حرکت امام علی علیه السلام به سوی صفین

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

تقویم هجری قمری

روز واقعه:5 شوال
سال 36 هجری قمری

حضرت امام علی علیه‌السلام پس از رأي قاطع مسلمانان به وي و انتخابش به خلافت اسلامي، در صدد برآوردن انتظارات و درخواست‌هاي به حق مردم در اجراي عدالت الهي، برآمد و در اين راه همت فزاينده‌اي گماشت و نخستين اقدامات آن حضرت، عزل عاملان و حاكمان غيرصالح از حكومت و نصب افراد شايسته به جاي آنان بود.

تمامي حاكمان و عاملان منصوب عثمان مقتول در برابر اقدامات حضرت علي علیه‌السلام ناچار به تسليم و يا فرار از محل حكومت خود شدند و حضرت علي علیه‌السلام به جاي آنان افراد صالح، كاردان و دلسوزي منصوب كرد ولي حاكم شام از تبعيت امام علي علیه‌السلام سرباز زد و در صدد كارشكني و افساد و فتنه‌جويي برآمد.

معاويه بن ابي‌سفيان كه از زمان خلافت عمر بن خطاب به حكومت شام منصوب و در خلافت عثمان نيز پايه‌هاي حكومت خويش را تقويت كرده بود، در برابر رأي مردم و انتخاب حضرت علي علیه‌السلام گردنكشي و ياغي‌گري نمود و با بهانه قرار دادن قتل عثمان بن عفان در صدد سرپيچي از فرمان حضرت علي علیه‌السلام برآمد.[۱]

آن حضرت نامه‌هايي براي وي ارسال و او نيز پاسخ‌هايي براي امام علي علیه‌السلام فرستاد ولي عاقبت بر لجاجت خويش باقي ماند و براي مخالفت و دشمني آشكارتر با امام علی علیه‌السلام به سوي عراق هجوم آورد. امام علي علیه‌السلام نيز در روز پنجم شوال سال 36 قمري ياران و سپاهيان خويش را از كوفه به سوي سرحدات شام گسيل نمود.[۲]

امام علي علیه‌السلام در كوفه، ابومسعود عقبة بن عامر انصاري را جانشين خويش قرار داد و به همراه لشكريان رزمنده و خداجوي خويش از كوفه خارج شد. آن حضرت از كوفه به "مدائن" پس از آن به "أنبار" و آنگاه به "رقّه" رفت و در ميان راه سپاهيان جديدي به وي پيوستند.

اهالي "رقه" به دستور مالک اشتر نخعي، پل بزرگي بر روي رودخانه فرات در محل "منبج" احداث نمودند و سپاهيان حضرت علي علیه‌السلام از آن پل عبور كرده و در سرزمين صفين در برابر سپاهيان معاويه بن ابي‌سفيان قرار گرفتند و سرانجام نبرد سنگين و بزرگ "صفين" در نخستين روزهاي ماه صفر سال 37 قمري ميان طرفين آغاز گرديد.[۳]

پانویس

  1. أنساب الاشراف، ترجمه اميرالمؤمنين، (احمد بن يحيي بلاذري)، ص 121.
  2. مروج الذهب (علي بن الحسين المسعودي)، ج 2، ص 384؛ وقعه صفين (نصر بن مزاحم)، ص 131؛ وقايع الايام (شیخ عباس قمی)، ص 69.
  3. أنساب الاشراف، ترجمه اميرالمؤمنين، ص 202؛ تاريخ ابن خلدون (ترجمه عبدالمحمد آيتي)، ج 1، ص 598.

منابع

موسسه تبیان، نرم‌افزار دایرة‌المعارف چهارده معصوم علیهم‌السلام

منابع بیشتر:

وقايع الايام شيخ عباس قمي، 5 شوال.