معدن الجواهر (کتاب)

از دانشنامه‌ی اسلامی
نسخهٔ تاریخ ‏۱ اوت ۲۰۱۲، ساعت ۰۴:۳۰ توسط بهرامی (بحث | مشارکت‌ها) (اضافه کردن رده)
پرش به ناوبری پرش به جستجو

منبع: سایت اندیشه قم

نویسنده: حافظ فرزانه/ مرکز مطالعات و پژوهش‌هاي فرهنگي حوزه علميه

معدن الجواهر و ریاضه الخواطر

مؤلّف:

ابوالفتح محمد بن عثمان كراجكی (م 449 هـ.ق)

زندگی‌نامه:

وی در قرن چهارم هجری قرن شكوفایی علم و دانش در سرزمین‌های اسلامی به دنیا آمد. او از درخشان‌ترین چهره‌های علمی نیمه اول قرن پنجم و معاصر با شیخ طوسی است. او اندیشمندی بزرگ، فقیه، اصولی، ریاضی‌دان، ستاره‌شناس، ادیب و آگاه به علوم حدیث، فلسفه، كلام، نحو، اخلاق، تاریخ، رجال، تفسیر و طب بوده و بیش از هشتاد تألیف با ارزش دارد. شهید اول از وی تعبیر به علامه می‌كند.

اساتید:

شیخ مفید، سید مرتضی، ابویعلی جعفری، شیخ طوسی، ابن شاذان قمی.

شاگردان:

شیخ عبدالرحمن خزاعی، ابومحمد حبشی، سید ابوالفضل علوی، عبدالعزیز بن ابی كامل، ابی عبدالله حسین بن هبه الله طرابلسی.

تألیفات:

روضه العابدین و نزهه الزاهدین، كنزالفوائد، الرساله الناصریه، التلقین لاولاد المؤمنین.

معرفی اجمالی كتاب:

این كتاب در آداب، حِكَم، سخنان پیامبر اسلام و ائمه اطهار علیهم‌السلام و سخنان دیگر پیامبران الهی، حكما و زهاد می‌باشد.

كتاب حاضر به سبك كتاب خصال شیخ صدوق است. مؤلف در این كتاب روایات و مطالبی كه اعداد در آن‌ها بكار رفته را به ترتیب از یك تا ده آورده است.

نكته دیگر این كه در این كتاب ابتدا سخنان پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم و سپس سخنان ائمه علیهم‌السلام و بعد از آن سخنان دیگر پیامبران الهی و در آخر، سخنان شخصیت‌های اسلامی یا برخی از فلاسفه و حكمای گذشته آمده است.

این كتاب از لحاظ ادبی یك اثر بسیار ارزشمند و قابل توجه است كه بسیاری از موضوعات اخلاقی را جمع‌آوری نموده و با سبكی بسیار زیبا انسان را با سخنان گرانبهای پیامبران و اولیای الهی و انسان‌‌های برجسته و اندیشمندان بزرگ آشنا می‌سازد.

روایات این كتاب مرسله بوده و مؤلف برای كم‌شدن حجم آن به اسناد روایات اشاره نكرده تا بتواند حجم گسترده‌تری از سخنان ارزشمند بزرگان دین و دانش را در این كتاب كوچك جمع‌آوری نماید. علاوه بر آن، روایات این كتاب در بسیاری دیگر از منابع معتبر روایی موجود می‌باشد و متن روایات نیز، خود بهترین شاهد بر ارزش و اعتبار آن است. شیخ عباس قمی این كتاب را به فارسی ترجمه كرده و با نام نزهه النواظر به چاپ رسانده است. این كتاب از جمله كتاب‌های اخلاقی و تربیتی است كه می‌تواند در تذكیه نفس و خودسازی مؤثر باشد.

وضعیت نشر:

كتاب حاضر به وسیله استاد سید احمد حسینی تحقیق و تصحیح شده و توسط انتشارات كتابخانه مرتضویه تهران در سال 1394 هجری قمری در یك جلد به زبان عربی چاپ شده است.

پيوندها