سید محمدباقر موحد ابطحی

آیت الله سید محمدباقر موحد ابطحی (۱۳۰۵ – ۱۳۹۲ ش) فقیه، رجالی، محدث و از محبان دلسوخته آقا بقیه الله عجل الله تعالی فرجه است. ایشان با بنیان نهادن مدرسه و مرکز پژوهشی «الامام المهدی» در قم، به گردآوری اخبار و احادیث اهل بیت علیهم السلام همت گماشته که ره آورد آن، انتشار ده ها کتاب ارزنده مانند الصحیفة السجادیة الجامعة صحیفة الامام الرضا علیه السلام و. .. است.

220px
نام کامل	سید محمدباقر موحد ابطحی
زادروز	۱۳۰۵ شمسی
زادگاه	اصفهان
وفات	۱۳۹۲ شمسی
مدفن	قم - حرم حضرت معصومه سلام الله علیها
اساتید	حضرات آیات: رحیم اربات، بروجردی، حجت کوه کمره ای و امام خمینی
آثار	فقه جامع الاحادیث، معجم اسناد روایات، رجال و حدیث، المدخل الی تفسیر الموضوعی للقرآن کریم در 10 جلد و ...

نسب

ابطحی شهرت سلسله ای از سادات رفیع الدرجات است و تیره های مختلفی هستند که در کاشان و تهران و قم و خراسان و سایر نقاط ایران و عراق سکونت دارند بعضی از آنها حسینی و بعضی موسوی و برخی رضوی و یا علوی و غیره می باشند ولی به این شهرت و صفت هویت خود را معروف ساخته اند.

یکی از این تیره ها ابطحی های اصفهان و خمینی شهرند که در آن سامان زندگی می کنند و تمامی با همبستگی و خویشاوندی دارند و در پشت سوم و چهارم الی دهم یکی می شوند.

ولادت

سید محمد باقر ابطحی فرزند آیت الله حاج سید مرتضی ابطحی و سبط مرحوم آیت اللَّه متقی حاج سید محمدتقی فقیه احمدآبادی، در سال 1346ق، برابر با 2 اسفند 1306 هـ. ش در شب دوم ماه مبارک رمضان، در خانواده ای از سادات جلیل القدر اهل علم و معرفت در بیت علم و تقوا در اصفهان به دنیا آمد. پدرش، آیت الله حاج سید مرتضی موحد ابطحی از علمای اصفهان بود. جدّ مادری اش نیز آیت الله سید محمدتقی موسوی احمدآبادی، نویسنده کتاب مکیال المکارم است.

تحصیلات

سید محمدباقر مقدمات و دروس سطح را در حوزه علمیه اصفهان، نزد پدرش و استادانی همچون حضرات آیات حاج آقا رحیم ارباب و شیخ محمود مفید آموخت. سپس در 17 سالگی، برای ادامه تحصیل به قم رفت. مقدمات و متون فقه و اصول را در حوزه علمیه (مدرسه صدر اصفهان) نزد والد ماجدش و اساتید مشهور اصفهان از جمله آیت اللَّه حاج آقا رحیم ارباب و آیت اللَّه حاج شیخ محمود مفید فراگرفته و در ربیع الاول سال 1365ق مهاجرت به قم نمود و در مدرسه حجتیه اقامت و از دراسات و ابحاث مرحوم آیت اللَّه حجت و نیز محضر و درس آیت اللَّه بروجردی حاضر شد و با این که در آن موقع سنش از بیست تجاوز نکرده بود، کاملا با ایراد و نقد و صحبت کردن در درس معظم له، جلب نظر ایشان را نموده و پاسخ می گرفت و کتاب قضاء و شهادات را در محضر آیت اللَّه حاج سید احمد خونساری استفاده نمود. وی در سال 1370ق به حوزه علمیه نجف رفت و از محضر آیات عظام و اساتید بزرگ آمیرزا عبدالهادی شیرازی، حکیم، شاهرودی و خوئی مستفیض و بهره مند شد، لیکن به علت گرمای طاقت فرسای نجف، مجبور به مراجعت به قم گردید و پیوسته تحقیق راه و روش تعالیم فقه، اصول، رجال، حدیث و تفسیر را از محضر آیات عظام بروجردی، امام خمینی(ره)، گلپایگانی، شریعتمداری، شیخ محمد علی اراکی و محقق یزدی؛ فلسفه، اسفار و شفاء را از فیلسوف بزرگ علامه طباطبائی و قانون بوعلی را از والد ماجدش و علامه حاج میرزا محمد طبیب زاده فراگرفته و ضمناً به تدریس سطوح عالیه فقه و اصول پرداخت و اکنون دارای حوزه درسی تحقیقی و استدلالی فقه و اصول می باشند.

