آخرت: تفاوت بین نسخه‌ها
Saeed zamani (بحث | مشارکتها) (محتوای قبلی خیلی مختصر بود با محتوای تفصیلی جایگزین شد) |
|||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | + | ==واژه آخرت== | |
| − | == واژه آخرت == | ||
آخرت به معناى جهان واپسين و عالم بعد از دنياست. واژه آخرت برگرفته از ريشه ا خ - ر و مؤنث آخر به معناى پايان و در برابر اول است. | آخرت به معناى جهان واپسين و عالم بعد از دنياست. واژه آخرت برگرفته از ريشه ا خ - ر و مؤنث آخر به معناى پايان و در برابر اول است. | ||
| − | قرآن كريم زندگى انسان را به دو بخش پايان‌پذير و جاودان تقسيم و از اولى، به الدنيا و الاولى و از | + | قرآن كريم زندگى انسان را به دو بخش پايان‌پذير و جاودان تقسيم و از اولى، به الدنيا و الاولى و از دومى به الاخرة واليوم الاخر تعبير كرده است. |
| − | واژه آخرت به معناى عالم بعد از دنيا، 113 بار در قرآن ذكر شده است <ref>ر.ك: المعجم المفهوس، أ خ ر.</ref>: | + | واژه آخرت به معناى عالم بعد از دنيا، 113 بار در قرآن ذكر شده است:<ref>ر.ك: المعجم المفهوس، أ خ ر.</ref> نه بار صفت يا مضاف اليه دار، مانند: {{متن قرآن|«وان الدار الاخرة لهى الحيوان»}}.<ref>[[سوره عنكبوت]]، آيه 64.</ref> |
| − | + | {{متن قرآن|«و ولدار الاخرة خير»}}،<ref>[[سوره يوسف]]، آيه 109.</ref> يك مورد صفت النشأة: {{متن قرآن|ينشى النشاة الاخرة}} <ref>همان، آيه 20.</ref>؛ پنج بار در برابر الاولى، مانند: {{متن قرآن|«فلله الاخرة والاولى»}}<ref>[[سوره نجم]]، آيه 25.</ref>؛ 48 مورد در برابر الدنيا، مانند: {{متن قرآن|«ربنا ءاتنا فى الدنيا حسنة و فى الاخرة حسنة»}} <ref>[[سوره بقره]]، آيه 201.</ref>؛ و 26 بار صفت يوم، مانند: {{متن قرآن|«ءامنا بالله و باليوم الاخر»}}<ref>همان، آيه 8.</ref>. در مواردى نيز واژه آخرت به تنهايى بكار رفته است، مانند: {{متن قرآن|«اولئك الذين اشتروا الحيوة الدنيا بالاخرة»}} <ref>همان، آيه 86.</ref>. لفظ آخرت در اين گونه موارد، از آن جهت مؤنث آمده كه يكى از واژه‌هاى الدار، الكرة<ref>مجمع البيان، ج 1، ص 123.</ref>، النشأة<ref>تفسير صدر المتألهين، ج 1، ص 303.</ref> يا الحياة<ref>التفسير الكبير، ج 28، ص 303.</ref> موصوف مقدر آن است و چون موصوف مؤنث بوده، صفت به تبع آن مؤنث استعمال مى‌گردد. | |
| − | |||
| − | ==آخرت در قرآن و روایات == | + | ==آخرت در قرآن و روایات== |
| − | آيات فراوانى از قرآن، در مورد عالم آخرت به بحث پرداخته است؛ به طورى كه گفته شده، حدود دو هزار آيه در قرآن به نحوى بر آن جهان دلالت دارد <ref>معارف قرآن، ص 482.</ref> | + | آيات فراوانى از قرآن، در مورد عالم آخرت به بحث پرداخته است؛ به طورى كه گفته شده، حدود دو هزار آيه در قرآن به نحوى بر آن جهان دلالت دارد.<ref>معارف قرآن، ص 482.</ref> |
