غایة السؤل فی خصائص الرسول (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(ویرایش)
 
سطر ۱: سطر ۱:
[[پرونده:Ketab244.jpg|بندانگشتی|خصایص النبی صلی الله علیه و سلم]]
+
[[پرونده:خصائص الرسول.jpg|بندانگشتی|غایة‌السّؤل فى خصائص‌الرسول]]
 +
'''«غایة‌السّؤل فى خصائص الرسول»''' یا '''«خصائص النبی»''' اثر عمر بن على بن احمد، معروف به ابن ملقِّن (۷۲۳-۸۰۴ ق)، [[محدث]] و رجالى [[شافعی|شافعى]] مصرى، کتابى است به زبان عربى درباره ویژگى‌ها و صفات [[پیامبر اسلام|پیامبر اکرم]] (صلی الله علیه وآله)، که در اواخر قرن هشتم هجرى نوشته شده است.
 +
==محتوای کتاب==
  
'''خصائص النبي صلی‌الله‌علیه‌و‌سلم''' اثر [[ابن ملقن، عمر بن علی|عمر بن على بن احمد]]، معروف به [[ابن ملقن، عمر بن علی|ابن ملقن]]، كتابى است به زبان عربى درباره ويژگى‌ها و صفات پيامبر(ص) كه در اواخر قرن هشتم هجرى، نوشته شده است.
+
تاکنون آثار متعددى درباره ویژگى‌هاى [[پیامبر اسلام|پیامبر اکرم]] (صلی الله علیه وآله) با عنوان کلی «[[خصائص النبی|خصائص‌ النبى]]» به نگارش درآمده که کتاب «غایة‌السّؤل» از آن جمله است. مؤلف در این کتاب برخى خصیصه‌هاى آن حضرت را معرفى کرده و آنها را به چهار نوع: واجبات، محرمات، مباحات و فضائل تقسیم و ذیل هر یک از این انواع، خصائص فراوانى را از [[قرآن|کتاب]] و [[سنت]] نقل نموده است.
== ساختار كتاب ==
 
  
 +
اغلب روایاتى که در این کتاب بدان‌ها استناد شده، در کتب [[صحاح سته]] و غیره موجود است.
  
كتاب مشتمل بر مقدمه‌اى به قلم محقق، سيد يوسف احمد، مقدمه مؤلف و چهار نوع مى‌باشد.
+
ابن ملقِّن در بیان نوع اول از ویژگى‌هاى پیامبر؛ یعنى خصائص [[واجب]] برای حضرت، مى‌نویسد: حکمت اختصاص یافتن پیامبر(ص) بدین نوع از ویژگى‌ها، افزایش درجات ایشان مى‌باشد.  
  
تاكنون آثار متعددى درباره ويژگى‌هاى پيامبر(ص) به نگارش درآمده كه اين كتاب از آن جمله است. مؤلف در اين كتاب برخى خصيصه‌هاى آن حضرت را معرفى كرده و آنها را به چهار نوع: واجبات، محرمات، مباحات و فضائل تقسيم كرده و ذيل هر يك از اين انواع، خصائص فراوانى را از كتاب و سنت نقل نموده است.
+
مؤلف این قسم از ویژگى‌هاى حضرت را به دو بخش تقسیم کرده است:
  
اغلب رواياتى كه در اين كتاب بدان‌ها استناد شده، در كتب صحاح سته و غيره موجود است.
+
بخش اول: ویژگى‌هاى مرتبط با امر [[ازدواج|نکاح]]؛
  
== گزارش محتوا ==
+
بخش دوم: ویژگى‌هاى مرتبط با موضوعات دیگر غیر از نکاح، که سیزده مسأله را مطرح مى‌کند از جمله: صلاة ضحى، اضحى و [[نماز وتر]]، [[تهجد]]، مسواک و....
  
