منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة (راوندی) (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(ویرایش)
سطر ۱: سطر ۱:
 
{{مشخصات کتاب
 
{{مشخصات کتاب
|عنوان= منهاج البراعة في شرح نهج‌البلاغة (راوندی)
+
|عنوان= منهاج البراعة فی شرح نهج‌البلاغة (راوندی)
 
|تصویر=[[پرونده:Ketab459.jpg|230px]]
 
|تصویر=[[پرونده:Ketab459.jpg|230px]]
 
|نویسنده= قطب راوندى
 
|نویسنده= قطب راوندى
سطر ۱۰: سطر ۱۰:
 
|عنوان افزوده2=
 
|عنوان افزوده2=
 
|افزوده2=
 
|افزوده2=
|لینک=[http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/84463// متن منهاج البراعة في شرح نهج‌البلاغة (راوندی)]
+
|لینک=[http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/84463// منهاج البراعة فی شرح نهج‌البلاغة (راوندی)]
 
}}
 
}}
  
 
+
'''«منهاج البراعه فى شرح نهج‌البلاغه»''' تألیف [[قطب راوندى|قطب‌الدین ابوالحسین سعید بن هبة اللَّه راوندى]] (م، ۵۷۳ ق)، شرحى است ادبى بر [[نهج البلاغة (کتاب)|نهج‌البلاغه]]، که به صورت موجز به بحث‌هاى [[علم کلام|کلامى]] نیز پرداخته است. این کتاب، یکى از کهن‌ترین شرح‌هاى نهج‌البلاغه است و [[ابن ابی الحدید|ابن ابى‌الحدید]] آن را یگانه شرحى مى‌داند که پیش از او بر این کتاب نوشته شده است.
 
 
 
 
==معرفى اجمالى==
 
 
 
 
 
'''منهاج البراعه فى شرح نهج‌البلاغه''' تأليف قطب‌الدين ابوالحسين سعيد بن هبه اللَّه راوندى (در گذشت 573ق) كتابى است، به زبان عربى در شرح نهج‌البلاغه نوشته [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]].
 
 
 
تأليف اين كتاب در اواخر شعبان 556ق، پايان پذيرفته است.
 
 
 
==ساختار كتاب==
 
 
 
 
 
كتاب در سه جلد، به تصحيح و تحقيق آقاى [[حسینی کوه‌کمری، عبداللطیف|سيد عبداللطيف كوه‌كمرى]] تهيه شده است. اين مجموعه مشتمل بر مقدمه‌اى به قلم مصصح، مقدمه‌اى به قلم مؤلف و سه باب مى‌باشد.
 
 
 
 
==گزارش محتوا==
 
==گزارش محتوا==
  
  
[[قطب راوندی، سعید بن هبه‌الله |قطب‌الدين راوندى]] در اين شرح از پنج طريق متن نهج‌البلاغه را از [[شریف الرضی، محمد بن حسین|شريف رضى]] روايت مى‌نمايد. وى در آغاز شرحى مفصل بر خطبه اول نهج‌البلاغه نگاشته بود كه پس از آن تصميم گرفت، تمام كتاب را شرح و تفسير نمايد.
+
[[قطب راوندى|قطب‌الدین راوندى]] در این شرح از پنج طریق متن [[نهج البلاغة (کتاب)|نهج‌البلاغه]] را از [[شریف الرضی، محمد بن حسین|شریف رضى]] روایت مى‌نماید. وى در آغاز شرحى مفصل بر خطبه اول نهج‌البلاغه نگاشته بود که پس از آن تصمیم گرفت، تمام کتاب را شرح و تفسیر نماید.
  
منهاج البراعه شرحى است ادبى، بر نهج‌البلاغه كه به صورت موجز به بحث‌هاى كلامى نيز پرداخته است.
+
مؤلف خود در مورد شرح خویش مى‌نویسد که سعى داشته الفاظ غریب و معانى عجیب آن را تبیین نموده و مسائل مشکل نهج‌البلاغه را با سهل‌ترین الفاظ شرح دهد. [[ابن ابی الحدید|ابن ابى‌الحدید]] معتزلى در شرح خود بر نهج‌البلاغه به خصوص در مسائل تاریخى بر این شرح خرده‌ها گرفته و [[شیخ یوسف بحرانی|شیخ یوسف بحرانى]] (درگذشت ۱۱۸۶ ق) در «سلاسل الحدید فى تقیید ابن ابى‌الحدید» سعى در پاسخ‌گویى به این اشکالات داشته است.
  
