آيه مشيت

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

آیه 23 و 24 سوره كهف/ 18 را كه بر گفتن انشاءاللّه تأكید كرده است، «آیه ‌مشیت»[۱] یا «آیه استثنا»[۲] گفته‌اند:

مشاهده آیه در سوره

وَلَا تَقُولَنَّ لِشَيْءٍ إِنِّي فَاعِلٌ ذَلِكَ غَدًا

مشاهده آیه در سوره


مشاهده آیه در سوره

إِلَّا أَن يَشَاء اللَّهُ وَاذْكُر رَّبَّكَ إِذَا نَسِيتَ وَ قُلْ عَسَى أَن يَهْدِيَنِ رَبِّي لِأَقْرَبَ مِنْ هَذَا رَشَدًا

مشاهده آیه در سوره


بنا به نقلى در شأن نزول این آیه، هنگامى كه قریش نزد رسول خدا صلى الله علیه و آله آمدند و از داستان اصحاب كهف و ذو القرنین جویا شدند، پیامبر بدون گفتن انشاءالله فرمود: فردا بیایید تا پاسخ شما را بگویم و فرداى آن روز تا مدتى جبرئیل نیامد و پس از گذشت مدتى، آیه 23 و 24 سوره كهف/ 18 نازل شد.[۳]

شیخ طوسى پس از نقل این شأن نزول، آن را نادرست مى‌داند.[۴]

پانویس

  1. الاتقان، ج‌ 1، ص‌ 329.
  2. الروض ‌الانف، ج‌ 3، ص‌ 171.
  3. نورالثقلین، ج 3، ص 254؛ الدرّالمنثور، ج 5، ص‌ 376 و 377.
  4. التبیان، ج‌ 7، ص‌ 30.

منابع

علی خراسانی، دائرة‌المعارف قرآن كریم، جلد 1، ص 401