فهرست حکومت های اسلامی

از دانشنامه‌ی اسلامی
نسخهٔ تاریخ ‏۳۱ ژانویهٔ ۲۰۱۸، ساعت ۰۵:۵۲ توسط Ali hoghooghi (بحث | مشارکت‌ها) (حکومت های اسلامی در شمال آفریقا و جنوب اسپانیا)
پرش به ناوبری پرش به جستجو

حکومت های اسلامی، آن دسته از حکومت هایی هستند که توسط مسلمانان در مناطق مختلف جهان، به وجود آمده و اقدام به حکومت رانی بر مسلمانان و غیرمسلمانان آن مناطق می نموده اند. این مناطق اغلباً مکان هایی بوده اند که در قرون اولیه اسلامی توسط جنگجویان مسلمان فتح می شده و مردمان آنجا به مرور مسلمان می گشتند. اما مردمان برخی از این مناطق نیز، پیش از آنکه سرزمین های آنان توسط جنگجویان مسلمان فتح شوند، توسط بازرگانان و مبلغان و روحانیون، به دین اسلام در می آمدند. این مناطق و حکومت های آنان را می توان به چند ناحیه تقسیم کرد:

  1. حکومت های اسلامی در ناحیه ایران
  2. حکومت های اسلامی در آسیای میانه و ماوراءالنهر
  3. حکومت های اسلامی در شبه قاره هند
  4. حکومت های اسلامی در شامات، مصر و آناتولی
  5. حکومت های اسلامی در شمال آفریقا و آندلس

فهرست حکومت های اسلامی در ایران

حکومت های اسلامی در فلات ایران و ماوراءالنهر
نام حکومت مدت زمان حکومت (میلادی) مدت زمان حکومت (قمری) بنیان گذار پایتخت محدوده حکومت
طاهریان 821 - 873 205 - 259 ه.ق طاهر بن حسین (ذوالیمینین) مرو، نیشابور و بلخ Tahirid Dynasty 821 - 873 (AD).png
صفاریان 867 - 1002 247 - 287 ه.ق یعقوب لیث زرنج Saffarid dynasty 861-1003.png
سامانیان 875 - 999 261 - 389 ه.ق نصر بن احمد بلخ و بخارا Samanid dynasty (819–999).GIF
علویان طبرستان 864 - 928 250 - 316 ه.ق حسن بن زید علوی آمل،ساری و استرآباد 400px-علویان در طبرستان.png
زیاریان 928 - 1043 315 - 434 ه.ق مرداویج بن زیار اصفهان، شیراز، گرگان، رودسر، ری و آمل Ziyardi Dynasty 928 - 1043 (AD).PNG
آل بویه 934 - 1055 320 - 440 ه.ق علی بن بویه (عمادالدوله) بغداد، اصفهان، ری، شیراز و همدان Buyid Dynasty 934 1055 (AD).PNG
آل حسنویه 934 - 1055 348 - 405 ه.ق حسنویه پسر حسین برزکانی قلعه سرماح Hasanwayhids map.png
غزنویان 963 - 1186 351 - 581 ه.ق سبکتکین (ناصرالدین) غزنین و لاهور Ghaznavid Empire 975 - 1187 (AD).PNG
سلجوقیان 1037 - 1194 428 - 590 ه.ق طغرل بیگ نیشابور، اصفهان، ری، مرو و همدان IMG-20اذذذ170225-212320.jpg
غوریان 1148 - 1215 542 - 611 ه.ق قطب الدین محمد هرات و غزنین Ghurids1200.png
اتابکان (اتابکان آذربایجان، اتابکان فارس، اتابکان یزد، اتابکان مراغه، اتابکان موصل و اتابکان لرستان ـــــــ ــــ ـــــــ ــــــــ ــــــــــــ
خوارزمشاهیان 1077 - 1231 470 - 628 ه.ق انوشتکین غرجه گرگانچ، غزنی، سمرقند و تبریز 300px-Khwarezmian Empire 1190 - 1220 (AD).PNG
ایلخانیان 1256 - 1335 654 - 736 ه.ق هلاکوخان تبریز، مراغه و سلطانیه 250px-Ilkhanate in 1256–1353.PNG
چوپانیان 1335 - 1357 736 - 759 ه.ق شیخ حسن چوپانی تبریز Chupanid - Jalayerid dyansty 1337–1432 ad.PNG
مظفریان 1335 - 1393 736 - 796 ه.ق مبارزدالدین محمد کرمان، شیراز و یزد MuzaffaridDynastyofIranMapHistoryofIran.png
جلایریان 1336- 1432 737 - 835 ه.ق شیخ حسن بزرگ بغداد، تبریز و بصره Chupanid - Jalayerid dyansty 1337–1432 ad.PNG
سربداران 1337 - 1376 738 - 778 ه.ق عبدالرزاق باشتینی سبزوار Sarbedaran.png
آل کرت 1244 - 1383 643 - 783 ه.ق شمس الدین محمد بن ابی بکر هرات Sarbedaran.png
تیموریان 1370 - 1507 772 - 912 ه.ق تیمور لنگ هرات و سمرقند تیموریان.png
قراقویونلو 1406 - 1468 809 - 873 ه.ق قرامحمد تبریز 250px-Qara Qoyunlu Turcomans 1407–1468.png
آق قویونلو 1468 - 1582 873 - 990 ه.ق قره عثمان تبریز و دیاربکر Map Aq Qoyunlu 1478-en.png
مرعشیان 1359 - 1582 798 - 990 ه.ق قوام الدین بن عبدالله ساری و آمل Marashiyan government 1359-1582 AD.png
مشعشعیان 1411 - 1538 814 - 945 ه.ق سید محمد فلاح هویزه 300px-مشعشعیان.png
صفویان 1501 - 1721 907 - 1134 ه.ق شاه اسماعیل اول تبریز، قزوین و اصفهان Safavid Empire 1501 1722 AD-ar.png
هوتکیان 1709 - 1738 1119 - 1150 ه.ق مرویس خان هوتک اصفهان و قندهار 250px-Map of The Hotakids.png
افشاریان 1738 - 1796 1150 - 1210 ه.ق نادرشاه مشهد Afsharid dynasty Map 500x346.jpg
زندیان 1750 - 1794 1164 - 1198 ه.ق کریم خان زند َشیراز ZanddynastyTrial.png
قاجار 1796- 1925 1150 - 1343 ه.ق آقامحمد خان تهران 156403 505.gif