مؤلف خود در مورد شرح خويش مى‌نويسد كه سعى داشته الفاظ غريب و معانى عجيب آن را تبيين نموده و مسائل مشكل نهج‌البلاغه را با سهل‌ترين الفاظ شرح دهد. ابن ابى‌الحديد معتزلى در شرح خود بر نهج‌البلاغه به خصوص در مسائل تاريخى بر اين شرح خرده‌ها گرفته و شيخ يوسف بحرانى (در گذشت 1186ق.) در «سلاسل الحديد فى تقييد ابن ابى‌الحديد» سعى در پاسخ‌گويى به اين اشكالات داشته است.
+
مؤلف شرح خود را با اندک مقدمه‌اى آغاز مى‌کند. او در این مقدمه کوتاه که با عبارت «الحمدلله الذى جعل آل محمد اصول البراعة و فروعها» آغاز مى‌شود، چنین مى‌آورد: «در این زمانه دانش‌ها رو به نابودى است و چیزى نمانده که از میان برود و بر آن این آیه خوانند که «گویا دیروز هیچ نشانى از آن نبوده است» ([[سوره یونس]]، ۴). اما خداوند به فضل و لطف و کرم خویش پرچم دیانت را برافراشته مى‌دارد و اهل [[دین|دین]] را به درک کمال آن نایل مى‌سازد. اگر این سخن منسوب به [[امام علی علیه السلام|امیرمؤمنان]](ع) نبود هیچ چشمه‌هاى دانش و فضلى در زمین برنمى‌جوشید و هیچ اهل تحقیق را توان بستن دهان جاهلان نبود... در گذشته‌ها نخستین خطبه نهج‌البلاغه را به صورتى مبسوط شرح گفته و همه علومى را که در این خطبه بدان‌ها اشاره شده، با بیان جزئیات بازگشوده بودم. این کلامى است که نزد مردان خرد و اندیشه فروتر از کلام خدا و [[پیامبر اسلام|پیامبر]](ص) و فراتر از گفتار آدمیان دیگر است. چراغ آن هماره فروزان و نشان‌هاى آن در همه جا تابان است... پس از چندى بر آن شدم که به مدد خداوند و با راه‌جویى از او همه کتاب را شرح دهم و مروارید نهان در ژرفاى این دریا را بیرون کشم تا همه مسلمانان از آن سود برند و اهل نظر از آن بهره‌ها یابند.»
  
گويا [[قطب راوندی، سعید بن هبه‌الله |قطب‌الدين راوندى]] شرح ديگرى بر نهج‌البلاغه داشته كه كيذرى از آن بهره جسته است. به درستى روشن نيست كه مراد كيذرى از شرح دوم راوندى كدام است، شايد همان شرح خطبه اول نهج‌البلاغه باشد كه راوندى پيش از نگاشتن منهاج‌البراعه بدان پرداخته است.
+
قطب راوندى، پس از این مقدمه کوتاه بلافاصله به شرح خطبه [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سید رضى]] مى‌پردازد. وى سلسله [[سند حدیث|سند]] روایت خود تا سید رضى را چنین بیان مى‌کند: «اخبرنا السید ابوالصمصام ذوالفقار بن محمد بن معبدحسنى، قال: اخبرنا الشیخ ابوعبدالله محمد بن على حلوانى، قال الرضى: اخبرنا الشیخ ابوجعفر محمد بن على بن محسن حلبى، قال: اخبرنا الشیخ ابوجعفر الطوسى، قال السید الرضى رضى الله عنه و ارضاه: اما بعد...».
  
اين كتاب، يكى از كهن‌ترين شرح‌هاى نهج‌البلاغه است و ابن ابى‌الحديد آن را يگانه شرحى مى‌داند كه پيش از او بر اين كتاب نوشته شده است.
+
وى آن گاه به شرح خطبه سید رضى مى‌پردازد و پس از آن متن نهج‌البلاغه را شرح مى‌کند.
 
