خصائص الائمه (کتاب)
مؤلف
ابوالحسن محمد بن حسین بن موسی موسوی بغدادی مشهور به سید رضی (م 406 هـ .ق)
زندگی نامه
وی در شهر بغداد و در خانواده ای شریف و اصیل و از نسل امامان معصوم - علیهم السلام - به دنیا آمد. نسب او از پدر به ابراهیم مجاب فرزند امام موسی کاظم - علیه السلام - و از طرف مادر به امام زین العابدین - علیه السلام - می رسد. پدرش، ابو احمد حسین، از شخصیتهای برجسته و مورد توجه حکومت، بزرگ سادات، مسئول رسیدگی به شکایات مردم و امیر حج بود. مادرش فاطمه، دختر ابو محمد حسین بن احمد بن محمد کبیر، زنی دانشمند و با تقوا بود و شیخ مفید کتاب احکام النسا را به درخواست ایشان به نگارش درآورد. شبی شیخ مفید، فاطمه زهرا - علیها السلام - را در خواب دید که دست امام حسن و امام حسین - علیهما السلام - را در حالی که دو کودک خردسال هستند، گرفته و نزد او آورده و می فرماید: ای شیخ! به این دو کودک من علم فقه بیاموز. شیخ مفید پس از بیدار شدن، از این خواب خود شگفت زده می شود. صبح همان روز مادر سیدرضی و سیدمرتضی، این دو کودک را نزد او می آورد و می گوید: ای شیخ! به این دو کودک من علم فقه را بیاموز. شیخ مفید از این حادثه منقلب و گریان گشت و خواب خود را برای آنان تعریف کرد و مسئولیت تربیت و تعلیم این دو سید بزرگوار را عهده دار گردید. سید رضی شخصیتی اندیشمند و دارای قدرت هوش و درکی بالا بود. او مدرسه ای در شهر بغداد تأسیس کرد و به تربیت شاگردانی در علوم اسلامی پرداخت و کتابخانه بزرگی نیز برای استفاده شاگردان خود در آن مدرسه برپا نمود.
معرفی اجمالی كتاب
موضوع كتاب اعتقادی و تاریخی درباره حضرت علی ـ علیه السّلام ـ می باشد. وی روایات مربوط به حضرت را جمع آوری و تاریخ كامل و گویایی را در مورد آن حضرت تشكیل داده است . كتاب حاضر برای تحقیق در زندگی حضرت، ارزشمند و قابل توجه بوده و از زمان نگارش مورد توجه و استفاده علماء قرار گرفته است. این كتاب از اولّین كتابهای معتبری است كه به وسیله یكی از فقهای نامدار شیعه در باره زندگانی حضرت علی ـ علیه السّلام ـ نگاشته شده است. در بسیاری از كتابهای معتبر به این كتاب اشاره شده و از مطالب آن بهره گرفته شده است. بعد از نگارش این كتاب سید رضی تصمیم به جمع آوری نهج البلاغه گرفته است. چنانكه از اسم كتاب مشخص است، سید رضی تصمیم داشته در این كتاب زندگانی تمام ائمه ـ علیهم السّلام ـ بیاورد ولی به جهت نامشخصی فقط به زندگانی حضرت علی ـ علیه السّلام ـ اكتفا كرده است. این كتاب شامل مباحث زیر می باشد:
1) خصائص امیرالمومنین علی ـ علیه السّلام ـ. 2) معجزات آن حضرت. 3) علم آن حضرت به تنزیل قرآن. 4) جنگ آن حضرت با خوارج. 5) سخنان پیامبر ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ در باره حضرت علی ـ علیه السّلام ـ 6) سخنان عمر در باره آن حضرت. 7) سوالاتی كه از حضرت پرسیده شده و جواب حضرت. 8) وصیّت حضرت به كمیل. 9) كلام حضرت در باره دنیا.
وضعیت نشر
این كتاب در یك جلد به زبان عربی با تحقیق استاد محمد هادی امینی توسط انتشارات آستان قدس رضوی مشهد، به چاپ رسیده است.
منابع
حافظ فرزانه ـ مرکز مطالعات و پژوهش هاي فرهنگي حوزه علميه
