علامه مجلسى: تفاوت بین نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
جز (8پروژه: رتبه بندی، اولویت بندی ، سنجش کیفی) |
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
||
| سطر ۲: | سطر ۲: | ||
[[پرونده:Capture.JPG|بندانگشتی|علامه محمدباقر مجلسی]] | [[پرونده:Capture.JPG|بندانگشتی|علامه محمدباقر مجلسی]] | ||
| − | علامه مجلسى فرزند مولى | + | علامه مجلسى فرزند [[محمدتقی مجلسی|مولى محمدتقى]] معروف به مجلسي اول است. او در علوم مختلف اسلامى مانند [[تفسیر قرآن|تفسير]]، [[حدیث|حديث]]، [[علم کلام|كلام]]، [[فقه]]، [[اصول]]، [[تاریخ|تاريخ]]، [[علم رجال|رجال]] و [[درایة الحدیث|درايه]] مسلط و در بسیاری از آنها صاحب نظر بوده است. علامه پس از فوت مرحوم [[محقق سبزواری|ملا محمد باقر سبزواری]] در سال 1090 هجری به منصب [[شیخ الاسلام|شیخ الاسلامی]] دست یافت و در این مسند خدمات بسیاری را در زمینه‌های گوناگون سیاسی و اجتماعی به [[ایران]] و [[شیعه|تشیع]] نمود.<ref> گلشن ابرار، زندگی نامه علامه مجلسی از حسن ابراهيم زاده(ج 1، ص 249)در دسترس در [http://www.andisheqom.com/Files/olamabio.php?level=4&scid=30990 اندیشه قم]، بازیابی:25 آبان 1392 </ref> |
| + | ==ولادت و خاندان == | ||
| − | + | تولد محمدباقر مجلسي در روزهاي آخر سال 1037 هجری و احتمالاً در روز آخر ماه [[ذی الحجه]] يا روز اول [[ماه محرم|محرم]] 1038 بوده است. نام پدرش مولي محمدتقي و معروف به مجلسي اول (1003 - 1070 هجرى)، [[محدث]] و [[فقیه|فقيهى]] بزرگ و شاگرد [[شیخ بهایی]] است. و مادر محمدباقر، دختر سيد صدرالدين محمد حسيني عاشوري قمي است. | |
| − | + | خاندان علامه مجلسى از جمله پر افتخارترين خاندان هاى [[شيعه]] در قرون اخير است. پدر و اجدادش تا آن جا كه مي شناسيم از دانشمندان زمان و همگان عابد و زاهد و پرهيزگار بودند و آن هايي را كه از اجداد او به اسم و رسم نمي شناسيم بنابر نقل آقا احمد كرمانشاهي در مرآت الاحوال، عالم و عابد بودند. در اين خانواده نزديك به يكصد عالم وارسته و بزرگوار ديده مى شود و از نزديكان علامه پس از بررسى تنها علم و فضل مشاهده مى كنيم: | |
| − | + | *جد بزرگ علامه، عالم بزرگوار، [[ابو نعیم اصفهانی|ابونعيم اصفهانى]] صاحب كتاب هايى چون «[[تاریخ اصفهان|تاريخ اصفهان]]» و «[[حلیة الاولیاء|حلية الأولياء]]» است. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | *جد بزرگ علامه، عالم | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
*علامه دو برادر داشت كه آن ها نيز مردانى متقى و زاهد بودند به نام هاى ملا عزيزالله و ملا عبدالله، كه براى تبليغ و نشر علوم [[اهل بيت]] عليهم السلام به هندوستان رفت و ساكن آن جا گرديد. | *علامه دو برادر داشت كه آن ها نيز مردانى متقى و زاهد بودند به نام هاى ملا عزيزالله و ملا عبدالله، كه براى تبليغ و نشر علوم [[اهل بيت]] عليهم السلام به هندوستان رفت و ساكن آن جا گرديد. | ||
| − | * | + | *زنان اين خاندان نيز پا به پاى مردان خويش قدم برداشته اند. علامه مجلسى چهار خواهر داشت كه آنان نيز هر يك داراى تأليفات و تحقيقات ارزنده اى در [[علوم اسلامی|علوم اسلامى]] مى باشند. از جمله تأليفات آنان مى توان به: شرح [[الکافی (کتاب)|كافى]]، المشتركات فى الرجال، شرح [[شرایع الاسلام (کتاب)|شرايع الإسلام]]، شرح مطالع و شرح قصيده [[دعبل خزاعی|دعبل خزاعى]] اشاره نمود. همسران اين زنان عالم و بزرگوار نيز از علماى بزرگ بودند. كسانى همچون [[ملا صالح مازندرانی|ملا صالح مازندرانى]]، ملا ميرزاى شيروانى، ملا على استرآبادى و ميرزا محمد فسايى. |
*علامه مجلسى داراى 5 پسر بود كه همگى از محضر علم و معارف پدر بهره مند شدند و به مدارجى بالا دست يافتند. | *علامه مجلسى داراى 5 پسر بود كه همگى از محضر علم و معارف پدر بهره مند شدند و به مدارجى بالا دست يافتند. | ||
| − | *دامادهاى علامه هم كه 5 نفر بودند از طلاب و فضلاى آن زمان بودند و علامه با عنايتى خاص نسبت به دامادها، دختران خويش را به [[ازدواج]] آنان درمى آورد. علاوه بر اين ها خاندان هاى بزرگى از علماى آن عصر مرتبط با علامه مجلسى بودند، مانند [[وحيد بهبهانى]]، [[بحرالعلوم]]، طباطبايى بروجردى، ميرزا عبدالله افندى | + | *دامادهاى علامه هم كه 5 نفر بودند از طلاب و فضلاى آن زمان بودند و علامه با عنايتى خاص نسبت به دامادها، دختران خويش را به [[ازدواج]] آنان درمى آورد. علاوه بر اين ها خاندان هاى بزرگى از علماى آن عصر مرتبط با علامه مجلسى بودند، مانند [[وحيد بهبهانى]]، [[بحرالعلوم]]، طباطبايى بروجردى، [[میرزا عبدالله افندی|ميرزا عبدالله افندى]]، شهرستانى و... . |
| − | + | ==شخصيت علمی و معنوى == | |
