امام مهدی عجل الله تعالی فرجه‌ از تولد تا رجعت (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(رده)
سطر ۱: سطر ۱:
[[پرونده:Ketab155.jpg|بندانگشتی|‏امام مهدي (عجل الله تعالي فرجه الشريف) از تولد تا رجعت]]
+
کتاب '''«امام مهدى (عجّل الله تعالی فرجه) از تولد تا رجعت؛ در قصه انتظار»'''، تألیف على نظرى منفرد، پژوهشى است به زبان فارسى، پيرامون [[امام زمان عجل الله فرجه الشریف|حضرت مهدى]] (علیه‌السلام)، از ولادت و آغاز [[امامت]] آن حضرت، تا مباحثى همچون [[نواب اربعه]]، [[غیبت صغری|غيبت صغرى]]، [[غیبت کبری|غيبت كبرى]]، [[انتظار ظهور امام زمان (عج)|انتظار]] و [[رجعت]].
 +
{{مشخصات کتاب
  
'''امام مهدى(عج) از تولد تا رجعت'''، اثر [[نظری منفرد، علی|على نظرى منفرد]]، پژوهشى است پيرامون حضرت مهدى(عج)، از ولادت آن حضرت تا مباحث مربوط به رجعت كه به زبان فارسى و در دوران معاصر نوشته شده است.
+
|عنوان=
  
== ساختار ==
+
|تصویر= [[پرونده:Ketab155.jpg|240px|وسط]]
  
كتاب با مقدمه نويسنده آغاز و مطالب در چهارده فصل، تنظيم شده است.
+
|نویسنده= على نظرى منفرد
  
نويسنده ابتدا به نصوص مربوط به حضرت مهدى(عج) اشاره نموده و پس از بررسى اعتقاد به مصلح موعود در ميان اقوام و ملل، به بحث پيرامون وضعيت سياسى و اجتماعى دوران ولادت و آغاز امامت حضرت(عج) پرداخته و در ادامه، مباحثى همچون غيبت صغرى، نواب، غيبت كبرى، انتظار، رجعت و... را مطرح نموده است.
+
|موضوع= زندگینامه امام زمان علیه‌السلام/مهدویت
  
== گزارش محتوا ==
+
|زبان= فارسی
  
در مقدمه، به اين نكته اشاره شده است كه برقرارى عدالت و پايان گرفتن بساط ظلم و ستم از جمله امورى است كه همواره مورد توجه انسان بوده و براى ايجاد و تحقق آن، اقدامات زيادى انجام گرفته و مى‌توان گفت اجراى عدالت و رفع ظلم و تجاوز كه بستر اصلاح و امنيت در جامعه بشرى است، از جمله آرمان‌هاى انسان محسوب مى‌شود كه در طول تاريخ، همواره انظار و افكار را به خود معطوف داشته و براى رسيدن به آن، شيوه‌ها و راهكارهاى فراوانى به كار گرفته شده، اما ميزان موفقيت در رسيدن به اين هدف بزرگ، اندك و ناچيز و يا منفى بوده است، ارزيابى وضعيت موجود جوامع بشرى و مقايسه آن با آنچه مطلوب و مورد انتظار است نشان مى‌دهد كه براى رسيدن به وضعيت مطلوب و برقرارى عدالت و صلح و امنيت و رفع ظلم و تجاوز، راهى ناهموار و سخت پيش رو است.<ref>مقدمه، ص13</ref>
+
|تعداد جلد= ۱
  
فصل اول، به كليات اختصاص يافته و در آن، از سه مبحث زير، سخن به ميان آمده است:
+
|عنوان افزوده1=
  
الف)- ضرورت وجود حجت الهى: در اين قسمت، نويسنده به موضوع ضرورت حجت در هر عصر و زمان اشاره كرده است. حجت چيزى است كه به آن احتجاج مى‌شود و كسى كه مى‌خواهد امرى را اثبات نمايد، براى اثبات آن، دليل و برهان اقامه مى‌كند تا بدين وسيله آن امر مورد قبول واقع شود و ديگران آن را بپذيرند؛ برهانى كه براى اثبات مدعاى خود اقامه مى‌نمايد، آن را حجت گويند. در اينجا مقصود نويسنده از حجت الهى، كسى يا چيزى است كه خداوند به او احتجاج مى‌كند؛ همچون رسولان و امامان و نيز كتب آسمانى و عقل اديبان.<ref>متن كتاب، ص20</ref>
+
|افزوده1=
  
