دعبل خزاعی
این مدخل از دانشنامه هنوز نوشته نشده است.
(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)
محتویات
دعبل
ابوعلى یا ابوجعفر دعبل پسر على بن زرین بن عثمان بن عبدالرحمن بن عبدالله بن بدیل بن وقاء بن عمرو بن ربیعه بن عبدالعزى بن ربیعه بن جزى بن عامر مازن ابن عدى بن عمرو ربیعه خزاعى معروف به دعبل در سال 148 ه.ق در شهر كوفه ديده به جهان گشود.
خاندان
پدر شاعر، على بن زرین از شاعران روزگار خود بود؛ این دودمان محدثان و شاعرانى داشته و اهل سیادت و شرف بوده اند و تمام فضل و فضیلت آنها به برکت دعائى است که پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله درباره نیاى بزرگ آنها کرد، آنگاه که به روز فتح و مکه «عباس بن عبدالمطلب» که پاسدار محبت وى بود، او را در پیشگاه پیغمبر خدا بپاداشت و گفت: اى رسول خدا صلی الله علیه و آله امروز روزى است که اقوامى را شرف بخشیده اى، حال خالت «بدیل بن ورقاء» چگونه خواهد بود؟ پیغمبر فرمود: اى بدیل، روی بگشا و او چهره اش را به پیغمبر نمود و پرده از رخ برگرفت.
رسول سیاهى در رخسارش دید و پرسید: اى بدیل چند سال دارى؟ گفت: 97 سال اى رسول خدا. پیغمبر صلی الله علیه و آله خندید و فرمود: خداوند بر جمال و سیه چردگیت بیفزاید و تو و فرزندانت را متمتع کناد.
وى ادب را از «صریع الغوانى مسلم بن ولید» فراگرفت و به استادی او همیشه اعتراف می کرد.
فعالیت ها و آثار
زندگي سراسر مبارزه دعبل مصادف با امامت چهار معصوم از زمان امام موسي كاظم علیه السلام تا شهادت امام علي النقي علیه السلام بود. در اين مدت كه همزمان با خلافت هفت حاکم از هارون تا متوكل بود، دعبل همواره با شعر و ادب به مبارزه با غاصبان خلافت رفته و در رثاي اهل بيت عصمت و طهارت عليهم السلام، مديحه سرائي ها داشته و در اين راه از هيچ كوششي دريغ نمي نمود.
دعبل اضافه بر قصيده سرائي، محدث و انديشمندي توانا بود. وي داراي تاليف متعددي از جمله "الوحده في مناقب العرب" و "طبقات الشعراء" است كه از منابع مهم و پرارزش در ادبيات و شرح زندگاني شاعران مي باشد.
بخش اعظم زندگي دعبل را سفرهاي او به بلاد مختلف اسلامي دربرگرفته است. از بغداد تا مصر و شام و از حجاز تا ري و مرو و خراسان. در تمام اين سالها، دعبل همواره به نشر عقايد اصيل اسلامي پرداخته و پرده از ظلم عباسيان برمي داشت و از حق خاندان عصمت و طهارت دفاع مي نمود. او دیوان شعر دارد و کتابی بنام وصایا الملوک هم منسوب به اوست و مشهورترین شعر او مدارس آیات است که در رثای اهل بیت علیهم السلام سروده است.
منابع
