قسم خوردن

از دانشنامه‌ی اسلامی
نسخهٔ تاریخ ‏۱۶ ژوئیهٔ ۲۰۱۲، ساعت ۱۳:۲۲ توسط شیرین سادات حسینی (بحث | مشارکت‌ها) (صفحه‌ای جدید حاوی ' <keywords content='کلید واژه: سوگند، احكام قسم، قسم، ' /> '''کلید واژه: سوگند، احكام قسم، ق...' ایجاد کرد)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به ناوبری پرش به جستجو

=احكام قسم=[۱]

الف) قسم در صورت هاى زير صحيح است و اثر سقوط يا ثبوت حق را در پى دارد:

  • 1- تنها به اسم خداى متعال يا نام هاى مخصوص او مانند «رحمان»، «قديم»، «اولى كه قبل از او چيزى نبوده است» ادا شود.
  • 2- همچنين به اوصاف مشتركى كه به خداوند متعال انصراف پيدا مى كند، مانند «رازق» و «خالق».
  • 3- بلكه جايز است قسم به اوصافى هم كه به خدا انصراف ندارد، در صورت انضمام به يكى از صفات ويژه الهى ولى احتياط اين است كه به شكل اخير سوگند اكتفا نشود و با احتياط‌تر از آن، اين است كه به غير از لفظ جلاله «الله» اكتفا نشود.[۲]

ب) سوگند به غيرخدا مثل انبيا، اوصيا، ائمه، كتاب هاى نازل شده، اماكن مقدس مانند كعبه و امثال آن صحيح نيست و اثرى در سقوط يا ثبوت حق ندارد.[۳]

ج) سوگند فقط در دعواهاى مالى و غيرمالى مثل ازدواج، طلاق و قتل، ثابت است ولى در حدود ثابت نيست، زيرا حدود جز با اقرار يا بينه - با شرايطى كه در محل خود مقرر گرديده - ثابت نمى شود.[۴]

د) براى قاضى مستحب است كه قبل از قسم، شخص را موعظه كند و او را تشويق نمايد كه به خاطر تعظيم خداى تعالى، قسم را ترك كند، هر چند راست باشد و همچنين او را از عذاب الهى، در صورت دروغ بودن سوگند، بترساند. روايت شده است: «كسى كه به خدا قسم دروغ بخورد، كافر مى شود» و در بعضى از روايات وارد شده است كه: «هر كس قسمى بخورد كه مى داند دروغ است با خدا مبارزه كرده است» و «همانا سوگند دروغ، خانه ها را از اهلش خالى مى سازد».[۵][۶]

پانویس

  1. گفتنى است كه قسم دو نوع است: يك نوع آن در مقام محاكمه و دعواست كه احكام آن در اين جا بيان مى شود و نوع ديگر آن مانند نذر و عهد است و احكام جداگانه اى دارد.
  2. تحريرالوسيله، ج 2، ص 427، مسأله 1.
  3. همان، ص 427-428، مسأله 1 و 3.
  4. همان، ص 429، مسأله 13.
  5. همان، ص 430، مسأله 14.
  6. احكام حقوقى اسلام (ج 1)، نعمت الله يوسفيان ، ص 27.