ابن جحام: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جز (درج الگوی رتبه بندی و اصلاح برخی کلمات)
سطر ۱: سطر ۱:
ابوعبدالله‌ محمد بن‌ عباس‌ بن‌ على‌ بن‌ مروان‌ بن‌ ماهيار ملقب‌ به‌ بزاز، مفسر و محدث‌ قرن چهارم هجری است.وی آثار فراوانی در فقه و حدیث از خود به یادگار گذاشته است.
+
{{خوب}}
 +
ابوعبدالله‌ محمد بن‌ عباس‌ بن‌ على‌ بن‌ مروان‌ بن‌ ماهیار ملقب‌ به‌ بزاز، مفسر و محدث‌ قرن چهارم هجری است.وی آثار فراوانی در فقه و حدیث از خود به یادگار گذاشته است.
 
{{شناسنامه عالم
 
{{شناسنامه عالم
 
|نام شخصیت =  
 
|نام شخصیت =  
|نام کامل = ابوعبدالله‌ محمد بن‌ عباس‌ بن‌ على‌ بن‌ مروان‌ بن‌ ماهيار
+
|نام کامل = ابوعبدالله‌ محمد بن‌ عباس‌ بن‌ على‌ بن‌ مروان‌ بن‌ ماهیار
 
|تصویر= [[پرونده:Ibn-jaham.jpg]]
 
|تصویر= [[پرونده:Ibn-jaham.jpg]]
 
|زادروز =
 
|زادروز =
سطر ۱۰: سطر ۱۱:
 
|اساتید =  ابن‌ عُقده‌، محمد بن‌ جعفر رزّاز، حسن‌ بن‌ محمد بن‌ جمهور عمّى‌
 
|اساتید =  ابن‌ عُقده‌، محمد بن‌ جعفر رزّاز، حسن‌ بن‌ محمد بن‌ جمهور عمّى‌
 
|شاگردان =   
 
|شاگردان =   
|آثار = المقنع‌ ، الاصول‌، الاوائل‌، التفسير الكبير
+
|آثار = المقنع‌ ، الاصول‌، الاوائل‌، التفسیر الكبیر
 
}}
 
}}
 
==ولادت==
 
==ولادت==
ابوعبدالله‌ محمد بن‌ عباس‌ بن‌ على‌ بن‌ مروان‌ بن‌ ماهيار ملقب‌ به‌ بزاز، مفسر، محدث‌ و فقيه‌ امامى‌. شيخ‌ طوسى‌ از وي‌ به‌ صورت‌ ابن‌ حجام‌ نام‌ برده‌، ليكن‌ با توجه‌ به‌ اينكه‌ نجاشى‌  نام‌ وي‌ را ابن‌ جحام‌ ذكر كرده‌ و علامة حلى‌  بر اين‌ ضبط تأكيد نموده‌ است‌، احتمالاً در متن‌ رجال‌ و فهرست‌، تصحيفى‌ رخ‌ داده‌ است‌.  
+
ابوعبدالله‌ محمد بن‌ عباس‌ بن‌ على‌ بن‌ مروان‌ بن‌ ماهیار ملقب‌ به‌ بزاز، مفسر، محدث‌ و فقیه‌ امامى‌. شیخ‌ طوسى‌ از وی‌ به‌ صورت‌ ابن‌ حجام‌ نام‌ برده‌، لیكن‌ با توجه‌ به‌ اینكه‌ نجاشى‌  نام‌ وی‌ را ابن‌ جحام‌ ذكر كرده‌ و علامه حلى‌  بر این‌ ضبط تأكید نموده‌ است‌، احتمالاً در متن‌ رجال‌ و فهرست‌، تصحیفى‌ رخ‌ داده‌ است‌.  
  
از زندگى‌ ابن‌ جحام‌ چيزي‌ دانسته‌ نيست‌ و حتى‌ تاريخ‌ ولادت‌ و درگذشت‌ و همچنين‌ خاستگاه‌ وي‌ نيز نامعلوم‌ است‌. از آنجا كه‌ در مآخذ از ميان‌ شاگردان‌ ابن‌ جحام‌ تنها به‌ هارون‌ بن‌ موسى‌ تلعكبري‌ اشاره‌ شده‌ است‌ و او در (328ق‌/940م‌) از ابن‌ جحام‌ سماع‌ حديث‌ كرده‌ و به‌ دريافت‌ اجازه‌ نائل‌ شده‌ است‌، مى‌توان‌ دريافت‌ كه‌ درگذشت‌ ابن‌ جحام‌ پس‌ از اين‌ تاريخ‌ بوده‌ است‌
+
از زندگى‌ ابن‌ جحام‌ چیزی‌ دانسته‌ نیست‌ و حتى‌ تاریخ‌ ولادت‌ و درگذشت‌ و همچنین‌ خاستگاه‌ وی‌ نیز نامعلوم‌ است‌. از آنجا كه‌ در مآخذ از میان‌ شاگردان‌ ابن‌ جحام‌ تنها به‌ هارون‌ بن‌ موسى‌ تلعكبری‌ اشاره‌ شده‌ است‌ و او در (328ق‌/940م‌) از ابن‌ جحام‌ سماع‌ حدیث‌ كرده‌ و به‌ دریافت‌ اجازه‌ نائل‌ شده‌ است‌، مى‌توان‌ دریافت‌ كه‌ درگذشت‌ ابن‌ جحام‌ پس‌ از این‌ تاریخ‌ بوده‌ است‌
  
 
==اساتید ==
 
==اساتید ==
  
وي‌ نزد كسانى‌ چون‌ ابن‌ عُقده‌، محمد بن‌ جعفر رزّاز، حسن‌ بن‌ محمد بن‌ جمهور عمّى‌، احمد بن‌ ادريس‌ قمى‌، على‌ بن‌ سليمان‌ زُراري‌، محمد بن‌ هُمام‌ اسكافى‌، محمد بن‌ جرير طبري‌، محمد بن‌ عثمان‌ بن‌ ابى‌ شيبه‌ و محمد بن‌ قاسم‌ بن‌ سلام‌ و ديگر بزرگان‌ آن‌ عصر تحصيل‌ و استماع‌ [[حديث‌]] كرده‌ است‌. از ميان‌ شاگردان‌ ابن‌ جحام‌ تنها به‌ هارون‌ بن‌ موسى‌ تلعكبري‌ اشاره‌ شده‌ است‌ و او در (328ق‌/940م‌) از ابن‌ جحام‌ سماع‌ حديث‌ كرده‌ و به‌ دريافت‌ اجازه‌ نائل‌ شده‌ است‌.
+
وی‌ نزد كسانى‌ چون‌ ابن‌ عُقده‌، محمد بن‌ جعفر رزّاز، حسن‌ بن‌ محمد بن‌ جمهور عمّى‌، احمد بن‌ ادریس‌ قمى‌، على‌ بن‌ سلیمان‌ زُراری‌، محمد بن‌ هُمام‌ اسكافى‌، محمد بن‌ جریر طبری‌، محمد بن‌ عثمان‌ بن‌ ابى‌ شیبه‌ و محمد بن‌ قاسم‌ بن‌ سلام‌ و دیگر بزرگان‌ آن‌ عصر تحصیل‌ و استماع‌ [[حدیث‌]] كرده‌ است‌. از میان‌ شاگردان‌ ابن‌ جحام‌ تنها به‌ هارون‌ بن‌ موسى‌ تلعكبری‌ اشاره‌ شده‌ است‌ و او در (328ق‌/940م‌) از ابن‌ جحام‌ سماع‌ حدیث‌ كرده‌ و به‌ دریافت‌ اجازه‌ نائل‌ شده‌ است‌.
  
 
==تالیفات==
 
==تالیفات==
ابن‌ جحام‌ در فقه‌، حديث‌، تفسير و قرائت‌، داراي‌ آثاري‌ بوده‌ كه‌ مى‌توان‌ از بين‌ آنها به‌ المقنع‌ در فقه‌، كتاب‌ الاصول‌، كتاب‌ الاوائل‌، التفسير الكبير، كتاب‌ قرائة اميرالمؤمنين‌، كتاب‌ قرائة اهل‌ البيت‌ و كتاب‌ الناسخ‌ و المنسوخ‌ اشاره‌ كرد.
+
ابن‌ جحام‌ در فقه‌، حدیث‌، تفسیر و قرائت‌، دارای‌ آثاری‌ بوده‌ كه‌ مى‌توان‌ از بین‌ آنها به‌ المقنع‌ در فقه‌، كتاب‌ الاصول‌، كتاب‌ الاوائل‌، التفسیر الكبیر، كتاب‌ قرائه امیرالمؤمنین‌، كتاب‌ قرائه اهل‌ البیت‌ و كتاب‌ الناسخ‌ و المنسوخ‌ اشاره‌ كرد.
  
نيز وي‌ كتابى‌ به‌ نام‌ تأويل‌ مانزل‌ فى‌ النبى‌ و آله‌ تأليف‌ كرده‌ است‌ كه‌ نجاشى‌ از آن‌ به‌ نام‌ مانزل‌ من‌ القرآن‌ فى‌ اهل‌ البيت‌ ياد كرده‌، بى‌آن كه‌ آن‌ را ديده‌ باشد و به‌ نقل‌ از ديگران‌، حجم‌ كتاب‌ را هزار برگ‌ ذكر كرده‌ است‌.
+
نیز وی‌ كتابى‌ به‌ نام‌ تأویل‌ مانزل‌ فى‌ النبى‌ و آله‌ تألیف‌ كرده‌ است‌ كه‌ نجاشى‌ از آن‌ به‌ نام‌ مانزل‌ من‌ القرآن‌ فى‌ اهل‌ البیت‌ یاد كرده‌، بى‌آن كه‌ آن‌ را دیده‌ باشد و به‌ نقل‌ از دیگران‌، حجم‌ كتاب‌ را هزار برگ‌ ذكر كرده‌ است‌.
  
بنابر گفته ابن‌ طاووس‌ كه‌ خود نسخه‌اي‌ از آن‌ كتاب‌ را در اختيار داشته‌، اين‌ كتاب‌ در دو مجلد بزرگ‌ و شامل‌ 10 جزء بوده‌ است‌. ابن‌ طاووس‌ و نيز حسن‌ بن‌ سليمان‌ حلى‌ كه‌ نسخه ابن‌ طاووس‌ بدست‌ وي‌ رسيده‌ در آثار خود، از اين‌ كتاب‌ نقل‌ مى‌كنند.
+
بنابر گفته ابن‌ طاووس‌ كه‌ خود نسخه‌ای‌ از آن‌ كتاب‌ را در اختیار داشته‌، این‌ كتاب‌ در دو مجلد بزرگ‌ و شامل‌ 10 جزء بوده‌ است‌. ابن‌ طاووس‌ و نیز حسن‌ بن‌ سلیمان‌ حلى‌ كه‌ نسخه ابن‌ طاووس‌ بدست‌ وی‌ رسیده‌ در آثار خود، از این‌ كتاب‌ نقل‌ مى‌كنند.
  
همچنين‌ نسخة ناقصى‌ از آن‌ نزد استرابادي‌ بوده‌ كه‌ وي‌ بيشتر آن‌ را در تأويل‌ الايات‌ آورده‌ است‌. ابن‌ طاووس‌ از مختصر اين‌ كتاب‌ نيز نام‌ برده‌ و از آن‌ استفاده‌ كرده‌ است‌. آقا بزرگ نسخة ناقصى‌ را كه‌ در آن‌ از شيخ‌ كلينى‌ و نيز كتاب‌ القراآت‌ سياري‌، نقل‌ شده‌ و نزد سيد هبةالدين‌ شهرستانى‌ موجود بوده‌، نسخه‌اي‌ از كتاب‌ ابن‌ جحام‌ دانسته‌ است‌، ليكن‌ احتمالاً وي‌ نسخه‌اي‌ از كتاب‌ تأويل‌ الا¸يات‌ الظاهرة را كه‌ داراي‌ اين‌ مشخصات‌ بوده‌، مشاهده‌ كرده‌ است‌.
+
همچنین‌ نسخه ناقصى‌ از آن‌ نزد استرابادی‌ بوده‌ كه‌ وی‌ بیشتر آن‌ را در تأویل‌ الایات‌ آورده‌ است‌. ابن‌ طاووس‌ از مختصر این‌ كتاب‌ نیز نام‌ برده‌ و از آن‌ استفاده‌ كرده‌ است‌. آقا بزرگ نسخه ناقصى‌ را كه‌ در آن‌ از شیخ‌ كلینى‌ و نیز كتاب‌ القراآت‌ سیاری‌، نقل‌ شده‌ و نزد سید هبهالدین‌ شهرستانى‌ موجود بوده‌، نسخه‌ای‌ از كتاب‌ ابن‌ جحام‌ دانسته‌ است‌، لیكن‌ احتمالاً وی‌ نسخه‌ای‌ از كتاب‌ تأویل‌ الایات‌ الظاهره را كه‌ دارای‌ این‌ مشخصات‌ بوده‌، مشاهده‌ كرده‌ است‌.
  
سزگين‌ نسخه‌اي‌ خطى‌ از كتاب‌ حديث‌ محمد بن‌ عباس‌ بن‌ تجيح‌ را معرفى‌ كرده‌ و احتمال‌ مى‌دهد كه‌ اين‌ شخص‌ همان‌ ابن‌ جحام‌ باشد. در صورتى‌ كه‌ بنابر مشخصاتى‌ كه‌ خطيب‌ از اين‌ فرد بدست‌ مى‌دهد، مى‌توان‌ دريافت‌ كه‌ وي‌ كسى‌ غير از ابن‌ جحام‌ است‌.
+
سزگین‌ نسخه‌ای‌ خطى‌ از كتاب‌ حدیث‌ محمد بن‌ عباس‌ بن‌ تجیح‌ را معرفى‌ كرده‌ و احتمال‌ مى‌دهد كه‌ این‌ شخص‌ همان‌ ابن‌ جحام‌ باشد. در صورتى‌ كه‌ بنابر مشخصاتى‌ كه‌ خطیب‌ از این‌ فرد بدست‌ مى‌دهد، مى‌توان‌ دریافت‌ كه‌ وی‌ كسى‌ غیر از ابن‌ جحام‌ است‌.
  
 
==منابع==
 
==منابع==

نسخهٔ ‏۲۶ سپتامبر ۲۰۱۸، ساعت ۰۷:۱۶

ابوعبدالله‌ محمد بن‌ عباس‌ بن‌ على‌ بن‌ مروان‌ بن‌ ماهیار ملقب‌ به‌ بزاز، مفسر و محدث‌ قرن چهارم هجری است.وی آثار فراوانی در فقه و حدیث از خود به یادگار گذاشته است.

Ibn-jaham.jpg
نام کامل ابوعبدالله‌ محمد بن‌ عباس‌ بن‌ على‌ بن‌ مروان‌ بن‌ ماهیار
زادگاه اردبیل

Line.png

اساتید

ابن‌ عُقده‌، محمد بن‌ جعفر رزّاز، حسن‌ بن‌ محمد بن‌ جمهور عمّى‌


آثار

المقنع‌ ، الاصول‌، الاوائل‌، التفسیر الكبیر

ولادت

ابوعبدالله‌ محمد بن‌ عباس‌ بن‌ على‌ بن‌ مروان‌ بن‌ ماهیار ملقب‌ به‌ بزاز، مفسر، محدث‌ و فقیه‌ امامى‌. شیخ‌ طوسى‌ از وی‌ به‌ صورت‌ ابن‌ حجام‌ نام‌ برده‌، لیكن‌ با توجه‌ به‌ اینكه‌ نجاشى‌ نام‌ وی‌ را ابن‌ جحام‌ ذكر كرده‌ و علامه حلى‌ بر این‌ ضبط تأكید نموده‌ است‌، احتمالاً در متن‌ رجال‌ و فهرست‌، تصحیفى‌ رخ‌ داده‌ است‌.

از زندگى‌ ابن‌ جحام‌ چیزی‌ دانسته‌ نیست‌ و حتى‌ تاریخ‌ ولادت‌ و درگذشت‌ و همچنین‌ خاستگاه‌ وی‌ نیز نامعلوم‌ است‌. از آنجا كه‌ در مآخذ از میان‌ شاگردان‌ ابن‌ جحام‌ تنها به‌ هارون‌ بن‌ موسى‌ تلعكبری‌ اشاره‌ شده‌ است‌ و او در (328ق‌/940م‌) از ابن‌ جحام‌ سماع‌ حدیث‌ كرده‌ و به‌ دریافت‌ اجازه‌ نائل‌ شده‌ است‌، مى‌توان‌ دریافت‌ كه‌ درگذشت‌ ابن‌ جحام‌ پس‌ از این‌ تاریخ‌ بوده‌ است‌

اساتید

وی‌ نزد كسانى‌ چون‌ ابن‌ عُقده‌، محمد بن‌ جعفر رزّاز، حسن‌ بن‌ محمد بن‌ جمهور عمّى‌، احمد بن‌ ادریس‌ قمى‌، على‌ بن‌ سلیمان‌ زُراری‌، محمد بن‌ هُمام‌ اسكافى‌، محمد بن‌ جریر طبری‌، محمد بن‌ عثمان‌ بن‌ ابى‌ شیبه‌ و محمد بن‌ قاسم‌ بن‌ سلام‌ و دیگر بزرگان‌ آن‌ عصر تحصیل‌ و استماع‌ حدیث‌ كرده‌ است‌. از میان‌ شاگردان‌ ابن‌ جحام‌ تنها به‌ هارون‌ بن‌ موسى‌ تلعكبری‌ اشاره‌ شده‌ است‌ و او در (328ق‌/940م‌) از ابن‌ جحام‌ سماع‌ حدیث‌ كرده‌ و به‌ دریافت‌ اجازه‌ نائل‌ شده‌ است‌.

تالیفات

ابن‌ جحام‌ در فقه‌، حدیث‌، تفسیر و قرائت‌، دارای‌ آثاری‌ بوده‌ كه‌ مى‌توان‌ از بین‌ آنها به‌ المقنع‌ در فقه‌، كتاب‌ الاصول‌، كتاب‌ الاوائل‌، التفسیر الكبیر، كتاب‌ قرائه امیرالمؤمنین‌، كتاب‌ قرائه اهل‌ البیت‌ و كتاب‌ الناسخ‌ و المنسوخ‌ اشاره‌ كرد.

نیز وی‌ كتابى‌ به‌ نام‌ تأویل‌ مانزل‌ فى‌ النبى‌ و آله‌ تألیف‌ كرده‌ است‌ كه‌ نجاشى‌ از آن‌ به‌ نام‌ مانزل‌ من‌ القرآن‌ فى‌ اهل‌ البیت‌ یاد كرده‌، بى‌آن كه‌ آن‌ را دیده‌ باشد و به‌ نقل‌ از دیگران‌، حجم‌ كتاب‌ را هزار برگ‌ ذكر كرده‌ است‌.

بنابر گفته ابن‌ طاووس‌ كه‌ خود نسخه‌ای‌ از آن‌ كتاب‌ را در اختیار داشته‌، این‌ كتاب‌ در دو مجلد بزرگ‌ و شامل‌ 10 جزء بوده‌ است‌. ابن‌ طاووس‌ و نیز حسن‌ بن‌ سلیمان‌ حلى‌ كه‌ نسخه ابن‌ طاووس‌ بدست‌ وی‌ رسیده‌ در آثار خود، از این‌ كتاب‌ نقل‌ مى‌كنند.

همچنین‌ نسخه ناقصى‌ از آن‌ نزد استرابادی‌ بوده‌ كه‌ وی‌ بیشتر آن‌ را در تأویل‌ الایات‌ آورده‌ است‌. ابن‌ طاووس‌ از مختصر این‌ كتاب‌ نیز نام‌ برده‌ و از آن‌ استفاده‌ كرده‌ است‌. آقا بزرگ نسخه ناقصى‌ را كه‌ در آن‌ از شیخ‌ كلینى‌ و نیز كتاب‌ القراآت‌ سیاری‌، نقل‌ شده‌ و نزد سید هبهالدین‌ شهرستانى‌ موجود بوده‌، نسخه‌ای‌ از كتاب‌ ابن‌ جحام‌ دانسته‌ است‌، لیكن‌ احتمالاً وی‌ نسخه‌ای‌ از كتاب‌ تأویل‌ الایات‌ الظاهره را كه‌ دارای‌ این‌ مشخصات‌ بوده‌، مشاهده‌ كرده‌ است‌.

سزگین‌ نسخه‌ای‌ خطى‌ از كتاب‌ حدیث‌ محمد بن‌ عباس‌ بن‌ تجیح‌ را معرفى‌ كرده‌ و احتمال‌ مى‌دهد كه‌ این‌ شخص‌ همان‌ ابن‌ جحام‌ باشد. در صورتى‌ كه‌ بنابر مشخصاتى‌ كه‌ خطیب‌ از این‌ فرد بدست‌ مى‌دهد، مى‌توان‌ دریافت‌ كه‌ وی‌ كسى‌ غیر از ابن‌ جحام‌ است‌.

منابع