| − | مباحث گوناگون موضوع آخرت را در قرآن كريم، از واژه‌هاى فراوانى مانند برزخ، بعث، حشر، نشر، صراط، قيامت، ميزان، يوم‌الدين، يوم الفرقان، يوم الحسرة، يوم الحساب و ده‌ها واژه ديگر مى‌توان استفاده | + | مباحث گوناگون موضوع آخرت را در قرآن كريم، از واژه‌هاى فراوانى مانند برزخ، بعث، حشر، نشر، صراط، قيامت، ميزان، يوم‌الدين، يوم الفرقان، يوم الحسرة، يوم الحساب و ده‌ها واژه ديگر مى‌توان استفاده كرد زيرا هر يك از اين واژگان به يكى از مراحل جهان آخرت، يا به خصوصيتى از آن جهان اشاره دارد؛ ولى با توجه به اين كه در واژه آخرت تقابل با جهان نخستين (دنيا) نهفته - چنان كه در قرآن نيز در موارد متعدد، دنيا و آخرت در كنار هم قرار گرفته است - مناسب‌تر است در موضوع آخرت به مسائل كلى مربوط به آن جهان پرداخته شود. |
| − | + | از آنجا كه اين گونه بحث‌ها در قرآن بيشتر با دو واژه آخرت و يوم الاخر بيان شده، كوشيده‌ايم از واژه‌هاى ديگر جز در عنوان تفاوت‌هاى دنيا و آخرت - كه به تبيين حقيقت آخرت مى‌پردازد - و منازل و مراحل آخرت - كه در آن چاره‌اى جز استفاده از آيات مشتمل بر واژه‌هاى ديگر نيست - كمتر استفاده شود و بيشتر به آياتى پرداخته شود كه در بردارنده يكى از دو واژه مزبور باشند، بنابراين به مبحث قيامت و حوادث دهشتناك آن - كه با فروپاشى اين جهان مقارن است - همچنين موضوع معاد و استدلال‌هاى عقلى و نقلى در اثبات آخرت و نيز پاسخ به شبهات درباره آن جهان به تفصيل پرداخته نمى‌شود. | |
| − | + | برخى از تعبير قرآن درباره جهان ديگر به اليوم الاخر و آخرت، استفاده كرده‌اند كه حيات انسان بلكه دوره جهان در مجموع دو دوره تقسيم مى‌شود و هر دوره را به عنوان يك روز بايد شناخت: يكى، روز و دوره‌اى كه اول است و پايان مى‌پذيرد (دنيا) و ديگر، روز و دوره‌اى كه آخر است و پايان نمى‌پذيرد (آخرت)؛ همچنان كه در برخى آيات از زندگى دنيوى به اولى و از حيات اخروى به آخرت تعبير شده است.<ref>شهید مطهری، مجموعه آثار (زندگى جاويد يا حيات اخروى)، ج 2، ص 502.</ref> | |
| − | + | ===دنیا کشتزار آخرت=== | |
| − | |||
| − | === محل نیل به سعادت === | + | {{متن قرآن|«مَنَ كَانَ يُرِيدُ حَرْثَ الْآخِرَةِ نَزِدْ لَهُ فِي حَرْثِهِ و َمَنْ كَانَ يُرِيدُ حَرْثَ الدُّنْيَا نُؤْتِهِ مِنْهَا و َمَالَهُ فِي الْآخِرَةِ مِنْ نَصِيبٍ»}}؛ ([[سوره شوری]]، آیه 20) هر كس كِشت آخرت را بخواهد به كشته اش مى افزاييم و هر كس كشت دنیا را بخواهد از همان به او عطا مى كنيم و در آخرت بهره و نصيبى ندارد. |
| − | الإمامُ عليٌّ عليه السلام: | + | |
| − | الدُّنيا مُنْيةُ الأشْقِياءِ، الآخِرةُ فَوزُ | + | ===محل نیل به سعادت=== |
| − | امام علی عليه السلام: | + | |
| − | دنيا آرزوى بدبختان است و آخرت پيروزى نيكبختان. | + | الإمامُ عليٌّ عليه السلام: الدُّنيا مُنْيةُ الأشْقِياءِ، الآخِرةُ فَوزُ السُّعَداءِ؛ امام علی عليه السلام: دنيا آرزوى بدبختان است و آخرت پيروزى نيكبختان. |