ب)- لزوم شناخت امام: در اين قسمت، به اين نكته پرداخته شده است كه اين حجتى كه در هر عصر و زمان بايستى باشد و عقل و نقل بر ضرورت و لزوم وجود آن در همه زمان‌ها حكم كرده و تأكيد مى‌نمايد، لازم است كه آن حجت را مردم بشناسند؛ زيرا هدايت و سعادت خلق در گرو شناخت حجت و آگاهى از رهنمودها و ارشادات او و به كار گرفتن فرامين و دستورات او مى‌باشد كه در آن هنگام فرد مى‌تواند به‌سوى كمال و سعادت حركت كند.<ref>همان، ص32</ref>
+
|عنوان افزوده2=
  
ج)- امامت عهد الهى: در اينكه چگونه كسى امام و پيشوا براى امت بعد از پيامبر(ص) مى‌شود، اختلاف است و در اين قسمت، اين اختلافات و احتمالات، به‌صورت مفصل، بررسى شده است كه عبارتند از:
+
|افزوده2=
  
#امت نياز به امام بعد از رسول خدا(ص) نداشته باشد و پيامبر(ص) بدون تعيين فردى از دنيا رفته است.
+
|لینک=
#اينكه هركس توانست بر مسند قدرت و رهبرى امت گرچه با قهر و غلبه و جور و ظلم تكيه زند، امام و پيشواى مردم شود.
+
}}
#اتفاق امت بر امامت و پيشوايى فردى حاصل شود كه با اتفاق و اجماع، رهبرى فردى را بر خود مشروع شمارند، كه عامّه مشروعيت خلافت و امامت بعد از پيامبر(ص) را به‌وسيله اجماع دانسته‌اند.
+
==محتوای کتاب==
#شورى از ديگر امورى است كه براى مشروعيت امامت و خلافت بعد از پيامبر(ص) به آن تمسك كرده‌اند و براى حجيت آن به آيه '''«وَ أَمْرُهُمْ شُورى بَينَهُمْ»''' استفاده كرده‌اند.
 
#اينكه انتخاب امام از جانب خداوند و نصب او توسط رسول خدا(ص) به امر پروردگار بدانيم. اين مورد كاملا صحيح است و با آيات و روايات سازگار مى‌باشد.<ref>همان، ص36-39</ref>
 
  
در فصل دوم، به حضرت مهدى(عج)، از آيينه احاديث و اخبار، نگريسته شده است. اين احاديث، از پيامبر(ص) و ساير معصومين(ع)، به ترتيب مى‌باشد.<ref>همان، ص53-104</ref>
+
کتاب با مقدمه نویسنده آغاز و مطالب در چهارده فصل، تنظیم شده است.  
  
در فصل سوم، اعتقاد به مصلح موعود در ميان اقوام و ملل، بررسى گرديده است. به باور نويسنده، اعتقاد بر موعود در آخر الزمان اختصاص به شيعه اماميه ندارد، بلكه تمام مسلمانان به وجود موعود مصلح از فرزندان پيامبر(ص) معتقدند و در اديان آسمانى نيز بشارت به ظهور مصلح آمده است و اينكه در آينده جهان، حكومت براى صالحان خواهد بود و آنان وارث زمين مى‌گردند.<ref>همان، ص110</ref>
+
فصل اول، به کلیات اختصاص یافته و در آن، از سه مبحث زیر، سخن به میان آمده است:
  
