تبریز در نهضت تنباکو (کتاب)

کتاب ِ تبریز در نهضت تنباکو تألیف صمد سرداری نیا، پژوهشگر تاریخ در قرن ِ معاصر است.واقعه ی نهضت تنباکو یکی از رویداد های مهم و نقطه ی تحوّلی در تاریخ کشور ماست، زیرا نخستین خیزش ملّت ایران، علیه استعمار غرب می باشد. مؤلف در این کتاب نقش تبریز و اندیشه های نهضت تنباکو به رهبری میرزای شیرازی را بررسی کرده است. و به تبیین ابعاد تاریخی _ اجتماعی ِ این نهضت مهم شیعی پرداخته است. و مسأله ی استعمار و استبداد ِ دشمنان ایران اسلامی را بررسی کرده است.

فهرست کتاب

1. مقدّمه

2. واقعه رژی چه بود؟

3. موقعیّت و نظام سیاسی ایران در آستانه نهضت

4. موقعیّت سیاسی اجتماعی آذربایجان در آستانه نهضت

5. نقش روزنامه اختر در افشای امتیاز نامه

6. تبریز پیشگام نهضت

7. تبریز به پا می خیزد

8. اعزام امین حضور به تبریز

9. وحشت استبداد و استعمار از قیام مردم تبریز

10. رژی نمی تواند در تبریز یار گیری کند

11. ترفند جدید رژی و هوشیاری تبریزیان

12. زمینه فرهنگی نهضت در تبریز

13. حاج میرزا جواد آقا مجتهد

14. زینب پاشا

15. حاج محمّد کاظم ملک التّجار

16. حاج محسن خان معین الملک

17. ادامه و پیروزی نهضت

18. نهضت تنباکو در آمدی بر انقلاب مشروطیّت

19. اشاره

چگونگی تألیف

کتاب تبریز در نهضت تنباکو که درباره ی نقش تبریز در نهضت تنباکو است، حجم اندک دارد. کتاب تحلیل ساده و روان دارد. مؤلف در تحلیل خود از اندیشه ی سایر کتب تاریخ نهضت تنباکو استفاده کرده است. کتاب ِ تبریز در نهضت تنباکو در زمینه ی تاریخ شیعه نگارش شده است.

نمونه ای از متن

در قسمتی از کتاب ِ تبریز در نهضت تنباکو که مربوط به قسمت: «وحشت استعمار و استبداد از قیام مردم تبریز» است نویسنده شرح می‌دهد:

خیزش مردم تبریز، در نهضت تنباکو، چنان توفنده و دشمن شکن بود که از سوئی دربار قاجار و در رأس آن، ناصرالدین شاه خودکامه

و از طرف دیگر کارگزاران بریتانیای استعمارگر را در چنان وحشت و اضطراب هولناکی فرو برد که خواب راحت از چشمان دشمنان ملّت

ایران برگرفت، به طوری که شب و روزشان توأم با بیم و هراس می گذشت. و چون می دانستند که قیام مردم تبریز، سرنوشت ساز است،

موجودیّت خود را در خطر دیده، دنبال راه چاره میگشتند.

منابع

• کتاب ِ تبریز در نهضت تنباکو تالیف : صمد سرداری نیا، انتشارات آشینا، چاپ اول، پاییز 1377.
• خبرگزاری ایبنا_ عنوان: کتابشناسی جنبش تحریم توتون و تنباکو/نهضت تنباکو پیش درآمدی برای مشروطه‌_ قسمت: خبرگزاری ايبنا به مناسبت این روز فهرستي از آثار منتشر شده درباره جنبش تحریم توتون و تنباکو را گردآوري كرده و بر مهم‌ترین کتاب‌هایی که تاکنون در این باره نوشته شده پرداخته است.