صرف: تفاوت بین نسخه‌ها
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) (ویرایش) |
||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
{{منبع الکترونیکی معتبر|ماخذ=پایگاه}} | {{منبع الکترونیکی معتبر|ماخذ=پایگاه}} | ||
| − | علم صرف: یا همان تصریف، اصطلاحاً یعنی تحویل بردن و تغییر دادن یک اصل که همان مصدر باشد به صیغه‌های | + | '''علم صرف''': یا همان تصریف، اصطلاحاً یعنی تحویل بردن و تغییر دادن یک اصل که همان مصدر باشد به صیغه‌های مختلف، که از هر یک معنایی جدا قصد شده باشد و این معنا جز با این کلمه سازی و تغییر و تحویل حاصل نمی‌شود.<ref>جمعی از نویسندگان، جامع المقدمات، تصحیح و تعلیق، مدرس افغانی، انتشارات هجرت، قم، ۱۳۷۵، چ۹، ص۲۰۵ (کتاب شرح التصریف).</ref> مثل این که چگونه از سه حرف اصلی «ضرب» افعال مختلف در زمان‌های مختلف اسم فاعل و اسم مفعول و... ساخته می شود. |
| − | از همین جا معلوم می‌شود که موضوع علم صرف | + | از همین جا معلوم می‌شود که موضوع علم صرف «کلمه» است و خصوصیات و ساختمان آن مورد بحث قرار می‌گیرد و فایده آن نیز شناخت کلمات و معانی آنها و نیز ساختن کلمات مناسب برای معانی مختلف می‌باشد.<ref>طباطبایی، محمدرضا، صرف ساده، دارالعلم، قم، ۱۳۷۲، چ۲۹، ص۱۱ و ۱۲.</ref> |
در این علم درباره، جامد و مشتق، مونث و مذکر، مفرد و جمع و تثنیه، اسم یا فعل و یا حرف بودن و زمان‌های مختلف افعال و... بحث می‌شود. | در این علم درباره، جامد و مشتق، مونث و مذکر، مفرد و جمع و تثنیه، اسم یا فعل و یا حرف بودن و زمان‌های مختلف افعال و... بحث می‌شود. | ||
| − | در علم صرف نخستین کسی که کتابی نوشت، ابومسلم معاذ الهرّاء (م ۱۸۷) است که اهل [[ | + | در علم صرف نخستین کسی که کتابی نوشت، ابومسلم معاذ الهرّاء (م ۱۸۷) است که اهل [[کوفه|کوفه]] و استاد فرّاء می‌باشد و خود از شاگردان [[امام صادق علیه السلام|امام صادق]] علیه السلام بوده است.<ref>قربانی، زین العابدین، تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، تهران، ۱۳۷۰، چ دوم، ص۱۰۲، به نقل از ریحانه الادب، ج۴، ص۳۱۲ـ۳۱۴، و نیز فهرست ابن ندیم، ص۱۰۳.</ref> پس از او ابوعثمان مازنی کتاب التحریف را نوشت.<ref>همان، به نقل از ریحانه الادب، ج۵، ص۱۴۹ـ۱۵۱.</ref> |
| − | برخی از معروف‌ترین کتابهای علم صرف عبارتند از: الاشتقاق نوشته [[ابن خالویه]]، البیان فی التحریف نوشته شیخ احمد مهابادی، شرح شافیه استرآبادی، الشافیه ابن حاجب، التحریف زنجانی و شرح التحریف تفتازانی.<ref>همان، | + | برخی از معروف‌ترین کتابهای علم صرف عبارتند از: الاشتقاق نوشته [[ابن خالویه]]، البیان فی التحریف نوشته شیخ احمد مهابادی، شرح شافیه استرآبادی، الشافیه ابن حاجب، التحریف زنجانی و شرح التحریف تفتازانی.<ref>همان، ص۱۰۳.</ref> |
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| سطر ۱۶: | سطر ۱۶: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
| − | *[http://www.andisheqom.com/Files/olumeslamic.php?idVeiw=1909&level=4&subid=1909#_ftn7 پایگاه اندیشه قم، محمدکاظم حقانی فضل]، بازیابی: | + | *[http://www.andisheqom.com/Files/olumeslamic.php?idVeiw=1909&level=4&subid=1909#_ftn7 پایگاه اندیشه قم، محمدکاظم حقانی فضل]، بازیابی: ۴ آذر ۱۳۹۲. |
[[رده:ادبیات عرب]] | [[رده:ادبیات عرب]] | ||
[[رده:علوم]] | [[رده:علوم]] | ||
نسخهٔ ۱۵ ژوئن ۲۰۲۰، ساعت ۱۲:۴۱
این مدخل از دانشنامه هنوز نوشته نشده است.
(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)
علم صرف: یا همان تصریف، اصطلاحاً یعنی تحویل بردن و تغییر دادن یک اصل که همان مصدر باشد به صیغه‌های مختلف، که از هر یک معنایی جدا قصد شده باشد و این معنا جز با این کلمه سازی و تغییر و تحویل حاصل نمی‌شود.[۱] مثل این که چگونه از سه حرف اصلی «ضرب» افعال مختلف در زمان‌های مختلف اسم فاعل و اسم مفعول و... ساخته می شود.
از همین جا معلوم می‌شود که موضوع علم صرف «کلمه» است و خصوصیات و ساختمان آن مورد بحث قرار می‌گیرد و فایده آن نیز شناخت کلمات و معانی آنها و نیز ساختن کلمات مناسب برای معانی مختلف می‌باشد.[۲]
در این علم درباره، جامد و مشتق، مونث و مذکر، مفرد و جمع و تثنیه، اسم یا فعل و یا حرف بودن و زمان‌های مختلف افعال و... بحث می‌شود.
در علم صرف نخستین کسی که کتابی نوشت، ابومسلم معاذ الهرّاء (م ۱۸۷) است که اهل کوفه و استاد فرّاء می‌باشد و خود از شاگردان امام صادق علیه السلام بوده است.[۳] پس از او ابوعثمان مازنی کتاب التحریف را نوشت.[۴]
برخی از معروف‌ترین کتابهای علم صرف عبارتند از: الاشتقاق نوشته ابن خالویه، البیان فی التحریف نوشته شیخ احمد مهابادی، شرح شافیه استرآبادی، الشافیه ابن حاجب، التحریف زنجانی و شرح التحریف تفتازانی.[۵]
پانویس
- ↑ جمعی از نویسندگان، جامع المقدمات، تصحیح و تعلیق، مدرس افغانی، انتشارات هجرت، قم، ۱۳۷۵، چ۹، ص۲۰۵ (کتاب شرح التصریف).
- ↑ طباطبایی، محمدرضا، صرف ساده، دارالعلم، قم، ۱۳۷۲، چ۲۹، ص۱۱ و ۱۲.
- ↑ قربانی، زین العابدین، تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، تهران، ۱۳۷۰، چ دوم، ص۱۰۲، به نقل از ریحانه الادب، ج۴، ص۳۱۲ـ۳۱۴، و نیز فهرست ابن ندیم، ص۱۰۳.
- ↑ همان، به نقل از ریحانه الادب، ج۵، ص۱۴۹ـ۱۵۱.
- ↑ همان، ص۱۰۳.
منابع
- پایگاه اندیشه قم، محمدکاظم حقانی فضل، بازیابی: ۴ آذر ۱۳۹۲.