نويسنده، معتقد است با تتبع و استقصاء در ميان آئين‌هايى كه اكنون و يا در گذشته بوده و كاوش و تحقيق در اعتقاد آنان، به اين حقيقت پى مى‌بريم كه اعتقاد به موعود مصلح از جمله باورهاى پيروان آن مذاهب مى‌باشد؛ هرچند كه آن آئين‌ها در حوزه اديان الهى قرار ندارند و برخى از آنها چه‌بسا نسبت به مبدأ و معاد يا معتقد نبوده و يا با ديده ترديد به آن مى‌نگرند، اما بر اين باورند كه روزى جهان به دست عدالت‌گسترى اداره خواهد شد و او با مبارزه با بى‌عدالتى‌ها و ظلم و فساد، حاكميت عدل و داد را در سراسر گيتى بنا مى‌نمايد و حاكميت زورگويان و ستمگران، جاى خود را به حاكميت صالحان خواهد داد؛ البته تحقق چنين حكومتى مستلزم مقدمات و امورى است كه به‌تدريج بايستى فراهم شود تا زمينه پيدايش آن حكومت پديد آيد؛ ازاين‌رو، نويسنده بخشى كوتاه را به بيان باورها و معتقدات غير از شيعه اماميه پرداخته كه آنان نيز در اين امر موافق با اعتقاد شيعه هستند كه آينده جهان در اختيار صالحان قرار خواهد گرفت. اين بحث در سه بخش شكل گرفته است: مهدى از نظر مسلمانان؛ مصلح موعود در اديان الهى و مصلح موعود نزد ديگر ملل.<ref>همان، ص110-111</ref>
+
الف) ضرورت وجود [[حجت]] الهى: در این قسمت، نویسنده به موضوع ضرورت حجت در هر عصر و زمان اشاره کرده است. حجت چیزى است که به آن احتجاج مى‌شود. در اینجا مقصود نویسنده از حجت الهى، کسى یا چیزى است که خداوند به او احتجاج مى‌کند؛ همچون رسولان و [[ائمه اطهار|امامان]] و نیز کتب آسمانى و عقل ادیبان.<ref>متن کتاب، ص۲۰</ref>
  
در فصل چهارم، وضعيت سياسى و اجتماعى دوران ولادت حضرت مهدى(عج)، تشريح شده است. در زمان متوكل كه امام هادى(ع) و [[امام حسن عسکری(ع)]] به سامرا منتقل گرديدند، عصر خفقان و استبداد بود و هيچ‌كسى حق كوچك‌ترين مخالفت و حتى اظهار عقيده‌اى كه مخالف با نظر متوكل باشد را نداشت و در صورت ابراز مخالفت، دستگير و به فجيع‌ترين وجه به قتل مى‌رسيد. متوكل حتى به دوستان و نزديكان خود رحم نمى‌كرد و به‌عنوان نمونه ايتاخ را كه از نزديكانش بود به حج فرستاد و در مراجعت در بغداد به فرمان متوكل او و دو فرزندش را زندانى كردند و به قتل رسانيد.
+
ب) لزوم شناخت [[امام]]: در این قسمت، به این نکته پرداخته شده است که این حجتى که در هر عصر و زمان بایستى باشد و عقل و نقل بر ضرورت و لزوم وجود آن در همه زمان‌ها حکم کرده و تأکید مى‌نماید، لازم است که آن حجت را مردم بشناسند؛ زیرا هدایت و سعادت خلق در گرو شناخت حجت و آگاهى از رهنمودها و ارشادات او و به کار گرفتن فرامین و دستورات او مى‌باشد که در آن هنگام فرد مى‌تواند به‌سوى کمال و سعادت حرکت کند.<ref>همان، ص۳۲</ref>
  
[[ابن اثیر، علی بن محمد|ابن اثير]] در وقايع سال 237 مى‌نويسد: در اين سال متوكل امر كرد كه جسد احمد بن نصر خزاعى را از بالاى دار به زير آورده و به بازماندگانش دهند و جسد او را به بغداد حمل كرده، سر او را به بدنش ملحق نموده و غسل و كفن كرده، او را دفن نمودند و گروه زيادى گرد آمدند تا براى تبرك او را مسح كنند. حتى متوكل هنگامى كه قدرت را در دست گرفت از بحث و گفتگو درباره قرآن و غير آن نهى كرد و آن را به تمام بلاد مكتوب كرد.<ref>همان، ص127</ref>
+
ج) [[امامت]] عهد الهى: در اینکه چگونه کسى امام و پیشوا براى امت بعد از [[پیامبر اسلام|پیامبر]](ص) مى‌شود، اختلاف است و در این قسمت، این اختلافات و احتمالات، به‌صورت مفصل، بررسى شده است که عبارتند از:
  