| − | نگاهى اجمالى به مجموعه عظيم [[بحارالأنوار]] اين نكته را بخوبى آشكار مى سازد. اين علوم در كنار علوم عقلى همچون [[فلسفه]]، [[منطق]]، | + | مقام علمى علامه مجلسى آن چنان شهرتى در علوم مختلف اسلامى دارد كه محتاج هيچ بيان و توضيحى نيست. نام علامه مجلسى چون آفتابى بر آسمان [[فقه|فقاهت]] و [[اجتهاد]] مى درخشد. علامه مجلسى از جمله بزرگانى است كه از جامعيت خاصى برخوردار بود. او در [[علوم اسلامی|علوم اسلامى]] مانند [[تفسير]]، [[حديث]]، [[فقه]]، [[اصول]]، [[تاریخ]]، [[علم رجال|رجال]] و [[درایة الحدیث|درايه]] سرآمد عصر بود. نگاهى اجمالى به مجموعه عظيم [[بحارالأنوار]] اين نكته را بخوبى آشكار مى سازد. اين علوم در كنار علوم عقلى همچون [[فلسفه]]، [[منطق]]، [[ریاضی|رياضيات]]، ادبيات، لغت، جغرافيا، [[طب]]، [[نجوم]] و علوم غريبه از او شخصيتى ممتاز و بى نظير ساخته است. |
| − | برخى علامه مجلسى را در طول تاريخ اسلامى از حيث جامعيت در علوم و فنون گوناگون بى نظير دانسته اند. علامه ريزبينى و نكته سنجى هاى بسيار زيبايى پيرامون روايات مشكل دارد. بيان هاى علامه در ذيل روايات و آيات [[قرآن]] بسيار دقيق و زيبا است و كمتر مى توان در آن ها خطا و اشتباهى يافت. علامه مجلسى، علاوه بر علومى چون روايات [[اهل بيت]] عليهم السلام در فقه نيز تبحرى بالا داشته، گرچه اكثر مجلدات فقهى بحار مجال پاكنويس شدن نيافته است.<ref name="پایگاه علامه">[http://www.majlesi.net/ پایگاه اطلاع رسانی علامه محمد باقر مجلسی]</ref> | + | برخى علامه مجلسى را در طول تاريخ اسلامى از حيث جامعيت در علوم و فنون گوناگون بى نظير دانسته اند. علامه ريزبينى و نكته سنجى هاى بسيار زيبايى پيرامون روايات مشكل دارد. بيان هاى علامه در ذيل [[روایت|روايات]] و آيات [[قرآن]] بسيار دقيق و زيبا است و كمتر مى توان در آن ها خطا و اشتباهى يافت. علامه مجلسى، علاوه بر علومى چون روايات [[اهل بيت]] عليهم السلام در فقه نيز تبحرى بالا داشته، گرچه اكثر مجلدات فقهى بحار مجال پاكنويس شدن نيافته است.<ref name="پایگاه علامه">[http://www.majlesi.net/ پایگاه اطلاع رسانی علامه محمد باقر مجلسی]</ref> |
| − | = | + | علامه، محمدباقر مجلسى اين لقب پرافتخار را از بزرگانى همچون [[وحيد بهبهانى]]، [[بحرالعلوم|علامه بحرالعلوم]] و [[شیخ مرتضی انصاری|شيخ اعظم انصارى]] اخذ كرده است. اين بزرگان كه هر يك دريايى متلاطم از علوم و معارف اسلامى هستند با ديدن مقام و منزلت علامه مجلسى اين لقب را در مورد او بكار بردند و به حق، او علامه عصر خويش بود.<ref name="پایگاه علامه" /> |
| − | + | علامه مجلسى همزمان با طى مدارج علمى، سريعتر از آن مدارج معنوى و كمالات روحى را پيمود تا آن جا كه مصداق واقعى «عالم ربانى» گشت. اين ادعا با مرورى بر سجاياى اخلاقى ايشان كاملا روشن مى شود. از جمله خصائص بارز اخلاقى علامه مى توان به اين موارد اشاره نمود: | |
'''<I>1- ياد خداوند:</I>''' | '''<I>1- ياد خداوند:</I>''' | ||
| − | شاگرد گرانقدر او | + | شاگرد گرانقدر او «[[سيد نعمت الله جزائری|سيد نعمت الله جزائرى]]» در مورد استاد خود گفته است: علامه هيچ گاه از [[ذکر|ياد خدا]] غافل نبود و تمام اعمالش را با قصد [[قرب الهی|قربت]] انجام مى داد. |
'''<I>2- زيارت:</I>''' | '''<I>2- زيارت:</I>''' | ||
| − | علامه به «[[زيارت]]» ائمه هدى عليهم السلام اهميت فراوان مى داد و با وجود مشكلات آن زمان و امكانات بسيار ابتدايى براى مسافرت، چندين بار به زيارت ائمه | + | علامه به «[[زيارت]]» [[ائمه اطهار|ائمه]] هدى عليهم السلام اهميت فراوان مى داد و با وجود مشكلات آن زمان و امكانات بسيار ابتدايى براى مسافرت، چندين بار به زيارت ائمه [[عراق]]، [[بقیع|بقيع]] و [[مشهد]] مقدس نائل شد و هر بار مدتى طولانى در جوار آن بزرگواران سكنى گزيد. او چند بار نيز به [[حج]] خانه خدا مشرف شد. |
'''<I>3- توسل:</I>''' | '''<I>3- توسل:</I>''' | ||
| − | توجه خاص به توسل به معصومين عليهم السلام باعث گرديد علامه مجلسى پيرامون ادعيه و زيارات مطالب فراوانى در [[بحارالانوار]] بياورد و به جز آن، چند كتاب مستقل نيز در موضوع ادعيه و زيارت تأليف نمايد از جمله: «[[زاد المعاد]]» كه مرجعى مهم در كتب ادعيه متأخر است و «[[تحفة الزائر]]» و ترجمه هايى از [[زيارت جامعه كبيره]] و [[دعاى سمات]] و... | + | توجه خاص به [[توسّل|توسل]] به معصومين عليهم السلام باعث گرديد علامه مجلسى پيرامون [[دعا|ادعيه]] و زيارات مطالب فراوانى در [[بحارالانوار]] بياورد و به جز آن، چند كتاب مستقل نيز در موضوع ادعيه و زيارت تأليف نمايد از جمله: «[[زاد المعاد]]» كه مرجعى مهم در كتب ادعيه متأخر است و «[[تحفة الزائر]]» و ترجمه هايى از [[زيارت جامعه كبيره]] و [[دعای سمات|دعاى سمات]] و... |
'''<I>4- زهد و پارسايى:</I>''' | '''<I>4- زهد و پارسايى:</I>''' | ||
| − | يك ويژگى بسيار مهم در زندگى اين بزرگمرد، [[زهد]] و پارسايى و ساده زيستى اوست. علامه در عهد صفوى مى زيست و شيخ الاسلام حكومت صفوى بود و در يك كلام، تمام امكانات دولت در اختيار او بود، اما با همه اين ها زندگى شخصى علامه در نهايت زهد و سادگى سپرى مى شد. | + | يك ويژگى بسيار مهم در زندگى اين بزرگمرد، [[زهد]] و پارسايى و ساده زيستى اوست. علامه در عهد [[صفویه|صفوى]] مى زيست و [[شیخ الاسلام|شيخ الاسلام]] حكومت صفوى بود و در يك كلام، تمام امكانات دولت در اختيار او بود، اما با همه اين ها زندگى شخصى علامه در نهايت زهد و سادگى سپرى مى شد. |
