حله: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(رده:شهرهای عراق)
 
(۶ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
شهر حله شهري قديمي در ميانه [[عراق]] و مركز استان بابل مي‌باشد. اين شهر بين راه [[بغداد]] به [[نجف]] و در فاصله هشتاد كيلومتري جنوب ‌شرقي بغداد قرار دارد. اين شهر كهن، يكي از مراكز مهم حوزه‌هاي علمي [[شيعه]] است و بسياري از بزرگان شيعه مانند، [[علامه حلی]] و [[محقق حلی]] از اين شهر برخاسته‌اند و امروزه استان بابل يكي از استان‌هاي شيعه‌نشين مهم عراق است.
+
[[پرونده:Heleh.jpg|بندانگشتی|شهر حله]]شهر «حِلّه» شهری قدیمی در میانه [[عراق]] و مرکز استان [[بابل]] می‌باشد. این شهر بین راه [[بغداد]] به [[نجف]] و در فاصله هشتاد کیلومتری جنوب ‌شرقی [[بغداد]] قرار دارد. این شهر کهن، یکی از مراکز مهم حوزه‌های علمی [[شیعه]] است و بسیاری از بزرگان شیعه مانند، [[علامه حلی]] و [[محقق حلی]] از این شهر برخاسته‌اند و امروزه استان بابل یکی از استان‌های شیعه‌نشین مهم عراق است.  
  
در نزديكي حله شهر باستاني «هاشميه» قرار دارد كه روزگاري پايتخت اوليه عباسي‌ها بود. در اين شهر ابوالعباس سفاح و ابوجعفر منصور دوانيقي خلافت كردند و منصور پس از ساختن بغداد پايتخت خود را به بغداد منتقل كرد. دهها نفر از [[سادات]] جليل‌القدر بني الحسن عليه السلام به دست اين دو تن در اين شهر به [[شهادت]] رسيدند. برخي از آن‌ها را از [[مدينه]] بدين شهر آورده، زندان نموده و سپس درگورهاي دسته‌جمعي دفن كردند و يا در ديوارها و ستون‌ها جاي دادند و بر آن‌ها ساختمان بنا كردند.<ref> راهنماي اماکن زيارتي و سياحتي در عراق، دکتر احسان مقدس، فصل هفتم، صفحه 320.</ref>
+
در نزدیکی حله شهر باستانی «هاشمیه» قرار دارد که روزگاری پایتخت اولیه [[حکومت بنی عباس|عباسی‌ها]] بود. در این شهر [[ابوالعباس سفاح]] و [[منصور (خلیفه عباسی)|منصور دوانیقی]] خلافت کردند و منصور پس از ساختن بغداد پایتخت خود را به آنجا منتقل کرد. دهها نفر از [[سادات]] جلیل‌القدر بنی الحسن علیه السلام به دست این دو تن در این شهر به [[شهادت در راه خدا|شهادت]] رسیدند. برخی از آن‌ها را از [[مدینه]] بدین شهر آورده، زندان نموده و سپس درگورهای دسته‌جمعی دفن کردند و یا در دیوارها و ستون‌ها جای دادند و بر آن‌ها ساختمان بنا کردند.<ref> راهنمای اماکن زیارتی و سیاحتی در عراق، دکتر احسان مقدس، فصل هفتم، صفحه ۳۲۰.</ref>
  
 +
==اماکن زیارتی و تاریخی حله==
  
== اماكن زيارتي و تاريخي حله ==
+
'''<I>۱. مرقد امامزاده حمزه:</I>'''
  
 +
این امامزاده به «حمزه الغربی» شهرت دارد، وی ابویعلی حمزه بن القاسم بن علی بن حمزه بن الحسن بن عبیدالله بن [[حضرت عباس علیه السلام|ابی الفضل العباس]] علیه السلام است. او از راویان [[حدیث]] و از علمای بزرگوار [[شیعه]] بوده و آرامگاهش در روستای «مزیدیه» در نزدیکی حله می‌باشد. بر قبر او گنبد و ضریح و رواق و صحن بزرگی ساخته شده و زیارتگاه مردم است.
  
'''<I>1. مرقد امامزاده حمزه:</I>'''
+
'''<I>۲. مرقد امامزاده قاسم:</I>'''
  
اين امامزاده به «حمزه الغربي» شهرت دارد، وي ابويُعلي حمزه بن القاسم بن علي بن حمزه بن الحسن بن عبيدالله بن ابي الفضل العباس عليه السلام است. او از راويان [[حديث]] و از علماي بزرگوار [[شيعه]] بوده و آرامگاهش در روستاي «مزيديه» در نزديكي حله مي‌باشد. بر قبر او گنبد و ضريح و رواق و صحن بزرگي ساخته شده و زيارتگاه مردم است.
+
فرزند بزرگوار [[امام موسی کاظم علیه السلام|امام موسی بن جعفر]] علیه السلام و برادر تنی [[امام رضا]] علیه السلام و [[حضرت معصومه]] سلام الله علیها است. او پس از شهادت پدرش از [[بغداد]] گریخت و در میان عشایر منطقه «سور» در اطراف حله مخفی گردید و پس از وفات در آرامگاه کنونی‌اش دفن شد. امروزه قبر او زیارتگاه مردم است و صحن و سرا و بارگاه باشکوهی دارد و میان مردم به استجابت [[دعا]] و [[نذر]] مشهور است.
  
