شیطان: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جز
(۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۱ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
{{مدخل دائرة المعارف|فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت}}
+
{{مدخل دائرة المعارف|[[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام]]}}
  
هر موجود سرکش و متمرد از فرمان خداوند متعال از جن و انس که دور از رحمت است و کارش وسوسه خلق است را شیطان می‌گویند. عنوان یاد شده به مناسبت در بسیاری از باب های فقهی همچون طهارت، صلات، [[حج]] و [[نکاح]] آمده است.  
+
هر موجود سرکش و متمرد از فرمان [[الله|خداوند]] متعال از [[جن]] و [[انسان|انس]] که دور از رحمت خداست و کارش [[وسوسه]] خلق است را «شیطان» می‌گویند. عنوان یاد شده به مناسبت در بسیاری از باب های [[فقه|فقهی]] همچون [[طهارت]]، [[نماز|صلات]] و [[حج]] آمده است.  
  
 
==تعریف شیطان==
 
==تعریف شیطان==
  
شیطان به هر موجود طغیانگر و دور از رحمت خداوند متعال که کارش وسوسه خلق و دعوت آنان به بدی ها است، اطلاق می‌گردد؛ چنان که بر موجود سرکش و متمرد معروف؛ یعنی ابلیس که از [[سجده]] بر [[حضرت آدم]] علیه السلام سر باز زد و نیز بر فرزندان او که از جنس جن می‌باشند، اطلاق می‌شود.<ref>المیزان ج۲، ص۴۱۲.</ref><ref>لسان العرب ج۱۳، ص۲۳۷.</ref>
+
شیطان به هر موجود طغیانگر و دور از رحمت خداوند متعال که کارش وسوسه خلق و دعوت آنان به بدی ها است، اطلاق می‌گردد؛ چنان که بر موجود سرکش و متمرد معروف؛ یعنی [[ابلیس]] که از [[سجده]] بر [[حضرت آدم]] علیه السلام سر باز زد و نیز بر فرزندان او که از جنس [[جن]] می‌باشند، اطلاق می‌شود.<ref>لسان العرب ج۱۳، ص۲۳۷؛ المیزان ج۲، ص۴۱۲.</ref>
  
 
==موارد استحباب استعاذه==
 
==موارد استحباب استعاذه==
  
پناه بردن به خداوند متعال از شر شیطان با گفتن «أعُوذُ باللَّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَجیم» و مانند آن در هر حال، به ویژه اوقات زیر مستحب است: هنگام تلاوت [[قرآن کریم]]؛<ref>[[سوره نحل]]/سوره۱۵، آیه۹۸.</ref>پیش از قرائت در نماز؛<ref>جواهر الکلام، ج۹، ص۴۲۰.</ref>هنگام آمیزش؛<ref>العروة الوثقی، ج‌۵، ص۴۸۲.</ref>و زمان ورود به مستراح.<ref>جواهرالکلام، ج۲، ص۵۶.</ref> <ref>وسائل الشیعة ج۱، ص۳۰۶.</ref>  
+
«[[استعاذه]]» به معنی پناه بردن به خداوند متعال از شر شیطان با گفتن «أعُوذُ باللَّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَجیم» و مانند آن، در همه حال به ویژه اوقات زیر [[مستحب]] است:  
 +
 
 +
هنگام [[تلاوت قرآن|تلاوت قرآن کریم]]؛<ref>[[سوره نحل]]/سوره۱۵، آیه۹۸.</ref> پیش از قرائت در [[نماز]]؛<ref>جواهر الکلام، ج۹، ص۴۲۰.</ref> هنگام آمیزش جنسی؛<ref>العروة الوثقی، ج‌۵، ص۴۸۲.</ref> و زمان ورود به مستراح.<ref>جواهرالکلام، ج۲، ص۵۶.</ref><ref>وسائل الشیعة ج۱، ص۳۰۶.</ref>  
  