 
مؤلف شرح خود را با اندك مقدمه‌اى آغاز مى‌كند. او در اين مقدمه كوتاه كه با عبارت «الحمدلله الذى جعل آل محمد اصول البراعۀ و فروعها» آغاز مى‌شود، چنين مى‌آورد:
 
 
 
در اين زمانه دانش‌ها رو به نابودى است و چيزى نمانده كه از ميان برود و بر آن اين آيه خوانند كه «گويا ديروز هيچ نشانى از آن نبوده است» (يونس 4/). اما خداوند به فضل و لطف و كرم خويش پرچم ديانت را برافراشته مى‌دارد و اهل دين را به درك كمال آن نايل مى‌سازد. اگر اين سخن منسوب به [[امام على(ع)|اميرمؤمنان(ع)]] نبود هيچ چشمه‌هاى دانش و فضلى در زمين برنمى‌جوشيد و هيچ اهل تحقيق را توان بستن دهان جاهلان نبود...
 
 
 
در گذشته‌ها نخستين خطبه نهج‌البلاغه را به صورتى مبسوط شرح گفته و همه علومى را كه در اين خطبه بدان‌ها اشاره شده، با بيان جزئيات بازگشوده بودم. اين كلامى است كه نزد مردان خرد و انديشه فروتر از كلام خدا و پيامبر(ص) و فراتر از گفتار آدميان ديگر است. چراغ آن هماره فروزان و نشان‌هاى آن در همه جا تابان است...
 
 
 
پس از چندى بر آن شدم كه به مدد خداوند و با راه‌جويى از او همه كتاب را شرح دهم و مرواريد نهان در ژرفاى اين دريا را بيرون كشم تا همه مسلمانان از آن سود برند و اهل نظر از آن بهره‌ها يابند.
 
 
 
[[قطب راوندی، سعید بن هبه‌الله |قطب راوندى]]، پس از اين مقدمه كوتاه بلافاصله به شرح خطبه [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] مى‌پردازد. وى سلسله سند روايت خود تا [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] را چنين بيان مى‌كند:
 
 
 
اخبرنا السيد ابوالصمصام ذوالفقار بن محمد بن معبدحسنى، قال: اخبرنا الشيخ ابوعبدالله محمد بن على حلوانى، قال الرضى: اخبرنا الشيخ ابوجعفر محمد بن على بن محسن حلبى، قال: اخبرنا الشيخ ابوجعفر الطوسى، قال السيد الرضى رضى الله عنه و ارضاه: اما بعد...
 
 
 
وى آن گاه به شرح خطبه [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]] مى‌پردازد و پس از آن متن نهج‌البلاغه را شرح مى‌كند.
 
  
 
==روش مؤلف==
 
==روش مؤلف==
  
  
-وى بيشترين همت خود را متوجه شرح لغات و بيان معانى مفردات و جملات مى‌كند.
+
- مؤلف بیشترین همت خود را متوجه شرح لغات و بیان معانى مفردات و جملات مى‌کند.
  
- وى پس از آوردن خطبه ذيل عنوان «بيانه» يا «الشرح» و گاه نيز هر دو يكى پس از ديگرى، مفردات را يك به يك شرح مى‌دهد، اصل معنا و محتواى كلام را برمى‌گشايد و اگر تشبيه يا استعاره‌اى هست آن را بيان مى‌كند و گاه نيز نظايرى از قرآن كريم مى‌آورد.
+
- وى پس از آوردن [[خطبه]] ذیل عنوان «بیانه» یا «الشرح» و گاه نیز هر دو یکى پس از دیگرى، مفردات را یک به یک شرح مى‌دهد، اصل معنا و محتواى کلام را برمى‌گشاید و اگر تشبیه یا استعاره‌اى هست آن را بیان مى‌کند و گاه نیز نظایرى از [[قرآن|قرآن کریم]] مى‌آورد.
  
-وى گاه متن را بدون شرح وامى‌گذارد و فقط به نقل آن بسنده مى‌كند.
+
- وى گاه متن را بدون شرح وامى‌گذارد و فقط به نقل آن بسنده مى‌کند.
  
- در ذيل برخى خطبه‌ها با عبارات «و اما الروايه للخطبه» سلسله سند متن را نيز روشن مى‌سازد.
+
- در ذیل برخى خطبه‌ها با عبارات «و اما الروایه للخطبه» سلسله سند متن را نیز روشن مى‌سازد.
  