'''<I>2. مرقد امامزاده قاسم:</I>'''
+
این دو امامزاده بزرگوار و صحیح النسب، مشهورترین امامزادگان این منطقه هستند و شهرت این دو به گونه‌ای است که نام شهر مدفن آنان، از نام اصلی به نام این دو تن تغییر یافت و در میان مردم به شهر «حمزه و قاسم» مشهور شده است.
  
فرزند بزرگوار امام موسي بن جعفر عليه السلام و برادر تني [[امام رضا]] عليه السلام و [[حضرت معصومه]] سلام الله عليها است. او پس از شهادت پدرش از [[بغداد]] گريخت و در ميان عشاير منطقه «سور» در اطراف حله مخفي گرديد و پس از وفات در آرامگاه كنوني‌اش دفن شد. امروزه قبر او زيارتگاه مردم است و صحن و سرا و بارگاه باشكوهي دارد و ميان مردم به استجابت [[دعا]] و نذر مشهور است.
+
'''<I>۳. مسجد ردالشمس:</I>'''
  
اين دو امامزاده بزرگوار و صحيح النسب، مشهورترين امامزادگان اين منطقه هستند و شهرت اين دو به گونه‌اي است كه نام شهر مدفن آنان، از نام اصلي به نام اين دو تن تغيير يافت و در ميان مردم به شهر «حمزه و قاسم» مشهور شده است.
+
در آغاز بزرگراه [[کربلا]] به حله بقعه‌ای است به نام [[مشهد ردالشمس|مسجد ردالشمس]] با گنبد مخروطی که بنابر روایات تاریخی، [[امیرالمومنین]] علیه السلام هنگام بازگشت از [[جنگ صفین]] در این بقعه [[نماز ظهر]] و [[نماز عصر]] را پس از آن که خورشید به اراده پروردگار و خواست حضرت علیه السلام از وضعیت غروب به ظهر بازگشت، بجای آورد. این واقعه پیشینة تاریخی کهنی دارد و تمامی مورخان و محدثان درباره آن سخن گفته و آن را یکی از معجزات [[امام علی علیه السلام|حضرت علی]] علیه السلام شمرده‌اند.<ref> برای اطلاعات بیشتر رجوع کنید به الکافی، ج ۴، ص ۵۶۱؛ وسائل الشیعه، ج ۵، ص ۱۸۰.</ref>
  
'''<I>3. مسجد ردالشمس:</I>'''
+
'''<I>۴. تپه حراقه:</I>'''
  
در آغاز بزرگراه [[كربلا]] به حله بقعه‌اي است با گنبد مخروطي كه بنابر روايات تاريخي، [[امیرالمومنین]] عليه السلام هنگام بازگشت از [[جنگ صفين]] در اين بقعه [[نماز ظهر]] و [[نماز عصر]] را پس از آن كه خورشيد به اراده پروردگار و خواست حضرت عليه السلام از وضعيت غروب به ظهر بازگشت، بجاي آورد. اين واقعه پيشينة تاريخي كهني دارد و تمامي مورخان و محدثان درباره آن سخن گفته و آن را يكي از معجزات حضرت علي عليه السلام شمرده‌اند.<ref> براي اطلاعات بيشتر رجوع كنيد به الكافي، ج 4، ص 561؛ [[وسائل الشيعه]]، ج 5، ص 180.</ref>
+
جایگاه و تپه‌ای است که [[حضرت ابراهیم]] علیه السلام را در زمان [[نمرود]] بر منجنیق نهادند و به آتش افکندند. امروزه فضای باز روبروی تپه به گونه‌ای است که گویی آثار برافروختن آتشی عظیم بر روی زمین نمایان است. این جایگاه در دهکده‌ای به نام «برس» در شمال حله واقع است.
  
'''<I>4. تپه حراقه:</I>'''
+
'''<I>۵. آرامگاه ابراهیم احمر العینین:</I>'''
  
جايگاه و تپه‌اي است كه [[حضرت ابراهيم]] عليه السلام را در زمان نمرود بر منجنيق نهادند و به آتش افكندند. امروزه فضاي باز روبروي تپه به گونه‌اي است كه گويي آثار برافروختن آتشي عظيم بر روي زمين نمايان است. اين جايگاه در دهكده‌اي به نام «برس» در شمال حله واقع است.
+
وی ابراهیم بن عبدالله المحض بن [[حسن مثنی|الحسن المثنی]] فرزند [[امام حسن]] مجتبی علیه السلام است. او عالم، عابد، زاهد و شجاع بود و در سال ۱۴۵ هـ.ق علیه [[منصور (خلیفه عباسی)|ابوجعفر منصور]] قیام کرد و پس از جنگ و خونریزی به دست لشکریان منصور به شهادت رسید و سر او را بریدند و به هاشمیه پایتخت منصور بردند. امروزه در محل دفن سر او در هاشمیه، در نزدیکی رودخانه «الجربوعیه» آرامگاهی ساخته‌اند.
  
