آيه مشيت

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

آیه 23 و 24 سوره كهف/ 18 را كه بر گفتن انشاءاللّه تأكید كرده است، «آیه ‌مشیت»[۱] یا «آیه استثنا»[۲] گفته‌اند:

مشاهده آیه در سوره

«وَلَا تَقُولَنَّ لِشَيْءٍ إِنِّي فَاعِلٌ ذَلِكَ غَدًا.إِلَّا أَن يَشَاء اللَّهُ وَاذْكُر رَّبَّكَ إِذَا نَسِيتَ وَ قُلْ عَسَى أَن يَهْدِيَنِ رَبِّي لِأَقْرَبَ مِنْ هَذَا رَشَدً»

هرگز مگوی : فردا چنین می کنم،مگر خداوند بخواهد و چون فراموش کنی ، پروردگارت را به یادآور و بگو:، شاید پروردگار من مرا از نزدیک ترین راه هدایت کند

مشاهده آیه در سوره


بنا به نقلى در شأن نزول این آیه، هنگامى كه قریش نزد رسول خدا صلى الله علیه و آله آمدند و از داستان اصحاب كهف و ذو القرنین جویا شدند، پیامبر بدون گفتن انشاءالله فرمود: فردا بیایید تا پاسخ شما را بگویم و فرداى آن روز تا مدتى جبرئیل نیامد و پس از گذشت مدتى، آیه 23 و 24 سوره كهف/ 18 نازل شد.[۳]

شیخ طوسى پس از نقل این شأن نزول، آن را نادرست مى‌داند.[۴]

پانویس

  1. الاتقان، ج‌ 1، ص‌ 329.
  2. الروض ‌الانف، ج‌3، ص‌171.
  3. نورالثقلین، ج3، ص254؛ الدرّالمنثور، ج5، ص‌376 و 377.
  4. التبیان، ج‌7، ص‌30.

منابع

  • علی خراسانی، دائرة‌المعارف قرآن كریم، جلد1، ص401.
قرآن
متن و ترجمه قرآن
اوصاف قرآن (اسامی و صفات قرآن، اعجاز قرآن، عدم تحریف در قرآن)
اجزاء قرآن آیه، سوره، جزء، حزب، حروف مقطعه
ترجمه و تفسیر قرآن تاریخ تفسیر، روشهای تفسیری قرآن، سیاق آیات، اسرائیلیات، تاویل، فهرست تفاسیر شیعه، فهرست تفاسیر اهل سنت، ترجمه های قرآن
علوم قرآنی تاریخ قرآن: نزول قرآن، جمع قرآن، شان نزول، کاتبان وحی، قراء سبعه
دلالت الفاظ قرآن: عام و خاص، مجمل و مبین، مطلق و مقید، محکم و متشابه، مفهوم و منطوق، نص و ظاهر، ناسخ و منسوخ
تلاوت قرآن تجوید، آداب قرائت قرآن، تدبر در قرآن
رده ها: سوره های قرآن * آیات قرآن * واژگان قرآنی * شخصیت های قرآنی * قصه های قرآنی * علوم قرآنی * معارف قرآن