اصطخر
این مدخل از دانشنامه هنوز نوشته نشده است.
محتوای فعلی بخشی از یک کتاب متناسب با عنوان است.
(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)
اصطخر در طول هفتاد و نه درجه و عرض سى و دو درجه جغرافيايى در فارس قرار گرفته است. ياقوت حموى مى‌نويسد: اول كسى كه بناى شهر اصطخر را نهاد، اصطخر بن طهمورث پيشدادى بود و اين شخص نزد مردم ايران منزلت بسيار داشت.[۱]
فتح اصطخر در عهد خليفه دوم و در سال 16 هجرت توسط عثمان ابى العاص و ابوموسى اشعرى صورت گرفت.[۲] و در سال 74 هجرى توسط محمد بن يوسف برادر حجاج بن يوسف ثقفى، در نه فرسخى جنوب اصطخر در وقت طلوع برج سنبله بناى شهر شيراز گذاشته شد و اين شهر روز بروز از رونق اصطخر كاست.[۳]
آنچه از نوشته جغرافيدانان قرون اول اسلامى درباره اصطخر بدست مى‌آيد، اين است كه اصطخر در آن زمان بسيار وسيع بوده، اصطخرى در مسالك الممالك مى‌نويسد: اصطخر شهرى است بزرگ، چند اردشير خوره باشد به بزرگى و به اردشير خوره شهرهاست چون شيراز و سيراف، ... تا حيث يزد بزرگتر نواحى اصطخر باشد سه جايگاه مسجد آدينه دارد. كثه ميبد و نايين و بهره، مقدار ناحيت اصطخر شصت فرسنگ باشد، ابرقو شهرى است اقليد و سرمق دو پاره شهرند و به پارسى كليد و سرمه خوانند...[۴]
مسافت بين شيراز تا اصطخر دوازده فرسنگ و وسعت اين شهر يك ميل بوده است.[۵]
پانویس
- ↑ به نقل از: اعتمادالسلطنه، مرآت البلدان، 1/ 1-90؛ زركوب شيرازى، شيرازنامه، ص 23؛ جيهانى، حدود العالم، ص 1-130.
- ↑ زركوب شيرازى، شيرازنامه، ص 24.
- ↑ ابن بلخى، فارسنامه، ص 132؛ اصطخرى، مسالك الممالك، ص 111؛ آربرى مى‌نويسد: نام شيراز را در كشفيات باستان‌شناسى، به صورت (hsi- sti- arihS)، آمده است. ر.ك. به: آربرى، شيراز، ص40.
- ↑ اصطخرى، مسالك الممالك، ص 8-97. ن.ك. به: اطلس تاريخى ايران، نقشه شماره 8، 9، 10.
- ↑ اصطخرى، مسالك الممالك، ص 115؛ اعتمادالسلطنه، مرآت البلدان، 1/103؛ ابن حوقل، صورة الارض، ص 194.
منابع
- جلیل عرفان منش، جغرافياى تاريخى هجرت امام رضا عليه السلام از مدينه تا مرو، آستان قدس رضوى، بنياد پژوهش هاى اسلامى، مشهد مقدس، 1376، ص88 و 89.