'''<I>5. آرامگاه ابراهيم احمر العينين:</I>'''
+
'''<I>۶. آرامگاه ابودمیعه:</I>'''
  
وي ابراهيم بن عبدالله المحض بن الحسن المثني فرزند [[امام حسن]] مجتبي عليه السلام است. او عالم، عابد، زاهد و شجاع بود و در سال 145 هـ.ق عليه ابوجعفر منصور قيام كرد و پس از جنگ و خونريزي به دست لشكريان منصور به شهادت رسيد و سر او را بريدند و به هاشميه پايتخت منصور بردند. امروزه در محل دفن سر او در هاشميه، در نزديكي رودخانه «الجربوعيه» آرامگاهي ساخته‌اند.
+
او محمد بن علی بن الحسین فرزند [[زید بن علی بن الحسین|زید بن علی بن الحسین]] علیه السلام است که آرامگاهش در «محله الطاق» است. وی امامزاده‌ای والامقام است و در سال۱۴۰ هـ.ق درگذشت، قبر او از زیارتگاه‌های مشهور شهر حله است.
  
'''<I>6. آرامگاه ابودميعه:</I>'''
+
'''<I>۷. آرامگاه حسن الاسمر:</I>'''
  
او محمد بن علي بن الحسين فرزند زيد بن علي بن الحسين عليه السلام است كه آرامگاهش در «محله الطاق» است. وي امامزاده‌اي والامقام است و در سال140 هـ.ق درگذشت، قبر او از زيارتگاه‌هاي مشهور شهر حله است.
+
ابومحمد حسن الاسمر از نوادگان زید شهید است و آرامگاهش در روستای «زبید» در حومه حله قرار دارد.
  
'''<I>7. آرامگاه حسن الاسمر:</I>'''
+
'''<I>۸. آرامگاه محمد الادرع:</I>'''
  
ابومحمد حسن الاسمر از نوادگان زيد شهيد است و آرامگاهش در روستاي «زبيد» در حومه حله قرار دارد.
+
ابوجعفر محمد الادرع از نوادگان [[امام حسن علیه السلام|امام حسن مجتبی]] علیه السلام است و آرامگاهش در روستایی در جنوب حله واقع است.
  
'''<I>8. آرامگاه محمد الادرع:</I>'''
+
'''<I>۹. آرامگاه اسماء بنت عمیس:</I>'''
  
ابوجعفر محمد الادرع از نوادگان امام حسن مجتبي عليه السلام است و آرامگاهش در روستايي در جنوب حله واقع است.
+
[[اسماء دختر عمیس|اسماء بنت عمیس]] از زنان پیشتاز در [[اسلام]] است که به همراه شوهرش [[جعفر طیار|جعفر بن ابی‌طالب]] به [[حبشه]] مهاجرت کرد و پس از شهادت جعفر به همسری [[ابوبکر|ابوبکر]] درآمد و [[محمد بن ابی بكر|محمد بن ابی‌بکر]] را برایش به دنیا آورد و پس از [[مرگ]] ابوبکر و شهادت [[حضرت فاطمه]] سلام الله علیها به همسری امیرالمؤمنین [[امام علی]] علیه السلام درآمد و برایش یحیی را به دنیا آورد. آرامگاهی در حومه شهر هاشمیه به او نسبت داده می‌شود و در نزدیکی این آرامگاه قبر فرزندش یحیی قرار دارد.
  
'''<I>9. آرامگاه اسماء بنت عميس:</I>'''
+
'''<I>۱۰. آرامگاه اسماعیل طباطبایی:</I>'''
  
اسماء بنت عميس از زنان پيشتاز در [[اسلام]] است كه به همراه شوهرش جعفر بن ابي‌طالب به [[حبشه]] مهاجرت كرد و پس از شهادت جعفر به همسري ابوبكر درآمد و محمد بن ابي‌بكر را برايش به دنيا آورد و پس از [[مرگ]] ابوبكر و شهادت [[حضرت فاطمه]] سلام الله عليها به همسري اميرالمؤمنين [[امام علی]] عليه السلام درآمد و برايش يحيي را به دنيا آورد. آرامگاهي در حومه شهر هاشميه به او نسبت داده مي‌شود و در نزديكي اين آرامگاه قبر فرزندش يحيي قرار دارد.
+
او نواده [[حسن مثنی|حسن مثنی]] فرزند [[امام حسن]] علیه السلام است و آرامگاهش در هاشمیه است.
  
'''<I>10. آرامگاه اسماعيل طباطبایی:</I>'''
+
'''<I>۱۱. مرقد حضرت ایوب:</I>'''
  
او نواده حسن مثني فرزند [[امام حسن]] عليه السلام است و آرامگاهش در هاشميه است.
+
[[حضرت ایوب علیه السلام|حضرت ایوب]] یکی از انبیای [[بنی اسرائیل|بنی‌اسرائیل]] است که خداوند به منظور آزمایش، وی را به انواع بلایای دنیوی مبتلا ساخت و آن حضرت در تمامی آن بلایا صابر و شکیبا بود. وی در سرزمین [[عراق]] وفات یافت و آرامگاهش در چهار فرسنگی جنوب شهر حله به سمت [[کوفه|کوفه]] در منطقه‌ای به نام «الرازنجیه» قرار دارد.
  