 
==حالات حضور شیطان==
 
==حالات حضور شیطان==
  
برخی افعال و حالات در [[انسان]]، بستر و زمینه‌ساز حضور شیطان و نزدیک شدن او به انسان می‌گردد؛ از این رو در روایات از چنین افعال و حالاتی نهی شده است و فقها به کراهت آنها حکم کرده‌اند، مانند: خضاب کردن در حال جنابت<ref>الحدائق الناضرة ج۳، ص۱۴۸.</ref> <ref>وسائل الشیعة ج۲، ص۲۲۳.</ref> و حیض؛ <ref>الحدائق الناضرة ج۳، ص۲۷۴. </ref> <ref>وسائل الشیعة ج۲، ص۳۵۳.</ref>تخلی بر روی قبر؛ <ref>جواهر الکلام ج۲، ص۷۵.</ref> <ref>وسائل الشیعة ج۱، ص۳۲۹.</ref>ایستاده ادرار کردن در آب.<ref>وسائل الشیعة، ج۱، ص۳۲۹.</ref> <ref>وسائل الشیعة ج۱، ص۳۵۳.</ref>؛ تنها بودن در خانه؛<ref>وسائل الشیعة ج۵، ص۳۳۴.</ref>به تنهایی مسافرت کردن؛<ref>جواهرالکلام، ج۱۸، ص۱۶۶.</ref><ref>وسائل الشیعة، ج۱۱، ص۴۱۰.</ref>خلوت کردن زن و مرد اجنبی در یک مکان؛ <ref>جواهرالکلام، ج۳۲، ص۳۴۳.</ref> نگهداری زباله در منزل در شب و بیرون نبردن آن در روز <ref>وسائل الشیعة، ج۵، ص۳۱۸. </ref>و راه رفتن در یک کفش.<ref>وسائل الشیعة ج۵، ص۷۵.</ref>  
+
برخی افعال و حالات در [[انسان]]، بستر و زمینه‌ساز حضور شیطان و نزدیک شدن او به انسان می‌گردد؛ از این رو در روایات از چنین افعال و حالاتی نهی شده است و [[فقها]] به [[مکروه|کراهت]] آنها حکم کرده‌اند، مانند:  
 +
 
 +
[[خضاب]] کردن در حال [[جنابت‌‌‌‌‌|جنابت]]<ref>الحدائق الناضرة ج۳، ص۱۴۸؛ وسائل الشیعة ج۲، ص۲۲۳.</ref> و حیض؛<ref>الحدائق الناضرة ج۳، ص۲۷۴؛ وسائل الشیعة ج۲، ص۳۵۳. </ref> تخلی بر روی [[قبر]]؛<ref>وسائل الشیعة ج۱، ص۳۲۹؛ جواهر الکلام ج۲، ص۷۵.</ref> ایستاده ادرار کردن در آب؛<ref>وسائل الشیعة، ج۱، ص۳۲۹.</ref> تنها بودن در خانه؛<ref>وسائل الشیعة ج۵، ص۳۳۴.</ref> به تنهایی مسافرت کردن؛<ref>وسائل الشیعة، ج۱۱، ص۴۱۰؛ جواهرالکلام، ج۱۸، ص۱۶۶.</ref> خلوت کردن زن و مرد اجنبی در یک مکان؛<ref>جواهرالکلام، ج۳۲، ص۳۴۳.</ref> نگهداری زباله در منزل<ref>وسائل الشیعة، ج۵، ص۳۱۸. </ref> و راه رفتن در یک کفش.<ref>وسائل الشیعة ج۵، ص۷۵.</ref>  
  
