احمد بن محمد بن مطهر: تفاوت بین نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۷ سپتامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۰۲

«احمد بن محمد بن مطهر»، از راویان موثق شیعه در قرن سوم قمری و از اصحاب امام حسن عسکری (علیه السلام) است. از او به عنوان «صاحب ابى محمد» یاد می‌کنند و این لقب نشان دهنده جایگاه نزدیک او نسبت به امام عسکرى (علیه السلام) است. اطمینان و اعتماد آن حضرت به احمد، آن چنان بوده که او را به عنوان مسئول اداره امور خود و رسیدگى به کارها برگزیده بود.

صحابی امام عسکری

مسعودى در «اثبات الوصیة» روایت کرده از حمیرى از احمد بن اسحاق که گفت: داخل شدم بر امام حسن عسکرى علیه السلام، فرمود به من اى احمد! چگونه بود حال شما در آن چیزى که مردم در او شک و ریب کردند؟ گفتم: اى آقاى من! وقتى که رسید به ما کاغذى که در آن بود خبر سید ما و ولادت او یعنى حضرت حجت علیه السلام، نماند از ما مردى و زنى و پسرى که داراى فهم باشد مگر آن که قایل به حق شد، حضرت عسکرى علیه السلام فرمود: آیا ندانستید شما که زمین خالى نمى‌ماند از حجتى از جانب خدا؟

پس امر کرد حضرت عسکرى علیه السلام والده خود را به حج در سنه ۲۵۹ ق. و خبر داد او را به آن چه به او مى‌رسد در سال بعد یعنى خبر فوت خود را در سنه ۲۶۰ ق. به والده‌اش داد و حاضر کرد حضرت صاحب الامر علیه السلام را و وصیت کرد به او و تسلیم کرد به آن حضرت اسم اعظم را و مواریث و سلاح را و بیرون شد والده حضرت عسکرى علیه السلام با حضرت صاحب علیه السلام به سوى مکه و ابوعلى احمد بن محمد بن مطهر متولى کارهاى ایشان بود. پس چون رسیدند به بعضى از منازل، ملاقات کردند قافله‌هایى از اعراب را. پس خبر دادند ایشان را به شدت خوف و کمى آب، پس برگشتند بیشتر مردم مگر آن‌هایى که در ناحیه^[۱] بودند که ایشان رفتند و سالم ماندند.^[۲] و روایت شده که وارد شد برایشان امر حضرت عسکرى علیه السلام به آن که بروند و برنگردند.

و ظاهر است که آن کسى را که امام علیه السلام قائم بر امور اهل خود قرار مى‌دهد - که در ایشان است مادر خود و کسى که مثل او است در این سفر بزرگ و طولانى -، لابد باید در مقام رفیع باشد از وثاقت و امانت و فطانت.^[۳]

جایگاه علمی

شیخ صدوق (ره) از «احمد بن محمد بن مطهر» به صحابه امام عسکری علیه السلام تعبیر کرده است. صاحب مستدرک الوسایل گفته که مراد از «صاحب» آن نیست که ایشان فقط از اصحاب حضرت عسکری هستند و بس، بلکه آنچه برای ما ظاهر شده این است که او قیم بر امور آن حضرت بوده، رسیدگی در کارهای آن جناب داشته و این کاشف از مرتبه فوق عدالت است.^[۴]

از این کلام چنین استفاده می شود که او وکیل حضرت است؛ زیرا کسی که قائم بر امور امام باشد و به کارهای آن جناب رسیدگی کند، به عنوان نماینده اش شمرده می شود و نقش آنها در ارتباط برقرار کردن میان امام و مردم نیز مورد توجه است.

«طریق شیخ صدوق به احمد بن محمد بن مطهر»، از اصطلاحات بکار رفته در علم حدیث بوده و به طریقی گفته می‌شود که شیخ صدوق روایات «احمد بن محمد بن مطهر» را از آن طریق نقل کرده است. طریق شیخ صدوق به احمد بن محمد بن مطهر به ترتیب زیر است: ۱. علی بن حسین بن بابویه قمی و محمد بن حسن اشعری از احمد بن محمد بن مطهر؛ ۲. سعد بن عبدالله قمی و عبدالله بن جعفر حمیری از احمد بن محمد بن مطهر.

