ابن عقده

از دانشنامه‌ی اسلامی
نسخهٔ تاریخ ‏۱۰ ژوئیهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۱۱:۲۷ توسط Zamani (بحث | مشارکت‌ها)
پرش به ناوبری پرش به جستجو

احمد بن محمد بن سعيد همدانى كوفى معروف به ابن عقده شخصيتى جليل القدر و عظيم المنزله بوده ، در وثاقت نقل حديث و جلالت شان و كثرت حفظ فوق شهرت است ، وى زيدى مذهب و جارودى مسلك بوده و بر اين عقيده مرده است ولى علماى اثناعشريه نام او را در بين روات و محدثين خويش آورده اند.[۱] ابن عقده به سال 249 متولد و به سال 332 یا 333 در كوفه درگذشت.

جایگاه ابن عقده در نقل حدیث

ابن‌ عقده‌ در حفظ حديث‌ زبانزد بود و به‌ روايتى‌ حافظ 100 هزار حديث‌ بوده‌ و بر سند و متن‌ تنها 300 هزار حديث‌، از احاديث‌ اهل‌ بيت‌ وقوف‌ داشته‌ است‌. در ميان‌ راويان‌ ابن‌ عقده‌ محدثان‌ مشهوري‌ چون‌ محمد بن‌ يعقوب‌ كلينى‌، ابوالحسن‌ دارقطنى‌، ابوالقاسم‌ طبرانى‌، ابوالفرج‌ اصفهانى‌، ابوغالب‌ زراري‌، ابن‌ ابى‌ زينب‌ نعمانى‌، ابن‌ عدي‌ جرجانى‌، ابوحفص‌ بن‌ شاهين‌، ابن‌ جعابى‌ و هارون‌ بن‌ موسى‌ تَلْعُكبري‌ ديده‌ مى‌شوند.

خاندان

عقده‌ لقب‌ پدر وي‌ مى‌باشد كه‌ از وراقان‌ و معلمان‌ كوفه‌ بود. خاندان‌ او از طريق‌ ولاء عتق‌ با بنى‌ هاشم‌ (ظاهراً شاخة عباسى‌ آن‌) و نيز با قبيلة همْدان‌ (شاخة سبيع‌) خويشاوند بوده‌اند.

تالیفات

او نویسنده ای پرکار بوده و آثار فراوانی از خود به یادگار گذاشته است. که اجمالا به بیان و معرفی آنها می پردازیم: رجال ابن عقده که یکی از مهمترین آثار او و درباره صحابیان امام صادق علیه السلام است. کتاب الجهر ببسم الله الرحمان الرحیم/ذکر النبی صلی الله علیه و آله والصخرة والراهب وطرق ذلک/کتاب الشیعة من اصحاب الحدیث/کتاب صلح الحسن علیه السلام و معاویة/طرق حدیث النّبی صلی الله علیه و آله: «أنت منّی بمنزلة هارون من موسی»، عن سعدبن أبی وقّاص/طرق حدیث الرّایة/فضائل علی علیه السلام/کتاب فضل الکوفة/کتاب الشوری/کتاب الطائر/مسند عبدالله بن بکیر بن أعین/کتاب من روی عن أبی جعفر محمد بن علی الباقر علیه السلام و أخباره/کتاب من روی عن الحسن والحسین علیه السلام/کتاب من روی عن زید بن علی و مسنده/کتاب من روی عن علیّ بن الحسین علیه السلام زین العابدین و اخباره/کتاب من روی عن علی علیه السلام أنّه قسیم الجنة والنار/من روی عن فاطمةالزهراء سلام الله علیها من اولادها/کتاب الولایة ومن روی غدیرخم در این کتاب، حدیث غدیر را از یکصد و پنج طریق ذکر کرده است./ یحیی بن زید بن علی وأخباره/ 21. کتاب السنن/کتاب من روی عن امیرالمؤمنین علیه السلام/کتاب تفسیرالقرآن 46/ نجاشی این کتاب را خود دیده و به نیکویی ستوده است.

پانویس

  1. سيد مصطفى حسينى دشتى، معارف و معاریف، ذیل عنوان "ابن عقده"

منابع