 
==عوامل دوری شیطان==
 
==عوامل دوری شیطان==
  
برخی اعمال موجب دور شدن و فاصله گرفتن شیطان از انسان می‌شود، مانند: ناخن گرفتن؛ <ref>وسائل الشیعة ج۲، ص۱۳۲.</ref> <ref>الحدائق الناضرة ج۵، ص۵۷۰.</ref>اذان گفتن در منزل؛ <ref>جواهرالکلام، ج۹، ص۱۴۹.</ref> <ref>وسائل الشیعة، ج۵، ص۴۱۳. </ref>محافظت بر [[نماز]] و اوقات آن؛ <ref>وسائل الشیعة، ج۴، ص۲۸-۳۰. </ref> نگهداری کبوتر در منزل؛ <ref>وسائل الشیعة ج۱۱، ص۵۱۵. </ref>انگشتر جذع یمانی بدست کردن؛ <ref>وسائل الشیعة ج۵، ص۹۶.</ref> و خوردن انار. <ref>وسائل الشیعة ج۲۵، ص۱۵۳. </ref>
+
برخی اعمال موجب دور شدن و فاصله گرفتن شیطان از انسان می‌شود، مانند:  
 
 
==نام گذاری به اسماء شیطان==
 
 
 
نام گذاری فرزند به یکی از اسم های شیاطین، مانند ضریس و صفات آنها مکروه است.<ref>جواهرالکلام، ج۳۱، ص۲۵۷.</ref>
 
  
==شیطان و سِحر==
+
ناخن گرفتن؛<ref>وسائل الشیعة ج۲، ص۱۳۲؛ الحدائق الناضرة ج۵، ص۵۷۰.</ref> [[اذان]] گفتن در منزل؛<ref>وسائل الشیعة، ج۵، ص۴۱۳؛ جواهرالکلام، ج۹، ص۱۴۹.</ref> محافظت بر [[نماز]] و اوقات آن؛<ref>وسائل الشیعة، ج۴، ص۲۸-۳۰. </ref> نگهداری کبوتر در منزل؛<ref>وسائل الشیعة ج۱۱، ص۵۱۵. </ref> [[انگشتر به دست کردن|انگشتر]] جذع یمانی بدست کردن<ref>وسائل الشیعة ج۵، ص۹۶.</ref> و خوردن انار.<ref>وسائل الشیعة ج۲۵، ص۱۵۳. </ref>  
 
 
به تصریح برخی از اقسام سحر [[حرام]] و ممنوع، ارتباط با شیاطین و کشف چیزهای پوشیده و پنهان از راه ایشان است.<ref>الروضة البهیة، ج۳، ص۲۱۵.</ref> <ref>مسالک الأفهام، ج۳، ص۱۲۸.</ref>  
 
  
 
==پانویس==
 
==پانویس==
سطر ۳۱: سطر ۲۹:
  
 
==منابع==
 
==منابع==
[http://lib.eshia.ir/23017/4/779/%D8%B3%D8%B1%DA%A9%D8%B4 فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۴، ص۷۸۰-۷۸۱.] تاریخ بازیابی: 2 بهمن 1391.
+
 
 +
* [http://lib.eshia.ir/23017/4/779/%D8%B3%D8%B1%DA%A9%D8%B4 فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۴، ص۷۸۰-۷۸۱.] تاریخ بازیابی: ۲ بهمن ۱۳۹۱.
  
 
[[رده:واژگان قرآنی]]
 
[[رده:واژگان قرآنی]]
 
[[رده:شخصیت‌های منفی در قرآن]]
 
[[رده:شخصیت‌های منفی در قرآن]]

نسخهٔ ‏۲۹ سپتامبر ۲۰۲۰، ساعت ۰۵:۳۷

Icon-encycolopedia.jpg

این صفحه مدخلی از فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام است

(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)


هر موجود سرکش و متمرد از فرمان خداوند متعال از جن و انس که دور از رحمت خداست و کارش وسوسه خلق است را «شیطان» می‌گویند. عنوان یاد شده به مناسبت در بسیاری از باب های فقهی همچون طهارت، صلات و حج آمده است.