در قم، از محضر آیات عظام سید حسین بروجردی، سید محمد حجت کوه کمره ای، گلپایگانی، حاج سید احمد خونساری، اراکی، محقق یزدی، امام خمینی(ره) و علمای دیگری بهره گرفت و علوم عقلیه فلسفه و الهیات شفا را از استاد بزرگوار علامه طباطبائی فراگرفت و با اینکه 20 سال بیشتر نداشت، به دلیل ایرادهای علمی و نقدهایی که در کلاس درس بیان می کرد، توجه استادان را به خویش جلب کرد.

آیت الله موحد برای فراگیری دانش بیشتر، در سال 1370 هـ. ق رهسپار نجف اشرف گردید و پس از بازگشت به قم، در رشته های گوناگون علوم اسلامی به ویژه حدیث و رجال به تحصیل و پژوهش پرداخت و به درجه های عالی رسید.

آیت الله موحد در دوره سطح و خارج شاگردان بسیاری را پرورش داد. افزون بر آن، با بنیان نهادن مدرسه و مرکز پژوهشی «الامام المهدی» در قم، به گردآوری اخبار و احادیث اهل بیت علیهم السلام همت گماشته که ره آورد آن، انتشار ده ها کتاب ارزنده مانند الصحیفة السجادیة الجامعة صحیفة الامام الرضا علیه السلام و. .. است و از فرازهای شگفت در زندگی این اندیشمند وارسته، توسل عجیب ایشان به امام زمان(عج) است.

ایشان به پشتوانه این توسل ها، به کامیابی های بزرگی در امور فرهنگی و عمرانی دست یافته است، که از آن جمله به ساخت بیمارستان، درمانگاه، مساجد، مدارس و... می توان اشاره کرد.

این دانشمند جلیل القدر جهان اسلام در اواخر عُمر با همکاری گروهی از پژوهشگران طراز اول حوزه علمیه قم، مشغول گردآوری احادیث گمنام شیعه بودند.

آثار

کتاب

1.المدخل الی تفسیر الموضوعی للقرآن کریم، تفسیر، عربی، 10 جلد

2.الصحیفة السجادیة الجامعة، دعا، عربی؛ (این کتاب دربردارنده 270 دعا و نیایش از امام سجاد علیه السلام است، در حالی که صحیفه سجادیه که از قبل موجود بودند، 54 دعا دارند)

3.جامع الاخبار و الآثار عن النبی و الائمه الاطهار، حدیث، عربی، 2 جلد؛ (در این کتاب، روایتهای ائمه معصومین علیه السلام در زمینه تفسیر قرآن، گرد آمده است)

4.الصحیفة العلویة الجامعة، دعا، (700 دعا از امام علی علیه السلام)

5.صحیفه فاطمه زهرا و چهار فرزندش، دعا، عربی، (دعاهای فاطمه زهرا سلام الله علیها و فرزندانش: امام حسن، امام حسین، امام باقر و امام کاظم علیه السلام)

6.صحیفه امام صادق علیه السلام، دعا، عربی، (1000 دعا از امام صادق علیه السلام)