 +
نوع دوم از ویژگى‌هاى حضرت، ویژگى‌هایى است که بر پیامبر(ص) [[حرام]] و پرهیز از آن‌ها واجب بوده است. این نوع از ویژگى‌ها هم به دو بخش ویژگى‌هاى مربوط به نکاح و سایر ویژگى‌ها تقسیم مى‌شود. مؤلف در بخش اول، نُه مساله را مطرح کرده و در بخش دوم که به ویژگى‌هاى مرتبط با نکاح مى‌پردازد، پنج مساله رابیان مى‌دارد.
  
مؤلف در بيان نوع اول از ويژگى‌هاى پيامبر؛ يعنى خصائص واجب حضرت، مى‌نويسد:
+
نوع سوم، ویژگى‌هایى است که براى آن حضرت [[مباح]] بوده و از باب توسعه و تخفیف بر حضرت به ایشان اختصاص داده شده است. این ویژگى‌ها نیز در دو بخش بیان شده است. در بخش نخست هفده مساله و در بخش دوم، شانزده مساله را بیان گردیده است.
  
حكمت و فلسفه اختصاص يافتن پيامبر(ص) بدين نوع از ويژگى‌ها، افزايش درجات ايشان مى‌باشد. به همين مناسبت، مؤلف در اين قسمت درباره برترى اداى فريضه بر نافله مطالبى را بيان مى‌كند.
+
نوع چهارم به ویژگى‌هایى اختصاص یافته که در واقع جزو فضائل و کرامات حضرت است. این نوع نیز به دو بخش ویژگى‌هاى مربوط به نکاح و ویژگى‌هاى مرتبط با موضوعات دیگر اختصاص داده شده است.
  
مؤلف اين قسم از ويژگى‌هاى حضرت را به دو بخش تقسيم كرده است:
+
در پایان کتاب هم مؤلف برخى ویژگى‌هاى حضرت را در قالب فائده نقل مى‌کند که از چهار نوع پیش‌گفته خارج است.
  
بخش اول: ويژگى‌هاى مرتبط با امر نكاح
+
==منابع ==
 
+
#ویکی نور.
بخش دوم: ويژگى‌هاى مرتبط با موضوعات ديگر غير از نكاح
+
#ابوالحسن دیانت، دائرةالمعارف بزرگ اسلامى، ج۴، ص ۶۹۰-۶۹۱.
 
 
وى در ابتدا به بخش دوم پرداخته و در اين بخش، سيزده مساله را مطرح مى‌كند كه از آن جمله است: صلاة ضحى، اضحى و وتر، تهجد، مسواك و....
 
 
 
اما در بخش نخست، به ويژگى‌هاى متعلق به نكاح پرداخته شده است.
 
 
 
نوع دوم از ويژگى‌هاى حضرت، ويژگى‌هايى است كه بر پيامبر(ص) پرهيز از آن‌ها واجب بوده است. اين نوع از ويژگى‌ها هم به دو بخش ويژگى‌هاى مربوط به نكاح و ساير ويژگى‌ها تقسيم مى‌شود.
 
 
 
مؤلف در بخش اول، نُه مساله را مطرح كرده و در بخش دوم كه به ويژگى‌هاى مرتبط با نكاح مى‌پردازد، پنج مساله رابيان مى‌دارد.
 
 
 
نوع سوم، ويژگى‌هايى است كه براى حضرت مباح بوده و از باب توسعه و تخفيف بر حضرت بديشان اختصاص داده شده است. اين ويژگى‌ها نيز در دو بخش بيان شده است. در بخش نخست هفده مساله و در بخش دوم، شانزده مساله را بيان گرديده است.
 
 
 
نوع چهارم به ويژگى‌هايى كه در واقع جزو فضائل و كرامات حضرت است اختصاص يافته است. اين نوع نيز به دو بخش ويژگى‌هاى مربوط به نكاح و ويژگى‌هاى مرتبط با موضوعات ديگر اختصاص داده شده است.
 
 
 
در پايان كتاب هم مؤلف برخى ويژگى‌هاى حضرت را در قالب فائده نقل مى‌كند كه از چهار نوع پيش‌گفته خارج است.
 