'''<I>11. مرقد حضرت ايوب:</I>'''
+
'''<I>۱۲. مرقد بکر بن علی:</I>'''
  
اين پيامبر عظيم‌الشأن يكي از انبياي بني‌اسرائيل است كه خداوند به منظور آزمايش، وي را به انواع بلاياي دنيوي مبتلا ساخت و آن حضرت در تمامي آن بلايا صابر و شكيبا بود. وي در سرزمين [[عراق]] وفات يافت و آرامگاهش در چهار فرسنگي جنوب شهر حله به سمت كوفه در منطقه‌اي به نام «الرازنجيه» قرار دارد.
+
این مرقد در اطراف حله و در سمت راست جادة شهر «کفل» به حله و نزدیک جادة اصلی [[کوفه]] به حله، در فاصله شش کیلومتری حله واقع شده است. مرقد دارای گنبدی کوچک و بنای آن به اواخر دوران عثمانی‌ها در [[عراق]] بازمی‌گردد. مرقد در سال ۱۳۸۷ هـ.ق تجدید بنا شده و روی آن گنبد بزرگتری از آجر ساختند که ارتفاع آن به ۹ متر می‌رسد. مساحت حرم زیرگنبد ۲۵ مترمربع است و روی قبر مطهرش ضریحی از آهن قرار دارد و بر قبر وی لوحی با این متن وجود دارد: «این قبر [[مرقد بكر بن على|بکر بن علی بن أبی طالب]] است که مادرش لیلی دختر مسعود بن خالد تمیمی است».
  
'''<I>12. مرقد بكر بن علي:</I>'''
+
در بررسی‌های به عمل آمده در خصوص این اسم، متأسفانه هیچ‌گونه اثری از آن یافت نشده است و برخی از محققین معتقدند که منظور از بکر همان ابوبکر بن علی بن أبی طالب است که در مورد اسم او اختلاف نظر است، برخی او را عبدالله و برخی عبیدالله و برخی محمد می‌دانند و همچنین درباره نام مادرش برخی معتقدند که مادرش لیلی دختر مسعود بن خالد دارمی است و برخی می گویند که مادرش «أم ولد» است. به هر حال بررسی عمیق در این خصوص را باید به صاحبنظران مربوطه محول نمود.
  
اين مرقد در اطراف حله و در سمت راست جادة شهر «كفل» به حله و نزديك جادة اصلي [[كوفه]] به حله، در فاصله شش كيلومتري حله واقع شده است. مرقد داراي گنبدي كوچك و بناي آن به اواخر دوران عثماني‌ها در عراق بازمي‌گردد. مرقد در سال 1387 هـ.ق تجديد بنا شده و روي آن گنبد بزرگتري از آجر ساختند كه ارتفاع آن به 9 متر مي‌رسد. مساحت حرم زيرگنبد 25 مترمربع است و روي قبر مطهرش ضريحي از آهن قرار دارد و بر قبر وي لوحي با اين متن وجود دارد: «اين قبر بكر بن أبي طالب است كه مادرش ليلي دختر مسعود بن خالد تميمي است».
+
'''<I>۱۳. قبر ابوالعباس سفاح:</I>'''
  
در بررسي‌هاي به عمل آمده در خصوص اين اسم، متأسفانه هيچ‌گونه اثري از آن يافت نشده است و برخي از محققين معتقدند كه منظور از بكر همان ابوبكر بن علي بن أبي طالب است كه در مورد اسم او اختلاف نظر است، برخي او را عبدالله و برخي عبيدالله و برخي محمد مي‌دانند و همچنين درباره نام مادرش برخي معتقدند كه مادرش ليلي دختر مسعود بن خالد دارمي است و برخي مي گويند كه مادرش «أم ولد» است. به هر حال بررسي عميق در اين خصوص را بايد به صاحبنظران مربوطه محول نمود.
+
[[ابوالعباس سفاح]] اولین خلیفة [[عباسیان|عباسی]] است. او در سال ۱۳۶ هـ.ق درگذشت و گور او درون مخروبه‌ای در شهر قاسم است.
  
