منابع و پی نوشتهای متوسط
رعایت ادبیات دانشنامه ای متوسط
شناسه ناقص است
عنوان بندی متوسط
مقاله مورد سنجش قرار گرفته است

تباکی

از دانشنامه‌ی اسلامی
نسخهٔ تاریخ ‏۲۱ ژوئن ۲۰۲۲، ساعت ۰۵:۴۳ توسط مهدی موسوی (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به ناوبری پرش به جستجو


Icon-encycolopedia.jpg

این صفحه مدخلی از کتاب فرهنگ عاشورا است

(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)


«تباکی» به معنی خود را به گریه زدن، خود را گریان نشان دادن، خود را شبیه گریه‌کننده ساختن و حالت ‌گریه به خود گرفتن آمده است. تباکى، همسویى با داغداران سوگ واقعه عاشورا است و مثل‌ گریستن و گریاندن است.

تباکی و فضیلت آن

در راه احیاى عاشورا و سوگوارى بر عزاى امام حسین‌ علیه السلام، هم گریستن، هم گریاندن و هم حالت گریه داشتن ثواب دارد. حتى اگر کسى نگرید یا گریه‌اش نیاید، گرفتن این حالت هم در خود شخص حالت اندوه و تحسّر ایجاد مى‌کند، هم به مجلس‌ عزا، چهره و رنگ غم مى‌بخشد.

در حدیثی از امام صادق علیه السلام آمده است: «من أنشد فى الحسین شعرا فتباکى فله الجنة‌»[۱] هر که درباره حسین شعرى بگوید و تباکى کند، بهشت براى اوست.

در حدیثى هم که سید بن طاووس نقل کرده، چنین است: «من تباکى فله الجنة‌»[۲] و در حدیث قدسى آمده است: «یا موسى! ما من عبد من عبیدى فى ذلک الزمان بکى أو تباکى‌ و تعزّى على ولد المصطفى الّا و کانت له الجنة ثابتا فیها»[۳] اى موسى، هر یک از بندگانم که ‌در زمان شهادت فرزند مصطفى‌ (ص) گریه کند یا حالت گریه به خود گیرد و بر مصیبت‌ سبط پیامبر تعزیت گوید، همواره در بهشت ‌خواهد بود.

البته غیر از تباکى در مصیبت اباعبدالله الحسین علیه السلام، حالت گریه به خود گرفتن در مناجات و دعا و از خوف خدا نیز مطلوب است و این از نمونه‌هاى روانى تاثیر ظاهر در باطن است. رسول خدا صلی الله علیه و آله در این زمینه به ابوذر غفارى فرمود: «یا اباذر! من استطاع ان‌ یبکى فلیبک، و من لم یستطع فلیشعر قلبه الحزن و لیتباک، ان القلب القاسى بعید من‌ الله‌».[۴] هر که مى‌تواند گریه کند، پس بگرید و هر که نتواند، پس در دل خویش حزن قرار دهد و تباکى کند، همانا قلب قساوت گرفته، از خداوند دور است.

امام صادق علیه السلام درباره‌ گریه بر گناه خویش و از خوف خدا مى‌فرماید: «ان لم یجئک البکاء فتباک، فان خرج‌ منک مثل رأس الذباب فبَخّ بخ‌ّ»[۵] اگر گریه‌ات نمى‌آید، خود را به حالت گریه درآور، پس ‌اگر به اندازه سر مگسى اشک بیرون آمد، پس مرحبا به تو.

پانویس

  1. بحارالانوار، ج ۴۴، ص ۲۸۲.
  2. همان، ص ۲۸۸.
  3. مستدرک سفینة البحار، نمازى شاهرودى، ج ۷، ص ۲۳۵.
  4. مکارم الاخلاق، طبرسى، ص ۴۶۲؛ بحارالانوار، ج ۷۴، ص ۷۹.
  5. بحارالانوار، ج ۹۰، ص ۳۴۴.

منابع

  • جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، نشر معروف.

پیوندها



11.jpg
واقعه عاشورا
قبل از واقعه
شرح واقعه
پس از واقعه
بازتاب واقعه
وابسته ها