مقاله مورد سنجش قرار گرفته است

مارقین

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

مارقین به معناى كسانى كه از جمع مسلمانان بیرون رفتند، لقب «خوارج» است که پس از جنگ صفین با شعار «لاحُكمَ الّا لِلَّه» بر علیه امام علی علیه السلام شوریدند. این گروه اولین بار در پیشگویی پیامبر در مورد آنان به این نام نامیده شدند.

لغت

عرب به خارج شدن تیر از کمان مرق می گوید. و خوارج را به خاطر اینکه همچون تیری که از کمان برون می جهد به یکباره از جمع مسلمانان بیرون رفتند مارقین نامیدند.[۱] عنوان مارقین برای خوارج برگرفته از حدیثی از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله است که خطاب به آن حضرت فرمودند:«ستقاتل بعدی الناکثین و القاسطین و المارقین؛ پس از من با ناکثین و قاسطین و مارقین خواهی جنگید»[۲] و در همین راستا، امام علی(ع) هنگام روبرویی با سپاه شام می‌فرماید: «پیامبر خدا(ص) به من دستور داد که با ناکثین بجنگم و من این کار را انجام دادم و فرمان داد تا با قاسطین بجنگم که شما مصداقش هستید، اما در مورد مارقین نمی‌دانم که چه وقتی نوبت آنان خواهد شد»[۳]

مارقین چه کسانی بودند

مارقين کسانی بودند كه در جنگ صفين امام علیه السلام را به قبول حكميت واداشتند. همينان پس از جنگ و شكست حكميت، شعار «لاحُكمَ الّا لِلَّه» سر دادند و قبول حكميت را گناهى بزرگ شمردند.[۴] و گفتند همگی به ویژه امام علی علیه‌‌ السلام باید از این لغزش توبه كنند.

امام على علیه السلام در آغاز از در مسالمت و مدارا با آنان برخورد كرد؛ اما سرانجام مجبور گشت با اين گروه - كه در جهل و تعصب و تصلّب غوطه‌ور بودند - بجنگد. از اين جنگ در تاريخ اسلام با عنوان «جنگ نهروان» ياد مى‌شود كه در سال 38 ه. روى داد و چهار هزار نفر از خوارج در آن كشته شدند.[۴]

کشته شدن امام علی علیه السلام به دست مارقین

در نهایت گروهی از بازماندگان خوارج كينه امام على علیه السلام را به دل گرفتند و تصميم بر قتل ايشان بستند. عبدالرّحمن بن ملجم مرادى از اين كسان بود. او مخفيانه خود را به كوفه رساند و در 19 رمضان سال 40 ه. امام را در محراب نماز صبح هدف شمشير زهرآلود خويش كرد.[۴]

پانویس

  1. ابن دريد، جمهرة اللغة، ج‏2، ص792
  2. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱، ص ۲۰۱
  3. ابن اعثم کوفى، أبومحمد أحمد، الفتوح، ۱۴۱۱ق، ج۳، ص۷۷؛ منقرى، نصر بن مزاحم، وقعه صفین، ۱۳۸۲ق، ص ۳۳۸.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ فرهنگ شیعه، ج1، ص97.

منابع

  • ابن أبی الحدید، عبد الحمید بن هبة الله، شرح نهج البلاغة، قم، کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، چاپ اول، ۱۴۰۴ق.
  • فرهنگ شیعه، جمعی از نویسندگان، ج1، ص97.
  • ابن دريد، محمد بن حسن، جمهرة اللغة، 3جلد، دار العلم للملايين - بيروت، چاپ: اول، 1988 م.
  • ابن اعثم کوفى، أبومحمد أحمد، الفتوح، تحقیق، شیرى، على، بیروت، دارالأضواء، چاپ اول، ۱۴۱۱ق.
  • منقرى، نصر بن مزاحم، وقعه صفین، قاهره، المؤسسه العربیه الحدیثه، چاپ دوم، ۱۳۸۲ق.

پیوندها