خلاصة الاقوال (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(ویرایش)
 
(۱۰ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
كتاب حاضر بنا به گفته مؤلف «خلاصة الأقوال في معرفة أحوال الرجال» نام دارد.
+
{{مشخصات کتاب
مؤلف كتاب علامه حلى، جمال الدين، حسن بن يوسف بن على بن مطهر حلى است (648 - 726 هجرى).
 
  
==اهميت موضوع‌==
+
|عنوان=
  
يكى از مهمترين علوم اسلامى كه عنوان كليدى در دستيابى به تمام شاخه‌ هاى علوم اسلامى، روايى اهميت ويژه‌اى نزد علماى دين داشته و دارد [[علم رجال]] است.
+
|تصویر= [[پرونده:خلاصة الأقوال.jpg|240px|وسط]]
عمده علوم اسلامى از [[فقه]] و [[اصول]] گرفته تا [[تفسير]] و [[كلام]] و ادعيه و...از راه نقل و روايات معصومين عليهم‌السلام به ما رسيده، و براى دستيابى به روايات صحيح و تشخيص روايات معتبر و انتخاب آنها مهمترين اصل، تشخيص وثاقت و اعتبار سلسله راويان هر حديث است و اين مهم تنها بوسيله علم رجال دست يافتنى است.
 
  
توجه خاص به علم رجال از زمان ائمه عليهم ‌السلام وجود داشته و بزرگانى از اصحاب ائمه در قرن هاى دوم و سوم هجرى تأليفاتى در اين علم داشته ‌اند.
+
|نویسنده= علامه حلی
  
==تاريخ تأليف‌==
+
|موضوع= محدثان شیعه
  
علامه [[حلى]] چنان كه در صفحه 95 كتاب خويش در شرح حال سيد [[مرتضى علم الهدى]] ذكر كرده كتاب خويش را در سال 693 هجرى تأليف نموده است.
+
|زبان= عربی
  
==ويژگي ها==
+
|تعداد جلد= ۱
  
1 - [[رجال علامه حلى]] مرجعى بسيار معتبر براى شناختن روات شيعه است و وثاقت و ضعف راويان را خيلى واضح و بدون ابهام بيان كرده است.
+
|عنوان افزوده1= تحقیق
  
2 - علامه كتاب خويش را به ابواب گوناگون تقسيم نموده و در هر باب يك نام را ذكر كرده و به دنبال آن اشتراكات آن را روشن نموده كه مثلا نام «سيف» مربوط به سه نفر است...و نام سليمان شش نفر و...
+
|افزوده1= جواد قیومی
  
3 - علامه در بسيارى موارد نظر ديگر علماى رجال را نيز نقل كرده ؛ امّا در پايان نظر خودش را در تأييد يا رد نظر آنان آورده است.
+
|عنوان افزوده2=
  
4 - نحوه تلفظ و نوشتن صحيح اسامى رواتى كه ممكن است اشتباه خوانده شوند را تذكر داده است.
+
|افزوده2=
  
5 - در اين كتاب به نوعى طبقه روات روشن شده و امامانى كه هر راوى از آنها روايت نقل كرده نيز مشخص شده‌اند.
+
|لینک= [http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/37565/ خلاصةالأقوال فی معرفة الرجال]
  
==ترتيب مطالب‌==
+
}}
  
كتاب خلاصة الأقوال به دو قسمت تقسيم شده:
+
کتاب '''«خلاصةالأقوال فی معرفةالرجال»''' یا «رجال علامه حلى»، از آثار [[علامه حلی|علامه حلى]] (م، ۷۲۶ ق) در موضوع [[علم رجال]] است. رجال علامه حلى، مرجعى معتبر براى شناختن روات [[شیعه|شیعه]] است و مؤلف، وثاقت و ضعف راویان را واضح و بدون ابهام بیان کرده است. علامه این کتاب را در سال ۶۹۳ هجرى تألیف نموده است.
  
