سنجش مقاله انجام نشده است

متشابه القرآن و مختلفه (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
 
(۱۴ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
متشابه القرآن و مختلفه
+
{{خوب}}
اثر محمد بن على بن شهر آشوب مازندرانى، متوفاى 588 هجرى.
+
{{مشخصات کتاب
موضوع
 
تفسير قرآن به صورت موضوعى و در خصوص آيات متشابه و محتاج به توضيح و آيات مورد اختلاف علما در موضوعات گوناگون.
 
  
*پيشينه تأليف   
+
|عنوان=
 +
 
 +
|تصویر=[[پرونده:متشابه القرآن و مختلفه.jpg|240px|وسط]]
 +
 
 +
|نویسنده=محمد بن على بن شهر آشوب مازندرانى
 +
 
 +
|موضوع= متشابه قرآن
 +
 
 +
|زبان=عربی
 +
 
 +
|تعداد جلد=2
 +
 
 +
|عنوان افزوده1=
 +
 
 +
|افزوده1=
 +
 
 +
|عنوان افزوده2=
 +
 
 +
|افزوده2=
 +
 
 +
|لینک=[http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/39241/متشابه-القرآن-و-مختلفه متشابه القرآن و مختلفه]
 +
 
 +
}}
 +
متشابه القرآن و مختلفه اثر [[ابن شهر آشوب|محمد بن على بن شهر آشوب مازندرانى]] (متوفاى ۵۸۸ هجرى) یک [[تفسیر موضوعی|تفسیر قرآن موضوعى]] است که محور آن [[آیات محکم و متشابه|آیات متشابه]] و محتاج به توضیح و آیات مورد اختلاف علما در موضوعات گوناگون است.
 +
 
 +
==مؤلف==
 +
محمد بن علی ابن شهرآشوب، ملقّب به رشيد‌ الدين و عز‌ الدين و شيخ الطائفه (588- 489ه‍ ق / 1192- 1096م) فقيه شیعه، محدث، مفسّر، اديب، شاعر و مطّلع نسبت به رجال و احاديث است. اساتید وی، فتّال نيشابورى، طبرسى، ابومنصور طبرسی، ابوالفتوح رازی، قطب الدین راوندی و آثار او "معالم العلماء"، "متشابه القرآن و مختلفه" و "‏المناقب" می باشد. ابن شهر آشوب در سال 588ق در شهر حلب از دنيا رفت.
 +
 
 +
==پیشینه تألیف== 
 
    
 
    
قرآن درياى عميقى است كه هركس گوشه‌اى از آن را ديده، غرق آن شده و محو جمال و زيبايى آن گشته است.
+
[[قرآن]] دریاى عمیقى است که هرکس گوشه‌اى از آن را دیده، غرق آن شده و محو جمال و زیبایى آن گشته است.
عناوين مورد تحقيق در قرآن بسيار فراوانند و علاوه بر تفسير و تأويل، عناوينى از قبيل: ناسخ و منسوخ، مَجازهاى قرآن، اسباب النزول، غريب القرآن، اعراب قرآن، لغات قرآن، فضائل قرآن، علم قراءت و تجويد و... هم تأليفاتى را به خود اختصاص داده‌اند.
+
عناوین مورد تحقیق در قرآن بسیار فراوانند و علاوه بر [[تفسیر قرآن|تفسیر]] و [[تأویل|تأویل]]، عناوینى از قبیل: [[ناسخ و منسوخ]]، مَجازهاى قرآن، [[اسباب نزول|اسباب النزول]]، غریب القرآن، [[اعراب قرآن]]، لغات قرآن، فضائل قرآن، علم قراءت و [[تجوید|تجوید]] و... هم تألیفاتى را به خود اختصاص داده‌اند.
  
يكى از موضوعات مهم قرآنى مسئله محكم و متشابه است.
+
یکى از موضوعات مهم قرآنى مسئله [[آیات محکم و متشابه|محکم و متشابه]] است. در این زمینه اولین کسى که دست به قلم برده حمزة بن حبیب زیات کوفى متوفاى ۱۵۶ هجرى و از اصحاب [[امام صادق علیه السلام|امام صادق]] علیه السلام است که معروف به امام القّراء مى‌باشد. پس از او دیگران نیز کتبى با نام متشابه القرآن تألیف نمودند از جمله:
در اين زمينه اولين كسى كه دست به قلم برده حمزة بن حبيب زيّات كوفى متوفاى 156 هجرى و از اصحاب امام صادق عليه السلام است كه معروف به امام القّراء مى‌باشد.
 
