زینة

از دانشنامه‌ی اسلامی
نسخهٔ تاریخ ‏۱۸ مهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۰۹:۲۳ توسط مهدی موسوی (بحث | مشارکت‌ها) (ویرایش)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به ناوبری پرش به جستجو

«زینة» -از کلمات قرآنی- به معنای آرایش، زیب، زبرج، زیور، آرایش و آنچه بدان آرایند. زینت سه گونه است: زینت باطنى، مثل علم و اعتقادات خوب، زینت بدنى، مثل نیرومندى و غیره، زینت خارجى، مثل زیور و مال و غیره.[۱]

انواع زینت در قرآن

زینت از منظر قرآن کریم دو قسم است: درونی و معنوی و دیگر برونی و مادی. درباره هر دو قسم آن آیات زیر آمده است:

  • «وَلَٰکنَّ اللَّهَ حَبَّبَ إِلَیکمُ الْإِیمَانَ وَزَینَهُ فِی قُلُوبِکمْ»[۲]؛
  • «وَالْخَیلَ وَالْبِغَالَ وَالْحَمِیرَ لِتَرْکبُوهَا وَزِینَةً»[۳]؛
  • «الْمَالُ وَالْبَنُونَ زِینَةُ الْحَیاةِ الدُّنْیا»[۴]؛
  • «یا بَنِی آدَمَ خُذُوا زِینَتَکمْ عِنْدَ کلِّ مَسْجِدٍ»[۵]؛
  • «قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِینَةَ اللَّهِ الَّتِی أَخْرَجَ لِعِبَادِهِ ...»[۶]؛ ای پیغمبر! به مردم بگو چه کسی زینتهای خدا را که برای بندگان خود آفریده حرام نموده و از مصرف روزی حلال و پاکیزه منع کرده. بگو این نعمتها در این جهان برای مؤمنان باشد و خالص اینها در آخرت خاص آنها می باشد.
  • «قَالَ مَوْعِدُکمْ یوْمُ الزِّینَةِ وَأَنْ یحْشَرَ النَّاسُ ضُحًى»؛[۷] مراد از یوم الزینة در اینجا -بر حسب تفاسیر- روز عید مخصوص مصریان است، یا روز شکستن رود نیل.
  • «إِنَّا جَعَلْنَا مَا عَلَى الْأَرْضِ زِینَةً لَهَا لِنَبْلُوَهُمْ أَیهُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا»؛[۸]
  • «مَنْ کانَ یرِیدُ الْحَیاةَ الدُّنْیا وَزِینَتَهَا نُوَفِّ إِلَیهِمْ أَعْمَالَهُمْ فِیهَا».[۹]

زینت در روایات

  • پیغمبر اکرم (ص) فرمود: زینت علم، احسان به دیگران است.
  • امیرالمؤمنین (ع) فرمود: زینت مرد عقل او می باشد.
  • از امام صادق (ع) روایت شده که امیرالمؤمنین (ع) فرزندان و زنان خود را به طلا و نقره زیور می کرد.
  • امیرالمؤمنین (ع) فرمود: خود را برای (ملاقات) برادر مسلمانتان زینت کنید چنانکه برای ملاقات کسانی که می خواهید شما را به بهترین وضع ببینند زینت می کنید.
  • در حالات حضرت رضا آمده که آن حضرت در خانه لباس خشن می پوشید، ولی چون در میان مردم می آمد خود را زیور می نمود.
  • امیرالمؤمنین (ع) فرمود: زیور فقر، عفت نفس و زیور توانگری سپاس، و زیور بلا شکیبائی، زیور مقام فروتنی و زیور سخن فصاحت و زیور ایمان عدالت و زیور عبادت وقار و زیور نقل حدیث، حفظ و نگهداری آن و زیور دانش شکسته نفسی و زیور عقل ادب نیکو، و زیور حلم گشاده روئی و زیور زهد ایثار و زیور فتوت و مردانگی بکار بردن آنچه در توان بود، و زینت خوف از خدا بسیار گریستن و زینت قناعت ناچیز دانستن مال دنیا و زیور احسان منت ننهادن و زیور نماز خشوع و زیور ورع بیهودگی را رها ساختن است.
  • حکم بن عتبه گوید: روزی بر امام باقر (ع) وارد شدم آن حضرت را در اتاقی آراسته و مزین یافتم، لباسی فاخر به تن داشت و روپوشی ملوّن بر او بود که اثر رنگ به گردنش دیده می شد. من بنا کردم به حضرت و به آن اتاق آراسته نگریستن، فرمود که ای حکم در این منظره که می بینی چه می گوئی؟ عرض کردم: می خواستید چه بگویم در حالی که شما را در این وضع می بینم! فرمود: ای حکم! «مَنْ حَرَّمَ زِینَةَ اللَّهِ ... »؛ چه کسی زینتهائی را که خداوند برای بندگانش فراهم ساخته حرام کرده است؟! اما این اتاق که می بینی اتاق همسر من است که جدیداً با وی زفاف نموده ام و اتاق خود من، همان است که می دانی.[۱۰]

پانویس

  1. سید على اکبر قرشى، قاموس قرآن، ۷ جلد،ج۳، ص۱۹۵، دار الکتب الإسلامیة، تهران، ۱۴۱۲ ه‍ ق.
  2. سوره حجرات: آیه۷.
  3. سوره نحل: آیه۸.
  4. سوره کهف: آیه۴۶.
  5. سوره اعراف: آیه۳۱.
  6. سوره اعراف: آیه۳۲.
  7. سوره طه: آیه۵۹.
  8. سوره کهف: آیه۷.
  9. سوره هود: آیه۱۵.
  10. محمدباقر مجلسی، بحارالانوار: ۱ / ۹۵ و ۴۲ / ۷۱ و ۱۰ / ۸۹ و ۷۹ / ۳۰۰ و ۷۸ / ۸۰ و ۴۶ / ۲۹۲.

منابع