در فصل پنجم، به بحث پيرامون احوال حضرت مهدى(عج) و آغاز امامت ايشان پرداخته شده است.<ref>همان، ص149</ref>و در فصل ششم، از غيبت صغرا، نواب و توقيعات سخن به ميان آمده است.<ref>همان، ص179</ref>
+
*امت نیاز به امام بعد از رسول خدا(ص) نداشته باشد و پیامبر(ص) بدون تعیین فردى از دنیا رفته است.
 +
*اینکه هرکس توانست بر مسند قدرت و رهبرى امت گرچه با قهر و غلبه و جور و ظلم تکیه زند، امام و پیشواى مردم شود.
 +
*اتفاق امت بر امامت فردى حاصل شود که رهبرى فردى را بر خود مشروع شمارند، که [[اهل سنت|عامّه]] مشروعیت [[خلافت]] و امامت بعد از پیامبر(ص) را به‌وسیله [[اجماع]] دانسته‌اند.
 +
*شورى از دیگر امورى است که براى مشروعیت امامت و خلافت بعد از پیامبر(ص) به آن تمسک کرده‌اند و براى حجیت آن به آیه «وَ أَمْرُهُمْ شُورى بَینَهُمْ» ([[سوره شوری]]، ۳۸) استفاده کرده‌اند.
 +
*اینکه انتخاب امام از جانب [[خداوند]] و نصب او توسط رسول خدا(ص) به امر پروردگار بدانیم. این مورد کاملا صحیح است و با آیات و روایات سازگار مى‌باشد.<ref>همان، ص۳۶-۳۹</ref>
  
مباحث و عناوينى كه در ساير فصول كتاب، مطرح شده است، به ترتيب عبارتند از: غيبت كبرى؛ رابطه امام(عج) و مردم در دوره غيبت كبرى؛ انتظار؛ وضعيت جهان و اتفاقات قبل از ظهور؛ علائم ظهور؛ ظهور و قيام مهدى(عج)؛ حكومت جهانى حضرت ولى عصر(عج) و رجعت.
+
در فصل دوم، به [[حضرت مهدى]](عج)، از آیینه [[احادیث]] و اخبار، نگریسته شده است. این احادیث، از پیامبر(ص) و سایر معصومین(ع)، به ترتیب مى‌باشد.<ref>همان، ص۵۳-۱۰۴</ref>
  
== وضعيت كتاب ==
+
در فصل سوم، اعتقاد به مصلح موعود در میان اقوام و ملل، بررسى گردیده است. به باور نویسنده، اعتقاد بر موعود در [[آخر الزمان]] اختصاص به [[شیعه]] ندارد، بلکه تمام مسلمانان به وجود موعود مصلح از فرزندان پیامبر(ص) معتقدند و در ادیان آسمانى نیز بشارت به ظهور مصلح آمده است و اینکه در آینده جهان، حکومت براى صالحان خواهد بود و آنان وارث زمین مى‌گردند.<ref>همان، ص۱۱۰</ref> این بحث در سه بخش شکل گرفته است: مهدى از نظر مسلمانان؛ مصلح موعود در ادیان الهى و مصلح موعود نزد دیگر ملل.<ref>همان، ص۱۱۰-۱۱۱</ref>
فهرست مطالب، در ابتداى كتاب آمده است.
 
  
در پاورقى‌ها، علاوه بر ذكر منابع.<ref>ر.ك: پاورقى، ص25</ref>، به ارائه شرح حال مختصرى از اعلام مذكور در متن.<ref>ر.ك: همان، ص26</ref>و توضيح برخى كلمات و عبارات متن، پرداخته شده است.<ref>ر.ك: همان، ص32</ref>
+
در فصل چهارم، وضعیت سیاسى و اجتماعى دوران ولادت حضرت مهدى(عج)، تشریح شده است. در زمان [[متوکل (خلیفه عباسی)|متوکل]] که [[امام هادی علیه السلام|امام هادى]](ع) و [[امام حسن عسکری(ع)|امام حسن عسکری]](ع) به [[سامرا]] منتقل گردیدند، عصر خفقان و استبداد بود و هیچ‌کسى حق کوچک‌ترین مخالفت و حتى اظهار عقیده‌اى که مخالف با نظر متوکل باشد را نداشت و در صورت ابراز مخالفت، دستگیر و به فجیع‌ترین وجه به قتل مى‌رسید.
  
