ثوبان بن بجدد
ابوعبداللَّه ثوبان، مولى وآزاد شده رسول خدا صلى الله عليه و آله است، وى اصالتاً اهل يمن بوده، البته برخی او را اهل سِراة (مکانی بین مکه و یمن ) و برخی اهل حِمیَر دانسته اند. او اسير و برده گشته بود؛ پيامبر اكرم صلی الله علیه و آله او را خريد و آزاد كرد و فرمود: «اگر خواستى به خانواده‌‌ات بپيوند كه از آنان هستى و اگر ميل داشتى نزد ما بمان و از خاندان ما باش».
او ماندن در خدمت پيامبر صلى الله عليه و آله را برگزيد و در سفر و حضر با آن حضرت بود تا اين كه رسول اكرم صلى الله عليه و آله از دنيا رحلت كرد. پس از آن ثوبان به رمله رفت، در آنجا خانه‌اى ساخت و در مصر و حمص نيز خانه‌هايى بنا كرد.
او محدث بود و از پیامبر 128 حدیث نقل کرده، جماعتی از تابعین نیز مانند شدّادبن أوس انصاری ، جُبَیْربن نُفَیْر حَضْرَمی ، ابوادریس خَولانی ، ابوسلام أسود حبشی و ابواسماء رَحْبی ، از او روایت کرده اند. ابونُعَیم اصفهانی (متوفی 430؛ ج 1، ص 180ـ183) او را از عارفان اهل بصیرت دانسته است .
ثوبان در سال 54 هجرى در حمص درگذشت.
منابع
- سيد ابراهيم سيد علوى، سرزمين پيامبران، نشر مشعر، تهران، 1385، ص 174.
- دانشنامه جهان اسلام، ج1، ذیل مدخل ثَوْبان بن بُجدُد از معصومه اسماعیلی.
