مادر حضرت موسی

قرآن به هنگام بیان داستان ولادت حضرت موسی علیه السلام از مادر او یاد می‌کند. مطابق با آنچه در قرآن آمده خداوند به مادر حضرت موسی وحی نمود که برای حفظ جان فرزندش او را در صندوقی قرار داده، در رود نیل رها کند. قرآن همچنین چگونگی بازگشت موسی علیه السلام به دامان مادرش را بیان می‌دارد. نام مادر حضرت موسى علیه السلام یوكابد، است. واژه ای عبری به معنی یهوه جلال اوست.

معرفی اجمالی یوکابد

همسر عمران و مادر هارون، موسی و میریام (کُلثُم) است. در تدبير، زيركى، ايمان و همچنين راى و فراست، سرآمد همه زنان روزگار خود بود. یوکابد دختر لاوی بن یعقوب و ملشه است که وقتی لاوی شصت و چهار سال داشت، زاده شد.

تولد موسی علیه السلام

پس از اين كه درد زايمان را در خود احساس كرد با توجه به دستور دستگاه طاغوتى فرعون براى قتل نوزادان پسر و جلوگيرى از زيان احتمالى آينده، دل به خدا سپرد و قابله اى به خانه دعوت كرد تا مقدمات وضع حمل را آماده كند.

به محض اين كه موسى علیه السلام تولد يافت، قابله نورى در پيشانى نوزاد مشاهده و محبت و دوستى حضرت موسى علیه السلام را در دل خود احساس كرد. از اين رو تصميم گرفت موضوع را به هيچ كس خبر ندهد و سر ولادت كودك را پنهان داشت.

ولى غائله تمام نشده بود و هر لحظه خطر كشتن آن حضرت وجود داشت. يوكابد، در ميان ترس و اضطراب بسر مى برد كه خداوند به وى الهام كرد: او را شير بده و هنگامى كه بر جانش ترسيدى، وى را به دريا بينداز و نترس و غمگين مباش كه ما او را به تو بازمى گردانيم و او را از پيامبران قرار مى دهيم.

مادر سراغ حزبيل نجار رفت و از او خواست تا صندوقى بسازد. وى صندوقى ساخت، يوكابد آن را با احتياط كامل به منزل آورد و فرزندش را با توجه به الهام خداوند، در آن صندوق گذاشت. درب آن را محكم بست و بدست امواج خروشان رود نیل سپرد. امواج دريا، صندوق حامل موسى علیه السلام را به دربار فرعون برد!

موسی در نزد فرعون و آسیه

فرعون و همسرش آسيه، در كنار رود نيل نشسته بودند كه ناگهان چشمشان به صندوقى افتاد. فرعون به دريانوردان دستور داد تا آن صندوق را بگيرند و نزد او ببرند.

همين كه درب صندوق را گشودند، كودكى زيبا در آن يافتند. خداوند محبت وى را در دل آسيه جاى داد و او به فرعون گفت: اين طفل مايه خرسندى من و تو است، او را نكش شايد براى ما مفيد باشد يا او را پسر خود برگزينيم!

همان لحظه كه يوكابد موسى را به رود نيل انداخت، دخترش كلثمه را مامور كرد تا قدم به قدم در پى او روان شود و ببيند سرنوشت وى به كجا مى انجامد. خواهر موسى در آن شرايط سخت به دنبال برادر رفت و به صورت ناشناس خود را به دربار فرعون رساند.

بانوانى را ديد كه براى شيردادن حضرت موسى به آنجا آورده اند. نوزاد از گرفتن پستان همه، خوددارى كرد. كلثمه كه تاكنون شاهد رويدادها بود، جلو آمد و به فرعونيان گفت: آيا مى خواهيد شما را به خانواده اى راهنمايى كنم كه مى توانند اين نوزاد را كفالت كنند و خيرخواه او هستند؟

امان، وزير فرعون كه اين سخن را شنيد برآشفت و دستور داد كلثمه را توقيف كنند. كلثمه گفت: من خواستم خدمتى كنم وگرنه، منظورى ندارم. درباريان قانع شدند و او را تبرئه كردند. طولى نكشيد كه به دستور فرعون و راهنمايى كلثمه، زنى را كه همان مادر موسى بود، حاضر كردند و طفل به لطف خداوند پستان او را پذيرفت و در آغوش گرم مادر آرميد.

موسی در آغوش یوکابد

فرعون تعجب كرد و از يوكابد پرسيد: چرا اين كودك، تنها پستان تو را پذيرفت؟ یوكابد گفت: چون من زنى پاك و پاكيزه و خوشبو هستم و شيرم خوش طعم است، هر كودكى پستان مرا قبول مى كند. فرعون از اين سخن قانع شد. مادر موسى را به دايگى گرفت و برايش بودجه اى مقرر كرد. بدين گونه خداوند موسى را به مادرش بازگرداند تا چشمش روشن شود، غمگين نباشد و بداند كه وعده الهى حق است.

منابع

• زنان نمونه، علی شیرازی.
• کتاب مقدس عهد عتیق و عهد جدید، ترجمه فاضل خان همدانی، ویلیام گلن، هنری مرتن، تهران: اساطیر، ۱۳۷۹.