حضرت علی اکبر علیه السلام: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(نام گذاری حضرت به علی اکبر)
(حضرت علی اکبر (علیه السلام) در کربلا)
سطر ۳۴: سطر ۳۴:
 
=== سن حضرت در زمان شهادت ===
 
=== سن حضرت در زمان شهادت ===
 
در باره سنّ على اكبر در هنگام شهادت در كربلا ، اختلاف نظر وجود دارد و تا بيست و هشت سال هم گزارش شده است. نظر به اختلاف در تاريخ ولادت على‌ اكبر درباره سن او به هنگام شهادت نيز اختلاف است. ابن ‌شهرآشوب مى ‌نويسد كه او هنگام شهادت هجده سال داشت و سپس نقل مى‌كند كه 25 سال هم گفته‌اند. <ref>مناقب، ج 4، ص 118</ref> شيخ مفيد، سنّ او را نوزده سال مى ‌داند <ref> الارشاد، ص 238، مكتبة بصيرتى.</ref>؛ ليكن بنا بر نظريّه مشهور ـ كه وى بزرگ تر از امام زين العابدين عليه السلام بوده است ـ و با عنايت به اين كه امام زين العابدين عليه السلام هنگام واقعه عاشورا ، بيست و سه سال داشته ، بايد سنّ على اكبر ، بيش از اين باشد و لذا گزارش هاى مبنى بر «ولادت وى در زمان خلافت عثمان» و ۲۵ ساله بودن وى در وقت شهادت» ، درباره سن ايشان ، واقع بينانه تر به نظر مى رسد .
 
در باره سنّ على اكبر در هنگام شهادت در كربلا ، اختلاف نظر وجود دارد و تا بيست و هشت سال هم گزارش شده است. نظر به اختلاف در تاريخ ولادت على‌ اكبر درباره سن او به هنگام شهادت نيز اختلاف است. ابن ‌شهرآشوب مى ‌نويسد كه او هنگام شهادت هجده سال داشت و سپس نقل مى‌كند كه 25 سال هم گفته‌اند. <ref>مناقب، ج 4، ص 118</ref> شيخ مفيد، سنّ او را نوزده سال مى ‌داند <ref> الارشاد، ص 238، مكتبة بصيرتى.</ref>؛ ليكن بنا بر نظريّه مشهور ـ كه وى بزرگ تر از امام زين العابدين عليه السلام بوده است ـ و با عنايت به اين كه امام زين العابدين عليه السلام هنگام واقعه عاشورا ، بيست و سه سال داشته ، بايد سنّ على اكبر ، بيش از اين باشد و لذا گزارش هاى مبنى بر «ولادت وى در زمان خلافت عثمان» و ۲۵ ساله بودن وى در وقت شهادت» ، درباره سن ايشان ، واقع بينانه تر به نظر مى رسد .
 +
 +
===  مردن در راه حق چه باك‌ ===
 +
پس از حركت شبانه كاروان امام حسين عليه السلام از منزلگاه قصر بنى‌ مقاتل،روى اسب، چشمان حسين عليه السلام را خواب‌ ربود. پس از بيدارى كلمه استرجاع «1» بر زبان راند و حمد خداى را به جاى آورد.
 +
 +
على‌اكبر عليه السلام سبب آن را پرسيد. حسين عليه السلام فرمود: در خواب ديدم سوارى مى ‌گفت: اين كاروان به سوى مرگ مى ‌رود. على‌ اكبر پرسيد: آيا ما بر حق نيستيم؟ فرمود: چرا. گفت: وقتى برحقيم از مردن در راه حق چه باك‌؟!
  
 
==پانویس==
 
==پانویس==

نسخهٔ ‏۲۲ اکتبر ۲۰۱۵، ساعت ۰۸:۰۸

علی بن حسین بن علی بن ابی طالب فرزند بزرگ سيدالشهدا که مشهور به علی اکبر و شبه پيامبر (ص) می باشد. كنيه او ابو الحسن است كه در روز عاشورا در کربلا به شهادت رسید.