7.الصحیفة الرضویة الجامعة، دعا، عربی، (دعا و مناجاتهای امام رضا، امام جواد، امام هادی، امام عسکری و امام زمان علیه السلام)

8.الدرر اللاّمعة فی احادیث الجامعة، حدیث و رجال، عربی، (این کتاب، مقدمه ای بر کتاب جامع الاحادیث الشیعه نوشته آیت الله العظمی بروجردی است)

9.عوالم العلوم، عربی

10.فقه جامع الاحادیث، حدیث، عربی، (موضوع این کتاب، تفسیر، دلالت احادیث و بررسی تعارض و رفع آنها است)

11.معجم اسناد روایات، رجال و حدیث، عربی

مقالات:

1.بررسی بعد سیاسی حج

2.اهمیت خانه خدا و کیفیت اداره حرمین شریفین

3.علل جلوگیری آل سعود از حج حجاج ایرانی از 1367 تا 1369ه. ش

4.برائت از مشرکین در حج

5.گفتاری پیرامون اهمیت عید فطر و قربان

خدمات، فعالیت ها و مدیریت ها 1. سرپرست مرکز پژوهشی و مدرسه امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف، قم.

2.تبلیغ، اقلیدِ فارس

3.اعزام مبلغ، اقلید، سرحد و چهاردانگه

4.مناظره با «بن باز»، امام جماعت وهابی مسجدالحرام، مکه

5.بنیان نهادن مدرسه امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف، قم

6.ساخت درمانگاه ولی عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف، اقلید فارس

7.ساخت بیمارستان ولی عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف، اقلید فارس

8.ساخت مساجد فراوان، اقلید و چهاردانگه

9.ساخت هنرستان صنعتی، اقلید فارس

10.ساخت کارگاه های قالی بافی، اقلید فارس

11.ساخت پایگاه بزرگ امام رضا علیه السلام، اصفهان

12.همکاری در احداث لوله کشی آب، مازندران

13.همکاری در ساخت کارخانه قند، اقلید فارس

14.بازسازی امامزاده سید محمد، اقلید فارس

15.طرح نقشه مسجد جمکران، قم

فعالیت های اجتماعی و فرهنگی

1- مدرسه الامام المهدی در قم

2- مدرسه علمی در شهرستان اقلید

3- مساجد بسیاری در منطقه وسیع اقلید و سرحد چهاردانگه ییلاق تمام عشایر فارس

4- مراکز تبلیغ در شهرستان اقلید و سرحد چهاردانگه

5- درمانگاه ولی عصر(ع) در حومه اقلید

6- بیمارستان ولی عصر(ع) در شهرستان اقلید.

رحلت

روح بلند و ملکوتي اين عالم رباني همزمان با ايام شهادت حضرت فاطمه معصومه (س) در سال 1392 هجری شمسی به ملکوت اعلي پيوست و پيکر مطهر مرحوم آيت الله حاج سيد محمد باقر موحد ابطحي، در روز جمعه که متعلق به آقا امام زمان، روحي و ارواح العالمين لتراب مقدمه الفداء است، با حضور حضرات آيات عظام و همچنين عزاداران و علاقمندان ايشان از شهرهاي دور و نزديک، به خصوص مردم منطقه اقليد، چهاردانگه، سرحد، امامزاده اسماعيل از مدرسه و مؤسسه تحقيقاتي الامام المهدي به سمت حرم مطهر کريمه اهل بيت تشييع شد.

حضرت آيت الله العظمي وحيد خراساني بر پيکر پاک و مطهر اين فقيه مجاهد نماز خواندند و سرانجام جنازه اين فقيد سعيد در حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه c به خاک سپرده شد.

آرشیو عکس و تصویر

• 

  از راست: سید محمدباقر موحد ابطحی، سید محمدعلی موحد ابطحی و سید محمدعلی روضاتی