پس از او ديگران نيز كتبى با نام متشابه القرآن تأليف نمودند از جمله:
 
- ابو عبد الله محمد بن هارون
 
- حسن بن حسن بن موسى نوبختى م 310 ه
 
- محمد بن احمد عميدى صاحب تنقيح البلاغه م 433 ه
 
- صدر المتألهين شيرازى م 1050 ه، و...
 
  
*آثار قرآنى مؤلف   
+
- ابو عبد الله محمد بن هارون - حسن بن حسن بن موسى نوبختى م ۳۱۰ ه - محمد بن احمد عمیدى صاحب تنقیح البلاغه م ۴۳۳ ه - [[ملاصدرا|صدر المتألهین شیرازى]] م ۱۰۵۰ ه، و... .
 
ابن شهر آشوب كه در موضوعات مختلف تأليفات گرانبهايى دارد، در علوم قرآنى نيز سه كتاب ارزشمند به يادگار گذاشته كه عبارتند از:
 
1- الأسباب و النزول
 
2- متشابه القرآن و مختلفه( كتاب حاضر)
 
3- المناقب، كه در آن آيات فراوانى را در فضائل اهل بيت عليهم السلام بيان نموده است.
 
  
*عناوين كتاب     
+
==عناوین کتاب==   
  
كتاب متشابه القرآن در دو جلد تأليف شده است. جلد اول اين كتاب شامل:
+
کتاب متشابه القرآن در دو جلد تألیف شده است. جلد اول این کتاب شامل:
1- بحث‌هاى توحيد و اصول دين و صفات الهى
 
2- خلقت آسمان و زمين و ديگر موجودات
 
3- سعادت و شقاوت و قضا و قدر
 
4- نبوت و قصص أنبياء عليهم السلام
 
5- بحث‌هاى متفرقه به عنوان مفردات
 
  
جلد دوم كتاب نيز شامل بحث‌هايى است از جمله:
+
۱- بحث‌هاى [[توحید|توحید]] و [[اصول دین|اصول دین]] و صفات الهى
  
1- آيات قرآن پيرامون پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله و سلم
+
۲- خلقت آسمان و زمین و دیگر موجودات
2- فضائل اهل بيت پيامبر عليهم السلام
 
3- موضوعات متفرقه مانند توبه، قيامت و...
 
4- آيات اصول فقه و فقه
 
5- ناسخ و منسوخ
 
6- نوادر
 
  
روش بحث
+
۳- سعادت و شقاوت و [[قضا و قدر]]
  
ابن شهر آشوب مازندرانى در اين كتاب بحث‌ها را چينش موضوعى داده و از تفسير ترتيبى قرآن اجتناب كرده، علت آن هم روشن است زيرا دسترسى به مطلب مورد نظر و بحث دلخواه به سادگى امكان پذير است.
+
۴- [[نبوت]] و قصص [[پیامبران|أنبیاء]] علیهم السلام
در اين كتاب تمام قرآن تفسير نشده، بلكه فقط آيات متشابه و آياتى كه مورد اختلاف علما يا مفسرين قرار گرفته‌اند تبيين شده‌اند, لذا دسترسى به مطلب دلخواه در اين نوع تفسير گزينشى مشكل است.
 
با ترتيب موضوعى و قرار دادن هر دسته آيات در يك عنوان، اولا تمام آيات مربوط به يك موضوع به سهولت بررسى مى‌گردد و ثانيا از تكرار بسيارى از آيات در جاهاى مختلف كتاب پرهيز مى‌شود و لازم نيست در هر كجا به موضوع خاصى رسيد تمام آيات سابق و لاحق را در آن موضوع تكرار كند.
 
  
كار تحقيق و تصحيح و مقابله كتاب و استخراج آيات در اين چاپ بر عهده حجة الاسلام حسن مصطفوى بوده و در ابتداى كتاب نيز علامه شهرستانى مقدمه‌اى بر آن نوشته و بحث‌هايى پيرامون محكم و متشابه و حكمت وجود متشابه در قرآن آورده كه بسيار زيبا و خواندنى است.
+
۵- بحث‌هاى متفرقه به عنوان مفردات
در پايان كتاب فهرست مطالب آمده و پس از آن فهرست آياتِ بحث شده در كتاب، به ترتيب سوره‌هاى قرآن ذكر شده است
+
 