منبع: غررالحکم (عبدالواحد محمد تمیمی آمدی) | منبع: غررالحکم (عبدالواحد محمد تمیمی آمدی) | ||
| − | === کوچکی دنیا در مقابل آخرت === | + | ===کوچکی دنیا در مقابل آخرت=== |
| − | الإمامُ عليٌّ عليه السلام: | + | الإمامُ عليٌّ عليه السلام: عَلَيْكَ بالآخِرَةِ تأتِكَ الدُّنيا صاغِرةً؛ امام على عليه السلام: به آخرت چنگ درزن، دنيا برايت كوچك آيد. |
| − | عَلَيْكَ بالآخِرَةِ تأتِكَ الدُّنيا | ||
| − | امام على عليه السلام: | ||
| − | به آخرت چنگ درزن، دنيا برايت كوچك آيد. | ||
منبع: غررالحکم (عبدالواحد محمد تمیمی آمدی) | منبع: غررالحکم (عبدالواحد محمد تمیمی آمدی) | ||
| سطر ۴۳: | سطر ۳۷: | ||
===نزدیکی آخرت=== | ===نزدیکی آخرت=== | ||
| − | الإمامُ عليٌّ عليه السلام: | + | الإمامُ عليٌّ عليه السلام: إنّ الدُّنيا مُنقَطِعةٌ عنكَ، والآخِرةَ قريبةٌ منكَ؛ امام على عليه السلام: همانا دنيا از تو جداشدنى و آخرت به تو نزديك است. |
| − | إنّ الدُّنيا مُنقَطِعةٌ عنكَ، والآخِرةَ قريبةٌ | ||
| − | امام على عليه السلام: | ||
| − | همانا دنيا از تو | ||
| − | منبع: نهج البلاغه (سید رضی)، نامه 32 | + | منبع: نهج البلاغه (سید رضی)، نامه 32. |
| − | + | ===عظمت امور آخرت=== | |
| − | + | {{متن قرآن|«انْظُرْ كَيْفَ فَضَّلْنا بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ و َلَلْآخِرَةُ أَكْبَرُ دَرَجاتٍ وَ أَكْبَرُ تَفْضِيلاً»}}؛ ([[سوره اسراء]]، آیات 20 و 21) بنگر كه چگونه برخى از ايشان را بر برخى ديگر برترى داده ايم و در آخرت درجات و برتري ها، برتر و بالاتر است. | |
| + | الإمامُ عليٌّ عليه السلام: و كلُّ شي‌ءٍ مِن الدُّنيا سَماعُهُ أعظمُ مِن عِيانهِ، و كلُّ شي‌ءٍ مِن الآخرةِ عِيانُهُ أعظَمُ مِن سَماعِهِ، فَلْيَكْفِكُم مِن العِيانِ السَّماعُ، و مِن الغَيبِ الخَبَرُ؛ امام على عليه السلام: و هر چيز دنيا، شنيدن آن بزرگتر از ديدن آن است و هر چيز آخرت، ديدن آن بزرگتر از شنيدن آن است. پس به جاى ديدن آخرت و مشاهده آنچه از ديدگان شما پنهان و در پس پرده غيب است، به همان شنيدن و خبر يافتن (توسط پیامبران) اكتفا كنيد. | ||
| − | + | منبع: نهج البلاغه (سید رضی)، خطبه 114. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | ===آخرت، سراى ماندگار=== | |
| − | + | {{متن قرآن|«يا قَوْمِ إِنَّمَا هذِهِ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا مَتَاعٌ و َإِنَّ الْآخِرَةَ هِيَ دَارُ القَرَارِ»}}؛ ([[سوره غافر]]، آیه 39) اى قوم من! اين زندگى دنيا كالايى بيش نيست و اين آخرت است كه سراى بقاست. | |
| − | |||
| − | + | الإمامُ عليٌّ عليه السلام: مَن عَمَّر دارَ إقامتِهِ فهُوَ العاقلُ؛ امام على عليه السلام: کسى كه خانه ماندگارى خود را آباد سازد، خردمند است. | |
| − | |||
| − | الإمامُ عليٌّ عليه السلام: | ||
| − | مَن عَمَّر دارَ إقامتِهِ فهُوَ | ||
| − | امام على عليه السلام: | ||
| − | |||