 
 
== وضعيت كتاب ==
 
 
 
 
 
فهرست مطالب در انتهاى كتاب آمده است. در پاورقى‌ها، علاوه بر ذكر منابع، نص رواياتى كه در متن به آن‌ها اشاره شده، ذكر گرديده است.
 
 
 
== منابع مقاله==
 
# مقدمه و متن كتاب.
 
# ديانت، ابوالحسن، دائرة المعارف بزرگ اسلامى، ج4، ص 690-691.
 
 
 
==منبع ==
 
ویکی نور
 
  
 
[[رده:منابع با موضوع پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله]]
 
[[رده:منابع با موضوع پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۲ اوت ۲۰۲۱، ساعت ۱۰:۰۸

غایة‌السّؤل فى خصائص‌الرسول

«غایة‌السّؤل فى خصائص الرسول» یا «خصائص النبی» اثر عمر بن على بن احمد، معروف به ابن ملقِّن (۷۲۳-۸۰۴ ق)، محدث و رجالى شافعى مصرى، کتابى است به زبان عربى درباره ویژگى‌ها و صفات پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله)، که در اواخر قرن هشتم هجرى نوشته شده است.

محتوای کتاب

تاکنون آثار متعددى درباره ویژگى‌هاى پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) با عنوان کلی «خصائص‌ النبى» به نگارش درآمده که کتاب «غایة‌السّؤل» از آن جمله است. مؤلف در این کتاب برخى خصیصه‌هاى آن حضرت را معرفى کرده و آنها را به چهار نوع: واجبات، محرمات، مباحات و فضائل تقسیم و ذیل هر یک از این انواع، خصائص فراوانى را از کتاب و سنت نقل نموده است.

اغلب روایاتى که در این کتاب بدان‌ها استناد شده، در کتب صحاح سته و غیره موجود است.

ابن ملقِّن در بیان نوع اول از ویژگى‌هاى پیامبر؛ یعنى خصائص واجب برای حضرت، مى‌نویسد: حکمت اختصاص یافتن پیامبر(ص) بدین نوع از ویژگى‌ها، افزایش درجات ایشان مى‌باشد.

مؤلف این قسم از ویژگى‌هاى حضرت را به دو بخش تقسیم کرده است:

بخش اول: ویژگى‌هاى مرتبط با امر نکاح؛

بخش دوم: ویژگى‌هاى مرتبط با موضوعات دیگر غیر از نکاح، که سیزده مسأله را مطرح مى‌کند از جمله: صلاة ضحى، اضحى و نماز وتر، تهجد، مسواک و....

نوع دوم از ویژگى‌هاى حضرت، ویژگى‌هایى است که بر پیامبر(ص) حرام و پرهیز از آن‌ها واجب بوده است. این نوع از ویژگى‌ها هم به دو بخش ویژگى‌هاى مربوط به نکاح و سایر ویژگى‌ها تقسیم مى‌شود. مؤلف در بخش اول، نُه مساله را مطرح کرده و در بخش دوم که به ویژگى‌هاى مرتبط با نکاح مى‌پردازد، پنج مساله رابیان مى‌دارد.

نوع سوم، ویژگى‌هایى است که براى آن حضرت مباح بوده و از باب توسعه و تخفیف بر حضرت به ایشان اختصاص داده شده است. این ویژگى‌ها نیز در دو بخش بیان شده است. در بخش نخست هفده مساله و در بخش دوم، شانزده مساله را بیان گردیده است.

نوع چهارم به ویژگى‌هایى اختصاص یافته که در واقع جزو فضائل و کرامات حضرت است. این نوع نیز به دو بخش ویژگى‌هاى مربوط به نکاح و ویژگى‌هاى مرتبط با موضوعات دیگر اختصاص داده شده است.

در پایان کتاب هم مؤلف برخى ویژگى‌هاى حضرت را در قالب فائده نقل مى‌کند که از چهار نوع پیش‌گفته خارج است.

منابع

  1. ویکی نور.
  2. ابوالحسن دیانت، دائرةالمعارف بزرگ اسلامى، ج۴، ص ۶۹۰-۶۹۱.