برخی مانند علامه حلی و محمدتقی مجلسی می‌فرمایند: طریق شیخ صدوق به احمد بن محمد بن مطهر صحیح است.^[۵] مرحوم مجلسی اضافه می‌کند خود احمد بن محمد بن مطهر ممدوح است. و مرحوم قهپایی می گوید: سند صحیح است.

پانویس

↑ شیخ کفعمى فرموده که «ناحیه» هر مکانى است که صاحب الامر علیه السلام در آن‌جا بود در غیبت صغرى و وکلاء تردد مى‌کردند در آنجا به نزد آن جناب. (شیخ عباس قمى رحمه الله).
↑ اثبات الوصیة، ص ۲۵۶.
↑ مستدرک الوسائل، ج۳ ص۵۵۵.
↑ شیخ عباس قمی، منتهی الامال، ج ۲ ص ۴۵۲.
↑ علامه حلی، خلاصة الاقوال، ص۴۴۲.

منابع

شیخ عباس قمی، منتهی الآمال، قسمت دوم، باب سيزدهم: در تاريخ امام يازدهم.
"طریق شیخ صدوق به احمد بن محمد بن مطهر"، پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، بازیابی ۱۳۹۶/۱۱/۱۸.

[1] شیخ کفعمى فرموده که «ناحیه» هر مکانى است که صاحب الامر علیه السلام در آن‌جا بود در غیبت صغرى و وکلاء تردد مى‌کردند در آنجا به نزد آن جناب. (شیخ عباس قمى رحمه الله).

[2] اثبات الوصیة، ص ۲۵۶.

[3] مستدرک الوسائل، ج۳ ص۵۵۵.

[4] شیخ عباس قمی، منتهی الامال، ج ۲ ص ۴۵۲.

[5] علامه حلی، خلاصة الاقوال، ص۴۴۲.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