قسمت اول: شامل كسانى است كه به آنها اعتماد مى‌شود و روايت آنها مقبول است.
+
==مؤلف==
 +
[[علامه حلی|حسن بن یوسف بن على بن مطهر حلى]] (۶۴۷-۷۲۶ ق)، ملقب به «علامه حلى»، در ۲۷ [[ماه رمضان|رمضان]] سال ۶۴۷ق، در شهر [[حله]] [[عراق]] به دنیا آمد. پدر او، شیخ سدیدالدین، یوسف بن على بن مطهر حلى، از علماى برجسته و نامدار و داراى مقام علمى و اجتماعى بوده است. از اساتید وی می توان به [[محقق حلى]] (دایى علامه) و [[خواجه نصیرالدین طوسی]] اشاره کرد.
  
قسمت دوم: كسانى كه در مورد روايت آنها توقف مى‌شود و به جهت عدم اعتماد، قول آنها مقبول نيست.
+
علامه حلی یکی از نامی ترین علمای [[شیعه]] و صاحب آثاری در [[فقه]]، [[اصول فقه‌‌‌‌|اصول]]، [[علم کلام|کلام]] و [[علم رجال|رجال]] و غیره است و ریاست و [[مرجعیت]] شیعه در قرن هفتم هجری به او منتهی گردیده است. برخی دیگر از آثار ایشان، إرشاد الأذهان إلی أحکام الإیمان، تبصرة المتعلمین فی أحکام الدین، [[تحریر الاحکام الشرعیه علی مذهب الامامیه (کتاب)|تحریر الأحکام]] و تذکرة الفقهاء می باشد.  
  
اسماء روات نيز بر اساس حروف الفباء تنظيم شده و براى هر نام يك باب در نظر گرفته شده و تمام رواتى كه همنام هستند يكجا آمده‌اند تا اشتراك اسامى هم تمييز داده شود.
+
مرحوم علامه حلی در ۲۱ [[ماه محرم|محرم]] سال ۷۲۶ق، وفات نمود و در یکى از صحن‌هاى [[حرم امیرالمؤمنین علیه السلام|حرم امیرالمؤمنین]] (علیه السلام) در [[نجف]] اشرف مدفون گردید.
  
==خلاصه و منتخب‌==
+
==ویژگی‌ها و محتوای کتاب==
  
بخاطر توجه و عنايت خاصى كه به كتاب حاضر شده بسيارى از بزرگان آنرا خلاصه كرده يا بر آن حاشيه زده‌اند يا ترجمه نموده ‌اند.
+
* رجال علامه حلى مرجعى بسیار معتبر براى شناختن روات [[شیعه|شیعه]] است و وثاقت و ضعف راویان را خیلى واضح و بدون ابهام بیان کرده است.
 +
* تلاش نویسنده بر این است که با شناسایى دقیق راوى از جهت وثاقت و عدم وثاقت، [[امامیه|امامى]] بودن یا [[عامه|عامى]] بودن و... آنها را در بخش ممدوحین یا مذمومین (یا متوقفین) قرار دهد.
 +
* علامه حلی کتاب خویش را به ابواب گوناگون تقسیم نموده و در هر باب یک نام را ذکر کرده و به دنبال آن اشتراکات آن را روشن نموده که مثلا نام «سیف» مربوط به سه نفر است... و نام سلیمان شش نفر و... .
 +
* علامه در بسیارى موارد نظر دیگر علماى رجال همچون [[احمد بن علی نجاشی|نجاشى]]، [[ابوعمرو کشی|کشّى]]، [[ابن غضائری|ابن غضائرى]] و [[شیخ طوسی|طوسى]] را نیز نقل کرده؛ امّا در پایان نظر خودش را در تأیید یا رد نظر آنان آورده است.
 +
* مؤلف نحوه تلفظ و نوشتن صحیح اسامى رواتى که ممکن است اشتباه خوانده شوند را تذکر داده است.
 +
* در این کتاب به نوعى طبقه روات نیز روشن شده است، به‌گونه‌اى که امامانى که هر راوى از آنها روایت نقل کرده است مشخص شده‌اند. علاوه بر آن ایشان، تاریخ تولد و وفات برخى از روات را قید کرده است.
  