 +
جلد دوم کتاب نیز شامل بحث‌هایى است از جمله:
 +
 
 +
۱- آیات قرآن پیرامون [[پیامبر اسلام|پیامبر اسلام]] صلى الله علیه و آله
 +
 
 +
۲- فضائل [[اهل البیت|اهل بیت پیامبر]] علیهم السلام
 +
 
 +
۳- موضوعات متفرقه مانند [[توبه]]، [[قیامت|قیامت]] و...
 +
 
 +
۴- آیات [[اصول فقه‌‌‌‌|اصول فقه]] و [[فقه]]
 +
 
 +
۵- ناسخ و منسوخ
 +
 
 +
۶- نوادر
 +
 
 +
==روش بحث==
 +
 
 +
ابن شهر آشوب مازندرانى در این کتاب بحث‌ها را چینش موضوعى داده و از [[تفسیر ترتیبی|تفسیر ترتیبى]] قرآن اجتناب کرده، علت آن هم روشن است زیرا دسترسى به مطلب مورد نظر و بحث دلخواه به سادگى امکان پذیر است.
 +
 
 +
در این کتاب تمام قرآن تفسیر نشده، بلکه فقط آیات متشابه و آیاتى که مورد اختلاف علما یا مفسرین قرار گرفته‌اند تبیین شده‌اند, لذا دسترسى به مطلب دلخواه در این نوع تفسیر گزینشى مشکل است.
 +
 
 +
با ترتیب موضوعى و قرار دادن هر دسته آیات در یک عنوان، اولا تمام آیات مربوط به یک موضوع به سهولت بررسى مى‌گردد و ثانیا از تکرار بسیارى از آیات در جاهاى مختلف کتاب پرهیز مى‌شود و لازم نیست در هر کجا به موضوع خاصى رسید تمام آیات سابق و لاحق را در آن موضوع تکرار کند.
 +
 
 +
کار تحقیق و تصحیح و مقابله کتاب و استخراج آیات در این چاپ بر عهده حجة الاسلام حسن مصطفوى بوده و در ابتداى کتاب نیز علامه شهرستانى مقدمه‌اى بر آن نوشته و بحث‌هایى پیرامون محکم و متشابه و حکمت وجود متشابه در قرآن آورده که بسیار زیبا و خواندنى است. در پایان کتاب فهرست مطالب آمده و پس از آن فهرست آیاتِ بحث شده در کتاب، به ترتیب سوره‌هاى قرآن ذکر شده است.
  
 
==منبع==
 
==منبع==
  
نرم افزار جامع التفاسیر ، بخش کتابشناسی
+
[[نرم افزار جامع تفاسیر نور|نرم افزار جامع التفاسیر]]، بخش کتابشناسی.
 +
==متن کتاب متشابه القرآن و مختلفه==
 +
[http://lib.ahlolbait.com/parvan/resource/39241/متشابه-القرآن-و-مختلفه متشابه القرآن و مختلفه]
 +
{{تفسیر قرآن}}
 +
 
 +
{{سنجش کیفی
 +
|سنجش=نشده
 +
|شناسه= خوب
 +
|عنوان بندی مناسب=
 +
|کفایت منابع و پی نوشت ها=
 +
|رعایت سطح مخاطب عام=
 +
|رعایت ادبیات دانشنامه ای=
 +
|جامعیت=
 +
|رعایت اختصار=
 +
|سیر منطقی=
 +
}}
 +
 
 +
[[رده: تفاسیر]]
 +
[[رده:کتاب‌های علوم قرآنی]]
 +
[[رده:آثار ابن شهر آشوب]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۸ ژوئیهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۰۵:۳۵

متشابه القرآن و مختلفه.jpg
نویسنده محمد بن على بن شهر آشوب مازندرانى
موضوع متشابه قرآن
زبان عربی
تعداد جلد 2

متشابه القرآن و مختلفه

متشابه القرآن و مختلفه اثر محمد بن على بن شهر آشوب مازندرانى (متوفاى ۵۸۸ هجرى) یک تفسیر قرآن موضوعى است که محور آن آیات متشابه و محتاج به توضیح و آیات مورد اختلاف علما در موضوعات گوناگون است.

مؤلف

محمد بن علی ابن شهرآشوب، ملقّب به رشيد‌ الدين و عز‌ الدين و شيخ الطائفه (588- 489ه‍ ق / 1192- 1096م) فقيه شیعه، محدث، مفسّر، اديب، شاعر و مطّلع نسبت به رجال و احاديث است. اساتید وی، فتّال نيشابورى، طبرسى، ابومنصور طبرسی، ابوالفتوح رازی، قطب الدین راوندی و آثار او "معالم العلماء"، "متشابه القرآن و مختلفه" و "‏المناقب" می باشد. ابن شهر آشوب در سال 588ق در شهر حلب از دنيا رفت.