-وى در بخش حكمت‌ها يا كلمات قصار پس از آوردن مجموعه‌اى از حكمت‌ها به شرح مفردات آنها مى‌پردازد.
+
- وى در بخش حکمت‌ها یا کلمات قصار پس از آوردن مجموعه‌اى از حکمت‌ها به شرح مفردات آنها مى‌پردازد.
  
-راوندى همه متن نهج‌البلاغه را روايت مى‌كند و با آخرين حكمت؛ يعنى جمله «اذا احتشم المؤمن اخاه فقد فارقه» متن نهج‌البلاغه را به پايان مى‌برد.
+
- راوندى همه متن نهج‌البلاغه را روایت مى‌کند و با آخرین حکمت؛ یعنى جمله «اذا احتشم المؤمن اخاه فقد فارقه» متن نهج‌البلاغه را به پایان مى‌برد.
  
-وى پس از آن در خاتمه كتاب يك بار ديگر اسناد نهج‌البلاغه را يادآور مى‌شود و تصريح مى‌كند كه در آغاز كتاب اسناد نهج‌البلاغه را از طريق خاصه آورده و اينك اسنادى ديگر از طريق عامّه نيز مى‌آورد.
+
- وى پس از آن در خاتمه کتاب یک بار دیگر اسناد نهج‌البلاغه را یادآور مى‌شود و تصریح مى‌کند که در آغاز کتاب اسناد نهج‌البلاغه را از طریق [[شیعه|خاصه]] آورده و اینک اسنادى دیگر از طریق [[عامه|عامّه]] نیز مى‌آورد.
  
-وى در پايان كتاب فصلى درباره "انواع بلاغت" مى‌گشايد و در آن بحثى موجز در زمينه انواع بلاغت و كلام بليغان و سخنوران مطرح مى‌كند.
+
- وى در پایان کتاب فصلى درباره "انواع بلاغت" مى‌گشاید و در آن بحثى موجز در زمینه انواع [[بلاغت]] و کلام بلیغان و سخنوران مطرح مى‌کند.
  
==وضعيت كتاب==
+
==وضعیت کتاب==
  
 
+
تألیف این کتاب در اواخر [[ماه شعبان|شعبان]] ۵۵۶ ق، پایان پذیرفته است. اما ظاهراً نخستین چاپ این کتاب به همراه شرح [[ابن ابی الحدید|ابن ابى‌الحدید]] در مصر چاپ شده و تا بیش از یک دهه پیش در [[ایران|ایران]] نسخه‌هایى خطى از آن در برخى کتابخانه‌ها بوده است. نسخه حاضر در برنامه، مشتمل بر پاورقى‌هایى به قلم محقق و نیز فهرست مطالب در انتهاى هر جلد و فهرست منابع و مصادر در انتهاى جلد سوم مى‌باشد. کتاب در سه جلد، به تصحیح و تحقیق آقاى سید عبداللطیف کوه‌کمرى تهیه شده است. این مجموعه مشتمل بر مقدمه‌اى به قلم مصصح، مقدمه‌اى به قلم مؤلف و سه باب مى‌باشد.  
ظاهراً نخستين چاپ اين كتاب به همراه [[شرح نهج‌البلاغة (ابن ابي‌الحديد)|شرح ابن ابى‌الحديد]] در مصر چاپ شده و تا بيش از يك دهه پيش در ايران نسخه‌هايى خطى از آن در برخى كتابخانه‌ها بوده است.
 
 
 
نسخه حاضر در برنامه، مشتمل بر پاورقى‌هايى به قلم محقق و نيز فهرست مطالب در انتهاى هر جلد و فهرست منابع و مصادر در انتهاى جلد سوم مى‌باشد.
 
  
 
==منابع مقاله==
 
==منابع مقاله==
  
  
1- مقدمه محقق.
+
۱- مقدمه محقق.
  
2- سايت فرهنگى اعتقادى فطرت، علامه [[قطب راوندی، سعید بن هبه‌الله |قطب راوندى]] 19 1389/3/.
+
۲- سایت فرهنگى اعتقادى فطرت، علامه قطب راوندى ۱۹/ ۱۳۸۹/۳.
  