'''<I>5- تواضع:</I>''' | '''<I>5- تواضع:</I>''' | ||
| − | [[تواضع]] علامه مجلسى از ديگر خصائص اوست. علامه هيچ گاه به مقام اجتماعى و بالا و پايين بودن موقعيت يا سن افراد نگاه نمى كرد. او از سيد على خان | + | [[تواضع]] علامه مجلسى از ديگر خصائص اوست. علامه هيچ گاه به مقام اجتماعى و بالا و پايين بودن موقعيت يا سن افراد نگاه نمى كرد. او از [[سید علیخان مدنی|سيد على خان مدنى]]، شارح گرانقدر [[صحيفه سجاديه (کتاب)|صحيفه سجاديه]] مطالب فراوانى در بحار آورده است و مى دانيم كه سيد على خان 15 سال كوچكتر از علامه بوده و از حيث مقام و منزلت اجتماعى هم به او نمى رسيد. |
| − | خلاصه اين كه جمع شدن همه اين | + | خلاصه اين كه جمع شدن همه اين خصائص روحى و كمالات معنوى با [[علم]] و دانش گسترده علامه، از او شخصيتى ممتاز ساخته بود كه در تاريخ مثل و مانندى براى او دشوار پيدا مى شود.<ref name="پایگاه علامه" /> |
| − | == | + | ==تحصيلات و استادان== |
| − | علامه از همان | + | تحصيلات علامه مجلسي از همان كودكي، يعني خيلي زودتر از همسالانش ـ شايد در سنين سه و چهار سالگي ـ در نزد پدرش [[محمدتقی مجلسی|مولي محمدتقي مجلسي]] شروع گرديد كه خود در شرح فقيه در باب [[نماز ميت]] فرموده است: الحمدلله رب العالمين كه بنده در چهار سالگي همه اين ها را مي دانستم، يعني [[الله|خدا]] و [[نماز]] و [[بهشت]] و [[دوزخ]] و [[نماز شب]] مي كردم و در [[مسجد]] صفا و [[نماز صبح]] را به جماعت مي كردم و اطفال را نصيحت مي كردم و به [[آیه|آيت]] و [[حديث]] به تعليم پدرم رحمه الله.<ref> زندگينامه علامه مجلسي مهدوي، مصلح الدين.</ref> |
| − | |||
| − | = | + | وی تحت تربيت و تعليم پـدر دانشمند و در سايه تـوجه خـاص آن بزرگـوار، پرورش پيدا نمود و بـا هـوش سـرشار و استعداد خـدادادى و پشتکار مخصـوص به تحصيل علـوم متـداوله عصـر در حـوزه علمـى [[اصفهان]] پرداخت. |
| + | و با توجه به تـوانايـى ذاتـى در مـدت کوتاهى مراحل مختلف علمـى و تحصيلى را طى کرده و سپـس به گـرد آورى [[حدیث|حـديث]] و آثار [[اهل البیت|اهل بيت]] عصمت و طهارت دل بست و تحقيق و پژوهش عميقانه در آن فـن شريف مبذول داشت و تلاش خود را در ايـن مـورد متمـرکز نمـوده تمام اوقـاتـش را صـرف آن کـرد تـا اينکه منشـأ تحـولـى بزرگ در روزگـار خـود گـرديد.<ref name="پایگاه علامه" /> | ||
| − | + | در ادامه نام برخی از اساتيد و [[مشایخ|مشايخ]] ایشان ذکر می شود: | |
| − | + | #قاضي ابواشرف اصفهاني. | |
| − | + | #[[حسن بن زین الدین شهید ثانی|شیخ حسن بن شهید ثانی]]. | |
| − | # | + | #[[میرزا رفیعا نائینی|ميرزا رفيعا نائيني]]. |
| − | # | + | #شيخ علي بن محمد بن حسن بن شهيد ثاني معروف به شيخ علي كبير و سبط شهيد. |
| − | + | #مولي محمد محسن بن شاه مرتضي بن شاه محمود كاشاني، معروف به [[فیض کاشانی|ملامحسن فيض]]، عالم زاهد حكيم فيلسوف [[محدث]] مفسر، از بزرگان علما و مفاخر [[شیعه|شيعه]]. | |
| − | #ميرزا رفيعا نائيني. | ||
| − | #شيخ علي بن محمد بن حسن بن شهيد ثاني معروف به شيخ علي كبير و | ||
| − | #مولي محمد محسن بن شاه مرتضي بن شاه محمود كاشاني، معروف به ملامحسن | ||
#مولي محمدمحسن بن محمد مؤمن استرآبادي. | #مولي محمدمحسن بن محمد مؤمن استرآبادي. | ||
| − | # | + | #صدرالدين محمد بن ابراهيم قوامي شيرازي، معروف به [[ملاصدرا]]، حكيم [[فيلسوف]] [[عارف]] مفسر، از شاگردان [[ميرداماد]] و [[شیخ بهایی]]. |
| − | #سيد محمد بن شرف الدين علي بن نعمت الله بن حبيب الله بن نصرالله حسيني موسوي جزائري معروف به | + | #سيد محمد بن شرف الدين علي بن نعمت الله بن حبيب الله بن نصرالله حسيني موسوي جزائري معروف به سيد ميرزا. |
| − | #امير سيد محمد مؤمن بن دوست محمد حسيني استرآبادي، [[شهيد]] به سال 1088 در [[مكه]] معظمه، داماد ملامحمد امين استرآبادي | + | #امير سيد محمد مؤمن بن دوست محمد حسيني استرآبادي، [[شهيد]] به سال 1088 در [[مكه]] معظمه، داماد ملامحمد امين استرآبادي. |
| − | ==آثار | + | ==آثار و تألیفات== |
| − | #[[بحارالانوار]] | + | #[[بحارالأنوار (کتاب)|بحارالانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار]]: اين كتاب که بايد آن را [[دائرة المعارف]] [[شيعه]] ناميد، مشتمل است بر مجموعه اخبار و [[احاديث]] و قصص و تواريخ كه از [[پیامبر اسلام]] و [[ائمه اطهار]] عليهم السلام به وسيله بزرگان محدثان نقل شده و علماي گذشته در كتب خود آن ها را نقل كرده اند، به غير از [[كتب اربعه]] كه از غايت شهرت، احتياج به نقل مجدد نداشته است. صاحب بحار تمام اخبار شيعه را از کتب ناياب خطي که در معرض نابودي بودند، جمع آوري کرده و معروف است که او دويست اصل از [[اصول اربعمائه|اصول چهارصدگانه]] روات را پيدا کرده و اخبار معتبر آنها را وارد نموده است و بيانات و توضيحات ارزشمندي نيز در بسياري از موارد افزوده است و بعلاوه در اکثر مواضع اخبار [[عامه]] را نيز وارد کرده و تفسير نموده است. مذاهب حکما را در هر باب به مقتضاي مقام نقل و در همه جا [[جرح و تعدیل|جرح و تعديل]] نموده، اين است که مي‌توان گفت: نسبت به اخبار و آثار [[اهل بيت]] علیهم السلام کتابي بدين احاطه و جامعيت تأليف نيافته و کسي از سلف و خلف موفق به همچو خدمتي نشده است.<ref> درس هايي از مکتب اسلام، شماره 395، بهمن 1372.</ref> |