از جمله تلخيص كتاب توسط:
+
* کتاب «خلاصة الأقوال» به دو قسمت تقسیم شده: قسمت اول شامل کسانى است که به آنها اعتماد مى‌شود و روایت آنها مقبول است. و قسمت دوم، کسانى که در مورد روایت آنها توقف مى‌شود و به جهت عدم اعتماد، قول آنها مقبول نیست.
 +
* در این کتاب اسماء روات بر اساس حروف الفباء تنظیم شده و براى هر نام یک باب در نظر گرفته شده و تمام رواتى که همنام هستند یکجا آمده‌اند تا اشتراک اسامى هم تمییز داده شود.
  
1 - [[شهيد ثانى]]، زين الدين بن على عاملى، كه در سال 966 هجرى به شهادت رسيده است.
+
==حاشیه و خلاصه کتاب==
  
2 - منتخبى با نام «الوجيزة في الرجال» از محمد رضا بن اسماعيل موسوى شيرازى.
+
بخاطر توجه و عنایت خاصى که به این کتاب شده بسیارى از بزرگان آنرا خلاصه یا ترجمه کرده و یا بر آن حاشیه زده‌اند. از جمله [[شهید ثانی|شهید ثانى]] (م، ۹۶۶ ق) بر «خلاصة الأقوال» حاشیه زده است. محمدرضا بن اسماعیلى موسوى شیرازى نیز این کتاب را تلخیص کرده و به نام «الوجیزة فی الرجال» نامگذارى نموده است.
 
+
==منابع==
==اشتراك‌==
+
*مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، [[نرم افزار درایة النور ۱ / ۲|نرم افزار درایة النور نسخه ۱/۲]]، بخش کتاب شناسی.
 
+
*ویکی نور.
لقب برقى مربوط به دو نفر از بزرگان است كه عبارتند از [[ابو عبد الله محمد بن خالد برقى]] و [[احمد بن ابى عبد الله بن خالد]] برقى (پدر و پسر).
 
  
هر يك از اين دو نيز كتاب رجال دارند.كتاب رجال برقى كبير از ابو عبد الله برقى است كه متأسفانه نسخه ه‌اى از آن موجود نيست.
+
==متن کتاب ==
 
+
[http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/37565/خلاصة-الأقوال-في-معرفة-الرجال '''خلاصةالأقوال فی معرفة الرجال''']
احمد بن ابى عبد الله (پسر) نيز دو كتاب رجال داشته، يكى به عنوان «رجال» و يكى به عنوان «طبقات الرجال» و آنچه هم اكنون موجود است كتاب «طبقات الرجال» برقى است و كتاب ديگر نيز مفقود شده و اثرى از آن يافت نشده است.
+
{{حدیث}}<br />
 
 
 
 
==حجم كتاب‌==
 
 
 
كتاب رجال برقى در مجموع 1730 نفر از اصحاب معصومين را نام برده كه در مواردى اندك هم مطالبى پيرامون وثاقت و عدم وثاقت آنها ذكر كرده است.علاوه بر اين عناوين، در پايان كتاب نام دوازده نفر از مهاجرين و انصار را كه در روز جمعه‌اى در مقابل ابو بكر نسبت به غصب خلافت اعتراض كردند آورده است.
 
 
 
==نسخه ‌هاى كتاب‌==
 
 
 
1 - نسخه ه‌اى از سال 1021 هجرى، در كتابخانه سيد جلال الدين محدث ارموى‌
 
 
 
2 - نسخه ه‌اى ديگر از سال 1336 هجرى‌
 
 
 
3 - نسخه ه‌اى جديد در كتابخانه آيت الله مرعشى نجفى قم‌
 
 
 
==منابع==
 
  
*مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی ، نرم افزار درایه النور نسخه 1/2 ، بخش کتاب شناسی
 
{{حدیث}}
 
 
[[رده:منابع رجالی]]
 
[[رده:منابع رجالی]]
 +
[[رده:آثار علامه حلی]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۳۰ مهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۱:۲۷

خلاصة الأقوال.jpg
نویسنده علامه حلی
موضوع محدثان شیعه
زبان عربی
تعداد جلد ۱
تحقیق جواد قیومی

خلاصةالأقوال فی معرفة الرجال

کتاب «خلاصةالأقوال فی معرفةالرجال» یا «رجال علامه حلى»، از آثار علامه حلى (م، ۷۲۶ ق) در موضوع علم رجال است. رجال علامه حلى، مرجعى معتبر براى شناختن روات شیعه است و مؤلف، وثاقت و ضعف راویان را واضح و بدون ابهام بیان کرده است. علامه این کتاب را در سال ۶۹۳ هجرى تألیف نموده است.

