مكتب فقهی وحيد بهبهانى: تفاوت بین نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
(←قبل از فقه شیعی) |
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) (ویرایش) |
||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | + | [[وحید بهبهانی|وحید بهبهانى]] (م، ۱۲۰۵ ق)، با نبوغ خاص خود در استدلال و تحلیل و تفکر عقلانى، توانست بساط مکتب اخبارى را پس از سال‌ها هیمنه بر [[فقه]] [[شیعه|شیعه]] در هم پیچید. | |
| − | + | ==قبل از مکتب فقهی وحید بهبهانی== | |
| − | + | مکتب [[اخباریان|اخبارى]] در نیمه نخستین قرن دوازدهم بر مراکز علمى [[شیعه]] چیره شد و نظر به دشمنى سختى که آن مکتب با علم [[اصول فقه]] داشت این دانش در حوزه هاى [[فقه]] شیعه به طور کلى متروک ماند. در بررسى تاریخ فقه شیعى در میانه قرن مزبور به نام هیچ فقیه اصولى مهمى از پیروان مکاتب فقهى [[محقق کرکی|کرکى]] یا اردبیلى برخورد نمى کنیم. تنها یکى دو تن از این رده در گوشه و کنار شهرهاى دور از مراکز علمى بوده اند که معمولاً حوزه هاى تدریس کوچک و گمنامى داشته اند. | |
| − | در | + | در نیمه دوم قرن مزبور یک دانشمند بزرگ شیعى که داراى نبوغى خاص در استدلال و تحلیل و تفکر عقلانى بود بساط مکتب اخبارى را پس از سال‌ها حکومت بلامنازع بر فقه شیعى در هم پیچید و مکتب خاص خود را به جاى آن نشاند. این دانشمند [[وحید بهبهانی|وحید بهبهانى]]، محمدباقر بن محمد اکمل (م، ۱۲۰۵ ق) است که آثار و رسائل فقهى بسیارى از او در دست است، از آن جمله [[الفوائد الحائریه (کتاب)|الفوائد الحائریة]] و شرحى بر «مفاتیح الشرایع» [[فیض کاشانی|فیض]]. |
==ویژگی بارز فقه وحید بهبهانی== | ==ویژگی بارز فقه وحید بهبهانی== | ||
| − | فقه | + | فقه وحید بهبهانى نخستین فقه شیعى است که قواعد [[اصول فقه|اصول فقه]] در آن به درستى اعمال شده و این خود مشخصه اصلى آن است. وحید در تأسیس این روش فقهى و احیاء علم اصول کوشش فراوان نمود و رنج بسیار برد و مکتب علمى او که نمونه یک حقوق منطقى پیشرفته، با سیستم حقوقى قوى و هماهنگ و استوار است با هیچ مکتب پیشین قابل مقایسه نیست. |
==شاگردان وحید بهبهانی== | ==شاگردان وحید بهبهانی== | ||
| − | + | وحید شاگردان و پیروان مبرز و نخبه اى داشت که روش او را به درستى حفظ کردند و فقه شیعى را به سوى تکامل به پیش بردند. مشهورترین آنان عبارتند از: | |
| − | محمد بن على طباطبائى مجاهد (م | + | # [[سید محمد مهدی بحرالعلوم|سید محمدمهدى طباطبائى بحرالعلوم]] (م ۱۲۱۲) نگارنده المصابیح؛ |
| + | # [[سید جواد حسینی عاملی|جواد بن محمد حسینى عاملى]] (م ۱۲۲۶) مؤلف [[مفتاح الکرامه|مفتاح الکرامه]]؛ | ||
| + | # [[شیخ جعفر کاشف الغطاء|جعفر بن خضر نجفى، کاشف الغطاء]] (م ۱۲۲۸) نگارنده [[کشف الغطاء عن مبهمات شریعة الغراء (کتاب)|کشف الغطاء]]؛ | ||
| + | # على بن محمد على طباطبائى کربلائى (م ۱۲۳۱) نگارنده [[ریاض المسائل|ریاض المسائل]]؛ | ||
| + | # [[میرزای قمی|ابوالقاسم بن حسن گیلانى قمى]] (م ۱۲۳۱) نگارنده [[جامع الشّتات (کتاب)|جامع الشتات]] و غنائم الأیام و مناهج الاحکام؛ | ||
| + | # اسدالله بن اسماعیل شوشترى کاظمى (م ۱۲۳۴) نگارنده مقابس الانوار. | ||
| + | # [[سید محمد مجاهد|محمد بن على طباطبائى مجاهد]] (م ۱۲۴۲) نگارنده المناهل والمفاتیح؛ | ||
| + | # [[ملا احمد نراقی|احمد بن محمدمهدى نراقى]] (م ۱۲۴۵) نگارنده مستند الشیعه و مناهج الاحکام؛ | ||
| + | # [[سید محمد باقر شفتی|محمدباقر موسوى، حجة الاسلام شفتى]] (م ۱۲۶۰) نگارنده مطالع الانوار؛ | ||
| + | # حسن بن جعفر کاشف الغطاء نجفى (م ۱۲۶۲) نگارنده انوار الفقاهة؛ | ||
| + | # [[شیخ محمدحسن نجفی|محمدحسن بن محمدباقر نجفى]] (م ۱۲۶۶) نگارنده [[جواهر الکلام (کتاب)|جواهر الکلام]]. | ||
| − | == | + | ==منبع== |
| − | حسين مدرسى | + | حسين مدرسى طباطبايى، زمين در فقه اسلامى، صفحه 71. |
[[Category:ادوار فقه شیعی]] | [[Category:ادوار فقه شیعی]] | ||
نسخهٔ ۲۱ ژوئیهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۰۶:۳۹
وحید بهبهانى (م، ۱۲۰۵ ق)، با نبوغ خاص خود در استدلال و تحلیل و تفکر عقلانى، توانست بساط مکتب اخبارى را پس از سال‌ها هیمنه بر فقه شیعه در هم پیچید.
