امام مهدی عجل الله تعالی فرجه‌ (کتاب)

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
امام مهدی(عج)

امام مهدى(عج) اثر رسول رضوى، به بررسى مسائل مربوط به مهدويت از جمله زندگانى امام مهدى(عج)، علائم ظهور، نائبان آن حضرت اختصاص دارد.

كتاب به زبان فارسى و در سال 1384ش نوشته شده است.

ساختار

كتاب با مقدمه عبدالحسين خسروپناه در بيان اهميت پرداختن به موضوع مهدويت، آغاز و مطالب در ده فصل، ارائه شده است.

مؤلف عمدتاً با رويكردى كلامى و عقيدتى، به بحث مهدويت پرداخته و در ضمن بيان مباحث، به پرسش‌هاى مهم و متعددى درباره انديشه منجى جهانى در اديان، مصلح موعود در اسلام، زندگانى حضرت مهدى(عج)، دوران غيبت صغرى و كبرى، نايبان عام و خاص حضرت، وظيفه پيروان ايشان در اين زمان، علايم و وقايع ظهور، مدعيان دروغين مهدويت و چگونگى حكومت امام مهدى(ع) و پايان زندگى ايشان پاسخ داده است.

قسمت پايانى كتاب، اختصاص به پاسخ به برخى شبهات مطرح شده در زمينه مهدويت دارد.

گزارش محتوا

نويسنده در فصل اول كتاب مصلح موعود در اديان مختلف از جمله آيين زرتشت، هندويان، برهماييان، يهوديان و مسيحيان را مورد بررسى و تحقيق قرار داده است.

وى به سه موعود در آيين زرتشت اشاره كرده كه آن‌ها را «سوشيانت» ناميده است. طبق اين آيين، مهمترين سوشيانت، همان كسى است كه در آخرالزمان ظهور كرده و نويسنده معتقد است كه او به منزله كريشناى برهمنان، بوداى پنجم بودائيان، مسيح يهوديان، فارقليط عيسويان و مهدى(عج) مسلمانان مى‌باشد.

اديان هندى نيز درباره مصلح موعود، مطالب متنوع و متعددى دارند كه در كليات، با وعده‌ها و بشارت‌هاى ساير اديان مطابقت داشته و نويسنده تأكيد دارد كه نبايد انتظار داشت كه همه اين اديان، در جزئيات مسئله نيز با هم توافق داشته باشند.

كتاب‌هاى مقدس يهود، بارها به ظهور مسيح اشاره كرده‌اند و در برخى از انجيل‌ها، به بازگشت حضرت عيسى(ع) تأكيد شده است. به باور نويسنده، اين اشارات و نصوص، با مطالبى كه در مورد مصلح آخرالزمان ذكر شده، تفاوت داشته و بايد بشارت بازگشت عيسى(ع) و بشارت ظهور مصلح آخرالزمان، از همديگر تفكيك شود و لذا در اين فصل، به برخى از بشارت‌هايى كه در مورد ظهور مصلح آخرالزمان در كتب يهوديان و مسيحيان شده، اشاره كرده است.

در فصل دوم، به بررسى مصلح موعود در دين اسلام اختصاص دارد. نويسنده پس از ذكر آياتى كه به ظهور قائم(عج) تأويل شده‌اند، چنين نتيجه‌گيرى نموده است كه خداوند، پيروزى مطلق حق بر باطل را وعده داده و اين پيروزى، در آينده به دست كسانى تحقق خواهد يافت كه اقامه كننده نماز هستند و زكات داده، امر به معروف مى‌كنند.

نحوه، زمان و مكان ولادت حضرت مهدى(عج)، نام، القاب، معجزاتى كه آن حضرت در دوران تولد، كودكى، غيبت و به هنگام ظهور انجام خواهند داد و نيز ويژگى‌هاى شخصى ايشان در فصل سوم بيان شده است.

در فصل چهارم، پس از بيان فرق بين غيبت صغرا و كبرا، وضعيت سياسى و اجتماعى عصر غيبت تشريح شده، بعد از بررسى چگونگى ارتباط مردم با امام زمان(عج)، امكان ديدار آن حضرت بعد از آغاز غيبت كبرا بحث گرديده است.

