آيه مُلك

آیه 26 سوره آل عمران/3 را «آیه ‌مُلك» (فرمان‌روایى) مى‌گویند. در این آیه آمده است كه فرمان فرمایى واقعى از آنِ خداوند است. به هر كه بخواهد، فرمان‌روایى مى‌دهد و از هر كه بخواهد، مى‌ستاند:

قُلِ اللَّهُمَّ مَالِكَ الْمُلْكِ تُؤْتِي الْمُلْكَ مَن تَشَاء وَتَنزِعُ الْمُلْكَ مِمَّن تَشَاء وَتُعِزُّ مَن تَشَاء وَتُذِلُّ مَن تَشَاء بِيَدِكَ الْخَيْرُ إِنَّكَ عَلَىَ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ َ

[3–26] (مشاهده آیه در سوره)

در شأن نزول این آیه گفته‌اند: چون رسول خدا صلى الله علیه و آله مكه را فتح كرد به مسلمانان، فتح ملك روم و فارس را وعده داد. منافقان و یهودیان (به استهزا)گفتند: محمد صلى الله علیه و آله را مكه و مدینه بس نیست و تمناى ملك فارس و روم مى‌كند و خداوند این ‌آیه را نازل كرد.

بنا به نقلى، این وعده هنگام حفر خندق اتفاق افتاد. منافقان گفتند: كار شما عجیب نیست كه از ترس، خندق مى‌كنید و از شهر نمى‌توانید بیرون بروید و این چنین تمناهاى باطل مى‌كنید و این آیه در پاسخ آن‌ها نازل ‌شد.

ابوهریره از رسول خدا صلى الله علیه و آله روایت مى‌كند كه چون خداى تعالى خواست فاتحة الكتاب، آیة‌الكرسى و شهداللّه و قل اللهم مالك الملك را كه از عرش آویخته شده بودند به زمین بفرستد گفتند: خدایا! ما را به زمینى كه سراى لغزش و گناهان است، مى‌فرستى؟ خداى تعالى گفت: بنده‌اى كه شما را پس از هر نماز فریضه بخواند، در بهشت جاى خواهم داد و به چشم رحمت به او خواهم نگریست. هر روز هفتاد حاجتش روا مى‌كنم كه كمترین آن‌ها آمرزش او باشد و او را از هر دشمنى در پناه مى‌گیرم و بر آن دشمن یارى مى‌دهم. و مانع از داخل شدن او در بهشت، حیات اوست.

منابع

علی خراسانی، دائرة‌المعارف قرآن كریم، جلد 1، ص 402