به کربلاى معلى، در همانجا به خاک سپرده شد.[۳]

پانویس

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ نصیرى، محمدرضا، «اثرآفرینان»، انجمن آثار و مفاخر فرهنگى، ج۳، ص۲۰.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ انوشه، حسن، «دانشنامه ادب فارسى»، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى، ج۵، ص۲۷.
  3. مدرس، میرزا محمد على، ص۲۱۶.

منابع

  • ویکی نور