مؤلف

حسن بن یوسف بن على بن مطهر حلى (۶۴۷-۷۲۶ ق)، ملقب به «علامه حلى»، در ۲۷ رمضان سال ۶۴۷ق، در شهر حله عراق به دنیا آمد. پدر او، شیخ سدیدالدین، یوسف بن على بن مطهر حلى، از علماى برجسته و نامدار و داراى مقام علمى و اجتماعى بوده است. از اساتید وی می توان به محقق حلى (دایى علامه) و خواجه نصیرالدین طوسی اشاره کرد.

علامه حلی یکی از نامی ترین علمای شیعه و صاحب آثاری در فقه، اصول، کلام و رجال و غیره است و ریاست و مرجعیت شیعه در قرن هفتم هجری به او منتهی گردیده است. برخی دیگر از آثار ایشان، إرشاد الأذهان إلی أحکام الإیمان، تبصرة المتعلمین فی أحکام الدین، تحریر الأحکام و تذکرة الفقهاء می باشد.

مرحوم علامه حلی در ۲۱ محرم سال ۷۲۶ق، وفات نمود و در یکى از صحن‌هاى حرم امیرالمؤمنین (علیه السلام) در نجف اشرف مدفون گردید.

ویژگی‌ها و محتوای کتاب

  • رجال علامه حلى مرجعى بسیار معتبر براى شناختن روات شیعه است و وثاقت و ضعف راویان را خیلى واضح و بدون ابهام بیان کرده است.
  • تلاش نویسنده بر این است که با شناسایى دقیق راوى از جهت وثاقت و عدم وثاقت، امامى بودن یا عامى بودن و... آنها را در بخش ممدوحین یا مذمومین (یا متوقفین) قرار دهد.
  • علامه حلی کتاب خویش را به ابواب گوناگون تقسیم نموده و در هر باب یک نام را ذکر کرده و به دنبال آن اشتراکات آن را روشن نموده که مثلا نام «سیف» مربوط به سه نفر است... و نام سلیمان شش نفر و... .
  • علامه در بسیارى موارد نظر دیگر علماى رجال همچون نجاشى، کشّى، ابن غضائرى و طوسى را نیز نقل کرده؛ امّا در پایان نظر خودش را در تأیید یا رد نظر آنان آورده است.
  • مؤلف نحوه تلفظ و نوشتن صحیح اسامى رواتى که ممکن است اشتباه خوانده شوند را تذکر داده است.
  • در این کتاب به نوعى طبقه روات نیز روشن شده است، به‌گونه‌اى که امامانى که هر راوى از آنها روایت نقل کرده است مشخص شده‌اند. علاوه بر آن ایشان، تاریخ تولد و وفات برخى از روات را قید کرده است.
  • کتاب «خلاصة الأقوال» به دو قسمت تقسیم شده: قسمت اول شامل کسانى است که به آنها اعتماد مى‌شود و روایت آنها مقبول است. و قسمت دوم، کسانى که در مورد روایت آنها توقف مى‌شود و به جهت عدم اعتماد، قول آنها مقبول نیست.
  • در این کتاب اسماء روات بر اساس حروف الفباء تنظیم شده و براى هر نام یک باب در نظر گرفته شده و تمام رواتى که همنام هستند یکجا آمده‌اند تا اشتراک اسامى هم تمییز داده شود.

حاشیه و خلاصه کتاب

بخاطر توجه و عنایت خاصى که به این کتاب شده بسیارى از بزرگان آنرا خلاصه یا ترجمه کرده و یا بر آن حاشیه زده‌اند. از جمله شهید ثانى (م، ۹۶۶ ق) بر «خلاصة الأقوال» حاشیه زده است. محمدرضا بن اسماعیلى موسوى شیرازى نیز این کتاب را تلخیص کرده و به نام «الوجیزة فی الرجال» نامگذارى نموده است.

منابع

متن کتاب

خلاصةالأقوال فی معرفة الرجال