الکلمة الغراء فی تفضیل الزهراء و عقیلة الوحی (کتاب)

از دانشنامه‌ی اسلامی
نسخهٔ تاریخ ‏۹ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۰۷:۱۳ توسط مهدی موسوی (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به ناوبری پرش به جستجو

«الکلمة الغَرّاء فی تفضیل الزهراء علیهاالسلام و عقیلة الوحی زینب بنت امیرالمؤمنین» تألیف علامه سید عبدالحسین شرف‌الدین عاملی (م، ۱۳۷۷ ق)، کتابی در برتری حضرت فاطمه (علیهاالسلام) بر دیگران، با دلایل قرآنی و حدیثی مورد قبول اهل سنت است. مؤلف در پایان کتاب، مقاله‌ای نیز درباره فضایل حضرت زینب (علیهاالسلام) نگاشته است.

Ketab121.jpg
نویسنده سید عبدالحسین شرف الدین عاملی
موضوع فضایل حضرت فاطمه و حضرت زینب علیهماالسلام
زبان عربی
تعداد جلد ۱

مؤلف

سید عبدالحسین شرف‌الدین عاملی (۱۲۹۰-۱۳۷۷ ق)، متکلم و عالم مجاهد شیعه است. وی از شاگردان آخوند خراسانی، سید محمدکاظم یزدى و شیخ الشریعه اصفهانی بود.

علامه شرف‌الدین در مقابل جنبش هاى آزادى خواهى که در جهان غرب و اسلام اتفاق مى افتاد، موضع مثبتى اتخاذ مى کرد و از آنان حمایت مى‌نمود.

کتاب مشهور «المراجعات» در دفاع از عقاید تشیع، از مهمترین آثار اوست. برخی دیگر از تألیفات شرف الدین عبارتند از: النص و الاجتهاد، مؤلفوا الشیعة فى صدر الاسلام، الفصول المهمة فى تألیف الأمة، فلسفة المیثاق و الولایة، مسائل فقهیة، کلمة حول الرؤیة، ثبت الاثبات فى سلسلة الرواة.

معرفی کتاب

علامه سید عبدالحسین شرف‌الدین، کتاب «الکلمة الغراء فی تفضیل الزهراء علیهاالسلام» را در پاسخ به شخصى نوشته است که از وى سؤال کرده آیا شیعه دلیل قانع کننده‌اى برای مخالفان خود درباره برترى حضرت فاطمه(علیهاالسلام) بر سایر افراد دارد؟ مؤلف نیز در جواب، به وجود دلایل معتبری از قرآن و سنت اشاره کرده که قابل انکار نیستند.

از آنجا که سوال کننده از مؤلف خواسته است دلایلى خصم پسند ارائه کند، وى تنها از منابع اهل سنت بهره برده و به آنها استدلال کرده است.

محتوای کتاب

علامه شرف‌الدین دلایل مورد قبول اهل سنت را به دو بخش دلایل قرآنی و دلایل حدیثی تقسیم کرده است. در بخش دلایل قرآنی، که بیشتر حجم کتاب را به خود اختصاص داده، به چند آیه محکم تمسک جسته است، از جمله: آیات مباهله، تطهیر، مودّت و آیاتى از سوره انسان استدلال کرده و سپس احادیثى از رسول خدا درباره فضایل حضرت صدیقه طاهره آورده است.

نویسنده با تمسک به روایات از منابع اهل سنت، نشان داده که این آیه ها برتری حضرت زهرا(س) بر دیگران را نشان می دهند.

وی در آغاز بخش دوم اظهار داشته است که احادیث صحیح و صریح در این زمینه به قدری زیاد است که این کتاب گنجایش آنها را ندارد و از میان آنها تنها دوازده حدیث را انتخاب کرده است.

در پایان کتاب، مقاله‌اى از سید عبدالحسین درباره حضرت زینب(س) درج شده که آن هم در پاسخ عده‌اى از ایرانیان است. در سال ۱۳۳۴ق. که ایرانیان ضریح حضرت زینب(س) را ساخته و خواستند آن را نصب کنند، از این عالم بزرگ در خواست کردند به مناسبت این مراسم تاریخى، مقاله‌اى درباره حضرت زینب بنگارد و او چنین کرد. البته این نوشته، شبیه یک خطابه است و از شکل یک مقاله علمى و استدلالى خارج است.

از آنجا که بنای نویسنده بر اختصار بوده، تنها بخشی از دلایل را ذکر کرده؛ اما پاورقی های استاد محمدرضا مامقانی، کتاب را بیش از پیش قابل استفاده کرده است. وی تا آنجا که محدودیت کتاب اجازه می داده، دلایلی دیگر نیز افزوده و تلاش کرده بیانات نویسنده را تکمیل کند. حجم پاورقی های کتاب بیش از اصل کتاب است.

منابع