| − | #آداب تجهيز الاموات، فارسي، شامل پنج فصل: | + | #آداب تجهيز الاموات، فارسي، شامل پنج فصل: آداب [[احتضار]]، [[غسل]]، [[كفن]]، [[نماز]]، [[دفن]]. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
#آداب الحج، رساله فارسي. | #آداب الحج، رساله فارسي. | ||
| − | #آداب الصلاة، رساله عمليه، فارسي در طهارت و نماز است. | + | #آداب الصلاة، رساله عمليه، فارسي در [[طهارت]] و نماز است. |
#آداب صلاة الليل. | #آداب صلاة الليل. | ||
| − | #اعتقادات، كه آن را رساله در [[سير و سلوك]] نيز گويند، به عربي. اين كتاب از تاليفات بسيار معروف علامه مجلسي است. | + | #اعتقادات، كه آن را رساله در [[سیر و سلوک|سير و سلوك]] نيز گويند، به عربي. اين كتاب از تاليفات بسيار معروف علامه مجلسي است. |
| − | #بداء (رساله در بداء). | + | #بداء (رساله ای در [[بداء]]). |
| − | #ترجمه توحيد | + | #ترجمه [[توحید مفضل (کتاب)|توحيد مفضل]]، حديثي از آن حضرت در [[توحيد]] حضرت حق جل و علا نقل مي كند كه در آن [[امام صادق علیه السلام|امام ششم]] از خلقت آسمان و زمين و ستارگان و عناصر و انسان و حيوان و جمادات، يگانگي خداوند متعال را ثابت فرموده و نظام عالم كبير و صغير را دليل بر وحدانيت و قدرت او شمرده است و به دلايل واضح، بطلان عقايد باطله فرموده است. اين [[حديث]] را علامه مجلسي ترجمه نموده و در برخي از مواضع كه محتاج به شرح و بيان بوده، في الجمله به شرح آن پرداخته است. بيش از پانزده مرتبه (و شايد بيشتر) در [[ایران|ايران]] و هند و [[عراق]] به چاپ رسيده و به زبان انگليسي نيز ترجمه شده است. |
| − | #ترجمه قصه يوذاسف و | + | #ترجمه قصه يوذاسف و بلوهر: علامه مجلسي اين داستان را در مجلد هفدهم [[بحارالانوار]] نقل فرموده و سپس ترجمه آن را در [[عین الحیاة|عين الحيوة]] بيان داشته است. |
| − | #[[جلاء العيون]] | + | #[[جلاء العيون]]: فارسي، در تاريخ حضرات معصومين چهارده گانه عليهم السلام و مصائب آنان در بيست و دو هزار بيت، در يك مقدمه و چهارده باب، تاريخ ختم تاليف 6 محرم 1089، كتاب در ايران و عراق و هند مكرر به چاپ رسيده و متداول است. اولين چاپ آن در 1240 قمري در تهران به صورت سربي منتشر شده است. |
| − | #حاشيه | + | #حاشيه بر [[اصول كافی]]: كتاب شريف [[الکافی (کتاب)|كافي]] از اصول معتمده نزد [[شيعه]] و از [[كتب اربعه]] حديث است كه در سه قسمت تاليف شده: 1. اصول 2. فروع 3. روضه. |
| − | #حق | + | #[[حق اليقين (کتاب)|حق اليقين]]: در اصول دين به فارسي درسي و يك هزار بيت، تاريخ تاليف آخر [[شعبان]] 1109 به نام شاه سلطان حسين صفوي و اين آخرين تاليف معروف علامه مجلسي است كه كليه مباحث اصول دين را دربر مي گيرد و به ويژه در بحث امامت، در نهايت بسط و توضيح در دو جلد. |
| − | #[[حلية المتقين]] | + | #[[حلیة المتقین (کتاب)|حلية المتقين]]: در آداب و سنن به فارسي در 14 باب و خاتمه. |
| − | #حواشي بر كتب | + | #حواشي بر كتب اربعه: ([[الکافی (کتاب)|كافي]]، [[من لایحضره الفقیه]]، [[تهذیب الأحکام (کتاب)|تهذيب]] و [[الاستبصار (کتاب)|استبصار]]). |
| − | #عين | + | #[[عین الحیاة|عين الحياة]]: در شرح وصيت رسول اكرم صلی الله علیه و آله به ابي ذرغفاري رضي الله عنه، به فارسي. |
| − | #فقه | + | #فقه المجلسي: رساله فتوايي است به زبان فارسي در تمام ابواب فقه از طهارت تا ديات، منسوب به علامه مولي محمدباقر مجلسي. |
| − | #[[مرآت العقول في شرح اخبار آل الرسول عليهم السلام]] | + | #[[مرآت العقول في شرح اخبار آل الرسول عليهم السلام]]: كه عبارت است از شرح اصول و فروع [[الکافی (کتاب)|كافي]] و از اين كتاب مقام علمي و احاطه و تتبع علامه مجلسي معلوم مي شود. مؤلف [[الذريعه]] درباره اين كتاب مي نويسد: «شرح لطيف مفيدي است، بلكه بهترين شروح كافي است»، در يكصد هزار بيت در دوازده مجلد تاليف شده و در سال 1321 قمري ميرزا احمد خان مشيرالسلطنه آن را در چهار مجلد به چاپ رسانيد. |
##جلد اول: شرح كتاب [[عقل]] و جهل و [[توحيد]]. | ##جلد اول: شرح كتاب [[عقل]] و جهل و [[توحيد]]. | ||
##جلد دوم: شرح جزء اول از كتاب حجت. | ##جلد دوم: شرح جزء اول از كتاب حجت. | ||
| سطر ۱۱۶: | سطر ۹۵: | ||
##جلد پنجم تا يازدهم: فروع كافي از طهارت تا كفارات. | ##جلد پنجم تا يازدهم: فروع كافي از طهارت تا كفارات. | ||