@@ سطر ۱: / سطر ۱: @@
-{{بخشی از یک کتاب}}
+'''«احمد بن محمد بن مطهر»'''، از راویان موثق [[شیعه]] در قرن سوم قمری و از اصحاب [[امام حسن عسکری علیه السلام|امام حسن عسکری]] (علیه السلام) است. از او به عنوان «صاحب ابى محمد» یاد می‌کنند و این لقب نشان دهنده جایگاه نزدیک او نسبت به امام عسکرى (علیه السلام) است. اطمینان و اعتماد آن حضرت به احمد، آن چنان بوده که او را به عنوان مسئول اداره امور خود و رسیدگى به کارها برگزیده بود.
+==صحابی امام عسکری==
+[[مسعودی|مسعودى]] در «اثبات الوصیة» روایت کرده از حمیرى از [[احمد بن اسحاق اشعری قمی|احمد بن اسحاق]] که گفت: داخل شدم بر [[امام حسن عسکری علیه السلام|امام حسن عسکرى]] علیه السلام، فرمود به من اى احمد! چگونه بود حال شما در آن چیزى که مردم در او شک و ریب کردند؟ گفتم: اى آقاى من! وقتى که رسید به ما کاغذى که در آن بود خبر سید ما و ولادت او یعنى [[امام زمان عجل الله فرجه الشریف|حضرت حجت]] علیه السلام، نماند از ما مردى و زنى و پسرى که داراى فهم باشد مگر آن که قایل به [[حق]] شد، حضرت عسکرى علیه السلام فرمود: آیا ندانستید شما که زمین خالى نمى‌ماند از حجتى از جانب خدا؟
+پس امر کرد حضرت عسکرى علیه السلام والده خود را به [[حج]] در سنه ۲۵۹ ق. و خبر داد او را به آن چه به او مى‌رسد در سال بعد یعنى خبر فوت خود را در سنه ۲۶۰ ق. به والده‌اش داد و حاضر کرد [[امام زمان عجل الله فرجه الشریف|حضرت صاحب الامر]] علیه السلام را و وصیت کرد به او و تسلیم کرد به آن حضرت [[اسم اعظم]] را و مواریث و سلاح را و بیرون شد والده حضرت عسکرى علیه السلام با حضرت صاحب علیه السلام به سوى [[مکه]] و '''ابوعلى احمد بن محمد بن مطهر''' متولى کارهاى ایشان بود. پس چون رسیدند به بعضى از منازل، ملاقات کردند قافله‌هایى از اعراب را. پس خبر دادند ایشان را به شدت خوف و کمى آب، پس برگشتند بیشتر مردم مگر آن‌هایى که در ناحیه<ref> شیخ کفعمى فرموده که «ناحیه» هر مکانى است که صاحب الامر علیه السلام در آن‌جا بود در غیبت صغرى و وکلاء تردد مى‌کردند در آنجا به نزد آن جناب. (شیخ عباس قمى رحمه الله).</ref> بودند که ایشان رفتند و سالم ماندند.<ref> اثبات الوصیة، ص ۲۵۶.</ref> و روایت شده که وارد شد برایشان امر حضرت عسکرى علیه السلام به آن که بروند و برنگردند.
-[[شيخ صدوق]] تعبير كرده از او به صاحب ابى محمد عليه السلام، شيخ ما در خاتمه (مستدرك)<ref> مستدرك الوسائل، 3/555، 557.</ref> فرموده كه مراد از (صاحب) آن نيست كه از اصحاب حضرت [[امام حسن عسکری]] عليه السلام باشد و بس، بلكه آن‌ چه ظاهر شده براى ما آن است كه او قائم بر امور آن حضرت بود و رسيدگى در كارهاى آن جناب داشت و اين كاشف است از مرتبه‌اى كه فوق [[عدالت]] است.<ref> ر.ك: تنقيح المقال، 1/94.</ref>
+و ظاهر است که آن کسى را که امام علیه السلام قائم بر امور اهل خود قرار مى‌دهد - که در ایشان است مادر خود و کسى که مثل او است در این سفر بزرگ و طولانى -، لابد باید در مقام رفیع باشد از وثاقت و [[امانت‌داری|امانت]] و فطانت.<ref> مستدرک الوسائل، ج۳ ص۵۵۵.</ref>
-و روايت كرده ثقه ثبت على بن الحسين مسعودى در (اثبات الوصية) از حميرى از احمد بن اسحاق كه گفت: داخل شدم بر حضرت امام حسن عسكرى عليه السلام فرمود به من اى احمد! چگونه بود حال شما در آن چيزى كه مردم در او شك و ريب كردند؟ گفتم: اى آقاى من! وقتى كه رسيد به ما كاغذى كه در آن بود خبر سيد ما و ولادت او يعنى حضرت حجت عليه السلام، نماند از ما مردى و زنى و پسرى كه داراى فهم باشد مگر آن كه قايل به [[حق]] شد، حضرت عسكرى عليه السلام فرمود: آيا ندانستيد شما كه زمين خالى نمى‌ماند از حجتى از جانب خدا؟ پس امر كرد حضرت عسكرى عليه السلام والده خود را به [[حج]] در سنه دويست و پنجاه و نه و خبر داد او را به آن چه به او مى‌رسد در سال شصت يعنى خبر فوت خود را در سنه دويست و شصت به والده‌اش داد و حاضر كرد حضرت صاحب الامر عليه السلام را و وصيت كرد به او و تسليم كرد به آن حضرت اسم اعظم را و مواريث و سلاح را و بيرون شد والده حضرت عسكرى عليه السلام با حضرت صاحب عليه السلام به سوى [[مكه]] و ابوعلى احمد بن محمد بن مطهر متولى كارهاى ايشان بود. پس چون رسيدند به بعضى از منازل ملاقات كردند قافله‌هايى از اعراب را پس خبر دادند ايشان را به شدت خوف و كمى آب، پس برگشتند.
