رفتار شناسی امام علی(ع) در آیینه تاریخ (کتاب)
رفتار شناسی امام علی(ع) در آیینه تاریخ نوشته يكى از محققان معاصر، ابراهيم بيضون است. مؤلف در نظر دارد با نگاهى به گزارش‌هاى تاريخى و همچنين شيوه رفتارى و گفتارى على(ع) ابعادى تازه از زندگى آن حضرت را بررسى و ارائه نمايد.
اين كتاب در سال 1999 ميلادى منتشر شده و عكس العمل هايى در پى داشته است. برخى آن را متعصبانه و طرفدارانه تلقى كرده و ناسازگار با يك بحث علمى‌دانسته‌اند. عده اى هم شخصيت و قداست علی عليه‌السلام را مناسب با تحليل تاريخى ندانسته و اين اثر را از اين منظر مشكل دانسته‌اند.
محتویات
انگيزه نگارش
نويسنده در مقدمه تذكر مى دهد كه مطالعات نهج البلاغه او را به تحقيق در اين موضوع و زندگى امام علاقمند كرده و خواسته است كتابى پديد آورد كه نظريه نهج البلاغه با روايت تاريخ را در كنار هم قرار دهد تا به تكميل يكديگر بپردازند. وى مى نويسد تحقيقاتى كه تاكنون انجام شده است يا امام را در قالب خلفا بررسى كرده يا گفتمان مذهبى بر آن غالب است و فريفته شخصيت استثنائى او شده‌اند.
مؤلف هدف خود را بررسى تاريخى رويدادهاى دوران امام با نگاهى علمى و همراه با تحليل داده هاى تاريخى مى داند. وى كوشيده است ابعادى از زندگى آن حضرت را مورد توجه قرار دهد كه تاكنون كمتر به آن توجه شده است. پاى بندى به مستتندات تاريخى همراه با نگرش جامعه شناسانه مؤلف، به اثرش قوت بخشيده است و طبعاً نبايد آن را اثرى دينى يا بحثى در امامت تلقى كرد.
تذكر اين نكته هم لازم است كه واژه نهج در عنوان اثر و در متن كتاب به دو معنا به كار رفته كه يكى معناى لغوى آن يعنى شيوه و روش است و ديگرى منظور نهج البلاغه است. گاه هم مؤلف هر دو معنا را از اين كلمه در نظر گرفته است.
محتواى كتاب
ابراهيم بيضون كتاب خود را در چهار فصل تنظيم كرده و به ترتيب از: دوران پيامبر و خلفا، دوران خلافت، نماى حكومت و انديشه سياسى و در فصل چهارم از شخصيت ابن سبا و ارتباط آن با عمار ياسر سخن مى گويد. مؤلف در پاورقى‌ها به منابع خود اشاره كرده كه غالباً منابع دست اول تاريخ است.
ترجمه
ترجمه اين اثر با نام رفتار شناسى امام على در آيينه تاريخ توسط على اصغر محمدى سيجانى منتشر شده است.
منبع
ویکی نور