در فصل پنجم، نايبان خاص امام زمان(عج) در دوران غيبت صغرى معرفى و به بررسى وظايف نايبان عام در عصر غيبت كبرا پرداخته است.

نويسنده در پاسخ به اين سؤال كه چرا امام زمان(عج) در زمان غيبت كبرا، نايب خاص ندارد، چند احتمال را بيان كرده است:

  1. هدف اصلى از تعيين نواب خاص، در دوران غيبت صغرا تحقق يافته و ديگر نيازى به تعيين نائب خاص نبود.
  2. در صورت استمرار تعيين، امكان داشت فرصت مناسبى ايجاد شود تا هر كس ادعاى نيابت امام زمان(عج) را بكند.
  3. اگر نائب خاص تعيين مى‌شد، دشمنان، آنان را مورد آزار و اذيت قرار مى‌دادند.

در فصل ششم، ضمن اشاره به تعدادى از مهمترين وظايف شيعيان در عصر غيبت از جمله شناخت و معرفت حجت خدا، تهذيب نفس، كسب فضايل اخلاقى و انتظار فرج، واژه انتظار از لحاظ لغوى و اصطلاحى توضيح داده شده است.

در پاسخ به اين سؤال كه اگر خداوند امام زمان(عج) را حفظ مى‌كند، چه نيازى به دعاى ما براى سلامتى ايشان هست؟ نويسنده چندين جواب را مطرح كرده است از جمله اين‌كه در روايات آمده كه اگر به برادر مؤمن خود دعا كنى، ملائكه همان دعا را در حق خودت آمين مى‌گويند، بنابراين دعا براى آن حضرت، موجب مى‌شود كه دعا كننده، مشمول دعاى خير فرشتگان گردد.

نويسنده در فصل هفتم، علائم و وقايع ظهور را مورد مطالعه قرار داده است. او معتقد است به حوادثى كه قبل از ظهور اتفاق مى‌افتد، از دو جهت مى‌توان نگريست: از يك ديد، اين حوادث، نشانه‌هاى نزديك شدن ظهور هستند و از نگاه ديگر، برخى از اين حوادث، زمينه‌ساز ظهور مى‌باشند و لذا وقايع قبل از ظهور را به علائم و شرايط تقسيم كرده و آن‌ها را توضيح داده است.

مدعيان دروغين مهدويت، در فصل هشتم بحث شده است. نويسنده معتقد است استعمار غرب، روش‌هاى گوناگونى را براى شكست و نابودى اسلام در پيش گرفت كه يكى از آن‌ها، روشى بود كه در يك برهه از زمان، مبارزان استعمار براى مبارزه با استعمار از آن استفاده كرده بودند. آن روش، ادعاى مهدويت از سوى برخى از مسلمانان آفريقا بود كه استعمار مى‌خواست از اين حربه، براى شكست خود اسلام استفاده كند.

حاكميت اسلام در سراسر هستى، احياى قرآن و معارف اسلامى، گسترش عدالت و رفع ستم، گرايش دوباره به اسلام حقيقى، فراوان شدن نعمت‌هاى دنيوى از جمله امورى است كه در دوران حكومت حضرت مهدى(عج) به اجرا در خواهد آمد. اين امور در نهم توضيح داده شده است.

آخرين فصل كتاب اختصاص به پاسخ به چند سؤال دارد از جمله اين كه آيا در روايات آمده است كه موقع سلام به امام زمان(عج) سر را تا اندازه ركوع خم كنند؟ زندگى امام زمان(عج) چگونه به پايان مى‌رسد؟ و...

وضعيت كتاب

فهرست مطالب در ابتدا و فهرست منابع و مآخذ مورد استفاده مؤلف در انتهاى كتاب آمده است.

پاورقى‌ها بيشتر به ذكر منابع اختصاص دارد.

منابع مقاله

  1. مقدمه و متن كتاب.
  2. پارسا با مشاركت بنياد فرهنگى حضرت مهدى موعود(عج) و انتشارات مسجد جمكران، (1388)، «امام مهدى(عج) در آينه قلم كارنامه منابع پيرامون امام مهدى (عليه‌السلام) و مهدويت»، قم، مؤسسه اطلاع‌رسانى اسلامى مرجع، ج1، ص291.


منبع

ویکی نور