==پانويس ==
+
در فصل پنجم، به بحث پیرامون احوال حضرت مهدى(عج) و آغاز [[امامت]] ایشان پرداخته شده است.<ref>همان، ص۱۴۹</ref>
<references />
 
== منابع مقاله ==
 
  
مقدمه و متن كتاب.
+
در فصل ششم، از [[غیبت صغری|غیبت صغری]]، [[نواب اربعه]] و [[توقیعات امام زمان علیه السلام|توقیعات امام زمان]](ع) سخن به میان آمده است.<ref>همان، ص۱۷۹</ref>
  
== منبع ==
+
مباحث و عناوینى که در سایر فصول کتاب، مطرح شده است، به ترتیب عبارتند از: [[غیبت کبری|غیبت کبرى]]؛ رابطه امام زمان و مردم در دوره غیبت کبرى؛ [[انتظار ظهور امام زمان (عج)|انتظار ظهور]]؛ وضعیت جهان و اتفاقات قبل از ظهور؛ [[نشانه های ظهور امام زمان (عج)|علائم ظهور]]؛ ظهور و قیام مهدى(عج)؛ حکومت جهانى حضرت ولى عصر(عج) و [[رجعت]].
ویکی نور
 
  
 +
==پانویس==
 +
<references />
 +
==منابع==
 +
* "‏امام مهدی (عجل الله تعالی فرجه) از تولد تا رجعت"، ویکی نور.
 
[[رده:کتابهای با موضوع امام مهدی (عج)]]
 
[[رده:کتابهای با موضوع امام مهدی (عج)]]
 +
[[رده:منابع تاریخ زندگی امام مهدی(عج)]][[رده:کتابهای شخصیت شناسی]][[رده:سرگذشت نامه ها]]

نسخهٔ ‏۲۹ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۱۴:۲۰

کتاب «امام مهدى (عجّل الله تعالی فرجه) از تولد تا رجعت؛ در قصه انتظار»، تألیف على نظرى منفرد، پژوهشى است به زبان فارسى، پيرامون حضرت مهدى (علیه‌السلام)، از ولادت و آغاز امامت آن حضرت، تا مباحثى همچون نواب اربعه، غيبت صغرى، غيبت كبرى، انتظار و رجعت.

Ketab155.jpg
نویسنده على نظرى منفرد
موضوع زندگینامه امام زمان علیه‌السلام/مهدویت
زبان فارسی
تعداد جلد ۱

محتوای کتاب

کتاب با مقدمه نویسنده آغاز و مطالب در چهارده فصل، تنظیم شده است.

فصل اول، به کلیات اختصاص یافته و در آن، از سه مبحث زیر، سخن به میان آمده است:

الف) ضرورت وجود حجت الهى: در این قسمت، نویسنده به موضوع ضرورت حجت در هر عصر و زمان اشاره کرده است. حجت چیزى است که به آن احتجاج مى‌شود. در اینجا مقصود نویسنده از حجت الهى، کسى یا چیزى است که خداوند به او احتجاج مى‌کند؛ همچون رسولان و امامان و نیز کتب آسمانى و عقل ادیبان.[۱]

ب) لزوم شناخت امام: در این قسمت، به این نکته پرداخته شده است که این حجتى که در هر عصر و زمان بایستى باشد و عقل و نقل بر ضرورت و لزوم وجود آن در همه زمان‌ها حکم کرده و تأکید مى‌نماید، لازم است که آن حجت را مردم بشناسند؛ زیرا هدایت و سعادت خلق در گرو شناخت حجت و آگاهى از رهنمودها و ارشادات او و به کار گرفتن فرامین و دستورات او مى‌باشد که در آن هنگام فرد مى‌تواند به‌سوى کمال و سعادت حرکت کند.[۲]