منبع: غررالحکم (عبدالواحد بن محمد تمیمی آمدی) | منبع: غررالحکم (عبدالواحد بن محمد تمیمی آمدی) | ||
| − | + | عنه عليه السلام: الدُّنيا أمَد، الآخرةُ أبَدٌ؛ امام على عليه السلام: دنيا تمام شدنى است، آخرت هميشگى است. | |
| − | |||
| − | عنه عليه السلام: | ||
| − | الدُّنيا أمَد، الآخرةُ | ||
| − | امام على عليه السلام: | ||
| − | دنيا تمام شدنى است، آخرت هميشگى است. | ||
منبع: غررالحکم (عبدالواحد بن محمد تمیمی آمدی) | منبع: غررالحکم (عبدالواحد بن محمد تمیمی آمدی) | ||
| − | |||
===برترى آخرت=== | ===برترى آخرت=== | ||
| − | «قُلْ مَتَاعُ الدُّنْيَا قَلِيلٌ و َالْآخِرَةُ خَيْرٌ لِمَنِ اتَّقى» | + | {{متن قرآن|«قُلْ مَتَاعُ الدُّنْيَا قَلِيلٌ و َالْآخِرَةُ خَيْرٌ لِمَنِ اتَّقى»}}؛ (سوره نساء، آیه 77) بگو: كالاى دنيا اندك است و آخرت براى كسى كه تقوا داشته باشد بهتر است. |
| − | + | ||
| − | الإمامُ عليٌّ عليه السلام: | + | الإمامُ عليٌّ عليه السلام: لَيسَ عنِ الآخرةِ عِوَضٌ، و لَيستِ الدُّنيا للنَّفْسِ بِثَمَنٍ؛ امام على عليه السلام: آخرت هيچ جايگزينى ندارد و دنيا بهاى آدمى نيست. |
| − | لَيسَ عنِ الآخرةِ عِوَضٌ، و لَيستِ الدُّنيا للنَّفْسِ | ||
| − | امام على عليه السلام: | ||
| − | آخرت هيچ جايگزينى ندارد و دنيا بهاى آدمى نيست. | ||
منبع: غررالحکم (عبدالواحد بن محمد تمیمی آمدی) | منبع: غررالحکم (عبدالواحد بن محمد تمیمی آمدی) | ||
| − | |||
===ياد آخرت=== | ===ياد آخرت=== | ||
| − | الإمامُ عليٌّ عليه السلام: | + | الإمامُ عليٌّ عليه السلام: ذِكرُ الآخرةِ دَواءٌ و شِفاءٌ، ذِكرُ الدُّنيا أدْوَأُ الأدواءِ؛ امام على عليه السلام: ياد آخرت داروست و درمان، ياد دنيا بدترين درد و بيمارى است. |
| − | ذِكرُ الآخرةِ دَواءٌ و شِفاءٌ، ذِكرُ الدُّنيا أدْوَأُ | ||
| − | امام على عليه السلام: | ||
| − | ياد آخرت داروست و درمان، ياد دنيا بدترين درد و بيمارى است. | ||
منبع: غررالحکم (عبدالواحد بن محمد تمیمی آمدی) | منبع: غررالحکم (عبدالواحد بن محمد تمیمی آمدی) | ||
| − | + | عنه عليه السلام: مَن أكثَرَ مِن ذِكرِ الآخِرةِ قَلَّتْ مَعصيتُهُ؛ امام على عليه السلام: هر كس كه زياد به ياد آخرت باشد، گناه و نافرمانى او كم شود! | |
| − | |||
| − | عنه عليه السلام: | ||
| − | مَن أكثَرَ مِن ذِكرِ الآخِرةِ قَلَّتْ | ||
| − | امام على عليه السلام: | ||
| − | هر كس كه زياد به ياد آخرت باشد، گناه و نافرمانى او كم شود! | ||
منبع: غررالحکم (عبدالواحد بن محمد تمیمی آمدی) | منبع: غررالحکم (عبدالواحد بن محمد تمیمی آمدی) | ||
| − | |||
===كار براى آخرت=== | ===كار براى آخرت=== | ||
| − | رسولُ اللَّهِ صلى الله عليه و آله: | + | رسولُ اللَّهِ صلى الله عليه و آله: اعمَلْ لِدُنياكَ كأنّكَ تَعيشُ أبداً، و اعمَلْ لآخرتِكَ كأنّكَ تَموتُ غَداً؛ رسول خدا صلى الله عليه و آله: براى دنياى خود چنان كار كن كه گويى جاودانه مى زيى و براى آخرتت چنان كار كن كه گويى فردا خواهى مرد. |