حرم مرقد در سال 1412 هـ.ق تجديد بنا شد و تعدادي از رواق‌ها به آن افزوده شد و در سال 1416 هـ.ق نيز ايواني به حرم اضافه شد. ضريح در سمت شمالي حرم واقع شده و از آهن آبكاري شده با آلومنيوم ساخته شده و مساحت آن 1/5-2 متر و بلندي آن 2/5 متر است. بخش جلويي ضريح از سه پنجره تشكيل شده كه روي آن [[سوره حمد]] نقش بسته است. ديوار اطراف ضريح ديوارآجري سيماني بوده و روي آن نام [[ائمه اطهار]] علیهم‌السلام نقش بسته است.
+
'''<I>۱۴. آرامگاه عبدالله المحض:</I>'''
  
حرم داراي سه رواق است كه در سال 1412 هـ.ق ساخته شده‌اند، دو رواق آن متعلق به زنان و يك رواق متعلق به مردان است. رواق مردان در سمت راست حرم قرار دارد و محرابي نيز در آن تعبيه شده است و دو رواق سمت چپ و شمال حرم متعلق به زنان مي‌باشد. مرقد ايواني دارد كه مساحت آن از رواق‌ها كوچكتر است و به وسيله دري چوبي به طول دو متر و عرض دو و نيم متر از حرم جدا مي‌گردد که روي در مذكور آيه «بسم الله الرحمن الرحيم ولاتحسبن الذين قتلوا في سبيل الله امواتاً بل أحياء عند ربهم يرزقون» نقش بسته و زير آن نوشته شده است: «السلام عليك يا من فدي لأخيه الحسين بنفسه. السلام عليك أيها الشهيد أبوبكر بن علي بن أبي طالب» مرقد داراي صحني به طول 60 و عرض 40 متر است و با توجه به اين امر بايد مساحت كل مرقد 240 مترمربع باشد. صحن دو اتاق دارد كه يكي متعلق به خدام مرقد و ديگري به عنوان انبار مورد استفاده قرار مي‌گيرد. بخشي از كف صحن موزاييك‌ و بخش ديگر آن سيماني است.
+
او نوه [[امام حسن]] علیه السلام است که در سال ۱۴۵ هـ.ق زنده‌بگور گردید و آرامگاهش در هاشمیه است.
  
'''<I>13. قبر ابوالعباس سفاح:</I>'''
+
'''<I>۱۵. آرامگاه عبدالله بن زید:</I>'''
  
ابوالعباس سفاح اولين خليفة عباسي است. او در سال 136 هـ.ق درگذشت و گور او درون مخروبه‌اي در شهر قاسم است.
+
او برادر یحیی بن زید شهید است. مدفنش در ۱۷ کیلومتری شهر کفل و در حومه هاشمیه است.
  
'''<I>14. آرامگاه عبدالله المحض:</I>'''
+
'''<I>۱۶. آرامگاه عمران بن علی علیه السلام:</I>'''
  
او نوه [[امام حسن]] عليه السلام است كه در سال 145 هـ.ق زنده‌بگور گرديد و آرامگاهش در هاشميه است.
+
عمران بن علی بن ابی طالب علیه السلام یکی از فرزندان حضرت [[امام علی]] علیه السلام است که بنا به نقل مورخان در [[جنگ نهروان]] مجروح شد و هنگام انتقال به [[کوفه]] در نزدیکی حله شهید شده و در همانجا دفن گردید. آرامگاهش در یک کیلومتری شمال حله واقع است.
  
'''<I>15. آرامگاه عبدالله بن زيد:</I>'''
+
'''<I>۱۷. آرامگاه عون بن علی:</I>'''
  
او برادر يحيي بن زيد شهيد است. مدفنش در 17 كيلومتري شهر كفل و در حومه هاشميه است.
+
از امامزاده‌های مدفون در حومه شهر هاشمیه است.
  
'''<I>16. آرامگاه عمران بن علي عليه السلام:</I>'''
+
'''<I>۱۸. آرامگاه قاسم بن موسی الکاظم علیه السلام:</I>'''
 
 
عمران بن علي بن ابي طالب عليه السلام يكي از فرزندان حضرت [[امام علی]] عليه السلام است كه بنا به نقل مورخان در [[جنگ نهروان]] مجروح شد و هنگام انتقال به [[كوفه]] در نزديكي حله شهيد شده و در همانجا دفن گرديد. آرامگاهش در يك كيلومتري شمال حله واقع است.
 
 
 
'''<I>17. آرامگاه عون بن علي:</I>'''
 
 
 
از امامزاده‌هاي مدفون در حومه شهر هاشميه است.
 
 
 
'''<I>18. آرامگاه قاسم بن موسي الكاظم عليه السلام:</I>'''
 
  
 
آرامگاهش در جنوب شهر حله واقع است.
 
آرامگاهش در جنوب شهر حله واقع است.
  
'''<I>19. آرامگاه محمد الديباج:</I>'''
+
'''<I>۱۹. آرامگاه محمد الدیباج:</I>'''
  
محمد ديباج و چهارتن ديگر از سادات بني الحسن عليه السلام در بقعه‌اي در هاشميه مدفونند.
+
محمد دیباج و چهارتن دیگر از سادات بنی الحسن علیه السلام در بقعه‌ای در هاشمیه مدفونند.
  
