نجاسات

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

بعضى چیزها هست كه نباید اثرى از آن‌ها در بدن و لباس نمازگزار باشد و چنانچه كسى به آن‌ها آلوده باشد، باید قبل از نماز آن‌ها را پاك كند. این چیزها همان ناپاكى ها (نجاسات) هستند. اشیاءنجس شده را متنجس می گویند.

نجاسات

عبارتند از:

  1. ادرار و مدفوع انسان و حیوانات حرام گوشتى كه خون جهنده دارند. (پرندگان حرام گوشت اختلافی است.)
  2. منى، خون و مردار انسان و حیوانات داراى خون جهنده؛ (گرچه حلال گوشت باشند.)
  3. سگ و خوك كه در خشكى زندگى مى كنند.
  4. هر چیز مست كننده روان، مانند شراب؛
  5. عرق شتر نجاستخوار؛ (نجاست آن اختلافی است.)
  6. كافر.[۱]

چگونگى نجس شدن اشیاء‌

اگر چیز پاك به چیز نجس برسد و هر دو یا یكى از آن‌ها به طورى تر باشد كه ترى یكى به دیگرى برسد، آن چیز پاك نجس مى‌شود(متنجس).[۲]

راه‌های ثابت شدن نجاست

نجاست هر چیز از سه راه ثابت مى‌شود:

  1. خود انسان یقین كند چیزى نجس است؛ بنابراین اگر گمان كند چیزى نجس است، لازم نیست از آن اجتناب نماید.
  2. كسى كه چیزى در اختیار اوست كه آن را ذوالید گویند، خبر به نجاست آن چیز بدهد.
  3. دو مرد عادل بگویند چیزى نجس است. ولى اگر یك مرد عادل بگوید چیزى نجس است، احتیاط واجب آن است كه از آن اجتناب كنند.[۳]

احكام نجاسات

در 5 مورد اگر بدن یا لباس نمازگزار پاك نباشد، نماز او صحیح است:

  1. لباس هاى كوچك او مانند جوراب و عرقچین نجس باشد.
  2. لباس زنى كه پرستار بچه است، نجس شده باشد.
  3. آن كه به واسطه زخم یا جراحت یا دملى كه در بدن اوست، لباس یا بدنش آلوده شود.
  4. بدن یا لباس او به مقدار كمتر از دِرهم (كه تقریباً به اندازه دو ریالى مى شود) به خون آلوده باشد.
  5. ناچار باشد با بدن یا لباس نجس نماز بخواند.

بعضى از احكام بدن یا لباسى كه به خون و غیره، نجس شده عبارت است از:

  1. اگر خون بدن انسان یا حیوان حلال گوشت اگر چه در چند جاى بدن و لباس باشد، در صورتى كه روى هم كمتر از دِرهم باشد، نماز خواندن با آن اشكال ندارد.
  2. اگر بدن یا لباس خونى نشود ولى به واسطه رسیدن به خون نجس شود، اگر چه مقدارى كه نجس شده كمتر از درهم باشد، نمى شود با آن نماز خواند.
  3. اگر خون روى لباسى كه آستر دارد بریزد و به آستر آن برسد و یا به آستر بریزد و روى لباس خونى شود، باید هر كدام را جدا حساب نمود پس اگر خون روى لباس و آستر كمتر از درهم باشد، نماز با آن صحیح است.
  4. اگر لباس هاى كوچك نمازگزار مثل عرقچین و جوراب كه نمى شود با آن ها عورت را پوشانید نجس باشد، چنانچه از مردار و حیوان حرام گوشت درست نشده باشد، نماز با آن‌ها صحیح و نیز اگر با انگشترى نجس نماز بخواند اشكال ندارد.
  5. اگر در بدن یا لباس نمازگزار، خون زخم یا جراحت یا دمل باشد، چنانچه طورى است كه آب كشیدن بدن یا لباس یا عوض كردن لباس براى بیشتر مردم یا براى خصوص او سخت است، تا وقتى كه زخم یا جراحت یا دمل خوب نشده مى تواند با آن خون، نماز بخواند و همچنین است اگر چركى كه با خون بیرون آمده یا دوایى كه روى زخم گذاشته اند و پخش شده، در بدن یا لباس او باشد.[۴]

پانویس

  1. احكام اسلامى، جمعی از نویسندگان، ص 39.
  2. نجاة العباد، امام خمینى، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى قدس سره، ص 77.
  3. نجاة العباد، امام خمینى، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى قدس سره، ص 77.
  4. احكام بیماران، پزشكان و خانواده ها، حسن قاسمیان ، ص34، برای تفصیل احکام نجاسات به رساله های عملیه رجوع شود.