| − | اعمَلْ لِدُنياكَ كأنّكَ تَعيشُ أبداً، و اعمَلْ لآخرتِكَ كأنّكَ تَموتُ | ||
| − | رسول خدا صلى الله عليه و آله: | ||
| − | براى دنياى خود چنان كار كن كه گويى جاودانه مى زيى و براى آخرتت چنان كار كن كه گويى فردا خواهى مرد. | ||
| − | منبع: تنبیه الخواطر (ورام بن ابی فراس)، ج 1، ص 461/مستدرک الوسایل (حاج میرزا حسین نوری)، ج 1، ص 18 | + | منبع: تنبیه الخواطر (ورام بن ابی فراس)، ج 1، ص 461/مستدرک الوسایل (حاج میرزا حسین نوری)، ج 1، ص 18. |
| − | + | عنه صلى الله عليه و آله: مَن أصبَحَ و أمسى و الآخِرةُ أكبرُ هَمِّهِ جَعلَ اللَّهُ الغِنى في قلبِهِ، و جَمَع لَه أمرَهُ، و لَم يَخرُج مِن الدُّنيا حتّى يَستكمِلَ رزقَهُ. و مَن أصبحَ و أمسَى و الدُّنيا أكبرُ هَمِّهِ جَعَلَ اللَّهُ الفَقْرَ بينَ عينَيهِ، و شتَّتَ علَيهِ أمْرَه، و لَم يَنَلْ مِن الدُّنيا إلّا ما قُسِمَ لَهُ؛ پيامبر خدا صلى الله عليه و آله: هر آن كس كه در طول شبانه روز بزرگترين همّش آخرت باشد، خداوند بى نيازى را در دل او جاى و كارش را سامان دهد و از دنيا نرود مگر وقتى كه روزى اش را كامل دريافت كرده باشد و هر آن كس كه در طول شبانه روز بزرگترين همّش دنيا باشد، خداوند (مُهر) فقر و نادارى بر جبينش زند و كارش را پريشان سازد و از دنيا به چيزى بيش از قسمت خود نرسد. | |
| − | + | منبع: بحارالانوار (علامه مجلسی)، ج77، ص151/ تحف العقول (ابن شعبه)، ج103، ص29. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | الإمامُ عليٌّ عليه السلام: لايَنْفَع العَمل لِلآخرة مَعَ الرغبَة في الدُّنيا؛ امام على عليه السلام: با رغبت به دنیا، كار براى آخرت بى فايده است. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | الإمامُ عليٌّ عليه السلام: | ||
| − | لايَنْفَع العَمل لِلآخرة مَعَ الرغبَة في | ||
| − | امام على عليه السلام: | ||
| − | با رغبت به دنیا، كار براى آخرت بى فايده است. | ||
منبع: غررالحکم (عبدالواحد بن محمد تمیمی آمدی) | منبع: غررالحکم (عبدالواحد بن محمد تمیمی آمدی) | ||
| − | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
| − | |||
==منابع== | ==منابع== | ||
| − | + | * على خراسانى، آخرت سراى پايدار. | |
| − | على خراسانى، آخرت سراى پايدار | + | * محمد محمدی ری شهری، گزیده میزان الحکمة. |
| − | |||
| − | محمد محمدی ری شهری، گزیده میزان الحکمة | ||
[[رده:معاد]] | [[رده:معاد]] | ||
نسخهٔ ۱۷ ژانویهٔ ۲۰۱۳، ساعت ۰۵:۴۶
محتویات
واژه آخرت
آخرت به معناى جهان واپسين و عالم بعد از دنياست. واژه آخرت برگرفته از ريشه ا خ - ر و مؤنث آخر به معناى پايان و در برابر اول است.
قرآن كريم زندگى انسان را به دو بخش پايان‌پذير و جاودان تقسيم و از اولى، به الدنيا و الاولى و از دومى به الاخرة واليوم الاخر تعبير كرده است.
