طبقات الشافعیه (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی « بندانگشتی|طبقات الشافعية == معرفى اجمالى == '''طبقات الشافعي...» ایجاد کرد)
 
(ویرایش)
سطر ۱: سطر ۱:
 
[[پرونده:Ketab323.jpg|بندانگشتی|طبقات الشافعية]]
 
[[پرونده:Ketab323.jpg|بندانگشتی|طبقات الشافعية]]
  
 +
«'''طبقات الشافعیة»'''، تألیف جمال‌الدین عبدالرحیم اسنوى (متوفى ۷۷۲ ق)، کتابى است در شرح حال علماى [[شافعی]] که به زبان عربى نوشته شده است. این کتاب که تألیف آن در ۷۶۹ قمری پایان یافته، از مهم‌ترین آثار اسنوى بشمار مى‌رود.<ref>ضیائى، على‌اکبر، ج۸، ص۷۱۲</ref>
 +
==ساختار کتاب==
  
== معرفى اجمالى ==
+
کتاب با دو مقدمه از محقق (کمال یوسف) و نویسنده آغاز شده و مطالب در دو جلد، تنظیم شده است. نویسنده از عصر [[محمد بن ادریس شافعی|محمد بن ادریس شافعى]]، به ترتیب حروف الفبا، به شرح حال شافعیان پرداخته است.<ref>همان</ref>
'''طبقات الشافعية'''، تأليف [[اسنوی، عبدالرحیم بن حسن|عبدالرحيم اسنوى]](جمال‌الدين) (متوفى 772ق) كتابى است در شرح حال علماى شافعيه كه به زبان عربى نوشته شده و توسط كمال يوسف حوت مورد تحقيق قرار گرفته است.
 
  
اين كتاب كه تأليف آن در 769ق پايان يافته، از مهم‌ترين آثار اسنوى بشمار مى‌رود<ref>ضيائى، على‌اكبر، ج8، ص712</ref>
+
در مقدمه محقق، ابتدا برخى از کتبى که در موضوع اثر حاضر نوشته شده‌اند، نام برده شده و سپس، شرح حال مختصرى از نویسنده، ارائه گردیده است.<ref>مقدمه، ج۱، ص۳-۱۲</ref> و در مقدمه نویسنده، ضمن اشاره به موضوع و اهمیت کتاب، روش کار نویسنده توضیح داده شده است.<ref>همان، ص۱۳-۱۷</ref>
  
== ساختار ==
+
پاورقى‌ها غالبا به ذکر منابع، اختصاص یافته است. در پایان جلد دوم، فهرست‌هاى زیر ذکر شده است: اسماء مترجمین، قبایل، اعلام، مصادر و فهرست موضوعى.
  
 +
==گزارش محتوا==
  
كتاب با دو مقدمه از محقق و نويسنده آغاز شده و مطالب در دو جلد، تنظيم شده است.
+
نویسنده در ابتدا، به شرح حال امام [[شافعی|شافعى]] پرداخته و سپس، شرح حال سایر افراد را ذکر کرده است که از جمله ایشان عبارتند از: عبدالرحمن بن مهدى بصرى؛ عبدالحمید معروف به کید؛ ابوبکر عبدالله بن زبیر عیسى معروف به حُمیدى؛ ابویعقوب یوسف بن یحیى بویطى و...
  
نويسنده از عصر محمد بن ادريس شافعى، به ترتيب حروف الفبا، به شرح حال شافعيان پرداخته است<ref>همان</ref>
+
نویسنده در این کتاب، بدون طبقه‌بندى مشخص و بر اساس سال وفات شخصیت‌هاى شافعى، کتاب خود را تنظیم نموده است.<ref>صفرى فروشانى، نعمت‌الله، ۱۳۸۱، ص۷۲</ref>
  
== گزارش محتوا ==
+
وى در ذیل هر حرفى از حروف الفبا، دو فصل تنظیم نموده است؛ بدین ترتیب که در فصل نخست، ابتدا به شرح حال افرادى پرداخته که در دو کتاب «الشرح الکبیر» رافعى و «الروضة» نووى آمده‌اند و سپس، از آنجایى که این دو کتاب، مختصر و موجز مى‌باشند، به معرفى و شرح حال اشخاصى پرداخته که به این افراد مرتبط مى‌باشند، مانند پدر، جد، اولاد و... و در فصل دوم، به افرادى پرداخته که دو کتاب یادشده به آنها نپرداخته‌اند.<ref>ر.ک: مقدمه، ج۱، ص۱۷</ref>
  
