مقاله مورد سنجش قرار گرفته است

غسل

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

غُسل در فقه اسلام به شستن بدن به گونه‌اى خاص به قصد تقرب به خدا گفته می شود. غسل بر دو نوع است: واجب و مستحب. غسل‌ها را می‌توان به دو صورت ترتیبی و ارتماسی انجام داد.

تعریف غسل

غسل يعنى شستن و در اصطلاح شرعى، شستن تمام بدن به نحو مخصوص و به قصد قربت است.

حکم غسل

غسل گاهى واجب است مانند غسل جنابت وگاهى مستحب، مانند غسل جمعه.

غسلهای واجب

غسلهای واجب عبارتند از:

  • غسل جنابت
  • غسل حيض
  • غسل نفاس
  • غسل استحاضه
  • مسّ انسان مرده
  • غسل ميّت.
  • غسلی که به واسطهٔ نذر و قسم و مانند اینها واجب می شود.[۱]

غسلهای مستحب

  • غسل جمعه، و وقت آن از اذان صبح است تا ظهر.
  • غسل شب اول ماه رمضان و تمام شب های طاق مثل شب سوم و پنجم و هفتم، ولی از شب بیست و یکم مستحبّ است همه شب غسل کند.
  • غسل روز عید فطر و عید قربان و وقت آن از اذان صبح است تا غروب و بهتر است آن را پیش از نماز عید بجا آورد.
  • غسل شب عید فطر و وقت آن از اول مغرب است تا اذان صبح و بهتر است در اول شب بجا آورده شود.
  • غسل روز هشتم و نهم ذیحجه 17 و در روز نهم بهتر است آن را نزدیک ظهر بجا آورد
  • غسل روز اول و پانزدهم و بیست و هفتم و آخر ماه رجب.
  • غسل روز عید غدیر و بهتر است در وقت چاشت (اول روز بعد از طلوع آفتاب) آن را انجام دهد.
  • غسل روز بیست وچهارم ذی حجّه.
  • غسل روز عید نوروز و پانزدهم شعبان و نهم و هفدهم ربیع الاول و روز بیست و پنجم ذی القعده.
  • غسل دادن بچه ای که تازه به دنیا آمده.
  • غسل زنی که برای غیر شوهرش بوی خوش استعمال کرده است.
  • غسل کسی که در حال مستی خوابیده.
  • غسل کسی که جایی از بدنش را به بدن میّتی که غسل داده اند رسانده.
  • غسل کسی که در موقع گرفتن خورشید و ماه نماز آیات را عمداً نخوانده در صورتی که تمام ماه و خورشید گرفته باشد.
  • غسل کسی که برای تماشای دار آویخته رفته و آن را دیده باشد.[۲]

روش انجام غسل

غسل به دو گونه انجام می‌شود: ترتیبی و ارتماسی.

  • در غسل ترتیبی ابتدا سر و گردن، سپس سمت راست و پس از آن سمت چپ بدن شسته می‌شود.[۳]
  • غسل ارتماسي فروبردن یکباره یا به تدریج تمامی بدن به نيّت غسل ارتماسي در آب است.[۴]

پانویس

  1. فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بيت عليهم‌السّلام، ج5، ص549
  2. توضیح المسائل مراجع، مسئله 644
  3. برای جزئیات این غسل رجوع کنید: توضیح المسائل مراجع، مسأله 361 تا 366
  4. برای جزئیات این غسل رجوع کنید: توضیح المسائل مراجع، مسأله 367 تا 381

منابع

  • مؤسّسه دائرة‌المعارف فقه اسلامى زير نظر محمود هاشمى شاهرودى، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بيت عليهم‌السّلام، قم، مؤسّسه دائرة المعارف فقه اسلامى، 1387ش.
  • توضیح المسائل مراجع