3- سايت تبيان، معرفى و شرح نهج‌البلاغه - منهاج السرانخه فى شرح نهج‌البلاغه - و معارج نهج‌البلاغه 19 1389/3/.
+
۳- سایت تبیان، معرفى و شرح نهج‌البلاغه - منهاج السرانخه فى شرح نهج‌البلاغه - و معارج نهج‌البلاغه ۱۹/ ۱۳۸۹/۳.
  
4- شبكه امام رضا(ع)، منهاج البراعه (شرح [[قطب راوندی، سعید بن هبه‌الله |قطب راوندى]]).
+
۴- شبکه امام رضا(ع)، منهاج البراعه (شرح قطب راوندى).
 
+
==منبع==
 
 
== منبع ==
 
 
ویکی نور
 
ویکی نور
 
 
 
{{نهج البلاغه}}
 
{{نهج البلاغه}}
  
 
[[رده:شروح نهج البلاغه]]
 
[[رده:شروح نهج البلاغه]]

نسخهٔ ‏۱۸ اوت ۲۰۱۹، ساعت ۱۰:۴۳

Ketab459.jpg
نویسنده قطب راوندى
موضوع شرح نهج البلاغه
زبان عربی
تعداد جلد 3

منهاج البراعة فی شرح نهج‌البلاغة (راوندی)

«منهاج البراعه فى شرح نهج‌البلاغه» تألیف قطب‌الدین ابوالحسین سعید بن هبة اللَّه راوندى (م، ۵۷۳ ق)، شرحى است ادبى بر نهج‌البلاغه، که به صورت موجز به بحث‌هاى کلامى نیز پرداخته است. این کتاب، یکى از کهن‌ترین شرح‌هاى نهج‌البلاغه است و ابن ابى‌الحدید آن را یگانه شرحى مى‌داند که پیش از او بر این کتاب نوشته شده است.

گزارش محتوا

قطب‌الدین راوندى در این شرح از پنج طریق متن نهج‌البلاغه را از شریف رضى روایت مى‌نماید. وى در آغاز شرحى مفصل بر خطبه اول نهج‌البلاغه نگاشته بود که پس از آن تصمیم گرفت، تمام کتاب را شرح و تفسیر نماید.

مؤلف خود در مورد شرح خویش مى‌نویسد که سعى داشته الفاظ غریب و معانى عجیب آن را تبیین نموده و مسائل مشکل نهج‌البلاغه را با سهل‌ترین الفاظ شرح دهد. ابن ابى‌الحدید معتزلى در شرح خود بر نهج‌البلاغه به خصوص در مسائل تاریخى بر این شرح خرده‌ها گرفته و شیخ یوسف بحرانى (درگذشت ۱۱۸۶ ق) در «سلاسل الحدید فى تقیید ابن ابى‌الحدید» سعى در پاسخ‌گویى به این اشکالات داشته است.

مؤلف شرح خود را با اندک مقدمه‌اى آغاز مى‌کند. او در این مقدمه کوتاه که با عبارت «الحمدلله الذى جعل آل محمد اصول البراعة و فروعها» آغاز مى‌شود، چنین مى‌آورد: «در این زمانه دانش‌ها رو به نابودى است و چیزى نمانده که از میان برود و بر آن این آیه خوانند که «گویا دیروز هیچ نشانى از آن نبوده است» (سوره یونس، ۴). اما خداوند به فضل و لطف و کرم خویش پرچم دیانت را برافراشته مى‌دارد و اهل دین را به درک کمال آن نایل مى‌سازد. اگر این سخن منسوب به امیرمؤمنان(ع) نبود هیچ چشمه‌هاى دانش و فضلى در زمین برنمى‌جوشید و هیچ اهل تحقیق را توان بستن دهان جاهلان نبود... در گذشته‌ها نخستین خطبه نهج‌البلاغه را به صورتى مبسوط شرح گفته و همه علومى را که در این خطبه بدان‌ها اشاره شده، با بیان جزئیات بازگشوده بودم. این کلامى است که نزد مردان خرد و اندیشه فروتر از کلام خدا و پیامبر(ص) و فراتر از گفتار آدمیان دیگر است. چراغ آن هماره فروزان و نشان‌هاى آن در همه جا تابان است... پس از چندى بر آن شدم که به مدد خداوند و با راه‌جویى از او همه کتاب را شرح دهم و مروارید نهان در ژرفاى این دریا را بیرون کشم تا همه مسلمانان از آن سود برند و اهل نظر از آن بهره‌ها یابند.»

