آيه محاربه

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

آیه محاربه

آیه 33 سوره مائده/5 كیفر محارب با خدا و رسول را بیان كرده؛ از همین رو آن را «آیه محاربه» گفته‌اند.[۱] بر اساس این آیه، كسانى كه با خدا و پیامبرش مى‌جنگند و در زمین فساد مى‌كنند، متناسب با عملشان یا باید كشته شوند یا به دار آویخته گردند یا دست و پایشان در خلاف جهت یكدیگر بریده شود و یا از آن سرزمین تبعید شوند:

«إِنَّما جَزؤُا الَّذینَ یُحارِبونَ اللّهَ و رسولَهُ و یَسعَونَ فِى‌الأَرضِ فَسادًا أَن یُقَتَّلوا أَو یُصلَّبوا أَو تُقطَّعَ أَیدیهِم و أَرجُلُهُم مِن خِلف أَو یُنفَوا مِن‌الأَرض ذلكَ لَهُم خِزىٌ فِى‌الدُّنیا و لَهُم فِى‌الأَخِرة عَذابٌ عَظیمٌ».

در شأن نزول این آیه آمده است كه گروهى از مشركان نزد پیامبر صلى الله علیه و آله آمده، اسلام را پذیرفتند؛ اما آب و هواى مدینه به آن‌ها نساخت و بیمار شدند؛ بدین جهت پیامبر براى بهبود آن‌ها فرمود: در خارج مدینه در نقطه‌اى خوش آب و هوا از صحرا كه شتران زكات را در آن‌جا به چرا مى‌بردند، بروند و ضمن استفاده از آب و هواى آن‌جا از شیر تازه شتران نیز استفاده كنند.

آنان چنین كردند و بهبود یافتند؛ اما به جاى تشكر از پیامبر صلى الله علیه و آله از اسلام خارج شدند. دست و پاى چوپان‌هاى مسلمان را بریده، چشمانشان را كور كردند؛ سپس آن‌ها را كشتند و شتران زكات را به غارت بردند. پیامبر صلى الله علیه و آله دستور داد آن‌ها را دستگیر كرده، همان كارى را كه با چوپان‌ها انجام دادند (براى مجازات) درباره آن‌ها انجام شود.[۲] بر اساس نقل دیگرى، این آیه درباره «قطّاع الطریق» نازل شده است.[۳]

پانویس

  1. المحلى بالاثار، ابن‌حزم، ج‌ 12، ص‌ 285 و 286؛ جامع‌البیان، مج ‌4، ج ‌6‌، ص‌ 283؛ التبیان، ج‌ 3، ص‌ 505‌.
  2. مجمع البیان، ج‌ 3، ص‌ 291.
  3. همان.

منابع

علی خراسانی، دائرة‌المعارف قرآن كریم، جلد 1، ص 400