ینابیع الموده لذوی القربی (کتاب)

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
ينابيع المودة لذوي القربی

ينابيع المودة لذوي القربی كتابى است در زندگانى اهل بيت پيامبر(ص)، به‌خصوص حضرت على(ع) كه توسط قندوزى يكى از عالمان اهل سنت در قرن سيزدهم هجرى نوشته شده است. مؤلف، هدف خود را از تأليف اين كتاب، اداى دين به پيامبر دانسته است؛ زيرا خداوند، دوستى نزديكان آن حضرت را مزد رسالت او مى‌داند.

موضوع

اين كتاب بدون آنكه تنظيم خاص و فصل‌بندى كاملى داشته باشد، مطالبى را درباره مناقب اميرالمؤمنين على(ع) و چند تن از اهل بيت پيامبر، مانند امام حسن و امام حسين و امام عصر نقل كرده است.

منابع

قندوزى كتاب خود را بر اساس منابع مهم اهل سنت نوشته است. برخى از اين منابع عبارتند از: صحاح سته، مناقب ابونعيم، مناقب ابن مغازلى، فرائد السمطين، مناقب خوارزمى.

محتوا

در چاپ چهار جلدى كتاب، مجلد چهارم به فهرست‌ها اختصاص دارد. جلد اول مخصوص حضرت على(ع)، جلد دوم ادامه مطالب جلد اول به‌اضافه رواياتى در فضيلت حضرت زهرا و حضرت خديجه و امام حسن(ع) و جلد سوم باز هم درباره اهل بيت و حضرت مهدى است.

شيوه مؤلف، نقل از منابع پيش از خود است. مجموع ابواب كتاب، يك‌صد باب است كه هر باب به موضوع خاص يا مطالب كتابى خاص مى‌پردازد. هرچند قندوزى از منابع مختلف و متعددى استفاده كرده و روايات خود را به آن كتب استناد داده و نام آنها را هم آورده است، ليكن در بخش‌هايى كه يك باب را به كتاب خاصى اختصاص داده از آثار زير بهره برده است: مقتل ابومخنف، الصواعق المحرقة، فصل الخطاب خواجه پارسا نجارى، درة المعارف بسطامى، الدر المنظم محمد بن طلحه حلبى، المطالب العالية، المحجة في ما نزل في القائم الحجة و آثارى از اين دست كه بسيارى از آنها جزو منابع كهن و معتبر بشمار نمى‌روند. مؤلف در موارد زيادى يك روايت را تكرار كرده است.

در مجموع، كتاب ينابيع، به بخشى از زندگانى اهل بيت و آن‌هم مناقب آنان و از ميان ايشان حضرت على(ع) مى‌پردازد و همه مطالب او جمع‌آورى روايات پيشينيان است و چنان‌كه گفته شد ترتيب و تنظيم خاصى در كتاب ديده نمى‌شود؛ مثلا در بين نقل فضائل على(ع) باب ديگرى درباره فضائل همه اهل بيت آورده و دوباره به مهدى پرداخته است. قندوزى در تأليف اين اثر از منابع شيعه نيز استفاده كرده است. از اينكه مطالبى درباره حروف و خواص آنها بيان مى‌كند، پيداست كه مؤلف علاقه‌اى به اين موضوعات داشته است.

منبع

ویکی نور