ماه رمضان

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

ماه رمضان نهمین ماه از ماه‌های قمری است.

واژه شناسی

واژه رمضان از ریشه «رمض» و به معنای شدت تابش آفتاب بر خاک است.گفته می شود علت اين تسميه آنست كه عرب ماه‌ها را با زمانى كه در آن واقع شوند نامگذارى كرده‌ اند و در زمان نامگذاری رمضان گرما شدت داشته است. جمع رمضان به صورت رمضانات است [۱] در برخی روایات رمضان یکی از اسمهای خداوند دانسته شده است [۲]

فضیلت ماه رمضان

در بین ماههای قمری ماه رمضان برای مسلمانان از اهمیت بیشتری بر خوردار است. ماه رمضان در روایات اسلامی برترین ماه [۳] . و ماه خدا[۴] و ماه میهمانی خدا [۵]دانسته شده است. شب قدر که برترین شب سال است در این ماه قرار دارد [۶] و قرآن کریم در این ماه به صورت دفعی بر رسول خدا نازل شده است.[۷] همچنین در این ماه روزه بر مسلمانان واجب شده است.[۸]

برکات ماه رمضان

ماه رمضان ماه رحمت, مغفرت و اجابت دعا است روزهای این ماه بهترین روزها و شبهایش بهترین شبها و ساعات آن بهترین ساعات است. نفسهای مؤمنان روزه دار در این ماه تسبیح خدا و خواب ایشان عبادت و عملشان مورد قبول خداوند است [۹] و پاداش آن در این ماه بسیار بیشتر از ماههای دیگر است. [۱۰]

اعمال ماه رمضان

روزه در این ماه بر کسانی که توانایی بر آن دارند واجب است.[۱۱] در این ماه سفارش بسیاری به اجتناب از گناهان و محرمات الهی [۱۲] و انجام کارهای نیک [۱۳] شده است. اعمالی که در این ماه اهمیت بیشتری دارند عبارتند از تلاوت قرآن[۱۴], انفاق [۱۵]اعتکاف [۱۶],افطاری دادن به روزه داران [۱۷],نماز[۱۸]., توبه,استغفار و دعا[۱۹] شده است

حوادث و رویدادهای مهم ماه رمضان

برخی از حوادث و رویدادهای مهم این ماه عبارتند از:

پانویس

  1. قاموس قرآن ج4,ص123
  2. الكافي (ط - دارالحديث)، ج‌7، ص: 390
  3. بحار الانوار,ج93,ص349
  4. الكافي (ط - دارالحديث)، ج‌7، ص: 379
  5. امالي شیخ صدوق،ص93
  6. سوره قدر آیات: 1 تا 4
  7. سوره بقرة آیه : 185
  8. سوره بقره آیه 183
  9. امالی شیخ صدوق ص93
  10. الكافي (ط - دارالحديث)، ج‌7، ص: 381
  11. امام سجّاد عليه السلام :خداوند ، پنج چيز را واجب كرده است و جز نيكو و زيبا ، واجب نكرده است : نماز ، زكات ، حج ، روزه و ولايت ما اهل بيت .(بحار الأنوار (ط - بيروت)، ج‌23، ص: 105 )
  12. امام على عليه السلام: گفتم : اى پيامبر خدا! برترينِ كارها در اين ماه چيست؟ فرمود: «اى ابو الحسن! برترينِ كارها در اين ماه ، پرهيز از حرام هاى خداست». (امالی شیخ صدوق ص95)
  13. پيامبر خدا صلى الله عليه و آله: كسى كه در ماه رمضان ، يكى از كارهاى نيك را انجام دهد ، همچون كسى است كه هفتاد واجب از واجبات خدا را انجام داده است و هر كس در اين ماه ، واجبى از واجبات خدا را انجام دهد ، همچون كسى است كه هفتاد واجب از واجبات خداى متعال را در ماه هاى ديگر انجام داده است.امالی شیخ صدوق ص41
  14. رسول خدا می فرمایند: پاداش خواندن یک آیه از قرآن در این ماه به اندازه ختم قرآن در ماههای دیگر است امالی شیخ صدوق ص95
  15. امام صادق عليه السلام:هر كس در ماه رمضان صدقه اى بدهد ، خداوندْ هفتاد نوع بلا را از او بر مى گرداند. (ثواب الأعمال و عقاب الأعمال،شیخ صدوق,ص:142)
  16. .پيامبر خدا صلى الله عليه و آله: اعتكاف ده روز ماه رمضان ، برابر دو حج و دو عمره است. (من لا يحضره الفقيه، ج‌2، ص: 188)
  17. امام هفتم می فرمایند: افطاری دادن به برادر روزه دارت از روزه گرفتن برای تو بهتر است (الكافي (ط - دارالحديث)، ج‌7، ص: 387)
  18. امام صادق عليه السلام می فرمایند :چون ماه رمضان مى آمد ، پيامبر خدا بر نمازش مى افزود. من نيز مى افزايم؛ پس شما هم بيفزاييد(تهذيب الأحكام، ج‌3، ص: 60)
  19. امام على عليه السلام:در ماه رمضان ، زياد استغفار و دعا كنيد ؛ امّا دعا ، كه به سبب آن ، بلا از شما دور مى شود ، و امّا استغفار ، كه گناهانتان را محو مى كند.(الكافي (ط - دارالحديث)، ج‌7، ص: 440)
  20. بر گرفته از کتاب رمضان در تاریخ, لطف الله صافی, از متن دیجیتال کتابخانه دیجیتال موسسه تحقیقات و نشر معارف اهل بیت


منابع

1.قاموس قرآن‌, قرشى بنايى، على اكبر, تهران‌,دار الكتب الاسلامية, چاپ ششم, ‌1412 ق‌

2.ثواب الأعمال و عقاب الأعمال‌,محمد بن على ‌ابن بابويه(شیخ صدوق)، قم‌: دار الشريف الرضي للنشر,چاپ دوم‌,1406 ق‌.

3.الكافي, كلينى، محمد بن يعقوب, ‌قم‌: دار الحديث‌,چاپ اول‌,ق 1429

4.بحار الأنوار,مجلسى، محمد باقر, بيروت‌:دار إحياء التراث العربي,‌چاپ دوم‌, 1403 ق‌

5.امالي, ابن بابويه، محمد بن على, ‌تهران‌: كتابچى, ‌چاپ ششم, ‌1376 ش.‌

6.تهذيب الأحكام, طوسى، محمد بن الحسن, ‌تهران‌: دار الكتب الإسلاميه, ‌چاپ چهارم,‌1407 ق

7.من لا يحضره الفقيه‌, ابن بابويه، محمد بن على‌(شیخ صدوق), قم‌: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم,‌ چاپ دوم, ‌‌1413 ق‌