قطب راوندى، پس از این مقدمه کوتاه بلافاصله به شرح خطبه سید رضى مى‌پردازد. وى سلسله سند روایت خود تا سید رضى را چنین بیان مى‌کند: «اخبرنا السید ابوالصمصام ذوالفقار بن محمد بن معبدحسنى، قال: اخبرنا الشیخ ابوعبدالله محمد بن على حلوانى، قال الرضى: اخبرنا الشیخ ابوجعفر محمد بن على بن محسن حلبى، قال: اخبرنا الشیخ ابوجعفر الطوسى، قال السید الرضى رضى الله عنه و ارضاه: اما بعد...».

وى آن گاه به شرح خطبه سید رضى مى‌پردازد و پس از آن متن نهج‌البلاغه را شرح مى‌کند.

روش مؤلف

- مؤلف بیشترین همت خود را متوجه شرح لغات و بیان معانى مفردات و جملات مى‌کند.

- وى پس از آوردن خطبه ذیل عنوان «بیانه» یا «الشرح» و گاه نیز هر دو یکى پس از دیگرى، مفردات را یک به یک شرح مى‌دهد، اصل معنا و محتواى کلام را برمى‌گشاید و اگر تشبیه یا استعاره‌اى هست آن را بیان مى‌کند و گاه نیز نظایرى از قرآن کریم مى‌آورد.

- وى گاه متن را بدون شرح وامى‌گذارد و فقط به نقل آن بسنده مى‌کند.

- در ذیل برخى خطبه‌ها با عبارات «و اما الروایه للخطبه» سلسله سند متن را نیز روشن مى‌سازد.

- وى در بخش حکمت‌ها یا کلمات قصار پس از آوردن مجموعه‌اى از حکمت‌ها به شرح مفردات آنها مى‌پردازد.

- راوندى همه متن نهج‌البلاغه را روایت مى‌کند و با آخرین حکمت؛ یعنى جمله «اذا احتشم المؤمن اخاه فقد فارقه» متن نهج‌البلاغه را به پایان مى‌برد.

- وى پس از آن در خاتمه کتاب یک بار دیگر اسناد نهج‌البلاغه را یادآور مى‌شود و تصریح مى‌کند که در آغاز کتاب اسناد نهج‌البلاغه را از طریق خاصه آورده و اینک اسنادى دیگر از طریق عامّه نیز مى‌آورد.

- وى در پایان کتاب فصلى درباره "انواع بلاغت" مى‌گشاید و در آن بحثى موجز در زمینه انواع بلاغت و کلام بلیغان و سخنوران مطرح مى‌کند.

وضعیت کتاب

تألیف این کتاب در اواخر شعبان ۵۵۶ ق، پایان پذیرفته است. اما ظاهراً نخستین چاپ این کتاب به همراه شرح ابن ابى‌الحدید در مصر چاپ شده و تا بیش از یک دهه پیش در ایران نسخه‌هایى خطى از آن در برخى کتابخانه‌ها بوده است. نسخه حاضر در برنامه، مشتمل بر پاورقى‌هایى به قلم محقق و نیز فهرست مطالب در انتهاى هر جلد و فهرست منابع و مصادر در انتهاى جلد سوم مى‌باشد. کتاب در سه جلد، به تصحیح و تحقیق آقاى سید عبداللطیف کوه‌کمرى تهیه شده است. این مجموعه مشتمل بر مقدمه‌اى به قلم مصصح، مقدمه‌اى به قلم مؤلف و سه باب مى‌باشد.

منابع مقاله

۱- مقدمه محقق.

۲- سایت فرهنگى اعتقادى فطرت، علامه قطب راوندى ۱۹/ ۱۳۸۹/۳.

۳- سایت تبیان، معرفى و شرح نهج‌البلاغه - منهاج السرانخه فى شرح نهج‌البلاغه - و معارج نهج‌البلاغه ۱۹/ ۱۳۸۹/۳.

۴- شبکه امام رضا(ع)، منهاج البراعه (شرح قطب راوندى).

منبع

ویکی نور