پیشینه تألیف

قرآن دریاى عمیقى است که هرکس گوشه‌اى از آن را دیده، غرق آن شده و محو جمال و زیبایى آن گشته است. عناوین مورد تحقیق در قرآن بسیار فراوانند و علاوه بر تفسیر و تأویل، عناوینى از قبیل: ناسخ و منسوخ، مَجازهاى قرآن، اسباب النزول، غریب القرآن، اعراب قرآن، لغات قرآن، فضائل قرآن، علم قراءت و تجوید و... هم تألیفاتى را به خود اختصاص داده‌اند.

یکى از موضوعات مهم قرآنى مسئله محکم و متشابه است. در این زمینه اولین کسى که دست به قلم برده حمزة بن حبیب زیات کوفى متوفاى ۱۵۶ هجرى و از اصحاب امام صادق علیه السلام است که معروف به امام القّراء مى‌باشد. پس از او دیگران نیز کتبى با نام متشابه القرآن تألیف نمودند از جمله:

- ابو عبد الله محمد بن هارون - حسن بن حسن بن موسى نوبختى م ۳۱۰ ه - محمد بن احمد عمیدى صاحب تنقیح البلاغه م ۴۳۳ ه - صدر المتألهین شیرازى م ۱۰۵۰ ه، و... .

عناوین کتاب

کتاب متشابه القرآن در دو جلد تألیف شده است. جلد اول این کتاب شامل:

۱- بحث‌هاى توحید و اصول دین و صفات الهى

۲- خلقت آسمان و زمین و دیگر موجودات

۳- سعادت و شقاوت و قضا و قدر

۴- نبوت و قصص أنبیاء علیهم السلام

۵- بحث‌هاى متفرقه به عنوان مفردات

جلد دوم کتاب نیز شامل بحث‌هایى است از جمله:

۱- آیات قرآن پیرامون پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله

۲- فضائل اهل بیت پیامبر علیهم السلام

۳- موضوعات متفرقه مانند توبه، قیامت و...

۴- آیات اصول فقه و فقه

۵- ناسخ و منسوخ

۶- نوادر

روش بحث

ابن شهر آشوب مازندرانى در این کتاب بحث‌ها را چینش موضوعى داده و از تفسیر ترتیبى قرآن اجتناب کرده، علت آن هم روشن است زیرا دسترسى به مطلب مورد نظر و بحث دلخواه به سادگى امکان پذیر است.

در این کتاب تمام قرآن تفسیر نشده، بلکه فقط آیات متشابه و آیاتى که مورد اختلاف علما یا مفسرین قرار گرفته‌اند تبیین شده‌اند, لذا دسترسى به مطلب دلخواه در این نوع تفسیر گزینشى مشکل است.

با ترتیب موضوعى و قرار دادن هر دسته آیات در یک عنوان، اولا تمام آیات مربوط به یک موضوع به سهولت بررسى مى‌گردد و ثانیا از تکرار بسیارى از آیات در جاهاى مختلف کتاب پرهیز مى‌شود و لازم نیست در هر کجا به موضوع خاصى رسید تمام آیات سابق و لاحق را در آن موضوع تکرار کند.

کار تحقیق و تصحیح و مقابله کتاب و استخراج آیات در این چاپ بر عهده حجة الاسلام حسن مصطفوى بوده و در ابتداى کتاب نیز علامه شهرستانى مقدمه‌اى بر آن نوشته و بحث‌هایى پیرامون محکم و متشابه و حکمت وجود متشابه در قرآن آورده که بسیار زیبا و خواندنى است. در پایان کتاب فهرست مطالب آمده و پس از آن فهرست آیاتِ بحث شده در کتاب، به ترتیب سوره‌هاى قرآن ذکر شده است.

منبع

نرم افزار جامع التفاسیر، بخش کتابشناسی.

متن کتاب متشابه القرآن و مختلفه

متشابه القرآن و مختلفه

***
تفسیر قرآن
درباره تفسیر قرآن: تفسیر قرآن -تاریخ تفسیر - روشهای تفسیری قرآن
اصطلاحات: اسباب نزول -اسرائیلیات -سیاق آیات
شاخه های تفسیر قرآن:

تفسیر روایی (تفاسیر روایی) • تفسیر اجتهادی (تفاسیر اجتهادی) • تفسیر فقهی ( تفاسیر فقهی) • تفسیر ادبی ( تفاسیر ادبی) • تفسیر تربیتی ( تفاسیر تربیتی) • تفسیر كلامی ( تفاسیر كلامی) • تفسیر فلسفی ( تفاسیر فلسفی ) • تفسیر عرفانی (تفاسیر عرفانی ) • تفسیر علمی (تفاسیر علمی)

روشهای تفسیری قرآن:
تفاسیر به تفکیک مذهب مولف: