آیه نَفْر
-
آيه 122 سوره توبه/9 به كوچيدن (نَفْر) گروهى براى آگاهى در دين يا براى جهاد تشويق كرده است؛ از همين رو به آن «آيه نَفْر» گفته‌اند:[۱]
«...فَلولاَ نَفَر مِن كُلِّ فِرقَة مِنهُم طَائِفةٌ لِيتفَقّهوا فِى‌الدّينِ ولِيُنذِروا قَومَهُم إِذا رَجَعوا إِلَيهِم لَعلَّهُم يَحذَرونَ».
براى اين آيه دو شأن نزول نقل شده است. بر پايه يكى از اين نقل‌ها، هنگامى كه خدا آياتى را درباره غزوه تبوك و سرزنش منافقان نازل كرد، مؤمنان گفتند: هرگز از جنگى كه پيامبر صلى الله عليه و آله در آن حضور داشته باشد يا نداشته باشد، سر نخواهيم پيچيد.
هنگامى كه پيامبر صلى الله عليه و آله سريّه‌اى را اعزام كرد، همه مسلمانان از مدينه خارج شده، پيامبر را تنها گذاشتند و اين آيه نازل شد كه چرا نبايد گروهى نزد پيامبر صلى الله عليه و آله بمانند و تفقه كنند و گروهى براى جهاد بروند.
در شأن نزول ديگرى آمده است: اين آيه در شأن افرادى از ياران پيامبر صلى الله عليه و آله نازل شد كه به سوى باديه‌نشينان رفتند و با استقبال و پذيرش آنان مواجه شدند. آنان هر كسى را مى‌يافتند به هدايت دعوت مى‌كردند.
گروهى به ايشان گفتند: شما پيامبر خود را رها كرده و به سوى ما آمده‌ايد؟ آنان از شنيدن اين سخن متأثر شده، به حضور پيامبر صلى الله عليه و آله بازگشتند و اين آيه نازل شد.[۲]
اصوليان از اين آيه، حجيت خبر واحد را استفاده كرده و گفته‌اند: وقتى لازم است عده‌اى براى تعليم و تعلم كوچ كنند و احكام دين را بياموزند، بايد بر ديگران نيز لازم باشد گفته آنان را بپذيرند؛ در غير اين صورت، تعليم و تعلم محقق نخواهد شد.[۳]
پانویس
منابع
علی خراسانی، دائرة‌المعارف قرآن كريم، جلد 1، ص 405
