نار
یکی از نامهای دوزخ در قرآن، «نار» است .
واژه شناسى «نار»
كلمه «نار» و «نور» از نگاه برخى از واژه شناسان عرب ، به يك ريشه مى رسند . ابن فارس در اين باره مى گويد : النون و الواو و الراء أصل صحيح يدلّ على إضاءة و اضطراب و قلّة ثبات . منه النورو النار ، سمّيا بذلك من طريقة الإضاءة ، و لأنّ ذلك يكون مضطربا سريع الحركة . [۱] ن و ر ، يك ريشه صحيح است كه بر روشنى و موج و كم ثباتى دلالت مى كند . از همين ريشه اند نار و نور ، و ناميده شدنشان به اين نام ، از اين روست كه نورافشان اند ، و اين از آن جهت است كه موّاج و شتابان اند . برخى از پژوهشگران در تبيين رابطه «نار» و «نور» گفته اند : إنّ الضوء و الحرارة متلازمان ؛ فإنّهما يتحصّلان من التموّج و الاهتزاز الشديد فى ذرّات الشى ء و داخله. فإذا كان النظر إلى جهة الضوء يقال : إنّه نور و يطلق عليه النور ، و إذا لوحظ النظر إلى جهة الحرارة يطلق عليه النار و يناسبها وجود الألف الدالّ على التشعشع و الارتفاع و التلألؤ . [۲] روشنى و حرارت ، همراه هميشگى اند ، كه از موج و حركت تند در ذرّات و داخل يك شى ء به دست مى آيند . وقتى به حيث نور آن نگريسته شود ، به آن نور گفته مى شود ، و بر آن ، «نور» اطلاق مى گردد ، و وقتى كه به حيث گرمايش آن نگريسته شود ، به آن «نار» گفته مى شود . و وجود الف د رنار ، كه دلالت بر شعاع و رفعت و برافروختگى دارد ، با آن مناسبت دارد .
واژه «نار» در قرآن و حديث
در قرآن ، كلمه «نار (بدون الف و لام)» و «النار (با الف و لام)» در مجموع ، ۱۴۵ بار تكرار شده است كه در ۱۱۸ مورد ، آتش جهنّم ، دو مورد ، آتش برزخ و ۲۵ مورد ، معانى مختلف آتش دنيا ، مراد است . كاربردهاى آتش در قرآن را بدين سان مى توان خلاصه كرد :۱ . آتش ، به عنوان يكى از نشانه هاى توحيد، [۳] ۲ . آتش ، مبدأ آفرينش جن و شيطان، . [۴] . ۳ . آتش ، مبدأ مشاهدات موسى عليه السلام در آغاز نبوّت، [۵] ۴ . آتشى كه ابراهيم عليه السلام در آن افكنده شد ،[۶] ۵ . مَثَل زدن به آتش، [۷] . ۶ . [۸] ۷ . آتش گرفتارى ها و سختى هاى دنيا، [۹] . ۸ . آتش گناه، [۱۰] ۹ . آتش برزخ، [۱۱] ۱۰ . آتش دوزخ. [۱۲] گفتنى است كه در قرآن ، كلمه «نار» ، هنگامى كه براى آتش دوزخ به كار رفته ، با كلمه «جهنّم» تركيب گرديده است . در احاديث نيز كلمه «نار» مكرّر در آتش دوزخ به كار رفته است .
پانویس
- ↑ . معجم مقاييس اللغة : ج ۵ ص ۳۶۸ .
- ↑ . التحقيق فى كلمات القرآن الكريم : ج ۱۲ ص ۲۷۹ .
- ↑ يس : آيه ۸۰ ، واقعه : آيه ۷۱ .
- ↑ اعراف : آيه ۱۲ ، ص : آيه ۷۶ ، الرحمن : آيه ۱۵ ، حجر : آيه ۲۷
- ↑ قصص : آيه ۲۹ ، طه : آيه ۱۰ ، نمل : آيه ۷ ـ ۸ .
- ↑ انبيا : آيه ۶۹ ، عنكبوت : آيه ۲۴ .
- ↑ بقره : آيه ۱۷ ، ۲۶۶
- ↑ آتش جنگ، مائده : آيه ۴ .
- ↑ آل عمران : آيه ۱۸۳
- ↑ بقره : آيه ۱۷۴ ، نساء : آيه ۱۰ .
- ↑ غافر : آيه ۴۶ ، الرحمن : آيه ۳۵ .
- ↑ بقره : آيه ۱۲۶ و ۱۶۷ و ۱۷۵ و ۲۱۷ و ۲۲۱ و ۲۵۷ و ۲۷۵ و ... .
منبع
- محمد محمدی ری شهری،بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حديث ج2،قم:دارالحدیث،چاپ : اول،1389 ش،ص51،در دسترس درپایگاه اطلاع رسانی حدیث شیعه، بازیابی: 16 اردیبهشت 1393.
