آیه ارث

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

آیه ارث

آیه 11 سوره نساء/ 4 كه سهم الارث هر یك از پسر، دختر، پدر و مادر را در فرض هاى گوناگون مشخص مى كند، «آیه ارث»[۱]، میراث[۲]، مواریث[۳] یا «فرایض»[۴] نام دارد:

مشاهده آیه در سوره

يُوصِيكُمُ اللّهُ فِي أَوْلاَدِكُمْ لِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الأُنثَيَيْنِ فَإِن كُنَّ نِسَاء فَوْقَ اثْنَتَيْنِ فَلَهُنَّ ثُلُثَا مَا تَرَكَ وَ إِن كَانَتْ وَاحِدَةً فَلَهَا النِّصْفُ وَلأَبَوَيْهِ لِكُلِّ وَاحِدٍ مِّنْهُمَا السُّدُسُ مِمَّا تَرَكَ إِن كَانَ لَهُ وَلَدٌ فَإِن لَّمْ يَكُن لَّهُ وَلَدٌ وَ وَرِثَهُ أَبَوَاهُ فَلأُمِّهِ الثُّلُثُ فَإِن كَانَ لَهُ إِخْوَةٌ فَلأُمِّهِ السُّدُسُ مِن بَعْدِ وَصِيَّةٍ يُوصِي بِهَا أَوْ دَيْنٍ آبَآؤُكُمْ وَ أَبناؤُكُمْ لاَتَدْرُونَ أَيُّهُمْ أَقْرَبُ لَكُمْ نَفْعاً فَرِيضَةً مِّنَ اللّهِ إِنَّ اللّهَ كَانَ عَلِيما حَكِيمً

مشاهده آیه در سوره


به نقلى این آیه درباره عبدالرحمن، برادر حسان بن ثابت شاعر نازل شد. هنگامى كه عبدالرحمن از دنیا رفت، یك زن و پنج برادر از وى ماندند كه برادرانش ما تَرَك وى را بردند و به همسرش چیزى ندادند. همسر عبدالرحمن به رسول خدا صلى الله علیه و آله شكایت كرد و این آیه نازل شد.[۵]

در روض الجنان آمده است: سبب نزول آیه آن بود كه در جاهلیت، میراث را به مردان مى دادند و به زنان و كودكان نمى دادند. شأن نزول هاى دیگرى نیز براى این آیه گفته اند.[۶]

پانویس

  1. المیزان، ج 2، ص 434؛ الغدیر، ج 4، ص 241؛ كتاب البیع، ج 3، ص 24.
  2. بحارالانوار، ج 47، ص 411.
  3. عیّاشى، ج 1، ص 77؛ الناسخ والمنسوخ، ابن حزم، ص 31؛ الاتقان، ج 2، ص 36.
  4. ناسخ القرآن و منسوخه، ابن جوزى، ص 191؛ وسائل، ج 26، ص 71.
  5. مجمع البیان، ج 3، ص 24؛ نمونه بینات، ص 298؛ نهج الحق، ص 209.
  6. روض الجنان، ج 5، ص 268.

منابع

علی خراسانی، دائرة‌المعارف قرآن كریم، جلد 1، ص 368-369