واژه آخرت به معناى عالم بعد از دنيا، 113 بار در قرآن ذكر شده است:[۱] نه بار صفت يا مضاف اليه دار، مانند: «وان الدار الاخرة لهى الحيوان».[۲]
«و ولدار الاخرة خير»،[۳] يك مورد صفت النشأة: ينشى النشاة الاخرة [۴]؛ پنج بار در برابر الاولى، مانند: «فلله الاخرة والاولى»[۵]؛ 48 مورد در برابر الدنيا، مانند: «ربنا ءاتنا فى الدنيا حسنة و فى الاخرة حسنة» [۶]؛ و 26 بار صفت يوم، مانند: «ءامنا بالله و باليوم الاخر»[۷]. در مواردى نيز واژه آخرت به تنهايى بكار رفته است، مانند: «اولئك الذين اشتروا الحيوة الدنيا بالاخرة» [۸]. لفظ آخرت در اين گونه موارد، از آن جهت مؤنث آمده كه يكى از واژه‌هاى الدار، الكرة[۹]، النشأة[۱۰] يا الحياة[۱۱] موصوف مقدر آن است و چون موصوف مؤنث بوده، صفت به تبع آن مؤنث استعمال مى‌گردد.
آخرت در قرآن و روایات
آيات فراوانى از قرآن، در مورد عالم آخرت به بحث پرداخته است؛ به طورى كه گفته شده، حدود دو هزار آيه در قرآن به نحوى بر آن جهان دلالت دارد.[۱۲]
مباحث گوناگون موضوع آخرت را در قرآن كريم، از واژه‌هاى فراوانى مانند برزخ، بعث، حشر، نشر، صراط، قيامت، ميزان، يوم‌الدين، يوم الفرقان، يوم الحسرة، يوم الحساب و ده‌ها واژه ديگر مى‌توان استفاده كرد زيرا هر يك از اين واژگان به يكى از مراحل جهان آخرت، يا به خصوصيتى از آن جهان اشاره دارد؛ ولى با توجه به اين كه در واژه آخرت تقابل با جهان نخستين (دنيا) نهفته - چنان كه در قرآن نيز در موارد متعدد، دنيا و آخرت در كنار هم قرار گرفته است - مناسب‌تر است در موضوع آخرت به مسائل كلى مربوط به آن جهان پرداخته شود.
از آنجا كه اين گونه بحث‌ها در قرآن بيشتر با دو واژه آخرت و يوم الاخر بيان شده، كوشيده‌ايم از واژه‌هاى ديگر جز در عنوان تفاوت‌هاى دنيا و آخرت - كه به تبيين حقيقت آخرت مى‌پردازد - و منازل و مراحل آخرت - كه در آن چاره‌اى جز استفاده از آيات مشتمل بر واژه‌هاى ديگر نيست - كمتر استفاده شود و بيشتر به آياتى پرداخته شود كه در بردارنده يكى از دو واژه مزبور باشند، بنابراين به مبحث قيامت و حوادث دهشتناك آن - كه با فروپاشى اين جهان مقارن است - همچنين موضوع معاد و استدلال‌هاى عقلى و نقلى در اثبات آخرت و نيز پاسخ به شبهات درباره آن جهان به تفصيل پرداخته نمى‌شود.
برخى از تعبير قرآن درباره جهان ديگر به اليوم الاخر و آخرت، استفاده كرده‌اند كه حيات انسان بلكه دوره جهان در مجموع دو دوره تقسيم مى‌شود و هر دوره را به عنوان يك روز بايد شناخت: يكى، روز و دوره‌اى كه اول است و پايان مى‌پذيرد (دنيا) و ديگر، روز و دوره‌اى كه آخر است و پايان نمى‌پذيرد (آخرت)؛ همچنان كه در برخى آيات از زندگى دنيوى به اولى و از حيات اخروى به آخرت تعبير شده است.[۱۳]
دنیا کشتزار آخرت
«مَنَ كَانَ يُرِيدُ حَرْثَ الْآخِرَةِ نَزِدْ لَهُ فِي حَرْثِهِ و َمَنْ كَانَ يُرِيدُ حَرْثَ الدُّنْيَا نُؤْتِهِ مِنْهَا و َمَالَهُ فِي الْآخِرَةِ مِنْ نَصِيبٍ»؛ (سوره شوری، آیه 20) هر كس كِشت آخرت را بخواهد به كشته اش مى افزاييم و هر كس كشت دنیا را بخواهد از همان به او عطا مى كنيم و در آخرت بهره و نصيبى ندارد.