مادر ایشان

نام مادر على اكبر ، لیلی بوده است . نام وى را آمنه [۱] ، بَرّه و مُرّه نيز گفته اند. پدر او ، ابو مُرّه ، صحابه پيامبر صلى الله عليه و آله و مادرش ميمونه ، دختر ابو سفيان است.

جدّ ليلى، عروة بن مسعود ثقفى ، از بزرگان صحابه است كه در رُخداد صلح حديبيه ، به نمايندگى از قريش ، نزد پيامبر (صلى الله عليه و آله آمد. پيامبر صلى الله عليه و آله) وى را پس از اختيار كردن اسلام، جهت تبليغ دين ، به سوى قبيله اش ثقيف فرستاد و وى بر اثر اصابت تيرى به شهادت رسيد . چون خبر شهادت وى به پيامبر صلى الله عليه و آله رسيد، فرمود : مَثَل عروه ، مَثَل صاحب ياسين [۲] است كه قومش را به سوى خدا دعوت كرد؛ ولى آنها او را كُشتند .

در مورد زندگى اين بانو، از جمله تاريخ ولادت و وفات، مدّت عمر، زمان ازدواج و... ، آگاهى هاى معتبرى در دست نيست. سند معتبرى براى حضور او در واقعه كربلا وجود ندارد؛ بلكه برخى متأخّران ، درگذشت او را قبل از واقعه كربلا دانسته اند .

تاریخ تولد

بنا به نقلى ، على اكبر ، در يازدهم شعبان سال سى و سوم هجرى[۳]، متولّد شد.[۴]ابوالفرج مى‌ نويسد كه او در زمان خلافت عثمان زاده شد ولى از سال ولادتش نام نمى ‌برد. [۵] صاحب اعيان الشيعه سال ولادت او را 35 يا 41 هجرى نوشته است.[۶]

نام گذاری حضرت به علی اکبر

امام حسين عليه السلام به دليل شدّت علاقه اى كه به نام پدر بزرگوارش داشت ، نام سه فرزند پسرِ خود را «على» گذاشت . از اين رو ، اوّلى به «علىِ اکبر (بزرگ تر)» و دومى به «علىِ اوسط (ميانه)» و سومى به «علىِ اصغر (كوچك تر)» معروف شدند .

شمارى از بزرگان ، مانند شيخ طوسى و شيخ مفيد ، امام زين العابدين عليه السلام را بزرگ ترين فرزند امام حسين عليه السلام دانسته اند ؛ ولى اين نظريّه ، خلاف رأى مشهور سيره نويسان و نَسَب شناسان است.

در رد این نظریه ابو الفرج ، در مقاتل الطالبيّين خود ، نقل كرده كه يزيد به امام زين العابدين عليه السلام گفت : نامت چيست؟ ايشان به او پاسخ داد : «على» . يزيد گفت : مگر على را خدا نكُشت؟ فرمود : «برادر بزرگ ترى به نام على داشتم كه شما او را كُشتيد.»

شبیه ترین خلق به پیامبر(ص)

على ‌اكبر عليه السلام در شكل و شمايل و خلق و خو، شبيه ‌ترين مردم به رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم) بود و منش و رفتارش، اخلاق پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم را در خاطره‌ ها زنده مى‌ كرد و هرگاه اهل بيت عليهم السلام مشتاق ديدار جدشان رسول اللَّه (صلى الله عليه و آله و سلم) مى ‌شدند، به چهره او مى ‌نگريستند.

در روایتی به نقل از شیخ جعفر شوشتری در كتاب خصائص الحسینیه آمده است: در روز عاشورا اباعبدالله الحسین هنگامی كه علی اكبر را به میدان می فرستاد، به لشگر خطاب كرد و فرمود:" یا قوم، هولاءِ قد برز علیهم غلام، اَشبهُ الناس خَلقاً و خُلقاً و منطقاً برسول الله....... " ای قوم، شما شاهد باشید، پسری را به میدان می فرستم، كه شبیه ترین مردم از نظر خلق و خوی و منطق به رسول الله (ص) است بدانید هر زمان ما دلمان برای رسول الله(ص) تنگ می شد نگاه به وجه این پسر می كردیم.

