عبدمناف

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

وى نياى سوم پیامبر اسلام بود كه نامش «مغيره» و لقبش «قمر البطحاء» بود.

بنی عبدمناف

پسرانى به نامهاى عمرو(هاشم)، عبدشمس، مطلب، نوفل، ابوعمرو و ابوعبید داشت. اینان و تبارشان به بنی عبدمناف شهرت دارند و تا قرن‌ها حکومت جهان عرب را در اختیار داشتند. خلفای اموی، خلفای عباسی و امامان شیعه جملگی از نوادگان عبدمناف به شمار می‌روند. بنى هاشم و بنى امیه بن عبدشمس از شاخه هاى مشهور بنی عبدمناف و قریش هستند. عبدمناف از برادر خود «عبدالدار» كوچكتر بود ولى در قلبهاى مردم موقعيت خاصى داشت.

اخلاق عبدمناف

شعار او پرهيزگارى، دعوت مردم به تقوا و خوشرفتارى با مردم و صله ارحام بود و با اين موقعيت بزرگ، ابدا در صدد رقابت با برادر خود «عبدالدار» و قبضه كردن مناصب عالى كعبه نبود.

تقسیم مناصب کعبه

حكومت و رياست طبق وصيت پدر (قصى)، با برادر او «عبدالدار» بود ولى پس از فوت دو برادر، فرزندان آنان در تصدى مناصب با هم نزاع كردند و سرانجام پس از كشمكش هاى زياد، كار به مصالحه و تقسيم مقامات پايان پذيرفت و تصميم گرفتند كه توليت كعبه و رياست «دارالندوه» با فرزندان «عبدالدار» و سقايت و مهماندارى حجاج با پسران «عبدمناف» باشد و اين تقسيم تا ظهور اسلام به حال خود باقى بود.

مناصب كعبه، به طور مسلم روز ساختن كعبه وجود نداشت؛ بلكه تدريجاً بر اثر مقتضيات و مناسباتى پيدا شد و مناصب كعبه تا ظهور اسلام چهار قسمت بود:

  1. توليت و كليددارى كعبه
  2. سقايت، يعنى تهيه آب براى زائران خانه خدا در ايام حج
  3. رفادت، يعنى غذادادن به حاجيان
  4. رياست مكيان و پرچمدارى و فرماندهى سپاه و منصب اخير جنبه دينى نداشت.

منابع