محل نیل به سعادت
الإمامُ عليٌّ عليه السلام: الدُّنيا مُنْيةُ الأشْقِياءِ، الآخِرةُ فَوزُ السُّعَداءِ؛ امام علی عليه السلام: دنيا آرزوى بدبختان است و آخرت پيروزى نيكبختان.
منبع: غررالحکم (عبدالواحد محمد تمیمی آمدی)
کوچکی دنیا در مقابل آخرت
الإمامُ عليٌّ عليه السلام: عَلَيْكَ بالآخِرَةِ تأتِكَ الدُّنيا صاغِرةً؛ امام على عليه السلام: به آخرت چنگ درزن، دنيا برايت كوچك آيد.
منبع: غررالحکم (عبدالواحد محمد تمیمی آمدی)
نزدیکی آخرت
الإمامُ عليٌّ عليه السلام: إنّ الدُّنيا مُنقَطِعةٌ عنكَ، والآخِرةَ قريبةٌ منكَ؛ امام على عليه السلام: همانا دنيا از تو جداشدنى و آخرت به تو نزديك است.
منبع: نهج البلاغه (سید رضی)، نامه 32.
عظمت امور آخرت
«انْظُرْ كَيْفَ فَضَّلْنا بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ و َلَلْآخِرَةُ أَكْبَرُ دَرَجاتٍ وَ أَكْبَرُ تَفْضِيلاً»؛ (سوره اسراء، آیات 20 و 21) بنگر كه چگونه برخى از ايشان را بر برخى ديگر برترى داده ايم و در آخرت درجات و برتري ها، برتر و بالاتر است.
الإمامُ عليٌّ عليه السلام: و كلُّ شي‌ءٍ مِن الدُّنيا سَماعُهُ أعظمُ مِن عِيانهِ، و كلُّ شي‌ءٍ مِن الآخرةِ عِيانُهُ أعظَمُ مِن سَماعِهِ، فَلْيَكْفِكُم مِن العِيانِ السَّماعُ، و مِن الغَيبِ الخَبَرُ؛ امام على عليه السلام: و هر چيز دنيا، شنيدن آن بزرگتر از ديدن آن است و هر چيز آخرت، ديدن آن بزرگتر از شنيدن آن است. پس به جاى ديدن آخرت و مشاهده آنچه از ديدگان شما پنهان و در پس پرده غيب است، به همان شنيدن و خبر يافتن (توسط پیامبران) اكتفا كنيد.
منبع: نهج البلاغه (سید رضی)، خطبه 114.
آخرت، سراى ماندگار
«يا قَوْمِ إِنَّمَا هذِهِ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا مَتَاعٌ و َإِنَّ الْآخِرَةَ هِيَ دَارُ القَرَارِ»؛ (سوره غافر، آیه 39) اى قوم من! اين زندگى دنيا كالايى بيش نيست و اين آخرت است كه سراى بقاست.
الإمامُ عليٌّ عليه السلام: مَن عَمَّر دارَ إقامتِهِ فهُوَ العاقلُ؛ امام على عليه السلام: کسى كه خانه ماندگارى خود را آباد سازد، خردمند است.
منبع: غررالحکم (عبدالواحد بن محمد تمیمی آمدی)
عنه عليه السلام: الدُّنيا أمَد، الآخرةُ أبَدٌ؛ امام على عليه السلام: دنيا تمام شدنى است، آخرت هميشگى است.
منبع: غررالحکم (عبدالواحد بن محمد تمیمی آمدی)
برترى آخرت
«قُلْ مَتَاعُ الدُّنْيَا قَلِيلٌ و َالْآخِرَةُ خَيْرٌ لِمَنِ اتَّقى»؛ (سوره نساء، آیه 77) بگو: كالاى دنيا اندك است و آخرت براى كسى كه تقوا داشته باشد بهتر است.
الإمامُ عليٌّ عليه السلام: لَيسَ عنِ الآخرةِ عِوَضٌ، و لَيستِ الدُّنيا للنَّفْسِ بِثَمَنٍ؛ امام على عليه السلام: آخرت هيچ جايگزينى ندارد و دنيا بهاى آدمى نيست.
