تعیین مقام صدر

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو


این مدخل از دانشنامه هنوز نوشته نشده است.

Icon book.jpg

محتوای فعلی بخشی از یک کتاب متناسب با عنوان است.

(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)

مقام صدر از مقاماتی بود که از زمان دوره صفویه پدید آمد . و مورد استقبال شاه عباس اول نیز قرار گرفت.

بعد از اعلام تشیع به عنوان مذهب رسمی کشور از سوی اسماعیل،نیاز عاجلی برای برقراری همگونی فکری از طریق ارشاد و تسریع اشاعه عقاید شیعی پدید آمد. گفته شد ه کمبود حادی در زمینه آثار قضایی شیعه وجود داشت و یک قاضی شرع نسخه ای از یک جزوه قدیمی در اصول عقاید تهیه کرد که به عنوان ماخذ برای تعلیمات دینی مورد استفاده قرار گیرد.همچنین کمبودی نیز در زمینه علمای شیعه وجود داشت و اسماعیل مجبور شد تعدادی از علمای شیعی را از سوریه بیاورد.


تعیین مقام صدر

اسماعیل برای نظارت بر اشاعه تشیع و ریاست بر افراد طبقات روحانی مقامی به نام صدر تعیین کرد. مقام صدرات در دولتهای تیموری و ترکمن وجود داشت ؛اما ویژگی مهم این مقام در دولت صفویه این بود که صدر یک برگزیده سیاسی بود و شاهان صفوی از این مقام برای نظارت بر طبقات روحانی استفاده می کردند. از آنجا که صفویان باور به مذهب رسمی را با وفاداری به دولت معادل می دانستند ،ریشه کنی عقاید مخالف ضروری بود و این کار نیز قسمتی از وظایف صدر بود.عملکرد خوب بازوی دنیوی حکومت و توانایی بقا در برابر حملات خصمانه همسایگان سنی آن، وابسته به برقراری موفقیت آمیز همگونی فکری بود. این کار که در ابتدا بخش عمده وظایف صدر را تشکیل می داد تا پایان سلطنت اسماعیل به طور عمده انجام پذیرفته بود. از آن پس توان صدر به طور عمده مصروف اداره کلی نهاد مذهب و نظارت بر اوقاف می شد. در نتیجه نفوذ سیاسی صدر پایین آمد.

منابع

راجر سیوری،ایران عصر صفوی،ترجمه کامبیز عزیزی،تهران: نشر مرکز،1372)ص29