 +
باآنکه بناى کار نویسنده بر خلاصه‌گویى بوده و شرح حال‌هاى مذکور در کتاب، از تفصیل چندانى برخوردار نیستند، اما از حیث حجم و مطالب عنوان‌شده بین افراد، تفاوت وجود دارد؛ به‌گونه‌اى که نویسنده در پاره‌اى موارد تقریبا یک صفحه را به شخصى اختصاص داده همچون: قاضى الفاضل<ref>متن کتاب، ج۲، ص۲۴</ref>، ابوابراهیم اسماعیل بن یحیى بن اسماعیل مزنى<ref>همان، ص۲۸</ref>، ابوالقاسم عبدالرحمن تقى‌الدین<ref>همان، ص۷۸</ref> و در مواردى نیز، به چند خط بسنده کرده است مانند: محمد بن شافعى<ref>همان، ج۱، ص۲۳</ref>، عبدالغنى العسال<ref>همان، ص۳۱</ref> و سراج‌الدین محمود بن ابوبکر بن احمد ارموى.<ref>همان، ص۸۰</ref>
  
در مقدمه محقق، ابتدا برخى از كتبى كه در موضوع اثر حاضر نوشته شده‌اند، نام برده شده و سپس، شرح حال مختصرى از نويسنده، ارائه گرديده است<ref>مقدمه، ج1، ص3-12</ref>
+
==پانویس==
 
 
در مقدمه نويسنده، ضمن اشاره به موضوع و اهميت كتاب، روش كار نويسنده توضيح داده شده است<ref>همان، ص13-17</ref>
 
 
 
نويسنده در ابتدا، به شرح حال امام شافعى پرداخته و سپس، شرح حال ساير افراد را ذكر كرده است كه از جمله ايشان عبارتند از: عبدالرحمن بن مهدى بصرى؛ عبدالحميد معروف به كيد؛ ابوبكر عبدالله بن زبير عيسى معروف به حُميدى؛ ابويعقوب يوسف بن يحيى بويطى و...
 
 
 
نويسنده در اين كتاب، بدون طبقه‌بندى مشخص و بر اساس سال وفات شخصيت‌هاى شافعى، كتاب خود را تنظيم نموده است<ref>صفرى فروشانى، نعمت‌الله، 1381، ص72</ref>
 
 
 
وى در ذيل هر حرفى از حروف الفبا، دو فصل تنظيم نموده است؛ بدين ترتيب كه در فصل نخست، ابتدا به شرح حال افرادى پرداخته كه در دو كتاب «الشرح الكبير» رافعى و «الروضة» نووى آمده‌اند و سپس، از آنجايى كه اين دو كتاب، مختصر و موجز مى‌باشند، به معرفى و شرح حال اشخاصى پرداخته كه به اين افراد مرتبط مى‌باشند، مانند پدر، جد، اولاد و... و در فصل دوم، به افرادى پرداخته كه دو كتاب يادشده به آنها نپرداخته‌اند<ref>ر.ك: مقدمه، ج1، ص17</ref>
 
 
 
باآنكه بناى كار نويسنده بر خلاصه‌گويى بوده و شرح حال‌هاى مذكور در كتاب، از تفصيل چندانى برخوردار نيستند، اما از حيث حجم و مطالب عنوان‌شده بين افراد، تفاوت وجود دارد؛ به‌گونه‌اى كه نويسنده در پاره‌اى موارد تقريبا يك صفحه را به شخصى اختصاص داده همچون: قاضى الفاضل<ref>متن كتاب، ج2، ص24</ref>، ابوابراهيم اسماعيل بن يحيى بن اسماعيل مزنى<ref>همان، ص28</ref>، ابوالقاسم عبدالرحمن تقى‌الدين<ref>همان، ص78</ref>و در مواردى نيز، به چند خط بسنده كرده است مانند: محمد بن شافعى<ref>همان، ج1، ص23</ref>، عبدالغنى العسال<ref>همان، ص31</ref>و سراج‌الدين محمود بن ابوبكر بن احمد ارموى<ref>همان، ص80</ref>
 
 
 
== وضعيت كتاب ==
 
 
 
 
 
پاورقى‌ها غالبا به ذكر منابع، اختصاص يافته است. در پايان جلد دوم، فهرست‌هاى زير ذكر شده است: اسماء مترجمين، قبايل، اعلام، مصادر و فهرست موضوعى.
 
 
 
==پانويس ==
 
 
<references />
 
<references />
== منابع مقاله ==
+
==منابع مقاله==
 
 
1. مقدمه و متن كتاب.
 
 
 
2. ضيائى، على‌اكبر، «دائرةالمعارف بزرگ اسلامى»، زير نظر [[موسوی بجنوردی، محمدکاظم|كاظم موسوى بجنوردى]] و همكاران (چاپ دوم)، تهران، 1377.
 
  
3. صفرى فروشانى، نعمت‌الله، «پيشينه طبقات‌نگارى در ميان مسلمانان»، پايگاه مجلات تخصصى نور، مجله: كتاب ماه دين، شماره 55، ارديبهشت 1381، (18 صفحه، از 66 تا 83)
+
۱. مقدمه و متن کتاب.
  
 +
۲. ضیائى، على‌اکبر، «[[دائرة المعارف بزرگ اسلامی (کتاب)|دائرةالمعارف بزرگ اسلامى]]»، زیر نظر کاظم موسوى بجنوردى و همکاران (چاپ دوم)، تهران، ۱۳۷۷.
  