منبع: غررالحکم (عبدالواحد بن محمد تمیمی آمدی)
ياد آخرت
الإمامُ عليٌّ عليه السلام: ذِكرُ الآخرةِ دَواءٌ و شِفاءٌ، ذِكرُ الدُّنيا أدْوَأُ الأدواءِ؛ امام على عليه السلام: ياد آخرت داروست و درمان، ياد دنيا بدترين درد و بيمارى است.
منبع: غررالحکم (عبدالواحد بن محمد تمیمی آمدی)
عنه عليه السلام: مَن أكثَرَ مِن ذِكرِ الآخِرةِ قَلَّتْ مَعصيتُهُ؛ امام على عليه السلام: هر كس كه زياد به ياد آخرت باشد، گناه و نافرمانى او كم شود!
منبع: غررالحکم (عبدالواحد بن محمد تمیمی آمدی)
كار براى آخرت
رسولُ اللَّهِ صلى الله عليه و آله: اعمَلْ لِدُنياكَ كأنّكَ تَعيشُ أبداً، و اعمَلْ لآخرتِكَ كأنّكَ تَموتُ غَداً؛ رسول خدا صلى الله عليه و آله: براى دنياى خود چنان كار كن كه گويى جاودانه مى زيى و براى آخرتت چنان كار كن كه گويى فردا خواهى مرد.
منبع: تنبیه الخواطر (ورام بن ابی فراس)، ج 1، ص 461/مستدرک الوسایل (حاج میرزا حسین نوری)، ج 1، ص 18.
عنه صلى الله عليه و آله: مَن أصبَحَ و أمسى و الآخِرةُ أكبرُ هَمِّهِ جَعلَ اللَّهُ الغِنى في قلبِهِ، و جَمَع لَه أمرَهُ، و لَم يَخرُج مِن الدُّنيا حتّى يَستكمِلَ رزقَهُ. و مَن أصبحَ و أمسَى و الدُّنيا أكبرُ هَمِّهِ جَعَلَ اللَّهُ الفَقْرَ بينَ عينَيهِ، و شتَّتَ علَيهِ أمْرَه، و لَم يَنَلْ مِن الدُّنيا إلّا ما قُسِمَ لَهُ؛ پيامبر خدا صلى الله عليه و آله: هر آن كس كه در طول شبانه روز بزرگترين همّش آخرت باشد، خداوند بى نيازى را در دل او جاى و كارش را سامان دهد و از دنيا نرود مگر وقتى كه روزى اش را كامل دريافت كرده باشد و هر آن كس كه در طول شبانه روز بزرگترين همّش دنيا باشد، خداوند (مُهر) فقر و نادارى بر جبينش زند و كارش را پريشان سازد و از دنيا به چيزى بيش از قسمت خود نرسد.
منبع: بحارالانوار (علامه مجلسی)، ج77، ص151/ تحف العقول (ابن شعبه)، ج103، ص29.
الإمامُ عليٌّ عليه السلام: لايَنْفَع العَمل لِلآخرة مَعَ الرغبَة في الدُّنيا؛ امام على عليه السلام: با رغبت به دنیا، كار براى آخرت بى فايده است.
منبع: غررالحکم (عبدالواحد بن محمد تمیمی آمدی)
پانویس
- ↑ ر.ك: المعجم المفهوس، أ خ ر.
- ↑ سوره عنكبوت، آيه 64.
- ↑ سوره يوسف، آيه 109.
- ↑ همان، آيه 20.
- ↑ سوره نجم، آيه 25.
- ↑ سوره بقره، آيه 201.
- ↑ همان، آيه 8.
- ↑ همان، آيه 86.
- ↑ مجمع البيان، ج 1، ص 123.
- ↑ تفسير صدر المتألهين، ج 1، ص 303.
- ↑ التفسير الكبير، ج 28، ص 303.
- ↑ معارف قرآن، ص 482.
- ↑ شهید مطهری، مجموعه آثار (زندگى جاويد يا حيات اخروى)، ج 2، ص 502.
منابع
- على خراسانى، آخرت سراى پايدار.
- محمد محمدی ری شهری، گزیده میزان الحکمة.