فهرست حکومت های اسلامی در آسیای میانه و ماوراءالنهر

حکومت های اسلامی در آسیای میانه و ماوراءالنهر
نام حکومت مدت زمان حکومت (میلادی) مدت زمان حکومت (قمری) بنیان گذار پایتخت محدوده حکومت
آل افراسیاب یا قراخانیان 840-1211 225 - 607 ه.ق ـــــــــ کاشغر 250px-Kingdom of Kara-Khanids- 999-1212.png
آل فریغون 892-1010 279 - 401 ه.ق ـــــــــ جوزجان ـــــــــــــــ
قراختاییان 1124-1218 517 - 614 ه.ق ـــــــــ بلاسغون 250px-KaraKhitaiAD1200.png
شیبانیان 1500-1599 906 - 1005 ه.ق شیبک خان ازبک سمرقند 250px-GökturksAD551-572.png
خانات خیوه 1515-1920 921 - 1338 ه.ق ایلبارس اول شهر خیوه (در ازبکستان) 250px-Khiva1600.png
پادشاهی مستقل دروازه 1526-1878 932 - 1295 ه.ق اسکندر بیگ فرزند میرزا سبحان قلی خان قلعه خمب ـــــــــــــــ
جانیان یا اشترخانیان 1598-1758 1007 - 1199 ه.ق باقی محمدخان بخارا ـــــــــــــــ
خانات خوقند 1709-1876 1120 - 1293 ه.ق شاهرخ بای خوقند 250px-Kokand1850.png
خانات بخارا 1785-1924 1199 - 1342 ه.ق باقی محمدخان بخارا 250px-Bukhara1600.png

فهرست حکومت های اسلامی در شبه قاره هند

حکومت های اسلامی در شبه قاره هند
نام حکومت مدت زمان حکومت (میلادی) مدت زمان حکومت (قمری) بنیان گذار پایتخت محدوده حکومت
ممالیک دهلی یا غلامشاهیان 1206-1290 602 - 686 ه.ق قطب الدین آیبک دهلی 250px-Mamluk dynasty 1206 - 1290 ad.GIF
خلجیان 1290-1320 686-720 ه.ق جلال الدین فیروز خلجی دهلی 250px-Khilji dynasty 1290 - 1320 ad.PNG
تغلقیان 1320-1414 720-814 ه.ق غیاث الدین تغلق دهلی 250px-Tughlaq dynasty farsi (1).PNG
سادات 1414–1451 817-852 ه.ق خضرخان دهلی Sayyid-Dynasty.jpg
لودیان 1451-1526 852-932 ه.ق بهلول لودی دهلی Lodi-dynasty-map.jpg
بهمنیان دکن 1347-1527 747-933 ه.ق علاءالدین حسن بهمن شاه گلبرگه و بیدر 250px-Bahamani-sultanate-map.svg.png
نظام شاهیان 1490–1636 896-1007 ه.ق احمد نظام شاه احمدنگر Deccan sultanates 1490 - 1687 ad.png
عادل شاهیان 1490-1686 896-1096 ه.ق یوسف عادل شاه ساوی بیجاپور ــــــــــــــــ
قطب شاهیان 1518-1687 918 - 1098 ه.ق سلطان قلی قطب شاه گلکنده و حیدرآباد Deccan sultanates 1490 - 1687 ad.png
بریدشاهیان 1491-1619 897-1028 ه.ق برید بیدر ـــــــــــــــــــ
سلاطین بنگال 1352-1576 752-983 ه.ق ــــــــــــــ لکهنوتی، پاندوا Bengal Sultanate.png
شاه میریان 1339-1561 740-969 ه.ق شمس الدین شاه کشمیر(سرینگر) ــــــــــــــ
بابریان یا گورکانیان 1526-1858 746-1275 ه.ق بابر دهلی و آگرا 250px-Mughal1700.png|