== منبع==
+
۳. صفرى فروشانى، نعمت‌الله، «پیشینه طبقات‌نگارى در میان مسلمانان»، پایگاه مجلات تخصصى نور، مجله: کتاب ماه دین، شماره ۵۵، ۱۳۸۱.
 +
==منبع==
 
ویکی نور
 
ویکی نور

نسخهٔ ‏۸ ژوئن ۲۰۲۰، ساعت ۰۴:۵۵

طبقات الشافعية

«طبقات الشافعیة»، تألیف جمال‌الدین عبدالرحیم اسنوى (متوفى ۷۷۲ ق)، کتابى است در شرح حال علماى شافعی که به زبان عربى نوشته شده است. این کتاب که تألیف آن در ۷۶۹ قمری پایان یافته، از مهم‌ترین آثار اسنوى بشمار مى‌رود.[۱]

ساختار کتاب

کتاب با دو مقدمه از محقق (کمال یوسف) و نویسنده آغاز شده و مطالب در دو جلد، تنظیم شده است. نویسنده از عصر محمد بن ادریس شافعى، به ترتیب حروف الفبا، به شرح حال شافعیان پرداخته است.[۲]

در مقدمه محقق، ابتدا برخى از کتبى که در موضوع اثر حاضر نوشته شده‌اند، نام برده شده و سپس، شرح حال مختصرى از نویسنده، ارائه گردیده است.[۳] و در مقدمه نویسنده، ضمن اشاره به موضوع و اهمیت کتاب، روش کار نویسنده توضیح داده شده است.[۴]

پاورقى‌ها غالبا به ذکر منابع، اختصاص یافته است. در پایان جلد دوم، فهرست‌هاى زیر ذکر شده است: اسماء مترجمین، قبایل، اعلام، مصادر و فهرست موضوعى.

گزارش محتوا

نویسنده در ابتدا، به شرح حال امام شافعى پرداخته و سپس، شرح حال سایر افراد را ذکر کرده است که از جمله ایشان عبارتند از: عبدالرحمن بن مهدى بصرى؛ عبدالحمید معروف به کید؛ ابوبکر عبدالله بن زبیر عیسى معروف به حُمیدى؛ ابویعقوب یوسف بن یحیى بویطى و...

نویسنده در این کتاب، بدون طبقه‌بندى مشخص و بر اساس سال وفات شخصیت‌هاى شافعى، کتاب خود را تنظیم نموده است.[۵]

وى در ذیل هر حرفى از حروف الفبا، دو فصل تنظیم نموده است؛ بدین ترتیب که در فصل نخست، ابتدا به شرح حال افرادى پرداخته که در دو کتاب «الشرح الکبیر» رافعى و «الروضة» نووى آمده‌اند و سپس، از آنجایى که این دو کتاب، مختصر و موجز مى‌باشند، به معرفى و شرح حال اشخاصى پرداخته که به این افراد مرتبط مى‌باشند، مانند پدر، جد، اولاد و... و در فصل دوم، به افرادى پرداخته که دو کتاب یادشده به آنها نپرداخته‌اند.[۶]

باآنکه بناى کار نویسنده بر خلاصه‌گویى بوده و شرح حال‌هاى مذکور در کتاب، از تفصیل چندانى برخوردار نیستند، اما از حیث حجم و مطالب عنوان‌شده بین افراد، تفاوت وجود دارد؛ به‌گونه‌اى که نویسنده در پاره‌اى موارد تقریبا یک صفحه را به شخصى اختصاص داده همچون: قاضى الفاضل[۷]، ابوابراهیم اسماعیل بن یحیى بن اسماعیل مزنى[۸]، ابوالقاسم عبدالرحمن تقى‌الدین[۹] و در مواردى نیز، به چند خط بسنده کرده است مانند: محمد بن شافعى[۱۰]، عبدالغنى العسال[۱۱] و سراج‌الدین محمود بن ابوبکر بن احمد ارموى.[۱۲]

پانویس

  1. ضیائى، على‌اکبر، ج۸، ص۷۱۲
  2. همان
  3. مقدمه، ج۱، ص۳-۱۲
  4. همان، ص۱۳-۱۷
  5. صفرى فروشانى، نعمت‌الله، ۱۳۸۱، ص۷۲
  6. ر.ک: مقدمه، ج۱، ص۱۷
  7. متن کتاب، ج۲، ص۲۴
  8. همان، ص۲۸
  9. همان، ص۷۸
  10. همان، ج۱، ص۲۳
  11. همان، ص۳۱
  12. همان، ص۸۰

منابع مقاله

۱. مقدمه و متن کتاب.

۲. ضیائى، على‌اکبر، «دائرةالمعارف بزرگ اسلامى»، زیر نظر کاظم موسوى بجنوردى و همکاران (چاپ دوم)، تهران، ۱۳۷۷.

۳. صفرى فروشانى، نعمت‌الله، «پیشینه طبقات‌نگارى در میان مسلمانان»، پایگاه مجلات تخصصى نور، مجله: کتاب ماه دین، شماره ۵۵، ۱۳۸۱.

منبع

ویکی نور