شایستگی برای خلافت از نظر معاویه

معاويه ، او را شايسته ترين فرد براى خلافت مى دانست و او را چنين توصيف كرد : شايسته ترين فرد براى اين كار (خلافت) ، على بن الحسين بن على عليهماالسلام است . جدّش پيامبر خدا صلى الله عليه و آله است و دليرى بنى هاشم ، سخاوت بنى اميّه و فخر ثقيف را دارد . البتّه اين سخن معاويه ، در واقع ، يك موضعگيرى سياسى ، به منظور نفى خلافت از خاندان رسالت است ، نه اين كه واقعا او خلافت را حقّ على اكبر مى دانسته است .

حضرت علی اکبر (علیه السلام) در کربلا

همين طور ، مشهور است كه : على اكبر ، اوّلين شهيد اهل بيت بوده و طبرى و ابو الفرج ، به اين مطلب ، تصريح كرده اند و در «زيارت ناحيه» هم آمده است .

سن حضرت در زمان شهادت

در باره سنّ على اكبر در هنگام شهادت در كربلا ، اختلاف نظر وجود دارد و تا بيست و هشت سال هم گزارش شده است. نظر به اختلاف در تاريخ ولادت على‌ اكبر درباره سن او به هنگام شهادت نيز اختلاف است. ابن ‌شهرآشوب مى ‌نويسد كه او هنگام شهادت هجده سال داشت و سپس نقل مى‌كند كه 25 سال هم گفته‌اند. [۷] شيخ مفيد، سنّ او را نوزده سال مى ‌داند [۸]؛ ليكن بنا بر نظريّه مشهور ـ كه وى بزرگ تر از امام زين العابدين عليه السلام بوده است ـ و با عنايت به اين كه امام زين العابدين عليه السلام هنگام واقعه عاشورا ، بيست و سه سال داشته ، بايد سنّ على اكبر ، بيش از اين باشد و لذا گزارش هاى مبنى بر «ولادت وى در زمان خلافت عثمان» و ۲۵ ساله بودن وى در وقت شهادت» ، درباره سن ايشان ، واقع بينانه تر به نظر مى رسد .

مردن در راه حق چه باك‌

پس از حركت شبانه كاروان امام حسين عليه السلام از منزلگاه قصر بنى‌ مقاتل،روى اسب، چشمان حسين عليه السلام را خواب‌ ربود. پس از بيدارى كلمه استرجاع «1» بر زبان راند و حمد خداى را به جاى آورد.

على‌اكبر عليه السلام سبب آن را پرسيد. حسين عليه السلام فرمود: در خواب ديدم سوارى مى ‌گفت: اين كاروان به سوى مرگ مى ‌رود. على‌ اكبر پرسيد: آيا ما بر حق نيستيم؟ فرمود: چرا. گفت: وقتى برحقيم از مردن در راه حق چه باك‌؟!

پانویس

  1. در نسبُ قريش «آمنه» يا «ليلى» آمده است.
  2. مقصود از «صاحب ياسين» ، مؤمنى است كه خداوند ، داستان او را در سوره «يس» (آيه ۲۰) آورده است .
  3. اين نقل ، مربوط به مقتل الحسينِ مُقَرَّم است و در منابع كهن و معتبر ، يافت نشد .
  4. در السرائر و مَقاتل الطالبيّين آمده است كه در زمان خلافت عثمان به دنيا آمده است.
  5. مقاتل الطالبيين، ص 81، دارالمعرفة
  6. . اعيان الشيعه، ج 8، ص 206.
  7. مناقب، ج 4، ص 118
  8. الارشاد، ص 238، مكتبة بصيرتى.

منابع

  • جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، نشر معروف
11.jpg
واقعه عاشورا
قبل از واقعه
شرح واقعه
پس از واقعه
بازتاب واقعه
وابسته ها