##جلد دوازدهم: شرح روضه كافي كه در چاپ، اصول را در دو مجلد و فروع را در دو مجلد قرار دادند. علامه مجلسي اين شرح را از سال 1076 شروع نمود و تا پايان عمر به اين كار مشغول بود و با وجود اين، شرح ناتمام ماند. | ##جلد دوازدهم: شرح روضه كافي كه در چاپ، اصول را در دو مجلد و فروع را در دو مجلد قرار دادند. علامه مجلسي اين شرح را از سال 1076 شروع نمود و تا پايان عمر به اين كار مشغول بود و با وجود اين، شرح ناتمام ماند. | ||
| − | #[[مشكات الانوار]]: در فضيلت و آداب [[ | + | #[[مشكات الانوار]]: در فضيلت و آداب قرائت [[قرآن]]، به نام شاه سليمان تاليف شده است. |
#مشكات الانوار، مختصر [[عين الحيوة]]. | #مشكات الانوار، مختصر [[عين الحيوة]]. | ||
| − | #[[ملاذ الاخيار]] | + | #[[ملاذ الاخيار]]: در شرح [[تهذیب الأحکام (کتاب)|تهذيب الاحکام]] به عربي در سه مجلد در پنجاه هزار بيت و از بهترين و مهمترين شروح كتاب تهذيب است كه تا آخر كتاب نكاح شرح گرديده است.<ref> زندگينامه علامه مجلسي مهدوي، مصلح الدين.</ref> |
| − | #[[حیوة القلوب]] کتابی در قصص و احوالات پیغمبران عظام و اوصیاء ایشان | + | #[[حیوة القلوب]]: کتابی در قصص و احوالات [[پيامبران|پیغمبران]] عظام و اوصیاء ایشان می باشد و جز کتب اخبار محسوب می گردد. |
#[[الوجيزة فى علم الرجال]] | #[[الوجيزة فى علم الرجال]] | ||
| − | #[[الأربعون حدیثا علامه مجلسی]] | + | #[[الأربعون حدیثا علامه مجلسی]]: که موضوعات [[اصول دین]]، [[فروع دین]]، خطب و مواعظ با شرح و بیانی کافی به عربی آن را به نگارش در آورده است. وی همچنین اربعین دیگری در [[امامت]] به فارسی دارد که هر دوکتاب، بارها به چاپ رسیده است. |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | ==شاگردان | + | ==شاگردان == |
| − | بيش از يك هزار نفر از طلاب و دانش پژوهان از محضر پرفيض علامه مجلسى استفاده نموده اند. علامه | + | بيش از يك هزار نفر از طلاب و دانش پژوهان از محضر پرفيض علامه مجلسى استفاده نموده اند. علامه [[اجازه (علم الحدیث)|اجازه هاى]] فراوانى نيز به شاگردان خويش داده است. از جمله شاگردان علامه این افرادند: |
| − | #[[سيد نعمت الله جزائرى]]. | + | #[[سيد نعمت الله جزائری|سيد نعمت الله جزائرى]]. |
#جعفر بن عبدالله كمره اى اصفهانى. | #جعفر بن عبدالله كمره اى اصفهانى. | ||
#زين العابدين بن [[شيخ حر عاملى]]. | #زين العابدين بن [[شيخ حر عاملى]]. | ||
| سطر ۱۴۴: | سطر ۱۱۳: | ||
#عبدالرضا كاشانى. | #عبدالرضا كاشانى. | ||
#محمدباقر بيابانكى. | #محمدباقر بيابانكى. | ||
| − | #ميرزا عبدالله افندى اصفهانى مؤلف محترم [[رياض العلماء]]. | + | #[[میرزا عبدالله افندی|ميرزا عبدالله افندى اصفهانى]] مؤلف محترم [[رياض العلماء]]. |
| − | #سيد على خان مدنى مؤلف گرانقدر [[رياض السالكين]] (شرح [[صحيفه سجاديه]] [[امام سجاد]] عليه السلام). | + | #[[سید علیخان مدنی|سيد على خان مدنى]] مؤلف گرانقدر [[رياض السالكين]] (شرح [[صحيفه سجاديه]] [[امام سجاد]] عليه السلام). |
| − | #شيخ حر عاملى. | + | #[[شيخ حر عاملى]]. |
#ملا سيما، محمد بن اسماعيل فسايى شيرازى. | #ملا سيما، محمد بن اسماعيل فسايى شيرازى. | ||
#محمد بن حسن، فاضل هندى و... | #محمد بن حسن، فاضل هندى و... | ||
| − | ==وفات | + | ==وفات == |
| − | علامه محمد باقر مجلسـى آن محقق | + | علامه محمد باقر مجلسـى آن محقق پـرکار و عالـم نامـدار، پـس از عمرى پر برکت که سراسر وقف خدمتگزارى به علـم و [[دین|ديـن]] و دانـش و فرهنگ در جهان اسلام گرديد، عاقبت در سـن 73 سالگـى و در آخـريـن روزهاى [[ماه رمضان|ماه مبـارک رمضان]] سـال 1111 هـ.ق در شهر دانـش پـرور [[اصفهان]]، چشـم از جهان فرو بست و به سراى باقـى شتافت. هر چند بعضي وفات او را در 27 ماه رمضان سال 1110 مي نويسند. قبر شريفش در [[مسجد جامع اصفهان]] کنار پدر بزرگوارش زيارتگاه مردم است.<ref name="پایگاه علامه" /> |
==پانویس== | ==پانویس== | ||
<references /> | <references /> | ||
| − | |||
==منابع برای مطالعه بیشتر== | ==منابع برای مطالعه بیشتر== | ||
نسخهٔ ۴ مهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۰۶:۳۴
علامه مجلسى فرزند مولى محمدتقى معروف به مجلسي اول است. او در علوم مختلف اسلامى مانند تفسير، حديث، كلام، فقه، اصول، تاريخ، رجال و درايه مسلط و در بسیاری از آنها صاحب نظر بوده است. علامه پس از فوت مرحوم ملا محمد باقر سبزواری در سال 1090 هجری به منصب شیخ الاسلامی دست یافت و در این مسند خدمات بسیاری را در زمینه‌های گوناگون سیاسی و اجتماعی به ایران و تشیع نمود.[۱]
محتویات
ولادت و خاندان
تولد محمدباقر مجلسي در روزهاي آخر سال 1037 هجری و احتمالاً در روز آخر ماه ذی الحجه يا روز اول محرم 1038 بوده است. نام پدرش مولي محمدتقي و معروف به مجلسي اول (1003 - 1070 هجرى)، محدث و فقيهى بزرگ و شاگرد شیخ بهایی است. و مادر محمدباقر، دختر سيد صدرالدين محمد حسيني عاشوري قمي است.
