امامت امام صادق علیه السلام: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
سطر ۱: سطر ۱:
{{نیازمند ویرایش فنی}}
+
[[امام صادق]] علیه السلام پس از شهادت پدر خویش [[امام باقر]] علیه السلام، در هفتم [[ذی الحجه]] ى سال 114 هجرى قمری در حالى كه 31 سال و اندى از سنش مى گذشت عهده دار منصب امامت شد. مدت امامت آن حضرت 34 سال بود.<ref>ر.ك: اصول كافى، ج1، ص475.</ref> ايام امامت آن جناب مصادف با خلافت هشام بن عبدالملك و وليد بن يزيد بن عبدالملك و يزيد بن وليد بن عبدالملك و ابراهيم بن وليد و مروان بن محمد از خلفاى اموى و سفاح و منصور دوانيقى از خلفاى عباسى بوده است.
  
امام صادق علیه السلام پس از شهادت پدر خویش امام باقر علیه السلام، در هفتم ذيحجه ى سال 114 هجرى قمری درحالى كه 31 سال واندى از سنش مى گذشت عهده دار منصب امامت شد.  مدت امامت آن حضرت 34 سال بود. <ref> ر. ك: اصول كافى ، ج1 ، ص 475 </ref>ايام امامت آن جناب مصادف با خلافت هشام بن عبدالملك ، ووليد بن يزيد بن عبدالملك و يزيد بن وليد بن عبدالملك وابراهيم بن وليد ومروان بن محمد ، از خلفاى اموى و سفاح و منصور دوانيقى ، از خلفاى عباسى بوده است.
+
آن حضرت در سال 148 هجرى، 25 ماه [[شوال]] يا نيمه ماه در سن 65 سالگى به شهادت رسيد.<ref>اصول كافى، ج1، ص472؛ الارشاد، ج2، ص253؛ روضة الواعظين، ج1، ص212؛ اعلام الورى، ج1، ص514.</ref>
  
آن حضرت در سال 148 هجرى، 25 ماه شوال يا نيمه ماه در سن 65سالگى به شهادت رسيد<ref> اصول كافى ، ج1 ، ص 472 ; الارشاد ، ج2 ، ص 253 ; روضة الواعظين ج1 ، ص 212 ; اعلام الورى ، ج1 ، ص 514 </ref>
+
==دلایل امامت امام صادق علیه السلام==
  
== دلایل امامت امام صادق  ==
+
در اثبات امامت حضرت صادق عليه السلام به سه دسته از ادله استناد شده است:
 
 
در اثبات امامت حضرت صادق (عليه السلام) به سه دسته از ادله استناد شده است:
 
  
 
===روایات نبوی===
 
===روایات نبوی===
  
در روايات نبوى به امامت امام صادق (عليه السلام تصريح شده است. در فرازى از حديث لوح آمده است:بعد از امام باقر (عليه السلام) شك كنندگان در جعفر هلاك خواهند شد و كسى كه او را رد كند مرا رد كرده است و اين سخن حق من است كه مقام جعفر را گرامى دارم و او را در ميان دوستانش و شيعيانش شاد سازم <ref> ر. ك: عيون الاخبار ، ج1 ، ص 33 ; الغيبة ، ص 145 ; اصول كافى ، ج 1 ، ص 528 ; كمال الدين ، ج1 ، ص 572 ; عوالم ، ج20 ، ص 40 </ref> حديث معراج و حديث ابوبن كعب و جابر از پيامبر نيز تصريح بر امامت امام صادق مى كنند.<ref> عيون الاخبار ، ج1 ، ص 49 ; الغيبة ، ص 136 و 151 ; كمال الدين ، ج1 ، ص 474 و 501 ; عوالم العلوم ، ج20 ، ص 42 46 </ref>
+
در روايات نبوى به امامت [[امام صادق]] عليه السلام تصريح شده است. در فرازى از حديث لوح آمده است: بعد از [[امام باقر]] عليه السلام شك كنندگان در جعفر هلاك خواهند شد و كسى كه او را رد كند مرا رد كرده است و اين سخن حق من است كه مقام جعفر را گرامى دارم و او را در ميان دوستانش و شيعيانش شاد سازم.<ref>ر.ك: عيون الاخبار، ج1، ص33؛ الغيبة، ص145؛ اصول كافى، ج1، ص528؛ كمال الدين، ج1، ص572؛ عوالم، ج20، ص40.</ref> حديث معراج و حديث ابو بن كعب و جابر از پيامبر نيز تصريح بر امامت امام صادق علیه السلام مى كنند.<ref>عيون الاخبار، ج1، ص49؛ الغيبة، ص136 و 151؛ كمال الدين، ج1، ص474و501؛ عوالم العلوم، ج20، ص42-46.</ref>
  