قبل از مکتب فقهی وحید بهبهانی
مکتب اخبارى در نیمه نخستین قرن دوازدهم بر مراکز علمى شیعه چیره شد و نظر به دشمنى سختى که آن مکتب با علم اصول فقه داشت این دانش در حوزه هاى فقه شیعه به طور کلى متروک ماند. در بررسى تاریخ فقه شیعى در میانه قرن مزبور به نام هیچ فقیه اصولى مهمى از پیروان مکاتب فقهى کرکى یا اردبیلى برخورد نمى کنیم. تنها یکى دو تن از این رده در گوشه و کنار شهرهاى دور از مراکز علمى بوده اند که معمولاً حوزه هاى تدریس کوچک و گمنامى داشته اند.
در نیمه دوم قرن مزبور یک دانشمند بزرگ شیعى که داراى نبوغى خاص در استدلال و تحلیل و تفکر عقلانى بود بساط مکتب اخبارى را پس از سال‌ها حکومت بلامنازع بر فقه شیعى در هم پیچید و مکتب خاص خود را به جاى آن نشاند. این دانشمند وحید بهبهانى، محمدباقر بن محمد اکمل (م، ۱۲۰۵ ق) است که آثار و رسائل فقهى بسیارى از او در دست است، از آن جمله الفوائد الحائریة و شرحى بر «مفاتیح الشرایع» فیض.
ویژگی بارز فقه وحید بهبهانی
فقه وحید بهبهانى نخستین فقه شیعى است که قواعد اصول فقه در آن به درستى اعمال شده و این خود مشخصه اصلى آن است. وحید در تأسیس این روش فقهى و احیاء علم اصول کوشش فراوان نمود و رنج بسیار برد و مکتب علمى او که نمونه یک حقوق منطقى پیشرفته، با سیستم حقوقى قوى و هماهنگ و استوار است با هیچ مکتب پیشین قابل مقایسه نیست.
شاگردان وحید بهبهانی
وحید شاگردان و پیروان مبرز و نخبه اى داشت که روش او را به درستى حفظ کردند و فقه شیعى را به سوى تکامل به پیش بردند. مشهورترین آنان عبارتند از:
- سید محمدمهدى طباطبائى بحرالعلوم (م ۱۲۱۲) نگارنده المصابیح؛
- جواد بن محمد حسینى عاملى (م ۱۲۲۶) مؤلف مفتاح الکرامه؛
- جعفر بن خضر نجفى، کاشف الغطاء (م ۱۲۲۸) نگارنده کشف الغطاء؛
- على بن محمد على طباطبائى کربلائى (م ۱۲۳۱) نگارنده ریاض المسائل؛
- ابوالقاسم بن حسن گیلانى قمى (م ۱۲۳۱) نگارنده جامع الشتات و غنائم الأیام و مناهج الاحکام؛
- اسدالله بن اسماعیل شوشترى کاظمى (م ۱۲۳۴) نگارنده مقابس الانوار.
- محمد بن على طباطبائى مجاهد (م ۱۲۴۲) نگارنده المناهل والمفاتیح؛
- احمد بن محمدمهدى نراقى (م ۱۲۴۵) نگارنده مستند الشیعه و مناهج الاحکام؛
- محمدباقر موسوى، حجة الاسلام شفتى (م ۱۲۶۰) نگارنده مطالع الانوار؛
- حسن بن جعفر کاشف الغطاء نجفى (م ۱۲۶۲) نگارنده انوار الفقاهة؛
- محمدحسن بن محمدباقر نجفى (م ۱۲۶۶) نگارنده جواهر الکلام.
منبع
حسين مدرسى طباطبايى، زمين در فقه اسلامى، صفحه 71.