+==جایگاه علمی==
+[[شیخ صدوق]] (ره) از «احمد بن محمد بن مطهر» به صحابه [[امام حسن عسکری علیه السلام|امام عسکری]] علیه السلام تعبیر کرده است. صاحب [[مستدرک الوسائل (کتاب)|مستدرک الوسایل]] گفته که مراد از «صاحب» آن نیست که ایشان فقط از اصحاب حضرت عسکری هستند و بس، بلکه آنچه برای ما ظاهر شده این است که او قیم بر امور آن حضرت بوده، رسیدگی در کارهای آن جناب داشته و این کاشف از مرتبه فوق [[عدالت]] است.<ref>شیخ عباس قمی، منتهی الامال، ج ۲ ص ۴۵۲.</ref>
-بيشتر مردم مگر آن‌هايى كه در ناحيه<ref> شيخ كفعمى فرموده كه (ناحيه) هر مكانى است كه صاحب الامر عليه السلام در آن‌جا بود در [[غيبت صغرى]] و وكلاء تردد مى‌كردند در آنجا به نزد آن جناب. ([[شيخ عباس قمى]] رحمه الله).</ref> بودند كه ايشان رفتند و سالم ماندند<ref> اثبات الوصية، ص 256.</ref> و روايت شده كه وارد شد برايشان امر حضرت عسكرى عليه السلام به آن كه بروند و برنگردند و ظاهر است كه آن كسى را كه امام عليه السلام قائم بر امور اهل خود قرار مى‌دهد كه در ايشان است مادر خود و كسى كه مثل او است در اين سفر بزرگ و طولانى لابد بايد در مقام رفيع باشد از وثاقت و امانت و فطانت؛ «وَ مِنْ هذا الْخَبَرِ يَتَبَيَّنُ اِجْمالُ ما فِى الكافى مِنْ بابِ مَوْلِد اَبى مُحَمَّدٍ عليه السلام باَسنادِهِ عنْ اَبى علىّ الْمطهَّرى اِنَّهُ كتبَ اِلَيهِ عليه السلام بِالْقادِسِيَّةِ يُعْلِمُهُ اِنصرافَ الناسِ وَ اِنَّهُ يخافُ الْعَطَشُ فَكَتَبَ عليه السلام اِمْضُوا وَلاخَوْفٌ عَلَيْكُم ان شاءَ اللّه فَمَضُوا سالِمينَ وَالْحَمْدُللّهِ رَبِّ الْعالَمينَ».<ref> مستدرك الوسائل، 3/555.</ref>
+از این کلام چنین استفاده می شود که او وکیل حضرت است؛ زیرا کسی که قائم بر امور امام باشد و به کارهای آن جناب رسیدگی کند، به عنوان نماینده اش شمرده می شود و نقش آنها در ارتباط برقرار کردن میان امام و مردم نیز مورد توجه است.
-==پانویس ==
+«طریق شیخ صدوق به احمد بن محمد بن مطهر»، از اصطلاحات بکار رفته در [[علوم حدیث|علم حدیث]] بوده و به طریقی گفته می‌شود که شیخ صدوق روایات «احمد بن محمد بن مطهر» را از آن طریق نقل کرده است. طریق شیخ صدوق به احمد بن محمد بن مطهر به ترتیب زیر است: ۱. [[علی بن حسین بن بابویه قمی]] و [[محمد بن حسن اشعری قمی|محمد بن حسن اشعری]] از احمد بن محمد بن مطهر؛ ۲. [[سعد بن عبدالله اشعری قمی|سعد بن عبدالله قمی]] و [[عبدالله بن جعفر حمیری]] از احمد بن محمد بن مطهر.
+برخی مانند [[علامه حلی]] و [[محمدتقی مجلسی]] می‌فرمایند: طریق شیخ صدوق به احمد بن محمد بن مطهر صحیح است.<ref>علامه حلی، خلاصة الاقوال، ص۴۴۲.</ref> مرحوم مجلسی اضافه می‌کند خود احمد بن محمد بن مطهر ممدوح است. و مرحوم قهپایی می گوید: سند صحیح است.
+==پانویس==
 <references />
-===منبع===
+==منابع==
+* شیخ عباس قمی، منتهی الآمال، قسمت دوم، باب سيزدهم: در تاريخ امام يازدهم.
+* "طریق شیخ صدوق به احمد بن محمد بن مطهر"، پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، بازیابی ۱۳۹۶/۱۱/۱۸.
-حاج شیخ عباس قمی, منتهی الآمال، قسمت دوم، باب سيزدهم: در تاريخ امام يازدهم
+[[Category:اصحاب اهل البیت علیهم السلام]][[Category:اصحاب امام حسن عسکری علیه السلام]]
+[[رده:شخصیت های وابسته به بحث امام مهدی (عج)]]

احمد بن محمد بن مطهر: تفاوت بین نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۷ سپتامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۰۲

محتویات

صحابی امام عسکری

جایگاه علمی

پانویس

منابع

منوی ناوبری

ابزارهای شخصی

فضاهای نام

گویش‌ها

بازدیدها

بیشتر

جستجو

ناوبری

ابزارها

در دانشنامه‌های همسو

پیمایش‌گر قرآن

سایر سایت‌ها