'''<I>20. آرامگاه ابن ادريس حلي:</I>'''
+
'''<I>۲۰. آرامگاه ابن ادریس حلی:</I>'''
  
ابن ادريس حلي از بزرگان فقهاي اماميه است و از وي كتاب مشهوري به نام «السرائر» برجاي مانده است كه خود نيز بدين نام شهرت يافته و به «صاحب السرائر» معروف شد. ابن ادريس در سال 598 هـ.ق درگذشت و آرامگاه باشكوهش اينك درون شهر حله واقع است.
+
[[ابن ادریس حلی|ابن ادریس حلی]] از بزرگان فقهای [[امامیه|امامیه]] است و از وی کتاب مشهوری به نام «[[السرائر الحاوى لتحرير الفتاوى (کتاب)|السرائر]]» برجای مانده است که خود نیز بدین نام شهرت یافته و به «صاحب السرائر» معروف شد. ابن ادریس در سال ۵۹۸ هـ.ق درگذشت و آرامگاه باشکوهش اینک درون شهر حله واقع است.
  
'''<I>21. آرامگاه ابن حماد واسطي:</I>'''
+
'''<I>۲۱. آرامگاه ابن حماد واسطی:</I>'''
  
ابن حماد از بزرگان فقهاي اماميه است كه قبرش در «محله الجامعيين» حله مي‌باشد.
+
ابن حماد از بزرگان [[فقها|فقهای]] امامیه است که قبرش در «محله الجامعیین» حله می‌باشد.
  
'''<I>22. آرامگاه ابن سعيد حلي:</I>'''
+
'''<I>۲۲. آرامگاه ابن سعید حلی:</I>'''
  
شيخ نجيب الدين يحي بن احمد حلي يكي از فقهاي نامدار [[شيعه]] است و نويسنده كتاب «جامع الشرائع» است. او در سال 689 هـ.ق در حله درگذشت و در خانه خود مدفون شد. آرامگاه وي امروزه در «محله الطاق» شهر حله قرار دارد و بر قبرش گنبد و سرايي ساخته‌اند. در پيرامون قبر او، آرامگاه گروهي از بزرگان شيعه نيز قرار دارد.
+
شیخ نجیب الدین یحی بن احمد حلی یکی از فقهای نامدار [[شیعه]] است و نویسنده کتاب «جامع الشرائع» است. او در سال ۶۸۹ هـ.ق در حله درگذشت و در خانه خود مدفون شد. آرامگاه وی امروزه در «محله الطاق» شهر حله قرار دارد و بر قبرش گنبد و سرایی ساخته‌اند. در پیرامون قبر او، آرامگاه گروهی از بزرگان شیعه نیز قرار دارد.
  
'''<I>21. آرامگاه محقق حلي:</I>'''
+
'''<I>۲۱. آرامگاه محقق حلی:</I>'''
  
محقق حلي يكي از علماي بزرگ اماميه و نويسنده كتاب «[[شرائع الاسلام]]» است. او در سال 676 هـ.ق در حله درگذشت و آرامگاهش در حله مشهور است.<ref> راهنماي اماکن زيارتي و سياحتي در [[عراق]]، دکتر احسان مقدس، فصل هفتم، صفحه 323-329.</ref>
+
[[محقق حلی|محقق حلی]] یکی از علمای بزرگ امامیه و نویسنده کتاب «[[شرائع الاسلام]]» است. او در سال ۶۷۶ هـ.ق در حله درگذشت و آرامگاهش در حله مشهور است.<ref> راهنمای اماکن زیارتی و سیاحتی در عراق، دکتر احسان مقدس، فصل هفتم، صفحه ۳۲۳-۳۲۹.</ref>
  
 
==پانویس==
 
==پانویس==
<references/>
+
<references />
  
 
[[رده:شهرهای عراق]]
 
[[رده:شهرهای عراق]]
 
[[رده:شهرهای اسلامی]]
 
[[رده:شهرهای اسلامی]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۴ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۰۸:۴۰

شهر حله

شهر «حِلّه» شهری قدیمی در میانه عراق و مرکز استان بابل می‌باشد. این شهر بین راه بغداد به نجف و در فاصله هشتاد کیلومتری جنوب ‌شرقی بغداد قرار دارد. این شهر کهن، یکی از مراکز مهم حوزه‌های علمی شیعه است و بسیاری از بزرگان شیعه مانند، علامه حلی و محقق حلی از این شهر برخاسته‌اند و امروزه استان بابل یکی از استان‌های شیعه‌نشین مهم عراق است.

در نزدیکی حله شهر باستانی «هاشمیه» قرار دارد که روزگاری پایتخت اولیه عباسی‌ها بود. در این شهر ابوالعباس سفاح و منصور دوانیقی خلافت کردند و منصور پس از ساختن بغداد پایتخت خود را به آنجا منتقل کرد. دهها نفر از سادات جلیل‌القدر بنی الحسن علیه السلام به دست این دو تن در این شهر به شهادت رسیدند. برخی از آن‌ها را از مدینه بدین شهر آورده، زندان نموده و سپس درگورهای دسته‌جمعی دفن کردند و یا در دیوارها و ستون‌ها جای دادند و بر آن‌ها ساختمان بنا کردند.[۱]

اماکن زیارتی و تاریخی حله

۱. مرقد امامزاده حمزه:

این امامزاده به «حمزه الغربی» شهرت دارد، وی ابویعلی حمزه بن القاسم بن علی بن حمزه بن الحسن بن عبیدالله بن ابی الفضل العباس علیه السلام است. او از راویان حدیث و از علمای بزرگوار شیعه بوده و آرامگاهش در روستای «مزیدیه» در نزدیکی حله می‌باشد. بر قبر او گنبد و ضریح و رواق و صحن بزرگی ساخته شده و زیارتگاه مردم است.