خاندان علامه مجلسى از جمله پر افتخارترين خاندان هاى شيعه در قرون اخير است. پدر و اجدادش تا آن جا كه مي شناسيم از دانشمندان زمان و همگان عابد و زاهد و پرهيزگار بودند و آن هايي را كه از اجداد او به اسم و رسم نمي شناسيم بنابر نقل آقا احمد كرمانشاهي در مرآت الاحوال، عالم و عابد بودند. در اين خانواده نزديك به يكصد عالم وارسته و بزرگوار ديده مى شود و از نزديكان علامه پس از بررسى تنها علم و فضل مشاهده مى كنيم:
- جد بزرگ علامه، عالم بزرگوار، ابونعيم اصفهانى صاحب كتاب هايى چون «تاريخ اصفهان» و «حلية الأولياء» است.
- علامه دو برادر داشت كه آن ها نيز مردانى متقى و زاهد بودند به نام هاى ملا عزيزالله و ملا عبدالله، كه براى تبليغ و نشر علوم اهل بيت عليهم السلام به هندوستان رفت و ساكن آن جا گرديد.
- زنان اين خاندان نيز پا به پاى مردان خويش قدم برداشته اند. علامه مجلسى چهار خواهر داشت كه آنان نيز هر يك داراى تأليفات و تحقيقات ارزنده اى در علوم اسلامى مى باشند. از جمله تأليفات آنان مى توان به: شرح كافى، المشتركات فى الرجال، شرح شرايع الإسلام، شرح مطالع و شرح قصيده دعبل خزاعى اشاره نمود. همسران اين زنان عالم و بزرگوار نيز از علماى بزرگ بودند. كسانى همچون ملا صالح مازندرانى، ملا ميرزاى شيروانى، ملا على استرآبادى و ميرزا محمد فسايى.
- علامه مجلسى داراى 5 پسر بود كه همگى از محضر علم و معارف پدر بهره مند شدند و به مدارجى بالا دست يافتند.
- دامادهاى علامه هم كه 5 نفر بودند از طلاب و فضلاى آن زمان بودند و علامه با عنايتى خاص نسبت به دامادها، دختران خويش را به ازدواج آنان درمى آورد. علاوه بر اين ها خاندان هاى بزرگى از علماى آن عصر مرتبط با علامه مجلسى بودند، مانند وحيد بهبهانى، بحرالعلوم، طباطبايى بروجردى، ميرزا عبدالله افندى، شهرستانى و... .
شخصيت علمی و معنوى
مقام علمى علامه مجلسى آن چنان شهرتى در علوم مختلف اسلامى دارد كه محتاج هيچ بيان و توضيحى نيست. نام علامه مجلسى چون آفتابى بر آسمان فقاهت و اجتهاد مى درخشد. علامه مجلسى از جمله بزرگانى است كه از جامعيت خاصى برخوردار بود. او در علوم اسلامى مانند تفسير، حديث، فقه، اصول، تاریخ، رجال و درايه سرآمد عصر بود. نگاهى اجمالى به مجموعه عظيم بحارالأنوار اين نكته را بخوبى آشكار مى سازد. اين علوم در كنار علوم عقلى همچون فلسفه، منطق، رياضيات، ادبيات، لغت، جغرافيا، طب، نجوم و علوم غريبه از او شخصيتى ممتاز و بى نظير ساخته است.
برخى علامه مجلسى را در طول تاريخ اسلامى از حيث جامعيت در علوم و فنون گوناگون بى نظير دانسته اند. علامه ريزبينى و نكته سنجى هاى بسيار زيبايى پيرامون روايات مشكل دارد. بيان هاى علامه در ذيل روايات و آيات قرآن بسيار دقيق و زيبا است و كمتر مى توان در آن ها خطا و اشتباهى يافت. علامه مجلسى، علاوه بر علومى چون روايات اهل بيت عليهم السلام در فقه نيز تبحرى بالا داشته، گرچه اكثر مجلدات فقهى بحار مجال پاكنويس شدن نيافته است.[۲]
علامه، محمدباقر مجلسى اين لقب پرافتخار را از بزرگانى همچون وحيد بهبهانى، علامه بحرالعلوم و شيخ اعظم انصارى اخذ كرده است. اين بزرگان كه هر يك دريايى متلاطم از علوم و معارف اسلامى هستند با ديدن مقام و منزلت علامه مجلسى اين لقب را در مورد او بكار بردند و به حق، او علامه عصر خويش بود.[۲]
علامه مجلسى همزمان با طى مدارج علمى، سريعتر از آن مدارج معنوى و كمالات روحى را پيمود تا آن جا كه مصداق واقعى «عالم ربانى» گشت. اين ادعا با مرورى بر سجاياى اخلاقى ايشان كاملا روشن مى شود. از جمله خصائص بارز اخلاقى علامه مى توان به اين موارد اشاره نمود:
1- ياد خداوند:
شاگرد گرانقدر او «سيد نعمت الله جزائرى» در مورد استاد خود گفته است: علامه هيچ گاه از ياد خدا غافل نبود و تمام اعمالش را با قصد قربت انجام مى داد.
2- زيارت:
علامه به «زيارت» ائمه هدى عليهم السلام اهميت فراوان مى داد و با وجود مشكلات آن زمان و امكانات بسيار ابتدايى براى مسافرت، چندين بار به زيارت ائمه عراق، بقيع و مشهد مقدس نائل شد و هر بار مدتى طولانى در جوار آن بزرگواران سكنى گزيد. او چند بار نيز به حج خانه خدا مشرف شد.
3- توسل:
توجه خاص به توسل به معصومين عليهم السلام باعث گرديد علامه مجلسى پيرامون ادعيه و زيارات مطالب فراوانى در بحارالانوار بياورد و به جز آن، چند كتاب مستقل نيز در موضوع ادعيه و زيارت تأليف نمايد از جمله: «زاد المعاد» كه مرجعى مهم در كتب ادعيه متأخر است و «تحفة الزائر» و ترجمه هايى از زيارت جامعه كبيره و دعاى سمات و...