حکومت های اسلامی در جزیره، شامات، مصر و آناتولی

حکومت های اسلامی در مصر، شامات و آناتولی
نام حکومت مدت زمان حکومت (میلادی) مدت زمان حکومت (قمری) بنیان گذار پایتخت محدوده حکومت
طولونیان 868–905 255 - 293 ه.ق احمد بن طولون فسطاط Tulunid Emirate 868 - 905 (AD).PNG
حمدانیان 905–1002 293-394 ه.ق عبدالله بن حمدان موصل و حلب Hamdanids 955 AD.jpg
اخشیدیان 935–969 324-358 ه.ق محمد بن طغج اخشید فسطاط 250px-Ikhshidid Dynasty 935 - 969 (AD).PNG
فاطمیان 909–1171 297-567 ه.ق عبیدالله مهدی مهدیه و قاهره Fatimid Caliphate.PNG
نمیریان 990–1081 380-473 ه.ق ـــــــــ حرّان ـــــــــــــــــ
مروانیان 990–1085 380-469 ه.ق باذکرد دیاربرکر Marwanids dynasty.jpg
عقیلیان ــــــ سده چهارم ـــــــــ موصل 300px-Uqaylid Dynasty 990 - 1096 (AD).PNG
مرداسیان 1024-1080 414- 472 ه.ق صلیح بن مرداس حران Mirdasid Dynasty Map.png
سلجوقیان روم 1077–1308 470-707 ه.ق قتلمش ایزنیک، قونیه و سواس 250px-Seljuk Sultanate of Rum 1190 Locator Map.svg.png
آل ارتق 1101-1409 494-811 ه.ق سعید بن ارتق حصن کیفا و دیاربکر 250px-Anatolia1200.png
زنگیان 1127–1250 521-647 ه.ق عمادالدین زنگی موصل و حلب 250px-Zengid dynasty, 1127 - 1183.PNG
ایوبیان 1171–1260 566-658 ه.ق صلاح الدین ایوبی قاهره 250px-AyyubidGreatest.png|
ممالیک بحری 1250-1380 648-783 ه.ق شجرالدر قاهره 400px-Bahri Dynasty 1250 - 1382 (AD) (1).PNG|
ممالیک برجی 1382-1517 789-922 ه.ق ظاهر سیف‌الدین برقوق قاهره 330px-1389 Mediterranean Sea.PNG|
عثمانیان 1299-1923 698-1341 ه.ق عثمان بن أرطغل سوگوت، بورسا، ادرنه و استانبول OttomanEmpireMain.png|

حکومت های اسلامی در شمال آفریقا و جنوب اسپانیا

حکومت های اسلامی در شمال آفریقا و اندلس
نام حکومت مدت زمان حکومت (میلادی) مدت زمان حکومت (قمری) بنیان گذار پایتخت محدوده حکومت
امویان اندلس 756-929 138-316 ه.ق عبدالرحمن داخل قرطبه ــــــــــــ
رستمیان 767-909 149-296 ه.ق عبدالرحمن بن رستم تیارت(شهری در الجزایر) 250px-Rustamid Dynasty 776 - 909 (AD).PNG
ادریسیان 788-985 171-374 ه.ق ادریس بن عبدالله ولیلی،فاس و هجرالناصر 250px-Idrisids Dynasty 788 - 985 (AD).PNG
اغلبیان 800–909 183-358 ه.ق ابراهیم بن اغلب قیروان(شهری در تونس) 250px-Aghlabids Dynasty 800 - 909 (AD).PNG
خلافت قرطبه 929-1031 316-422 ه.ق عبدالرحمن سوم قرطبه 250px-Califato de Córdoba - 1000.svg.png
مرابطون 1040-1147 431-541 ه.ق ابوبکر بن عمر اغمات، فاس و مراکش Almoravid Map.png
موحدون 1121-1269 514-667ه.ق عبدالمؤمن بن علی الکومی تینمل و مراکش 250px-Empire almohade.PNG
حفصیان 1229-1574 626-981ه.ق ابوزکریا یحیی بجایه و قسنطینه 250px-Hafsid1400.png
مرینیان 1244-1465 592-869ه.ق ابومحمد عبدالحق اول فاس 250px-Marinid dynasty 1258 - 1420 (AD).PNG
بنی نصر 1238-1492 635-897ه.ق محمد بن نصر اول گرانادا 250px-Reino de Granada.svg (1).png
وطاسیان 1472-1554 831-956ه.ق محمداول وطاسی (الشیخ) فاس 250px-Wattasids - Simplified map.PNG
علویان مراکش 1631- تا به امروز 1040 - تا به امروز رشید بن علی شریف رباط 250px-Morocco in its region (all claimed).svg.png

منابع

تاریخ جوامع اسلامی از آغاز تا قرن هجدهم، ایرا ام لاپیدوس،ترجمه محمود رمضان زاده، انتشارات آستان قدس رضوی، 1376