۲. مرقد امامزاده قاسم:

فرزند بزرگوار امام موسی بن جعفر علیه السلام و برادر تنی امام رضا علیه السلام و حضرت معصومه سلام الله علیها است. او پس از شهادت پدرش از بغداد گریخت و در میان عشایر منطقه «سور» در اطراف حله مخفی گردید و پس از وفات در آرامگاه کنونی‌اش دفن شد. امروزه قبر او زیارتگاه مردم است و صحن و سرا و بارگاه باشکوهی دارد و میان مردم به استجابت دعا و نذر مشهور است.

این دو امامزاده بزرگوار و صحیح النسب، مشهورترین امامزادگان این منطقه هستند و شهرت این دو به گونه‌ای است که نام شهر مدفن آنان، از نام اصلی به نام این دو تن تغییر یافت و در میان مردم به شهر «حمزه و قاسم» مشهور شده است.

۳. مسجد ردالشمس:

در آغاز بزرگراه کربلا به حله بقعه‌ای است به نام مسجد ردالشمس با گنبد مخروطی که بنابر روایات تاریخی، امیرالمومنین علیه السلام هنگام بازگشت از جنگ صفین در این بقعه نماز ظهر و نماز عصر را پس از آن که خورشید به اراده پروردگار و خواست حضرت علیه السلام از وضعیت غروب به ظهر بازگشت، بجای آورد. این واقعه پیشینة تاریخی کهنی دارد و تمامی مورخان و محدثان درباره آن سخن گفته و آن را یکی از معجزات حضرت علی علیه السلام شمرده‌اند.[۲]

۴. تپه حراقه:

جایگاه و تپه‌ای است که حضرت ابراهیم علیه السلام را در زمان نمرود بر منجنیق نهادند و به آتش افکندند. امروزه فضای باز روبروی تپه به گونه‌ای است که گویی آثار برافروختن آتشی عظیم بر روی زمین نمایان است. این جایگاه در دهکده‌ای به نام «برس» در شمال حله واقع است.

۵. آرامگاه ابراهیم احمر العینین:

وی ابراهیم بن عبدالله المحض بن الحسن المثنی فرزند امام حسن مجتبی علیه السلام است. او عالم، عابد، زاهد و شجاع بود و در سال ۱۴۵ هـ.ق علیه ابوجعفر منصور قیام کرد و پس از جنگ و خونریزی به دست لشکریان منصور به شهادت رسید و سر او را بریدند و به هاشمیه پایتخت منصور بردند. امروزه در محل دفن سر او در هاشمیه، در نزدیکی رودخانه «الجربوعیه» آرامگاهی ساخته‌اند.

۶. آرامگاه ابودمیعه:

او محمد بن علی بن الحسین فرزند زید بن علی بن الحسین علیه السلام است که آرامگاهش در «محله الطاق» است. وی امامزاده‌ای والامقام است و در سال۱۴۰ هـ.ق درگذشت، قبر او از زیارتگاه‌های مشهور شهر حله است.

۷. آرامگاه حسن الاسمر:

ابومحمد حسن الاسمر از نوادگان زید شهید است و آرامگاهش در روستای «زبید» در حومه حله قرار دارد.

۸. آرامگاه محمد الادرع:

ابوجعفر محمد الادرع از نوادگان امام حسن مجتبی علیه السلام است و آرامگاهش در روستایی در جنوب حله واقع است.

۹. آرامگاه اسماء بنت عمیس:

اسماء بنت عمیس از زنان پیشتاز در اسلام است که به همراه شوهرش جعفر بن ابی‌طالب به حبشه مهاجرت کرد و پس از شهادت جعفر به همسری ابوبکر درآمد و محمد بن ابی‌بکر را برایش به دنیا آورد و پس از مرگ ابوبکر و شهادت حضرت فاطمه سلام الله علیها به همسری امیرالمؤمنین امام علی علیه السلام درآمد و برایش یحیی را به دنیا آورد. آرامگاهی در حومه شهر هاشمیه به او نسبت داده می‌شود و در نزدیکی این آرامگاه قبر فرزندش یحیی قرار دارد.

۱۰. آرامگاه اسماعیل طباطبایی:

او نواده حسن مثنی فرزند امام حسن علیه السلام است و آرامگاهش در هاشمیه است.

۱۱. مرقد حضرت ایوب:

حضرت ایوب یکی از انبیای بنی‌اسرائیل است که خداوند به منظور آزمایش، وی را به انواع بلایای دنیوی مبتلا ساخت و آن حضرت در تمامی آن بلایا صابر و شکیبا بود. وی در سرزمین عراق وفات یافت و آرامگاهش در چهار فرسنگی جنوب شهر حله به سمت کوفه در منطقه‌ای به نام «الرازنجیه» قرار دارد.