4- زهد و پارسايى:
يك ويژگى بسيار مهم در زندگى اين بزرگمرد، زهد و پارسايى و ساده زيستى اوست. علامه در عهد صفوى مى زيست و شيخ الاسلام حكومت صفوى بود و در يك كلام، تمام امكانات دولت در اختيار او بود، اما با همه اين ها زندگى شخصى علامه در نهايت زهد و سادگى سپرى مى شد.
5- تواضع:
تواضع علامه مجلسى از ديگر خصائص اوست. علامه هيچ گاه به مقام اجتماعى و بالا و پايين بودن موقعيت يا سن افراد نگاه نمى كرد. او از سيد على خان مدنى، شارح گرانقدر صحيفه سجاديه مطالب فراوانى در بحار آورده است و مى دانيم كه سيد على خان 15 سال كوچكتر از علامه بوده و از حيث مقام و منزلت اجتماعى هم به او نمى رسيد.
خلاصه اين كه جمع شدن همه اين خصائص روحى و كمالات معنوى با علم و دانش گسترده علامه، از او شخصيتى ممتاز ساخته بود كه در تاريخ مثل و مانندى براى او دشوار پيدا مى شود.[۲]
تحصيلات و استادان
تحصيلات علامه مجلسي از همان كودكي، يعني خيلي زودتر از همسالانش ـ شايد در سنين سه و چهار سالگي ـ در نزد پدرش مولي محمدتقي مجلسي شروع گرديد كه خود در شرح فقيه در باب نماز ميت فرموده است: الحمدلله رب العالمين كه بنده در چهار سالگي همه اين ها را مي دانستم، يعني خدا و نماز و بهشت و دوزخ و نماز شب مي كردم و در مسجد صفا و نماز صبح را به جماعت مي كردم و اطفال را نصيحت مي كردم و به آيت و حديث به تعليم پدرم رحمه الله.[۳]
وی تحت تربيت و تعليم پـدر دانشمند و در سايه تـوجه خـاص آن بزرگـوار، پرورش پيدا نمود و بـا هـوش سـرشار و استعداد خـدادادى و پشتکار مخصـوص به تحصيل علـوم متـداوله عصـر در حـوزه علمـى اصفهان پرداخت. و با توجه به تـوانايـى ذاتـى در مـدت کوتاهى مراحل مختلف علمـى و تحصيلى را طى کرده و سپـس به گـرد آورى حـديث و آثار اهل بيت عصمت و طهارت دل بست و تحقيق و پژوهش عميقانه در آن فـن شريف مبذول داشت و تلاش خود را در ايـن مـورد متمـرکز نمـوده تمام اوقـاتـش را صـرف آن کـرد تـا اينکه منشـأ تحـولـى بزرگ در روزگـار خـود گـرديد.[۲]
در ادامه نام برخی از اساتيد و مشايخ ایشان ذکر می شود:
- قاضي ابواشرف اصفهاني.
- شیخ حسن بن شهید ثانی.
- ميرزا رفيعا نائيني.
- شيخ علي بن محمد بن حسن بن شهيد ثاني معروف به شيخ علي كبير و سبط شهيد.
- مولي محمد محسن بن شاه مرتضي بن شاه محمود كاشاني، معروف به ملامحسن فيض، عالم زاهد حكيم فيلسوف محدث مفسر، از بزرگان علما و مفاخر شيعه.
- مولي محمدمحسن بن محمد مؤمن استرآبادي.
- صدرالدين محمد بن ابراهيم قوامي شيرازي، معروف به ملاصدرا، حكيم فيلسوف عارف مفسر، از شاگردان ميرداماد و شیخ بهایی.
- سيد محمد بن شرف الدين علي بن نعمت الله بن حبيب الله بن نصرالله حسيني موسوي جزائري معروف به سيد ميرزا.
- امير سيد محمد مؤمن بن دوست محمد حسيني استرآبادي، شهيد به سال 1088 در مكه معظمه، داماد ملامحمد امين استرآبادي.
آثار و تألیفات
- بحارالانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار: اين كتاب که بايد آن را دائرة المعارف شيعه ناميد، مشتمل است بر مجموعه اخبار و احاديث و قصص و تواريخ كه از پیامبر اسلام و ائمه اطهار عليهم السلام به وسيله بزرگان محدثان نقل شده و علماي گذشته در كتب خود آن ها را نقل كرده اند، به غير از كتب اربعه كه از غايت شهرت، احتياج به نقل مجدد نداشته است. صاحب بحار تمام اخبار شيعه را از کتب ناياب خطي که در معرض نابودي بودند، جمع آوري کرده و معروف است که او دويست اصل از اصول چهارصدگانه روات را پيدا کرده و اخبار معتبر آنها را وارد نموده است و بيانات و توضيحات ارزشمندي نيز در بسياري از موارد افزوده است و بعلاوه در اکثر مواضع اخبار عامه را نيز وارد کرده و تفسير نموده است. مذاهب حکما را در هر باب به مقتضاي مقام نقل و در همه جا جرح و تعديل نموده، اين است که مي‌توان گفت: نسبت به اخبار و آثار اهل بيت علیهم السلام کتابي بدين احاطه و جامعيت تأليف نيافته و کسي از سلف و خلف موفق به همچو خدمتي نشده است.[۴]
- آداب تجهيز الاموات، فارسي، شامل پنج فصل: آداب احتضار، غسل، كفن، نماز، دفن.
- آداب الحج، رساله فارسي.
- آداب الصلاة، رساله عمليه، فارسي در طهارت و نماز است.
- آداب صلاة الليل.
- اعتقادات، كه آن را رساله در سير و سلوك نيز گويند، به عربي. اين كتاب از تاليفات بسيار معروف علامه مجلسي است.
- بداء (رساله ای در بداء).
- ترجمه توحيد مفضل، حديثي از آن حضرت در توحيد حضرت حق جل و علا نقل مي كند كه در آن امام ششم از خلقت آسمان و زمين و ستارگان و عناصر و انسان و حيوان و جمادات، يگانگي خداوند متعال را ثابت فرموده و نظام عالم كبير و صغير را دليل بر وحدانيت و قدرت او شمرده است و به دلايل واضح، بطلان عقايد باطله فرموده است. اين حديث را علامه مجلسي ترجمه نموده و در برخي از مواضع كه محتاج به شرح و بيان بوده، في الجمله به شرح آن پرداخته است. بيش از پانزده مرتبه (و شايد بيشتر) در ايران و هند و عراق به چاپ رسيده و به زبان انگليسي نيز ترجمه شده است.