 
===احادیث امام باقر علیه السلام===
 
===احادیث امام باقر علیه السلام===
  
امام باقر (عليه السلام) نيز به طور آشكار به او وصيت و به امامتش بعد از خود تصريح نمودند .  
+
امام باقر عليه السلام نيز به طور آشكار به او وصيت و به امامتش بعد از خود تصريح نمودند.  
  
 
چند نمونه از احادیث امام باقر علیه السلام:
 
چند نمونه از احادیث امام باقر علیه السلام:
  
1- جابربن يزيد جعفى مى گويد:
+
* 1- جابر بن يزيد جعفى مى گويد: از امام باقر علیه السلام درباره قائم (و امام) بعد از او پرسيده شد، آن حضرت دست بر امام صادق علیه السلام زد و فرمود: اين است به خدا سوگند، قائم آل محمد صلی الله علیه و آله...<ref>ارشاد، ص271، بصيرتى؛ كافى، ج1، ص307.</ref>
از امام باقر(ع ) در باره قائم ( و امام ) بعداز او پرسيده شد، آن حضرت دست برامام صادق زد و فرمود: اين است به خدا سوگند ، قائم آل محمد(ص) ... <ref> ارشاد ، ص 271 ، بصيرتى ؛ كافى ، ج 1 ، ص 307 .  </ref>
 
 
2-  ابوالصباح كنانى مى گويد:
 
امـام بـاقـر(ع ) بـه پـسرش امام صادق (ع ) در حالى كه راه مى رفت نگريست و (خطاب به من ) فرمود: اين فرد را مى بينى ؟ او از كسانى است كه خداوند در باره آنان فرموده است :( وَ نُريدُ اَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذينَ اسْتُضْعِفُوا فِى اْلاَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ اَئِمَةً وَ نَجْعَلُهْمْ الْوارِثينَ)
 
مـى خـواهـيـم بـر مـسـتـضـعـفـان زمـيـن منّت نهيم و آنان را پيشوايان و وارثان روى زمين قرار دهيم ..<ref>  قصص (28) ، آيه 5 . </ref>  
 
  
3- همّام بن نافع مى گويد:
+
* 2- ابوالصباح كنانى مى گويد: امام باقر علیه السلام به پسرش امام صادق علیه السلام در حالى كه راه مى رفت نگريست و (خطاب به من) فرمود: اين فرد را مى بينى؟ او از كسانى است كه خداوند درباره آنان فرموده است: {{متن قرآن|«وَ نُريدُ اَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذينَ اسْتُضْعِفُوا فِى اْلاَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ اَئِمَةً وَ نَجْعَلُهْمْ الْوارِثينَ»}}؛ مى خواهيم بر مستضعفان زمين منت نهيم و آنان را پيشوايان و وارثان روى زمين قرار دهيم.<ref>[[سوره قصص]](28)، آيه 5.</ref>  
روزى ابـوجعفر به ياران خود فرمود: زمانى كه مرا از دست داديد، به اين فرد (اشاره به امام صادق (ع) تاءسى و اقتدار كنيد كه او امام و خليفه پس از من است ..<ref> ارشاد ، ص 271 و بحارالانوار، ج 47 ، ص 13 </ref>
 
  
4- محمد بن مسلم مى گويد:
+
* 3- همّام بن نافع مى گويد: روزى ابوجعفر به ياران خود فرمود: زمانى كه مرا از دست داديد به اين فرد (اشاره به امام صادق علیه السلام تآسى و اقتدار كنيد كه او امام و خليفه پس از من است.<ref>ارشاد، ص271 و بحارالانوار، ج47، ص13.</ref>
نـزد امـام باقر(ع) بودم كه فرزندش امام صادق (ع ) وارد شد... امام (ع) خطاب به من فرمود: اين محمّد؟ اين فرد (اشاره به امام صادق (ع ) امام تو پس ازمن است ، پس به او تاءسى و اقتدا كـن و از دانشش بهره بگير. سوگند به خدا، او همان (صادق) ى است كه پيامبر(ص ) براى ما وصـف كـرده اسـت كـه پـيـروان و شـيـعـيـانـش دردنـيـا و آخرت پيروزند و دشمنانش در زبان همه پيامبران لعنت شده اند..<ref> بحارالانوار، ج 47 ، ص 15 . </ref>
+
 
 +
* 4- محمد بن مسلم مى گويد: نزد امام باقر علیه السلام بودم كه فرزندش امام صادق علیه السلام وارد شد... امام علیه السلام خطاب به من فرمود: اين محمّد؟ اين فرد (اشاره به امام صادق علیه السلام امام تو پس از من است، پس به او تاسى و اقتدا كن و از دانشش بهره بگير. سوگند به خدا او همان (صادق)ى است كه پيامبر صلی الله علیه و آله براى ما وصف كرده است كه پيروان و شيعيانش در دنيا و آخرت پيروزند و دشمنانش در زبان همه پيامبران لعنت شده اند.<ref>بحارالانوار، ج47، ص15.</ref>
  
 
===افضلیت امام صادق علیه السلام در زمان خود===
 
===افضلیت امام صادق علیه السلام در زمان خود===
  
يكى از شرايط امام اين است كه افضل زمان خودباشد. امام صادق (عليه السلام) به اتفاق مخالف و موافق در علم و ديگر كمالات انسانى افضل اهل زمانش بود<ref> ر. ك: الارشاد ، ج2 ، ص 253 ; الفصول المهمه ، ج2 ، ص 907 ; المستجاد ، ص 188 ; روضة الواعظين ، ج1 ، ص 207. </ref> ابوحنيفه پيشواى حنفيه مى گفت: هرگز در عمرم عالم تر و فقيه تر از جعفر بن محمد نديدم<ref>  تذكرة الحفاظ ، ج1 ، ص 166 </ref> منصور دوانيقى آن حضرت را به علم و معنويت مى ستود<ref> تاريخ يعقوبى ، ج2 ، ص 378 </ref> ابوبحر جاحظ مى گفت: علم و فقه جعفر بن محمد دنيا را پر كرده است<ref>  شرح نهج البلاغه ، ج15 ، ص 189 </ref> قرمانى جايگاه آن حضرت در حديث را به منزله سر از بدن مى داند<ref> اخبار الدول ، ص 112 </ref> مالك ابن انس آن حضرت را بى نظير در علم و فضل و معنويت مى دانست<ref> ر. ك: مناقب ابن شهرآشوب ، ج4 ، ص 269 ; امالى صدوق ، ص 636 </ref>
+
يكى از شرايط امام اين است كه افضل زمان خود باشد. امام صادق عليه السلام به اتفاق مخالف و موافق در علم و ديگر كمالات انسانى افضل اهل زمانش بود.<ref>ر.ك: الارشاد، ج2، ص253؛ الفصول المهمه، ج2، ص907؛ المستجاد، ص188؛ روضة الواعظين، ج1، ص207.</ref>
  
 +
ابوحنيفه پيشواى حنفيه مى گفت: هرگز در عمرم عالمتر و فقيه تر از جعفر بن محمد نديدم.<ref>تذكرة الحفاظ، ج1، ص166.</ref> منصور دوانيقى آن حضرت را به علم و معنويت مى ستود.<ref>تاريخ يعقوبى، ج2، ص378.</ref> ابوبحر جاحظ مى گفت: علم و فقه جعفر بن محمد دنيا را پر كرده است.<ref>شرح نهج البلاغه، ج15، ص189.</ref> قرمانى جايگاه آن حضرت در حديث را به منزله سر از بدن مى داند.<ref>اخبار الدول، ص112.</ref> مالك ابن انس آن حضرت را بى نظير در علم و فضل و معنويت مى دانست.<ref>ر.ك: مناقب ابن شهر آشوب ، ج4، ص269؛ امالى صدوق، ص636.</ref>
  
==پانویس ==
+
==پانویس==
<references />
+
<references/>
  
 
==منابع==
 
==منابع==
*دانشنامه کلام اسلامی، جمعی از محققین، مدخل "امامت امام صادق علیه السلام" در دسترس در [http://lib.eshia.ir/23021/1/76 کتابخانه فقاهت]، بازیابی: 3 آذر 1392
+
* دانشنامه کلام اسلامی، جمعی از محققین، مدخل "امامت امام صادق علیه السلام" در دسترس در [http://lib.eshia.ir/23021/1/76 کتابخانه فقاهت]، بازیابی: 3 آذر 1392.
*تاريخ اسلام، علي رفيعي، مرکز تحقیقات اسلامی سپاه، پاييز 1376
+
* تاريخ اسلام، علي رفيعي، مرکز تحقیقات اسلامی سپاه، پاييز 1376.
 +
 
 
[[رده:امام صادق علیه السلام]]
 
[[رده:امام صادق علیه السلام]]
 
[[رده:امامت]]
 
[[رده:امامت]]

نسخهٔ ‏۹ دسامبر ۲۰۱۳، ساعت ۰۹:۰۸

امام صادق علیه السلام پس از شهادت پدر خویش امام باقر علیه السلام، در هفتم ذی الحجه ى سال 114 هجرى قمری در حالى كه 31 سال و اندى از سنش مى گذشت عهده دار منصب امامت شد. مدت امامت آن حضرت 34 سال بود.[۱] ايام امامت آن جناب مصادف با خلافت هشام بن عبدالملك و وليد بن يزيد بن عبدالملك و يزيد بن وليد بن عبدالملك و ابراهيم بن وليد و مروان بن محمد از خلفاى اموى و سفاح و منصور دوانيقى از خلفاى عباسى بوده است.

آن حضرت در سال 148 هجرى، 25 ماه شوال يا نيمه ماه در سن 65 سالگى به شهادت رسيد.[۲]

دلایل امامت امام صادق علیه السلام

در اثبات امامت حضرت صادق عليه السلام به سه دسته از ادله استناد شده است:

روایات نبوی

در روايات نبوى به امامت امام صادق عليه السلام تصريح شده است. در فرازى از حديث لوح آمده است: بعد از امام باقر عليه السلام شك كنندگان در جعفر هلاك خواهند شد و كسى كه او را رد كند مرا رد كرده است و اين سخن حق من است كه مقام جعفر را گرامى دارم و او را در ميان دوستانش و شيعيانش شاد سازم.[۳] حديث معراج و حديث ابو بن كعب و جابر از پيامبر نيز تصريح بر امامت امام صادق علیه السلام مى كنند.[۴]

احادیث امام باقر علیه السلام

امام باقر عليه السلام نيز به طور آشكار به او وصيت و به امامتش بعد از خود تصريح نمودند.

چند نمونه از احادیث امام باقر علیه السلام:

  • 1- جابر بن يزيد جعفى مى گويد: از امام باقر علیه السلام درباره قائم (و امام) بعد از او پرسيده شد، آن حضرت دست بر امام صادق علیه السلام زد و فرمود: اين است به خدا سوگند، قائم آل محمد صلی الله علیه و آله...[۵]
  • 2- ابوالصباح كنانى مى گويد: امام باقر علیه السلام به پسرش امام صادق علیه السلام در حالى كه راه مى رفت نگريست و (خطاب به من) فرمود: اين فرد را مى بينى؟ او از كسانى است كه خداوند درباره آنان فرموده است: «وَ نُريدُ اَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذينَ اسْتُضْعِفُوا فِى اْلاَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ اَئِمَةً وَ نَجْعَلُهْمْ الْوارِثينَ»؛ مى خواهيم بر مستضعفان زمين منت نهيم و آنان را پيشوايان و وارثان روى زمين قرار دهيم.[۶]
  • 3- همّام بن نافع مى گويد: روزى ابوجعفر به ياران خود فرمود: زمانى كه مرا از دست داديد به اين فرد (اشاره به امام صادق علیه السلام تآسى و اقتدار كنيد كه او امام و خليفه پس از من است.[۷]
  • 4- محمد بن مسلم مى گويد: نزد امام باقر علیه السلام بودم كه فرزندش امام صادق علیه السلام وارد شد... امام علیه السلام خطاب به من فرمود: اين محمّد؟ اين فرد (اشاره به امام صادق علیه السلام امام تو پس از من است، پس به او تاسى و اقتدا كن و از دانشش بهره بگير. سوگند به خدا او همان (صادق)ى است كه پيامبر صلی الله علیه و آله براى ما وصف كرده است كه پيروان و شيعيانش در دنيا و آخرت پيروزند و دشمنانش در زبان همه پيامبران لعنت شده اند.[۸]

افضلیت امام صادق علیه السلام در زمان خود

يكى از شرايط امام اين است كه افضل زمان خود باشد. امام صادق عليه السلام به اتفاق مخالف و موافق در علم و ديگر كمالات انسانى افضل اهل زمانش بود.[۹]

ابوحنيفه پيشواى حنفيه مى گفت: هرگز در عمرم عالمتر و فقيه تر از جعفر بن محمد نديدم.[۱۰] منصور دوانيقى آن حضرت را به علم و معنويت مى ستود.[۱۱] ابوبحر جاحظ مى گفت: علم و فقه جعفر بن محمد دنيا را پر كرده است.[۱۲] قرمانى جايگاه آن حضرت در حديث را به منزله سر از بدن مى داند.[۱۳] مالك ابن انس آن حضرت را بى نظير در علم و فضل و معنويت مى دانست.[۱۴]

پانویس

  1. ر.ك: اصول كافى، ج1، ص475.
  2. اصول كافى، ج1، ص472؛ الارشاد، ج2، ص253؛ روضة الواعظين، ج1، ص212؛ اعلام الورى، ج1، ص514.
  3. ر.ك: عيون الاخبار، ج1، ص33؛ الغيبة، ص145؛ اصول كافى، ج1، ص528؛ كمال الدين، ج1، ص572؛ عوالم، ج20، ص40.
  4. عيون الاخبار، ج1، ص49؛ الغيبة، ص136 و 151؛ كمال الدين، ج1، ص474و501؛ عوالم العلوم، ج20، ص42-46.
  5. ارشاد، ص271، بصيرتى؛ كافى، ج1، ص307.
  6. سوره قصص(28)، آيه 5.
  7. ارشاد، ص271 و بحارالانوار، ج47، ص13.
  8. بحارالانوار، ج47، ص15.
  9. ر.ك: الارشاد، ج2، ص253؛ الفصول المهمه، ج2، ص907؛ المستجاد، ص188؛ روضة الواعظين، ج1، ص207.
  10. تذكرة الحفاظ، ج1، ص166.
  11. تاريخ يعقوبى، ج2، ص378.
  12. شرح نهج البلاغه، ج15، ص189.
  13. اخبار الدول، ص112.
  14. ر.ك: مناقب ابن شهر آشوب ، ج4، ص269؛ امالى صدوق، ص636.

منابع

  • دانشنامه کلام اسلامی، جمعی از محققین، مدخل "امامت امام صادق علیه السلام" در دسترس در کتابخانه فقاهت، بازیابی: 3 آذر 1392.
  • تاريخ اسلام، علي رفيعي، مرکز تحقیقات اسلامی سپاه، پاييز 1376.