۱۲. مرقد بکر بن علی:

این مرقد در اطراف حله و در سمت راست جادة شهر «کفل» به حله و نزدیک جادة اصلی کوفه به حله، در فاصله شش کیلومتری حله واقع شده است. مرقد دارای گنبدی کوچک و بنای آن به اواخر دوران عثمانی‌ها در عراق بازمی‌گردد. مرقد در سال ۱۳۸۷ هـ.ق تجدید بنا شده و روی آن گنبد بزرگتری از آجر ساختند که ارتفاع آن به ۹ متر می‌رسد. مساحت حرم زیرگنبد ۲۵ مترمربع است و روی قبر مطهرش ضریحی از آهن قرار دارد و بر قبر وی لوحی با این متن وجود دارد: «این قبر بکر بن علی بن أبی طالب است که مادرش لیلی دختر مسعود بن خالد تمیمی است».

در بررسی‌های به عمل آمده در خصوص این اسم، متأسفانه هیچ‌گونه اثری از آن یافت نشده است و برخی از محققین معتقدند که منظور از بکر همان ابوبکر بن علی بن أبی طالب است که در مورد اسم او اختلاف نظر است، برخی او را عبدالله و برخی عبیدالله و برخی محمد می‌دانند و همچنین درباره نام مادرش برخی معتقدند که مادرش لیلی دختر مسعود بن خالد دارمی است و برخی می گویند که مادرش «أم ولد» است. به هر حال بررسی عمیق در این خصوص را باید به صاحبنظران مربوطه محول نمود.

۱۳. قبر ابوالعباس سفاح:

ابوالعباس سفاح اولین خلیفة عباسی است. او در سال ۱۳۶ هـ.ق درگذشت و گور او درون مخروبه‌ای در شهر قاسم است.

۱۴. آرامگاه عبدالله المحض:

او نوه امام حسن علیه السلام است که در سال ۱۴۵ هـ.ق زنده‌بگور گردید و آرامگاهش در هاشمیه است.

۱۵. آرامگاه عبدالله بن زید:

او برادر یحیی بن زید شهید است. مدفنش در ۱۷ کیلومتری شهر کفل و در حومه هاشمیه است.

۱۶. آرامگاه عمران بن علی علیه السلام:

عمران بن علی بن ابی طالب علیه السلام یکی از فرزندان حضرت امام علی علیه السلام است که بنا به نقل مورخان در جنگ نهروان مجروح شد و هنگام انتقال به کوفه در نزدیکی حله شهید شده و در همانجا دفن گردید. آرامگاهش در یک کیلومتری شمال حله واقع است.

۱۷. آرامگاه عون بن علی:

از امامزاده‌های مدفون در حومه شهر هاشمیه است.

۱۸. آرامگاه قاسم بن موسی الکاظم علیه السلام:

آرامگاهش در جنوب شهر حله واقع است.

۱۹. آرامگاه محمد الدیباج:

محمد دیباج و چهارتن دیگر از سادات بنی الحسن علیه السلام در بقعه‌ای در هاشمیه مدفونند.

۲۰. آرامگاه ابن ادریس حلی:

ابن ادریس حلی از بزرگان فقهای امامیه است و از وی کتاب مشهوری به نام «السرائر» برجای مانده است که خود نیز بدین نام شهرت یافته و به «صاحب السرائر» معروف شد. ابن ادریس در سال ۵۹۸ هـ.ق درگذشت و آرامگاه باشکوهش اینک درون شهر حله واقع است.

۲۱. آرامگاه ابن حماد واسطی:

ابن حماد از بزرگان فقهای امامیه است که قبرش در «محله الجامعیین» حله می‌باشد.

۲۲. آرامگاه ابن سعید حلی:

شیخ نجیب الدین یحی بن احمد حلی یکی از فقهای نامدار شیعه است و نویسنده کتاب «جامع الشرائع» است. او در سال ۶۸۹ هـ.ق در حله درگذشت و در خانه خود مدفون شد. آرامگاه وی امروزه در «محله الطاق» شهر حله قرار دارد و بر قبرش گنبد و سرایی ساخته‌اند. در پیرامون قبر او، آرامگاه گروهی از بزرگان شیعه نیز قرار دارد.

۲۱. آرامگاه محقق حلی:

محقق حلی یکی از علمای بزرگ امامیه و نویسنده کتاب «شرائع الاسلام» است. او در سال ۶۷۶ هـ.ق در حله درگذشت و آرامگاهش در حله مشهور است.[۳]

پانویس

  1. راهنمای اماکن زیارتی و سیاحتی در عراق، دکتر احسان مقدس، فصل هفتم، صفحه ۳۲۰.
  2. برای اطلاعات بیشتر رجوع کنید به الکافی، ج ۴، ص ۵۶۱؛ وسائل الشیعه، ج ۵، ص ۱۸۰.
  3. راهنمای اماکن زیارتی و سیاحتی در عراق، دکتر احسان مقدس، فصل هفتم، صفحه ۳۲۳-۳۲۹.