- ترجمه قصه يوذاسف و بلوهر: علامه مجلسي اين داستان را در مجلد هفدهم بحارالانوار نقل فرموده و سپس ترجمه آن را در عين الحيوة بيان داشته است.
- جلاء العيون: فارسي، در تاريخ حضرات معصومين چهارده گانه عليهم السلام و مصائب آنان در بيست و دو هزار بيت، در يك مقدمه و چهارده باب، تاريخ ختم تاليف 6 محرم 1089، كتاب در ايران و عراق و هند مكرر به چاپ رسيده و متداول است. اولين چاپ آن در 1240 قمري در تهران به صورت سربي منتشر شده است.
- حاشيه بر اصول كافی: كتاب شريف كافي از اصول معتمده نزد شيعه و از كتب اربعه حديث است كه در سه قسمت تاليف شده: 1. اصول 2. فروع 3. روضه.
- حق اليقين: در اصول دين به فارسي درسي و يك هزار بيت، تاريخ تاليف آخر شعبان 1109 به نام شاه سلطان حسين صفوي و اين آخرين تاليف معروف علامه مجلسي است كه كليه مباحث اصول دين را دربر مي گيرد و به ويژه در بحث امامت، در نهايت بسط و توضيح در دو جلد.
- حلية المتقين: در آداب و سنن به فارسي در 14 باب و خاتمه.
- حواشي بر كتب اربعه: (كافي، من لایحضره الفقیه، تهذيب و استبصار).
- عين الحياة: در شرح وصيت رسول اكرم صلی الله علیه و آله به ابي ذرغفاري رضي الله عنه، به فارسي.
- فقه المجلسي: رساله فتوايي است به زبان فارسي در تمام ابواب فقه از طهارت تا ديات، منسوب به علامه مولي محمدباقر مجلسي.
- مرآت العقول في شرح اخبار آل الرسول عليهم السلام: كه عبارت است از شرح اصول و فروع كافي و از اين كتاب مقام علمي و احاطه و تتبع علامه مجلسي معلوم مي شود. مؤلف الذريعه درباره اين كتاب مي نويسد: «شرح لطيف مفيدي است، بلكه بهترين شروح كافي است»، در يكصد هزار بيت در دوازده مجلد تاليف شده و در سال 1321 قمري ميرزا احمد خان مشيرالسلطنه آن را در چهار مجلد به چاپ رسانيد.
- جلد اول: شرح كتاب عقل و جهل و توحيد.
- جلد دوم: شرح جزء اول از كتاب حجت.
- جلد سوم: شرح از باب كراهيت توقيت تا آخر.
- جلد چهارم: ايمان و كفر و دعا و قرآن و عشره.
- جلد پنجم تا يازدهم: فروع كافي از طهارت تا كفارات.
- جلد دوازدهم: شرح روضه كافي كه در چاپ، اصول را در دو مجلد و فروع را در دو مجلد قرار دادند. علامه مجلسي اين شرح را از سال 1076 شروع نمود و تا پايان عمر به اين كار مشغول بود و با وجود اين، شرح ناتمام ماند.
- مشكات الانوار: در فضيلت و آداب قرائت قرآن، به نام شاه سليمان تاليف شده است.
- مشكات الانوار، مختصر عين الحيوة.
- ملاذ الاخيار: در شرح تهذيب الاحکام به عربي در سه مجلد در پنجاه هزار بيت و از بهترين و مهمترين شروح كتاب تهذيب است كه تا آخر كتاب نكاح شرح گرديده است.[۵]
- حیوة القلوب: کتابی در قصص و احوالات پیغمبران عظام و اوصیاء ایشان می باشد و جز کتب اخبار محسوب می گردد.
- الوجيزة فى علم الرجال
- الأربعون حدیثا علامه مجلسی: که موضوعات اصول دین، فروع دین، خطب و مواعظ با شرح و بیانی کافی به عربی آن را به نگارش در آورده است. وی همچنین اربعین دیگری در امامت به فارسی دارد که هر دوکتاب، بارها به چاپ رسیده است.
شاگردان
بيش از يك هزار نفر از طلاب و دانش پژوهان از محضر پرفيض علامه مجلسى استفاده نموده اند. علامه اجازه هاى فراوانى نيز به شاگردان خويش داده است. از جمله شاگردان علامه این افرادند:
- سيد نعمت الله جزائرى.
- جعفر بن عبدالله كمره اى اصفهانى.
- زين العابدين بن شيخ حر عاملى.
- سليمان بن عبدالله ماحوزى بحرانى.
- شيخ عبدالرزاق گيلانى.
- عبدالرضا كاشانى.
- محمدباقر بيابانكى.
- ميرزا عبدالله افندى اصفهانى مؤلف محترم رياض العلماء.
- سيد على خان مدنى مؤلف گرانقدر رياض السالكين (شرح صحيفه سجاديه امام سجاد عليه السلام).
- شيخ حر عاملى.
- ملا سيما، محمد بن اسماعيل فسايى شيرازى.
- محمد بن حسن، فاضل هندى و...
وفات
علامه محمد باقر مجلسـى آن محقق پـرکار و عالـم نامـدار، پـس از عمرى پر برکت که سراسر وقف خدمتگزارى به علـم و ديـن و دانـش و فرهنگ در جهان اسلام گرديد، عاقبت در سـن 73 سالگـى و در آخـريـن روزهاى ماه مبـارک رمضان سـال 1111 هـ.ق در شهر دانـش پـرور اصفهان، چشـم از جهان فرو بست و به سراى باقـى شتافت. هر چند بعضي وفات او را در 27 ماه رمضان سال 1110 مي نويسند. قبر شريفش در مسجد جامع اصفهان کنار پدر بزرگوارش زيارتگاه مردم است.[۲]
پانویس
- ↑ گلشن ابرار، زندگی نامه علامه مجلسی از حسن ابراهيم زاده(ج 1، ص 249)در دسترس در اندیشه قم، بازیابی:25 آبان 1392
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ۲٫۴ پایگاه اطلاع رسانی علامه محمد باقر مجلسی
- ↑ زندگينامه علامه مجلسي مهدوي، مصلح الدين.
- ↑ درس هايي از مکتب اسلام، شماره 395، بهمن 1372.
- ↑ زندگينامه علامه مجلسي مهدوي، مصلح الدين.
منابع برای مطالعه بیشتر
سایت بنیاد علمی پژوهشی علامه مجلسی.
پیوندها
پایگاه اطلاع رسانی علامه مجمدباقر مجلسی رحمه الله
داستانهایی از علامه مجلسی (ره)