تعریف شیطان

شیطان به هر موجود طغیانگر و دور از رحمت خداوند متعال که کارش وسوسه خلق و دعوت آنان به بدی ها است، اطلاق می‌گردد؛ چنان که بر موجود سرکش و متمرد معروف؛ یعنی ابلیس که از سجده بر حضرت آدم علیه السلام سر باز زد و نیز بر فرزندان او که از جنس جن می‌باشند، اطلاق می‌شود.[۱]

موارد استحباب استعاذه

«استعاذه» به معنی پناه بردن به خداوند متعال از شر شیطان با گفتن «أعُوذُ باللَّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَجیم» و مانند آن، در همه حال به ویژه اوقات زیر مستحب است:

هنگام تلاوت قرآن کریم؛[۲] پیش از قرائت در نماز؛[۳] هنگام آمیزش جنسی؛[۴] و زمان ورود به مستراح.[۵][۶]

حالات حضور شیطان

برخی افعال و حالات در انسان، بستر و زمینه‌ساز حضور شیطان و نزدیک شدن او به انسان می‌گردد؛ از این رو در روایات از چنین افعال و حالاتی نهی شده است و فقها به کراهت آنها حکم کرده‌اند، مانند:

خضاب کردن در حال جنابت[۷] و حیض؛[۸] تخلی بر روی قبر؛[۹] ایستاده ادرار کردن در آب؛[۱۰] تنها بودن در خانه؛[۱۱] به تنهایی مسافرت کردن؛[۱۲] خلوت کردن زن و مرد اجنبی در یک مکان؛[۱۳] نگهداری زباله در منزل[۱۴] و راه رفتن در یک کفش.[۱۵]

عوامل دوری شیطان

برخی اعمال موجب دور شدن و فاصله گرفتن شیطان از انسان می‌شود، مانند:

ناخن گرفتن؛[۱۶] اذان گفتن در منزل؛[۱۷] محافظت بر نماز و اوقات آن؛[۱۸] نگهداری کبوتر در منزل؛[۱۹] انگشتر جذع یمانی بدست کردن[۲۰] و خوردن انار.[۲۱]

پانویس

  1. لسان العرب ج۱۳، ص۲۳۷؛ المیزان ج۲، ص۴۱۲.
  2. سوره نحل/سوره۱۵، آیه۹۸.
  3. جواهر الکلام، ج۹، ص۴۲۰.
  4. العروة الوثقی، ج‌۵، ص۴۸۲.
  5. جواهرالکلام، ج۲، ص۵۶.
  6. وسائل الشیعة ج۱، ص۳۰۶.
  7. الحدائق الناضرة ج۳، ص۱۴۸؛ وسائل الشیعة ج۲، ص۲۲۳.
  8. الحدائق الناضرة ج۳، ص۲۷۴؛ وسائل الشیعة ج۲، ص۳۵۳.
  9. وسائل الشیعة ج۱، ص۳۲۹؛ جواهر الکلام ج۲، ص۷۵.
  10. وسائل الشیعة، ج۱، ص۳۲۹.
  11. وسائل الشیعة ج۵، ص۳۳۴.
  12. وسائل الشیعة، ج۱۱، ص۴۱۰؛ جواهرالکلام، ج۱۸، ص۱۶۶.
  13. جواهرالکلام، ج۳۲، ص۳۴۳.
  14. وسائل الشیعة، ج۵، ص۳۱۸.
  15. وسائل الشیعة ج۵، ص۷۵.
  16. وسائل الشیعة ج۲، ص۱۳۲؛ الحدائق الناضرة ج۵، ص۵۷۰.
  17. وسائل الشیعة، ج۵، ص۴۱۳؛ جواهرالکلام، ج۹، ص۱۴۹.
  18. وسائل الشیعة، ج۴، ص۲۸-۳۰.
  19. وسائل الشیعة ج۱۱، ص۵۱۵.
  20. وسائل الشیعة ج۵، ص۹۶.
  21. وسائل الشیعة ج۲۵، ص۱۵۳.


منابع