ج) امامت عهد الهى: در اینکه چگونه کسى امام و پیشوا براى امت بعد از پیامبر(ص) مى‌شود، اختلاف است و در این قسمت، این اختلافات و احتمالات، به‌صورت مفصل، بررسى شده است که عبارتند از:

  • امت نیاز به امام بعد از رسول خدا(ص) نداشته باشد و پیامبر(ص) بدون تعیین فردى از دنیا رفته است.
  • اینکه هرکس توانست بر مسند قدرت و رهبرى امت گرچه با قهر و غلبه و جور و ظلم تکیه زند، امام و پیشواى مردم شود.
  • اتفاق امت بر امامت فردى حاصل شود که رهبرى فردى را بر خود مشروع شمارند، که عامّه مشروعیت خلافت و امامت بعد از پیامبر(ص) را به‌وسیله اجماع دانسته‌اند.
  • شورى از دیگر امورى است که براى مشروعیت امامت و خلافت بعد از پیامبر(ص) به آن تمسک کرده‌اند و براى حجیت آن به آیه «وَ أَمْرُهُمْ شُورى بَینَهُمْ» (سوره شوری، ۳۸) استفاده کرده‌اند.
  • اینکه انتخاب امام از جانب خداوند و نصب او توسط رسول خدا(ص) به امر پروردگار بدانیم. این مورد کاملا صحیح است و با آیات و روایات سازگار مى‌باشد.[۳]

در فصل دوم، به حضرت مهدى(عج)، از آیینه احادیث و اخبار، نگریسته شده است. این احادیث، از پیامبر(ص) و سایر معصومین(ع)، به ترتیب مى‌باشد.[۴]

در فصل سوم، اعتقاد به مصلح موعود در میان اقوام و ملل، بررسى گردیده است. به باور نویسنده، اعتقاد بر موعود در آخر الزمان اختصاص به شیعه ندارد، بلکه تمام مسلمانان به وجود موعود مصلح از فرزندان پیامبر(ص) معتقدند و در ادیان آسمانى نیز بشارت به ظهور مصلح آمده است و اینکه در آینده جهان، حکومت براى صالحان خواهد بود و آنان وارث زمین مى‌گردند.[۵] این بحث در سه بخش شکل گرفته است: مهدى از نظر مسلمانان؛ مصلح موعود در ادیان الهى و مصلح موعود نزد دیگر ملل.[۶]

در فصل چهارم، وضعیت سیاسى و اجتماعى دوران ولادت حضرت مهدى(عج)، تشریح شده است. در زمان متوکل که امام هادى(ع) و امام حسن عسکری(ع) به سامرا منتقل گردیدند، عصر خفقان و استبداد بود و هیچ‌کسى حق کوچک‌ترین مخالفت و حتى اظهار عقیده‌اى که مخالف با نظر متوکل باشد را نداشت و در صورت ابراز مخالفت، دستگیر و به فجیع‌ترین وجه به قتل مى‌رسید.

در فصل پنجم، به بحث پیرامون احوال حضرت مهدى(عج) و آغاز امامت ایشان پرداخته شده است.[۷]

در فصل ششم، از غیبت صغری، نواب اربعه و توقیعات امام زمان(ع) سخن به میان آمده است.[۸]

مباحث و عناوینى که در سایر فصول کتاب، مطرح شده است، به ترتیب عبارتند از: غیبت کبرى؛ رابطه امام زمان و مردم در دوره غیبت کبرى؛ انتظار ظهور؛ وضعیت جهان و اتفاقات قبل از ظهور؛ علائم ظهور؛ ظهور و قیام مهدى(عج)؛ حکومت جهانى حضرت ولى عصر(عج) و رجعت.

پانویس

  1. متن کتاب، ص۲۰
  2. همان، ص۳۲
  3. همان، ص۳۶-۳۹
  4. همان، ص۵۳-۱۰۴
  5. همان، ص۱۱۰
  6. همان، ص۱۱۰-۱۱۱
  7. همان، ص۱۴۹
  8. همان، ص۱۷۹

منابع

  • "‏امام مهدی (عجل الله تعالی فرجه) از تولد تا رجعت"، ویکی نور.